Құрастырушы: аға оқытушы Ю. О

КЕЛІСІЛГЕН

ОҮЖжӘҚБ бастығы ____________ Варакута А.А. 20__ж. «_____»_______

20__ж. «___»______________ №____ хаттама

1 оқылатын тiлдерінің әдебиетiмен студенттерді таныстыру, әсіресе Англияның әдебиетiнiң ұлттық өзiндiк ерекшелiгiне маңызды көңiл бөле отырып;

2 әртүрлi тарихи кезеңдердегі әдебиеттiң дамуына тән ерекшелiктерiмен студенттерді таныстыру;

3 студенттерді бағыттар және әдебиет әдiстер мәселелерімен, оның пайда болуынан бүгінгі күнге дейінгі кезеңімен таныстыру;

4 студенттерге идеялы мазмұн және оқылытын тiлдiң елдерiнiң әдебиетiнiң ең iрi жазушыларының өнерiнiң жеке ерекшелiктерi туралы қажеттi мәлiметтер беру;

5 студенттерді түрi және мазмұнының бiрлiгiндегi шығарманы өз алдына талдауға үйрету; жалпы адамдық құндылықтарды түсiндiрiп берiп, шығармалардың эстетикалық, болмыстық, тәрбиелiк потенциалын анықтау;

6 оқылатын тiл елдерiнiң ұлттық-мәдени ерекшелiгiнiң есепке ала отырып мәдениаралық коммуникациясын жүзеге асыру.
Студенттер осы пәндер зерттеудiң нәтижесiнде тиiстi:

Келесілер туралы түсінік болу:

- Англия әдебиетiнің дамуынын негізгі кезеңдері туралы, оқылытын тiл елiнiң эволюциясы және әдебиетiнiң қазiргi күйi туралы;

- оқылытын тiл елiнің әдеби бағыттары, ағымдар және мектептерi туралы;

- оқылытын тiл елiнiң көркем әдебиеттер ерекшелiгі туралы;

- идеялы мазмұн туралы және жеке ерекшелiктердiң оқылытын тiлдiң елiнiң әдебиетiнiң ең iрi жазушыларының өнерлерi.

бiлу:

- түрi және мазмұнының бiрлiгiндегi шығарманы өз алдына талдау;

- анықтама әдебиетiмен жұмыс iстеу;

- критикалық әдебиетпен жұмыс iстеу;

- жалпы адамдық рухани игіліктерді тауып, он түсіндіру;

- шығармалардың эстетикалық, болмыстық, тәрбиелiк потенциалын анықтау.

- бейiмделмелген әдебиет оқу

Философия, Қазақстан тарихы, Мамандыққа кiрiспе.

Арнайы шет тiлi (С1 – С2 деңгейі).

4 Пәннің мазмұны

5 семестр (сырттай, ЖКБ, 2009) –ЗИЯ-302С

4 семестр (сырттай, ЖКБ, 2010) –ЗИЯ-202С

4.2 Пән тақырыптарының мазмұны

Оқытылатын тілдің ел әдебиетін зерттеу міндеттері. Әдебиет өзгешелігі шындықтың бейнелі көрінісі ретінде. Әдебиеттегі негізгі ұғымдар: «әдебиет», «мәтін», «дереккөздер», «жанр». Негізгі жанрлар сипаты: проза, поэзия, драматургия.

Орта ғасырлар әдебиетін кезеңдерге бөлу. Англосаксондық және англонормандық әдебиеттің жалпы сипаты. «Беовульф» ерте орта ғасырлардағы батырлық жыр үлгісі ретінде. Дж. Чосердің шығармашылығы – орта ғасырлар әдебиетінен Қайта өрлеу дәуіріне өтпелі құбылыс ретінде. Англия және шотланд балладалары халық ауыз әдебиетінің үлгісі ретінде.

Қайта өрлеу дәуірінің ерекшелігі және оның Англия әдебиетіндегі берілуі. Гуманизм қайта өрлеу мәдениетіне тән сипат ретінде. Томас Мор ағылшын Қайта өрлеуінің алғашқы кезеңі өкілі ретінде. Т. Мордың «Утопиясы» утопиялық романның алғашқы үлгісі ретінде. Ағылшын Қайта өрлеуіндегі поэзияның дамуы. Ф.Сиднидің және Э.Спенсердің шығармашылығы. Ағылшын театрының дамуы және 17 ғасырдағы драматургияның өркендеуі. Драматургиядағы У. Шекспирден бұрынғылар. У. Шекспир және оның шығармашылығы. У. Шекспирдің сонеттері – ағылшын Қайта өрлеу поэзиясының шыңы. У. Шекспирдің комедиялары, олардың өміршең сипаты, адамның бақытты болу құқығын бекіту. У. Шекспирдің традегияларында Қайта өрлеу дәуірінің терең қайшылықтарының берілуі.

Буржуазиялық төңкеріс және оның әдебиеттегі берілуі. Дж. Мильтонның шығармашылығы – 17 ғасырдағы ағылшын әдебиетінің шыңы. «Жоғалған жұмақ» поэмасы.

Ағылшын ағарту дәуірінің ерекшеліктері. «Сана ғасыры» және оптимизм ғасыры және оның әдебиетте берілуі. Ағылшын ағарту дәуірін кезеңдерге бөлу. «Романның» жанр ретінде пайда болуы және дамуы. Д. Дефо – ағартушылық шыншыл романды жасаушы. «Робинзон Крузо» романы. Романның тарихи – әдеби және философиялық мәні. Әлем әдебиетіндегі «Робинзонада». Дж. Свит – 17 ғасырдың ірі сатирігі. Оның памфлеттерінің философиялық – саяси сипаты. «Гулливердің бастан кешкендері». Жанр табиғаты және шығарманың құрылысы, ондағы жазушы көзқарасының дамуының көрінісі. Свифтің көркемдікәдісінің өзгешелігі. 17 ғасырдың ортасындағы ағартушылық шыншыл романның дамуы. Генри Филдинг шығармашылығы – ағартушылық романның шыңы. «Том Джонс» әлеуметтік шындықтың кең ауқымды сыншыл көрінісі ретінде.

19 ғасыр әдебиетіндегі романтизм. Романтикалық мәдениеттегі жеке адамның қоғамнан алшақтау процесінің берілуі. Поэтикалық фантазия көмегімен шындықты қайта жасау. Ағылшын романтизмі қалыптасуындағы «көл мектебінің» рөлі. Төнкеріс романтиктері, оның поэзиясының жаңашыл сипаты. Ағылшын әдебиетіндегі шыншылдық және оның ұлттық – тарихи ерекшеліктері. Шыншылдар шығармашылығындағы жағымды кейіпкер мәселесі. Ч. Диккенс және олардың шыншыл әлеуметтік романды дамытудағы рөлі. «Оливер Твист» романындағы буржуазиялық қатынастарды сынау. Романды құру қағидалары және оның шығармашылығының бастапқы кезеңіндегі Диккенс оптимизмінің көрінісі ретінде аяқталуы. «Домби және ұл» романындағы қоғамды сынаудың тереңдеуі. Романның құрылысынан көрініс тапқан моральдық сипат.У. Теккерей, оның сатиралық талантының өзгешелігі. «Тәкаппарлық жәрмеңкесі» - Теккерейдің шыншыл шеберлігінің шыңы. Романның құрылысындағы ерекшеліктері. Романның жалпы тұжырымындағы шегіністер рөлі. Ғасырлар тоғысында көрініс алған әдебиеттегі өзгерістер. Неоромантизм. Ағылшын әдебиетіндегі декаденттік ағымдардың пайда болуы және дамуы. Т.Харди – дәуірдің қайғылы қайшылықтарын ашып көрсететін халық өмірі туралы романдар циклінің авторы ретінде. Харди романдарындағы қайғыны түсіну. Г. Уэллстің фантастикасы – ағылшын реализмі дамуындағы жаңа кезең. О. Уайльд – ағылшын әдебиетіндегі эстеизмнің аса көрнекті өкілі. Өнердің өмірден артықшылығын бекіту. «Дориан Грецдің портреті» романы – О. Уайльд көркем шығармашылығының шыңы.

Дәуірдің негізгі әдеби бағыттары. 20 ғасырдағы ағылшын әдебиетін кезеңдерге бөлу. 20 ғасырдағы ағылшын әдебиетіндегі реализм мен декаденс арақатынасы. 20 ғасыр әдебиетіндегі ғылыми – фантастикалық роман мен детективтік романның (А. Конан Дойл) дамуы. Ғасыр басындағы жазушылардың (Г. Уэллс, О. Уайльд, Б.Шоу) көркемдік әдісінің өзіндік ерекшеліктері. Модернизм және оның өкілдері (В. Вульф, Дж. Джойс, Т.С. Элиот). Психологиялық романның пайда болуы және дамуы. Соғыстан кейінгі ағылшын әдебиеті. Г. Грин «Тыныш американдық» романындағы отаршылдыққа қарсылық тақырыбы. Р. Оруэлл және Англиядағы утопияға қарсы романның дамуы. «Ашулы жастар» және олардың шығармашылығының 50 – жылдардағы әдеби процестегі рөлі. Ағылшын әдебиетіндегі жаңа құбылыстар. Соңғы модернизм. Экзистенциализм философиясы және оның У. Бодинг пен А.Мэрдок шығармашылығындағы көрінісі. «Абсурд театры» және Г.Пинтер мен Н.симпсонның драматургиясы.

4.3 Дәрістер сабақтардың мазмұны және тізімі

Early English literature. Celtic myths. Celtic sagas.

The ideas of the Middle Ages and their reflection in English literature. The peculiarities of English medieval literature. English epic poem Beowulf.

The peculiarities of the English Renaissance and its influence on English literature of the period. Humanism as the peculiarity of the period. Thomas More – the greatest representative of the English Renaissance. Thomas More’s Utopia – the first utopia novel. Sir Philip Sidney, Edmund Spenser, and Christopher Marlowe. The creation of the English sonnet and the ‘Spenserian stanza’.

Civil War and its influence on English literature of the period. Puritans and their attitude to literature. Ben Jonson, John Donne, John Bunyan, and Andrew Marvell. The Restoration drama: Theatres and actors during and before the Restoration.

The ideas of the Enlightenment. Sentimentalism and Realism. The ideas of Henry Fielding, Samuel Richardson, Richard Sheridan, Laurence Sterne, Alexander Pope and Thomas Gray.

The ideas of Romanticism. William Blake as the first British romantic poet. The role of the “Lake School” in British Romanticism. The revolutionary romantic Percy Bysshe Shelley and his poetry. John Keats and his poetry. The revolutionary romantic George Gordon Noel, Lord Byron. Sir Walter Scott and the creation of the historical novel genre in British literature.

Realism in English Literature. Charles Dickens, his humour and optimism. William Makepeace Thackeray’s satire. Snobs and snobbery. Lewis Carroll’s “realism”. Robert Louis Stevenson and his books. The poetry of Robert Browning and Christina Rossetti.

W.W. Jacobs, Hector Hugh Munro (Saki), and Jerome K. Jerome. The peculiarities of Rudyard Kipling’s books. John Galsworthy and his idea of “Forsytism”. The development of the detective genre in Arthur Conan Doyle’s Sherlock Holmes stories. Arthur Conan Doyle’s historical books. Bernard Shaw and his social drama.

The influence of science and technology development on the 20^th century British literature. Herbert Wells and his role in the creation of English science-fiction genre. Adeline Virginia Woolf and her unique input in the 20^th century British literature. William Somerset Maugham and his books. The poetry of Thomas Sterns Eliot, Dylan Marlais Thomas, and Wystan Hugh Auden. Alan Alexander Milne and his books for children. George Orwell’s anti-utopia.

The evolution of Archibald Joseph Cronin’s novel. Graham Greene and his “Greenland”. The philosophy of existentialism and its reflection in Iris Murdoch’s books. The group of “angry young men” (Kingsley Amis, John Wain, John Osborne, and Allan Sillitoe) and their role in British literature. Roald Dahl’s “sting-in-the-tail” short stories.

4.4 Практикалық (семинар) сабақтардың мазмұны және тізімі

British tales “Cap of Rushes” “Catskin”, “Jack and the Beenstalk”, “Tom Tit Tot”, “Lazy Jack”, “The Fish and the Ring”, “Little Red Riding Hood”, “Cinderella”, “The Adventures of Jack the Giant Killer”, “Sleeping Beauty”, their linguistic and cultural peculiarities.

Medieval knights novels. King Arthur novels. English and Scottish ballads. Robin Hood ballads and their optimism. Geoffrey Chaucer. Canterbury Tales as the medieval masterpiece.

William Shakespeare: His biography, secrets of his life and art, Romeo and Juliet; Hamlet, Prince of Denmark; The Winter’s Tale; The Taming of the Shrew and sonnets.

John Milton: His sonnets, Paradise Lost and Paradise Regained.

Daniel Defoe as the father of the realistic novel of the period. His novel Robinson Crusoe. Jonathan Swift – the greatest satirist of the 18^th century. His novel Gulliver’s Travels. Robert Burns – the national bard of Scotland.

Ann, Emily and Charlotte Bronte and their literary works. Jane Austen – the hottest Hollywood writer. The social and the fatal in the novel Tess of the d’Urbervilles by Th. Hardy. Oscar Wilde and his novel The Picture of Dorian Gray.

A. Cristie – the queen of the detective genre. D. H. Lawrence and his books. Bernard Shaw: Mrs. Warren’s Profession, Pygmalion. John Galsworthy: The Forsyte Saga. John Tolkien and his novel The Lord of the Rings. William Golding and his novel Lord of the Flies.

1. 
   СӨЖ тақырыптары
   

1. 
   «Утопия» және оның әлемдік әдебиеттегі мәні.
   
2. 
   Король Артур туралы Кельт аңыздары және кейінгі шығармалардағы тақырыптың өрбуі.
   
3. 
   Робин Гуд туралы балладалар.
   
4. 
   У.Шекспир сонеттері ағылшын Қайта өрлеу поэзиясының асқар шыңы.
   
5. 
   Әлемдік әдебиеттегі робинзонадалар.
   
6. 
   Сентиментализм ерекшеліктері.
   
7. 
   19 ғасырдың соңы 20 ғасырдың басындағы ағылшын әдебиетіндегі реализм мен декаденс арақатынасы.
   
8. 
   Детективтік романдардың дамуы.
   
9. 
   20 ғасырдағы драматургияның ерекшеліктері.
   
10. 
    20 ғасыр поэзиясындағы соғыс тақырыбы.
    
11. 
    «Ашулы жастар» және олардың әдебиетінің ерекшеліктері.
    

1. 
   Аникин Г. В., Михальская Н. П. История английской литературы. М.: Высшая школа, 1975.
   
2. 
   Амелина Т. А., Дьяконова Н. Я. Хрестоматия по английской литературе, XX. – М.: Просвещение, 1985.
   
3. 
   The Millennium Series. London, 1995.
   
4. 
   The World Book Encyclopedia. – Chicago: World Book Inc., 1994 – 22 volumes.
   

1. 
   Реферат тақырыптары
   

1. 
   Life and career of Geoffrey Chaucer
   
2. 
   Life and career of William Shakespeare
   
3. 
   Life and career of John Milton
   
4. 
   Life and career of D. Defoe
   
5. 
   Life and career of J. Swift
   
6. 
   Life and career of Robert Burns
   
7. 
   Life and career of George Gordon Byron.
   
8. 
   Life and career of W. Scott
   
9. 
   Life and career of Charles Dickens
   
10. 
    Life and career of William Makepeace Thackeray
    
11. 
    Life and career of Herbert Wells
    
12. 
    Life and career of Arthur Conan Doyle
    

1. 
   Аникин Г. В., Михальская Н. П. История английской литературы. М.: Высшая школа, 1975.
   
2. 
   Амелина Т. А., Дьяконова Н. Я. Хрестоматия по английской литературе, XX. – М.: Просвещение, 1985.
   
3. 
   The Millennium Series. London, 1995.
   
4. 
   The World Book Encyclopedia. – Chicago: World Book Inc., 1994 – 22 volumes.
   

1. 
   Методическое пособие по истории британской литературы для учителей и учащихся/ Сост. Н. Н. Чесова. – М.: Айрис-пресс, 2002.
   
2. 
   Тумбина О. В. Лекции по английской литературе V – XX веков. – СПб.: КАРО, 2003.
   
3. 
   Brodey, Kenneth, Fabio Malgaretti. Focus on English and American Literature. – М.: Айрис-пресс, 2003.
   

4. 
   Английская литература. Лучшие страницы/Сост. Н.Н. Чесова. – М.: Менеджер, 2002.
   
5. 
   Аникин Г. В., Михальская Н. П. История английской литературы. М.: Высшая школа, 2001.
   
6. 
   Волшебные сказки Британии/Сост. В.А. Верхогляд. – М.: Рольф, 2001.
   
7. 
   Гафиатулина Ю.О., Даирбаева М. National Features of British Fairytales// Материалы республиканской научной конференции молодых учёных, студентов и школьников «IV Сатпаевские чтения». – Павлодар: НИЦ ПГУ им. С. Торайгырова, 2004. – т. 9. с. 66 – 71.
   
8. 
   Карасев Л.В. Ромео и Джульетта (История болезни)// Вопросы философии. – 2002. - № 10. – с.86 –91.
   
9. 
   Карр, Джон Диксон. Жизнь сэра Артура Конан Дойла. Человек, который был Шерлоком Холмсом. – М.: ЗАО Изд. Центрполиграф, 2001.
   
10. 
    Предания кельтов Шотландии. – М.: Менеджер, 2001.
    
11. 
    Черноземова Е. Н. History Of English Literature. – М.: Флинта, Наука, 2001.
    
12. 
    Guide to English and American Literature /Сост. Зубанова О.В. – М.: Менеджер, 2001.
    
13. 
    Ireland. Literature// English. – 2003. - № 11. – с. 10.
    
14. 
    Ireland. Myths and Legends// English. – 2003. - № 11. – с. 6.
    
15. 
    Shakespeare, William// English. – 2003. - № 16.
    
16. 
    Shakespeare: Students Speak// English. – 2002. - № 16. – с. 13.
    
17. 
    Shakespeare’s Theatre// English. – 2002. - № 16. – с. 5.
    
18. 
    Suggestions on Reading Shakespeare// English. – 2002. - № 16. – с. 15 – 16.
    
19. 
    The Millennium Series. London, 2001.
    
20. 
    The World Book Encyclopedia. – Chicago: World Book Inc., 2004. – 22 volumes.