Реттеу функциясы жоспарды жєне басќа шешімдерді орындауды ќамтамасыз ететін режимде басќару ж‰йесін ±стаудан т±рады. Реттеу жоспарлау барысында µндірістіњ ж‰руіне барлыќ м‰мкін кездейсоќ єсерлерді алдын-ала кµру ќиын болѓан жаѓдайда µндірістіњ шынайы сипатымен байланыстыру ‰шін ќажет. Реттеудіњ негізінде кері байланыс принципі іске асырылады. Сонымен бірге, реттеу ќатынасуышлар іс-єрекетіндегі келіспеушілікті жояды.
Талдау жєне ќолжеткен нєтижелерді баѓалау функциясы µткен кезењдегі іс-єрекеттерді ќорытындылау маќсатымен басќарудыњ єрбір циклініњ соњѓы кезінде атќарылады. Б±л функцияны іске асыру барысында маќсатќа жету дењгейі, алынѓан мєліметтердіњ тиімділігі, ж±мыстыњ сапасы, ресурстардыњ шыѓыны т.б. айќындалады. Соњында бµлім ж±мысына баѓа беріледі.
Белсендіру (ынталандыру) функциясы - б±л, жоспарлар мен басќа шешімдерді орындауды, µндірістік ењбектіњ µсуін, ењбек тєртібініњ талаптарын саќтауды ќамтамасыз етуге баѓытталѓан, ењбек жєне шыѓармашылыќ белсенділікті кµтеру маќсатындаѓы єсер.
Педагогикалыќ менеджментте ќабылданѓан шешімдер мен жоспарларды орындауды ±йымдастыру функциясын бµліп кµрсетеді. Оларѓа ќабылданѓан шешімді орындаушыѓа жеткізу, б±л шешімніњ орындалу м‰мкіндіктерін материалдыќ-техникалыќ т±рѓыдан ќамтамасыз ету; б±л жоспардыњ орындаушы т±лѓасыныњ м‰дделерімен, ќажеттіліктерімен келісілуі жатады. Менеджмент ±йымдастыру, б±йрыќ беру єдістері белгілі бір дєрежеде кµрінетін ±йымдастырудыњ алты негізгі ќ±ралын басшыѓа ±сынады:
Бірінші. Алда т±рѓан ж±мыстыњ маќсатын наќты аныќтау, басынан-аяѓына дейін маќсатќа жетуге шолу жасау. (неге ќол жеткізу керек?)
Екінші. Єрбір баѓынушыныњ міндетерін наќты айќындау (ќандай операция негізінде ќол жеткізу керек?).
Үшінші. Алдаѓы ж±мысќа барлыќ ќажетті дайындау (неніњ кµмегімен ќол жеткізу керек?).
Төртінші. Нєтижелерді µлшеу ‰шін орындалу нормаларын орнату (ќол жеткізу мµлшері?).
Бесінші. Басќаруды, жауаптыларды, адресатты жєне есеп беру уаќытын бµліп беру (маќсатќа жетуді немен ынталандыруѓа болады?).
Алтыншы. ¦йымдасќан ж‰йені ќ±ру ќ±ралы ретінде орындаушыларѓа н±сќау беру (ќалай жету керек?).
¦йымдасытырудыњ барлыќ процесін ќысќаша т‰рде былай беруге болады: «не-кім, немен-ќалай, ќайда-ќашан, кім-кіммен бірге».
Ќорытындысында, «±йымдастыру ‰немі аѓымдаѓы жµндеуде болу керектігінде ‰немі жањартылып ќайта ќ±рылып отыру керектігі, ж±мысты ±йымдастырудыњ µзіне меншікті теріске шыѓаруы бар екендігін» кµрсетуге болады.
Белгия фирмаларыныњ бірініњ кењесшісі Джон Хамбляныњ бес пастулаты белгілі. Олар ќызметкердіњ менеджерге ќатынасы т±рѓысынан жазылѓан.
Бірінші пастулат. Айтыњызшы маѓан, сіз менен нені к‰тесіз. Яѓни, аныќ екі ойлы емес міндетті баяндањыз, єйтпесе оныњ орындалуы сондай болады.
Екінші пастулат. Маѓан єрекет етуге м‰мкіндік беріњіз. Егер меніњ алдыма маќсат ќойсањыз кедергі жасамањыз, маѓан ќ±ќыќ беріњіз.
‡шінші пастулат. Меніњ ісім ќалай ж‰ріп жатќанын айтыњызшы. Мен ‰немі маќсатќа жаќындадым ба, жоќпа, д±рыс жолдамын ба соны біліп отыруым керек.
Тµртінші пастулат. Маѓан ќажет болса, кµмектесінізші. Ќажет болмасаа, мені ќорѓап баќылау керек емес.
Бесінші пастулат. Меніњ ќосќан ‰лесіме сєйкес мадаќтањыз. Материалды ынталандыру принципі, мотивация, ж±мыс істеу керек.
Сонымен, педагогикалыќ менеджмент функциялары туралы т‰сінік басќару іс-єрекетініњ негізгі мазм±нын білдіретін, наќтыраќ айтсаќ, басќару іс-єрекетін ќ±райтын белгілі бір єрекеттердіњ аяќталѓан циклін білдіретін, оныњ мањызды компоненті болып табылады. Басќаша сµзбен айтќанда, функция б±л басќару єрекетініњ менджмент объектісіне еркеше т‰рі немесе менеджмент субъектісі єрекетініњ аќпаратпен ерекше т‰рлері. Б±л µте мањызды ±ѓымдар. ¤йткені, аќпарат басќару ‰шін ќажет. Сонымен бірге, басќару іс-єрекетініњ яѓни, менеджменттіњ µнімі болып табылады.
Б±л функциялардыњ кешені белгілі бір басќару ыќпалдарыныњ барысы мен ретін олардыњ аяќталѓан циклін білдіреді.
Достарыңызбен бөлісу: |