1 апта Қарапайым деңгей Коммуникацияға қатысу Грамматикалық тақырып


Себеп-салдар ыңғайластық жалғаулықтар (бастап,бері,кейін,сонымен,сондықтан,себебі,өйткені,сол себепті,алайда,қарағанда салыстырғанда)



бет117/137
Дата11.09.2023
өлшемі295.49 Kb.
#477090
1   ...   113   114   115   116   117   118   119   120   ...   137
УМКД каз яз 1-сем сабак

Себеп-салдар ыңғайластық жалғаулықтар (бастап,бері,кейін,сонымен,сондықтан,себебі,өйткені,сол себепті,алайда,қарағанда салыстырғанда)

Себеп салдар құрмалас сөйлем. Құрамындағы жай сөйлемдердің бірі екіншісінде айтылған ойдың болу себебін білдіретін салаластың түрін себеп-салдар салалас құрмалас сөйлем дейді. Себеп-салдар салаласта бір жай сөйлем екіншісінде айтылған ойдың болу себебін білдірсе, екіншісі білдіретін ой оның салдары болып табылады. Сөйтіп, салаластың құрамындағы жай сөйлемдердің бірі себеп мәнді де, екіншісі салдар мәнді болады. Бірде себеп мәнді жай сөйлем бұрын тұрып, салдар мәнді жай сөйлем кейін тұрса, бірде керісінше салдар мәнді сөйлем бұрын тұрып, себеп мәнді жай сөйлем кейін тұрады. Себеп-салдар салалас құрмаластың құрамындағы жай сөйлемдер бір-бірімен жалғаулық шылаулар (сондықтан, сол себепті, себебі, өйткені) арқылы да, жалғаулықсыз, іргелес тұрып та байланысады. Жалғаулықты себеп-салдар салаластар өйткені, себебі деген шылаулар арқылы құрмаласқанда, алдыңғы жай сөйлем салдар мәнді болып келеді де, екінші жай сөйлем ондағы ойдың болу себебін білдіреді. Жалғаулықты себеп-салдар салаластар сондықтан, сол себепті шылаулар арқылы құрмаласса, алдыңғы жай сөйлем екінші жай сөйлемдегі ойдың болу себебін білдіріп, себеп мәнді болып келеді де, екінші жай сөйлем салдар мәнді болады. Жалғаулықсыз себеп-салдар салаластың құрамындағы жай сөйлемдердің де бірде біріншісі себеп мәнді, екіншісі салдар мәнді болса, бірде біріншісі керісінше салдар мәнді, екіншісі себеп мәнді болып та қолданылады.


1-тапсырма Мәтінді оқып,ішінен Себеп-салдар ыңғайластық жалғаулықтарын табыңдар.


2-тапсырма Бір мағыналы сөздерді бір бөлек, көп мағыналы сөздерді
бір бөлек жаз. Сөздердің көп мағыналылығын мысалдар
келтіріп дәлелде.

Аңшы, ақыл, азық, ана, алтын, бұзау, бұлақ, бет, дәптер, кітап, қол, құлақ,


су, тау.


3-тапсырма Сөздердің тура немесе ауыспалы мағынада тұрғандарын


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   113   114   115   116   117   118   119   120   ...   137




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет