Биология. Жоғары мектеп, 11-сынып
|
11.3-тарау: Биосфера, экожүйе, популяция
|
Оқушылардың алдын ала білімдері
|
Тірі организмдердің алуан түрлілігі: 7- 9, 11-сыныптар
Тамақтану: 7, 9-сыныптар
Биосфера, экожүйе және популяция: 7-11-сыныптар
Адам қызметінің қоршаған ортаға әсері: 7-9-сыныптар
|
Тараудың мазмұны
|
Зерттеуге арналған тақырыптар: биотехнологиялық тәсілмен инсулин өндіру
|
Негізгі концепт
|
Пәндік концепт
|
Мазмұнды жаһандандыру бағыты
|
Бір негізгі концептіні таңдау:
Өзгерістер
Жүйелер
Өзара қарым-Қатынастар
|
Екі пәндік концептіні таңдау:
Баланс
Салдар
Энергия
Қоршаған орта
Форма
Функция
Модель
Өзара әрекеттестік
Дәлелдеу
|
Мазмұнды жаһандандыру бағытын таңдау
|
Таным/зерттеу идеясы: Биоәртүрлілік белгілі бір экологиялық аймақтағы барлық тірі организмдердің әртүрлілігі мен өзгергіштігін сипаттайды. Биоәртүрлілікті түрлердің санын, олардың генетикалық әртүрлілігін немесе тіршілік ету ортасының әртүрлілігін (экологиялық вариация) сипаттау үшін пайдалануға болады. Биоәртүрлілікке ықпал ететін екі негізгі компонент бар – түрлердің алуан түрлілігі және түрлердің біртектілігі. Түрлердің алуан түрлілігі аймақта кездесетін әртүрлі түрлердің санын сипаттайды (көбірек түрлер = мол алуан түрлілік.
Түрлерді біркелкі ету аймақтағы әртүрлі түрлердің салыстырмалы санын сипаттайды (бірдей сан = мол біркелкілік). Әртүрлі түрлердің саны. Түрлер көп болса, сәйкесінше, молшылық жоғары болады – молшылық.
Егер тіршілік ету ортасы әр түр үшін бірдей молшылыққа ие болса, онда тіршілік ету ортасы біркелкі деп есептеледі.
Екі жергілікті қауымдастықтың биоәртүрлілігін талдау үшін статистикалық әдістерді қолдануға болады, мысалы: Симпсон индексі.
Сабақтың тақырыбын, мақсатын, күтілетін нәтижелерін анықтағанда, оқушылар сабақтың негізгі концептісі жүйе және қарым-қатынас болатындығын түсінеді, биоәртүрлілік – бұл өз жүйесінде белгілі бір қатынастардағы организмдердің әртүрлілігі, ал биоәртүрлілік компоненттерін білу: біртектілік пен молшылық пәндік концептісін көрсете отырып, қоршаған ортаның теңгерімін анықтайды. Симпсон индексі статистикалық талдау әдісін қолдану арқылы Сіздің аймағыңыздағы экожүйелердің жағдайын талдау арқылы тұрақты дамуды зерттейді, яғни жаһандық мәнмәтінді айқындайды.
|
|
