Сабақ түрлері бойынша байланыс сағаттарының саны

Пән бойынша оқу бағдарламасының титулды парағы (Syllabus)

Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.3/37

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

6М050400 «Журналистика» мамандығының магистранттарына арналған

«Журналистиканың көкейкесті мәселелері»
ПӘНІ БОЙЫНША ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ

(Syllabus)

Павлодар
1 Оқытушылар туралы мәліметтер және байланыс ақпараты

Журналистика кафедрасы бас корпуста орналасқан, мекенжайы: Ломов көшесі 64, А-536 аудитория, байланыс телефоны 67-36-85, ішкі 12-45.
2 Пән туралы мәліметтер

Пәннің оқылуына бөлінген сағаттардың жалпы саны, - 225, олардың ішінде аудиториялық – 45 сағ. Курс бойынша сабақтардың келесі түрлері қарастырылған: лекциялар (30 сағ.), тәжірибелік (15 сағ.), магистранттың өздік жұмыстары (180 сағ.)

• 
  Пәннің мақсаты – журналистиканың көкейкесті мәселелері бойынша магистранттарды қажетті білімдермен қамтамасыздандыру.
  

• 
  қазақстандық журналистикның негізгі мәселелерін ашу;
  
• 
  заманауи қоғамда БАҚ-мен жұмыс жасаушыларының ерекшеліктеріне магистранттардың назарын аударту;
  
• 
  заманауи журналистикадағы этикалық жағдайды кәсіби анықтау үшін магистранттарға көмектесу
  

Осы пәнді меңгеру нәтижесінде магистранттар келесі болжамдарды жасау керек:

• 
  қазақстандық журналистикның негізгі мәселелері туралы;
  
• 
  заманауи әлемдегі негізгі әлуметтік және саяси процесстер және олардың қазақстандық журналистикаға септігі;
  
• 
  журналистік факторлардағы жанр құрушылар және типоформа құрушылар туралы ;
  
• 
  журналистикадағы заманауи ақпараттық технологиялар туралы;
  
• 
  заманауи журналистикадағы кәсіби этикалық жағдай туралы.
  

• 
  бұқаралық ақпарат құралдарының типологиясын;
  
• 
  журналистиканың жанрларын;
  
• 
  журналистік мәтіннің ерекшеліктері мен құрылымдарын;
  
• 
  заманауи БАҚ-ғы тіл процесстерінің ерекшеліктерін.
  

• 
  заманауи кезеңде БАҚ-ғы тілдің негізгі элементтерін табу;
  
• 
  БАҚ даму тенденцияларын табу және талдау;
  
• 
  журналистің әлеуметтік позициясын құру процессін талдау;
  
• 
  заманауи қоғамда БАҚ-ның жұмыс жасау ерекщеліктерін анықтау .
  

Берілген тақырыпты толықтай меңгеру үшін білім, бакалавриат уақытында оқытылғаннан алынған іскерліктер мен дағдылар міндетті түрде керек.

1. Қазақстан БАҚ-ын құрудағы саяси-экономикалық және саяси аспектілер;

2. Бұқаралық құралдарының заманауи ғылыми концепциялары;

3. Конвергенттік журналистика.
7 Постреквизиттер

Пәнді оқытылғаннан алынатын білім, іскерлік пен дағдылар келесі пәндерді меңгеру үшін қажет

1. Коммуникация теориясы

2. БАҚ теориясы мен тәжірибесі

3. Электрондық БАҚ.
8 Тақырыптық жоспар

№	Тақырып атаулары	Сабақ түрлері бойынша байланыс сағаттарының саны
		Лек	Тәж	МӨЖ
1	Бұқаралық ақпарат құралдарының типологиясы	2		10
2	Журналистика жанрлары: дәуір ауысымы және формат ауысымы	2		10
3	Жаңа ақпараттық ақиқат бойынша журналистік мәтін	3		5
4	Журналистік мәтіннің құрылымы	2		5
5	Заманауи БАҚ-ғы тіл процессінің ерекшеліктері	2		20
6	Журналистикадағы заманауи ақпараттық технологиялар	2		5
7	Конвергенция шарттарындағы БАҚ	2		5
	Барлығы	15	-	60

9 Пәннің қысқаша сипаттамасы

«БАҚ теориясы мен тәжірибесі» оқу пәні маман журналистерді жалпы білімдік және кәсіби дайындаудың маңызды бөлігі болып табылады. Пән объектісі ретінде бұқаралық ақпарат қоғамдық көрініс ретінде, оның коммуникациясының жолдары қарастырылады. «БАҚ теориясы мен тәжірибесі» пәнінің мәні – журналистік шығармашылық туындыларының нақты мазмұны.

Үлгі ұғымы. Негізгі сапалы және сандық типоформа құрушы факторлар (белгілер). БАҚ-тың жүйелік мінездемелері. БАҚ-тың типологиялық мінездемелері. Баспа БАҚ-ның типологиясы. Электронды БАҚ-ның типологиясы.

Жанр ұғымы. Жанр құратын факторлар. Кері көрініс пәні. Арнайы нұсқау. Кері көрініс әдісі. Журналистика жанрлары

Мәтін – журналистік қызметтің ең негізгі өнімі. Журналистік мәтін – бұқаралық ақпараттың құралы боп табылады. Журналистік мәтін – хабардың сақтаушысы ретінде. Журналистік мәтіннің қызметтік аспектісі: мақсаттар, міндеттер, әсер құралдары. Журналистік мәтін – мәнерлі құралдардың жүйесі ретінде.

Журналистік мәтіннің композициясы және оның құрылымы. Мазмұн - журналистік туындының негізі. Журналистік туындының идеясы. Мәтін құрудың әдістері. Негізгі мәтінге қосымша беру.

Заманауи кезеңдегі БАҚ-ның тіл бастаушы сызықтары. Интермәтіндік. Тілдік ойын. Келеке. Стандарт және публицистикалық мәнерлілік.

6-тақырып. Журналистикадағы заманауи ақпараттық технологиялар. Интернет жүйесіндегі бұқаралық ақпарат құралдары

БАҚ-ның жүйелік және типологиялық мінездемелері. Электронды және баспа БАҚ-ның типологиясы. Телевидение. Радиохабар тарату. Жүйелік БАҚ-ның типологиясы.

Жанр ұғымы. Жанр құрушы факторлар. Кері көрініс пәні. Арнайы нұсқау. Кері көрініс әдісі. Журналистика жанрлары. Журналистика жанрларының мінездемелері.

Мәтін – журналистік қызметтің ең негізгі өнімі. Журналистік мәтін – бұқаралық ақпараттың құралы боп табылады. Журналистік мәтін – хабардың сақтаушысы ретінде. Журналистік мәтіннің қызметтік аспектісі: мақсаттар, міндеттер, әсер құралдары. Журналистік мәтін – мәнерлі құралдардың жүйесі ретінде.

Журналистік мәтіннің композициясы және оның құрылымы. Мәтін атауы. Атауы қызметтері. Тақырыпшалар. Тақырыпшалардың үлгілері.   Көсем-азат жол. Негізгі мәтін. Қосымша материалдар. Негізгі мәтінге қосымша. Стиль және журналистік туынды тілі.

Заманауи кезеңдегі БАҚ-ның тіл бастаушы сызықтары. Интермәтіндік. Тілдік ойын. Келеке. Газет лексикасының құрылымы. Бұқаралық коммуникацияның стиль универсалиі.

6-тақырып. Журналистикадағы заманауи ақпараттық технологиялар. Интернет жүйесіндегі бұқаралық ақпарат құралдары

1. 
   Тақырып шеберлігі
   
2. 
   Хабарды сақтаушы ретіндегі журналистік мәтін
   
3. 
   Телевидение әлеуметтік кеңістіктің тойтарысы ретінде
   
4. 
   Радио және мультимедиялық: аудитория, мазмұндары, технологиялар
   
5. 
   Мультимедиялық журналистика
   
6. 
   Конвергенттік журналистика
   
7. 
   БАҚ-ды зерттеуге әкелетін әлеуметтік қадамдар
   
8. 
   БАҚ-на арналған негізгі ақпарат көздері және оларды қолдану әдістері
   

Міндетті түрде сабақтарға дәл уақытында келу, оқу процессіне бөгет жасамас үшін кешікпеу қажет. Сабақ басталған соң дәрісханаға кіруге болады, алайда әр кешіккен сайын межелігі 0,5 баллға төмендеп отырады.

Егер магистрант қандай да бір жағдай бойынша сабақтарға қатыса алмаса, оқытушыны алдын-ала ескертуі қажет.

Магистрант сабақтарда тәртіп сақтап отыруы керек. Сабаққа қатыссыз жайттармен (әңгімелесу, телефонмен сөйлесу, басқа пәндер бойынша жазбаша жұмыстар) онда оқытушы сабақтың межелігін 0 баллға дейін төмендете алады.

Тақырыптық өзектілігі бойынша пікірсайыс ұйымдастырылса, сабақтың тақырыбы бойынша ақпараттық ауысым жасалса, межелігі 1 баллдық жүйемен мадақталады.

Ұрлық, арамдық мінез-құлық дөрекі түрлермен жасалса, межелігі 0 баллға дейінгі төмендетумен жазаланады.

Дәрістің, тәжірибенің, студиялық сабақтардың, СӨЖМ және СӨЖ жоспарлары бойынша барлық тапсырмалар магистранттар өздік жұмысының корындалуының графигінде көрсетілгендей дәл уақытында орындалуы және тапсырылуы тиіс.

Тақырыпты қайта тапсыру мақсатымен көрсеткіш коэффицентін жоғарылату мүмкіндігі бар, бірақ ол кейінгі тақырыптардың жұмыстарына теңеседі.

1. 
   Практическая журналистика в Казахстане. Практическое руководство. - А., MediaNet 2008
   
2. 
   Козыбаев С.К.Журналистика Казахстана: энциклопедия -А., Экономика 2006
   
3. 
   Калмыков А. А.Интернет-журналистика: учеб. пособие для студентов вузов, обучающихся по спец. "Журналистика" М., ЮНИТИ-ДАНА 2005
   
4. 
   Козыбаев С.К.Масс-медиа: словарь-справочник- А., Экономика 2007
   

5. 
   Кихтан В. В.Информационные технологии в журналистике - Феникс 2004
   
6. 
   Кузнецов Г.В.Так работают журналисты ТВ - М., Изд-во Моск. ун-та 2004
   
7. 
   Лазутина Г.В.Профессиональная этика журналиста: учебник для вузов М., Аспект Пресс, 2011
   
8. 
   Лазутина Г. В.Жанры журналистского творчества: учеб. пособие для вузов - М., Аспект Пресс, 2011
   
9. 
   Лысакова И. П.Язык газеты: социолингвистический аспект - Л., Изд-во Ленингр. ун-та, 1981
   
10. 
    Олешко В. Ф.Журналистика как творчество: учеб. пособие – М., РИП-холдинг 2004
    
11. 
    Политкорректность в СМИ Казахстана: поиск гармонии- А., Әдiл сөз 2007
    
12. 
    Смирнов В.В.Жанры радиожурналистики: учебное пособие для вузов - М., Аспект Пресс, 2002