ғана білетіндігін көрсететін етістіктің шағы е ж е л г і ө т к е н ш а қ деп аталады. Ежелгі өткен шақ етістіктің түбіріне көсемшенің –ып, -іп, -п жұрнағы
жалғанып, одан кейін жіктік жалғау қосымшалары жалғану арқылы
жасалады. Мысалы:ту+ып+пын, кел+іп+пін, қара+п+ты. Ежелгі өткен шақтың жіктелу үлгісі Жақ
Жекеше
Көпше
I
II
III
алыппын, келіппін алыпсың, келіпсің алыпсыз, келіпсіз алыпты, келіпті алыппыз, келіппіз алыпсыңдар, келіпсіңдер алыпсыздар, келіпсіздер алыпты,келіпті 3.Бұрынғы өткен шақ. Іс, қимыл, амалдың істелгеніне, орындалға- нына көп уақыт өткендігі айқын, тұжырымды түрде көрсетілетін етістіктің шағы б ұ р ы н ғ ы ө т к е н ш а қ деп аталады. Бұрынғы өткен шақ етістіктің түбіріне есімшенің –қан, -кен, -ған, -ген жұрнағы жалғанып, одан кейін жіктік жалғау қосымшасы жалғану арқылы
жасалады. Мысалы: бар+ған мын, айт+қан+сың, кел+ген+сіз; сана+ған+ быз, ойна+ған+сыңдар, тер+ген+сіздер. Бұрынғы өткен шақтың жіктелу үлгісі Жақ
Жекеше
Көпше
I
II
III
барғанмын, көргенмін барғансың, көргенсің барғансыз, көргенсіз барған, көрген барғанбыз, көргенбіз барғансыңдар, көргенсіңдер барғансыздар, көргенсіздер барған, көрген Бұрынғы өтен шақтың болымсыз түрі үш түрлі жолмен жасалады:
а) болымсыздық –ма, -ме, -ба, -бе, -па, -пе жұрнақтары жалғану арқылы.
Мысалы: айт+па+ған+мын, жаз+ба+ған+сың, жет+пе+ген+сің;
ә) есімшенің өткен шақтың жұрнағы жалғанған негізгі етістіктен соң жоқ, емес сөзі көмекші ретінде қолданылады да, жіктік жалғау қосымшасы сол
сөзге жалғанады. Мысалы: барған жоқ+пын, айтқан жоқ+сың, келген жоқ. Бұрынғы өткен шақ кейде –қан, -кен, -ған, -ген жұрнағы жалғанған
есімше мен –ып, -іп, -п жұрнағы жалғанған көсемшеден кейін е көмекші
етістігінің өткен шақтық түрі (едім,едің, еді, едік, едіңдер) тіркесіп айтылу
арқылы да жасалады. Мысалы: барған едім, барып едім, айтқан едің, айтып едің, келген еді, келіп еді т.т.
