Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі «Ғылыми қазына» мақсатты бағдарламасы
жүктеу/скачать 2.92 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Бартольд В.В.
- Бернштам А.Н.
- Бичурин Н.Я .
- Бертельс Е.Э.
| Баласағұни Жүсіп (1020 – ө.ж. белгісіз) – ақын, ойшыл, ғалым,
мемлекет қайраткері. Туған жері Баласағұн қаласы. Философия, математика, медицина, астрономия, астрология, өнертану, әдебиеттану, тіл білімі, тағы басқа ғылым салаларының дамуына зор үлес қосқан. Жүсіп Баласағұнидің есімі әлемдік әдебиет пен мәдениет тарихында «Құтадғу білік» («Құтты білік») дастаны арқылы қалды. Жүсіп Баласағұни бұл дастанын хижра есебімен 462 жылы, қазіргі жыл санау бойынша 1070 жылда жазып бітірген. Дастанды «хандардың ханы» – Қарахандар әулеті мемлекетінің (942-1210) негізін салушы Сүлеймен Арслан ханға (908- 955) тарту етеді. Қайтыс болған жері – Шығыс Түркістан, Қашқар қаласы. Бартольд В.В. (1869-1930) – ғалым, зерттеуші, орыс шығыстанушысы, түрколог, арабтанушы, профессор. Санкт-Петербург қаласында дүниеге келген. «Моңғол шапқыншылығы дәуіріндегі Түркістан» атты бір томдық монографиясы үшін «Шығыс тарихының докторы» ғылымы атағы берілді. Оның «Арал теңізі мен Әмударияның төменгі бойы туралы деректер» (1902), «Түркістанның суландыру тарихына» (1914), «Түркі-моңғол халықтарының тарихы» (1958). Сондай-ақ, ол ислам тарихы жөнінде «Ислам» (1918), «Мұсылман қауымы мәдениеті» (1918), «Мұсылман дүниесі» (1922), «Мүсейлима» (1925) атты еңбектер жазған. Санкт-Петербург қаласында дүниеден өткен. Бернштам А.Н. (1910-1956) – шығыстанушы, тарих ғылымының докторы (1942 жылы), профессор, Ленинград (Санкт-Петербург) университетін бітіріп, Шығыстану институтында жұмыс істеген. Ол «VI–VIII ғасырлардағы Орхон-Енисей түріктерінің экономикалық құрылымы» тақырыбы бойынша кандидаттық (1935 жылы) диссертация қорғаған. Сонда -ақ, ол Қазақстан мен Орта Азия халықтарының көне тарихына қатысты көптеген маңызды мәліметтер жинаған. Бичурин Н.Я. (1777-1853) – шығыстанушы, саяхатшы, ғалым. Қытай тілінің білгірі. Ресей синологиясының негізін қалаушылардың бірі. Ол қытай мен оған көршілес елдер жайлы елеулі еңбектер жазған, әсіресе қытай дерекнамаларын ғылыми айналымға қосқан. Бертельс Е.Э. (1890-1957) – академик, кеңес шығыстанушысы, түркі, иран тілдерін зерттеген. Петербор университетінің шығыстану факультеті, Иран тілдері кафедрасында білім алған. Низамидің «Шараф- 371 намесінің» сыни мәтінін дайындағаны үшін Сталин сыйлығымен марапатталған. Соғыс жылдарынан кейін Мәскеу қаласында тұрған. Березин И. (1818-1896) – шығыстанушы. Қазан, Санкт-Петербург университеттерінің профессоры. Негізгі еңбектері шығыс халықтарының тарихына, филологиясы мен археологиясына арналған. 1849-1854 жылдары Березин «Шығыс тарихшыларының кітапханасы» атты жинақ шығарады. Бұған Рашид-ад-Дин, Шейбани, Жалаири, Әбілғазы еңбектерінің аудармасы кірген. «Шығыс елдеріне саяхат» атты еңбегі бар. Омбы кадет корпусының оқытушысы Н.Ф.Костылецкий арқылы Ш.Ш.Уәлихановпен байланыс жасап тұрған миссионер ғалым. Гродеков Н.И. (1843-1913) – Қазақстан мен Орта Азия халықтарының тарихы мен этнографиясын зерттеуші. Түркістанда болған сапарлары кезінде қазақ халқының тұрмыс-тіршілігі, әдет-ғұрыптарын зерттеп, маңызды деректер жинады. Гродековтың Ортa Азия халықтарының байырғы әскери өнері, этнографиясы мен мұсылмандық құқық туралы еңбектерінің бірқатары француз, неміс тілдеріне аударылған жүктеу/скачать 2.92 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|