Туысқандарды, достарды, көршiлердi аралау
Бұл тақырып адамзат тарихында өте қажеттi құбылыс. Ислам дiнiнде мұның орны орасан зор. Бұл жайында көптеген қағидалар бар. Сондықтан төмендегiдей жеке-жеке түсiндiрелiк:
1 – Туысқандарды зиярат етiп, жылы қарым-қатынас жасау: Қандай бiр адамның ең жақын көмекшiсi – туыс-туғаны. Себебi, қандай бiр қауiп-қатерде де жаратқанның әмiрiн орындауға солар себепкер болады. Сол сияқты қуанышты күндердi де солармен бiрге өткiзедi. Мiне осы жағымен олармен жақсы қарым-қатынаста болуды, көңiл күйiн сұрауды ұмытпау керек.
2 – Достарды зиярат ету: Дос – адамды жақсылыққа жетелейтiн, тура жолды көрсететiн жандардың бiрi болу керек. Ол, кейбiреулер тәрiздi ұрлыққа, неше түрлi жаманшылыққа жетелейтiн болмауы керек. Сондықтан өзiм дейтiндей жолдас таңдау қажет. Мысалы, халқымызда: «Досыңды айт, сенiң кiм екенiңдi айтайын» деген нақыл сөз бар. Және «Қызметiңдi бiл, жолдасыңды бiл, асыңды бiл» деп өсиет қалдырған.
Дiнiмiз Исламда, дос-жаранды зиярат етудi, көңiл-күйiн сұрауды әмiр еткен. Көршiлердi, достарды зиярат етiп, олардың құқықтарын, бас бостандығын қорғау қажет. Көршiнiң сұрағанына, мұқтаждығына көмек берiп, олардың балаларына мейiрiмдiлiкпен қарау маңызды құлшылық болып саналады. Кездескен сайын сәлем берiп, оларға жылы көңiлмен қарау қоғам үшiн өте пайдалы.
Науқас адамның көңiл-күйiн сұрау
Науқас – адам баласының қалауымен басына душар болған iс емес. Әр адамның денсаулығы қолында емес. Кез-келген күнi ауырып қалуы мүмкiн. Себебi, ол – Алланың iсi. Сол үшiн, науқастанған адамға көрсетiлетiн көмек – оларды зиярат ету, көңiл-күйiн сұрау. Олардың науқасынан айығуы үшiн, қолдан келген көмектi көрсетiп, сабыр етiп, дұға жасауды өсиет ету керек.
Кейде мұндай құлшылық жасатамын деп қасында көп отырып, үмiтсiздiкке түсiретiндей әңгiмеден сақтану қажет.
Қабiрдi зиярат ету
Қабiрге барып, зиярат ету, өлiмдi еске түсiредi. Бұның қоғамның тәртiптiлiгiн сақтау және жұмыс бабын реттеуге де пайдасы тиедi. Мұны қате түсiнiп, зират басына барып онда қонып, қайтыс болған ата-бабаның рухынан көмек сұрау өте үлкен күнә. Себебi, олай iстеу Аллаға ортақ қосқанмен бiрдей.
Қабiрстанды зиярат еткенде: “Әссәләмү ғаләйкум иә әһлил құбур” деп сәлем беру керек. Ондағы зираттардың үстiн баспау қажет.
Үйлену қағидасы
Үйлену, жеке отбасын құру, қоғамдағы әлеуметтiк жағдайға аяқ басудың алғашқы қадамы. Мемлекеттiң тыныштығы, халық арасындағы берекеттiлiктiң басты себебi, қоғамның ең кiшi бөлiгi болған отбасының тату болуымен байланысты. Сондықтан, үйленуден бұрын, отбасын құратын адамның дiнi, мiнез-құлқы, руы және әдемiлiгi мен байлығына мән беру керек.
Ислам шариғаты бойынша, үйленбей тұрып, белгiлi шартқа сай кездесiп, танысуларына рұқсат етiлген. Ендi үйленудегi негiзгi мәселе – неке қию. Некесiз үйлену шариғатқа жатпайды. Ол – үлкен күнә.
Достарыңызбен бөлісу: |
