Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық



бет24/41
Дата19.10.2023
өлшемі1.26 Mb.
#481093
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   41
khanzharova bs kokazhaeva ab geometriia negizderi

I жиынның элементтерінің саны шекті тобының қимасы I жиынға тиісті олай болса (А,Т) қосы топологиялық кеңістік. Осы топологиялық кеңістікті (X, τ) кеңістігінің ішкі кеңістігі деп аталады.
2. ТОПОЛОГИЯЛЫҚ КЕҢІСТІКТІҢ АКСИОМАЛАР ЖҮЙЕСІ

Топологиялық кеңістік-метрикалық кеңістік ұғымын белгілі бір мағынада жалпылайтын ұғым; «Шексіз жақын»қатынасы арқылы сипатталатын кез келген элементтер (Т.К.нүктелері) жиыны. Дәлірек айтқанда: эвклид кеңістігінің ашық жиындарына ұқсас т.к. нүктелерінің жиынынан ашық жиындар класы бөлініп алынады. Берілген нүктені қамтитын кез келген ашық жиын түкте аймағы деп аталады. Саны шекті ашық жиындардың кез келген жиынтығының бірігуі мен қиылысымен ашық жиын болуға тиіс. Осыған сәйкес «Шексіз жақын» қатынасы анықталады: егер кез келген х нүктесінің аймағында М жиынының нүктесі болса, онда х нүктесі М жиынының шекті нүктесі болып есептеледі.



n
1. Айталық R нақты сандар жиыны болсын Rn = R x R xx R (n-рет) жиынында ашық ішкі жиын ұғымын былай енгізуге болады n сандық (ai, bi), i =1,2, ….,n интервалдарын алайық .

Rn-де
  M x1, x2 ,..., xn |ai xi bi , i  1, 2,..., n

жиынын ашық координаталық параллель дейміз . Егер кез келген М F нүктесі үшін


M   n F

болатындай ашық координаталық параллелепипедті көрсетуге болса, онда F Rn жиын ашық жиын дейміз.
Барлық Rn кеңістігі ашық жиын болып табылатындығы айқын. Біздер бос жиынын да ашық жиын деп есептейтін боламыз. Rn-дегі барлық ашық жиындарының J жиынында мынандай екі қасиеттің бар екенін тексеру қиын емес:

  1. Егер барлық   үшін U J

болса, онда

 
UU   J
  
яғни ашық жиындардың кез келген жиынының бірігуі ашық жиын болады.

k

  1. ЕгерU1 ,U 2 ,...,U k J

болса, онда
U j J , яғни

j 1
ашық жиындардың шектеулі жиындарының қиылысуы ашық жиын болады. Біз енді ғана қарастыруға көшетін, ашық жиындардың осы қасиеттеріне барлық математика үшін маңызды жалпылау негізделген.
Е жиынында анықталған n-арақатынас ұғымымен

біздің курста талай рет кездескебіз. Біз кез келген
  E n ,

мұнда берілген E жиынының n-ші декарттық дәрежесі, бөлімше жиынды осылай атадық. (x1, x2, ….., xn) болса, онда (i=1,2,…..,n) элементтері қатынысында болады.
Бұрынырақ біздер негізінен бинар қатынасымен (n = 2) істес болғанбыз. Дегенмен унар қатынас (n = 1) деп аталатынын да қарастыруға болады. n = 1 болғанда Е жиынындағы n-ар қатынастың жалпылама анықтамасы мынадай түрде болып келеді:   E .
Олай болса Е жиынындағы унар қатынас бұл Е жиынының жай ғана қайсыбір бөлімше жиыны болады.
Бұл жағдай да егер х болса, Е-ден алынған х элементі қатынасында болады.
Айталық, Х - бос емес жиын және J(x) оның барлық бөлімше жиындарының жиын делік.
Егер J(x) жиынында төмендегідей екі аксиома қанағаттандыратын J унар қатынасы берілген болса, онда Х жиынында топологиялық структура (қысқаша топология) анықталған дейді.
Сонымен топологиялық кеңістік дегеніміз - ашық ішкі жиындарды бөліп алуға болатын нүктелер деп аталатын элементтер жиынын атайды, егер келесі аксиомалар орындалса:
Т1. Кез келген ашық жиындар жиынтығының бірігуі ашық жиын;
Т2. Кез келген ашық жиындар жиынтығының қиылысуы ашық жиын;

Т3. Берілген жиыннның өзі – ашық; Т4. Бос жиын – ашық.
Егер әрбір М жиынында Т1 – Т4 аксиомалары орындалатын ішкі жиынды бөліп алуға болса, онда М жиынында топология берілген дейді.


Бақылау сұрақтары:




    1. Топологиялық кеңістіктің анықтамасы.

    2. Топологиялық кеңістіктердің математикалық структура-сы. Мысал.

    3. Топологиялық кеңістіктердің гомоморфизмі.



Практикалық сабақтар мен СӨЖ тапсырмалары:




  1. Кез келген, бос емес Х жиынында



 (x, y)  1

0



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   41




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет