2. Берілген сөйлемдердегі теңеу мен эпитеттің стильдік қызметін анықтаңыз.
Секілденіп «лимузинмен» даңқ сынасқан отарба. Рух солай сырғып кеттің ең кейінгі қатарға (М.Шаханов).
Жауабы жоқ.
3. Мәтін қай стильге жатады?
Ата-бабамыз қыруар күшімен, найзаның ұшымен қорғап, тұтастығын сақтап қалған қасиетті жеріміз қазына-байлыққа бай да жомарт болып шықты.
Сарыарқа мен Атырау, Алтай мен Қаратац қойнаулары нағыз алтын сандық екен. Соның кілті енді еліміздің қолына ерккін тиді. Қазақстан қазба-қазына байлық жағынан дүниежүзіндегі ең бай деген он елдің ішіне кіреді. Бұл – ғажап.
Көркем әдебиет стилі.
4. Мәтіндегі тәуелік жалғаулы сөздердің эмоциялық қызметін көрсетіңіз.
Қыз: Ағам едің, Алау едің, көктигенге көзіңе. Билетемін, илетемін, қалай нанып сөзіңе?! Жігіт: нан, қарағым! Ал барамын, - кет десең, мен өлімге! Бір сен үшін, бір тең .үшін өлген өлім, өлім бе?
Бұл жерде ағам деген тәуелдік жалғаулы сөз кездеседі.Мұнда қыздың жігітке деген ішкі наразылығы білінеді. Сол наразылығын, ренішін,сенімсіздігін «ағам едің» деу арқылы жеткізіп тұр. Сен менің ағам болғансың, бірақ сенен көңілім қалды деген ойды осы «ағам едің» тіркесіне сыйдырып тұр.
5. Ауызекі стиліне тән лексикалық, грамматикалық ерекшеліктерді табыңыз.
Тәкең жымың етіп:
- Хамаң отыр, - дейді.
Хамит аға гүр ете қалады.
- Оның кім еді тағы?
Тәкең отқа май құя түседі.
1) Диалогқа құрылған. Қатысушы екі адам. Интонация ерекше қызмет атқарып тұр.
2) Тәкеңнің эмоциясы сұраулы сөйлемі және «тағы» қыстырма сөзі арқылы беріліп тұр.
3)Қаратпа сөз: Хамаң
4) Ауызекі сөйлеу тілінің стилі басқа стильдерден өзгешелігі мен ерекшелігі, ең алдымен сөйлем құрылысынан байқалады. Толымсыз сөйлемдер. Ой автоматты түрде (аяқастынан) дайындықсыз айтылған.
6. Берілген мәтін тілінің лексикалық, фразеологиялық, грамматикалық ұйымдасу ерекшелігіне талдау жасаңыз.
Достарыңызбен бөлісу: |
