Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрінің 2011 жылғы 19 наурыздағы №127 бұйрығы «Ішкі су көлігі туралы»

жүктеу/скачать 12.36 Mb.

бет	97/129
Дата	09.06.2016
өлшемі	12.36 Mb.
	#124536

1 ... 93 94 95 96 97 98 99 100 ... 129

§ 1. Жалпы талаптар

6. Кеменің орнықтылық және суға батпайтындық туралы ақпарат тарауында нормаланған және басқа да жүк тиеуде кеменің орнықтылылығын тәжірибелік бағалау үшін капитанға қажетті мәліметтерді және қағиданың осы бөлімінде қарастырылған кеменің қисаю сәтіне іс-әрекеттің барлық жағдайларына қолданбалы, және де суға батып кетпеуге қойылатын талаптарға сәйкес бөлікшелерді су басудың барлық мүмкін болатын жағдайларында кеменің күйін бағалау үшін мәліметтерді келтіру қажет.

7. Осы тарау түрі және көлемі бойынша кеме жағдайында есептер жүргізуге қажеттілік туындамайтындай етіп құрылуы тиіс. Осы тарауда келтірілген материалды қолдану тәсілі барынша қарапайым, ал ұсыну формасы жеткілікті түрде көрнекі және әрі қысқа болуы тиіс (кестелер, схемалар). Тарау мынадай материалдардан тұруы тиіс.

§ 2. Кеменің орнықтылығы және суға батпайтындығына қойылатын талаптар

8. Кеменің орнықтылығы және суға батпайтындығы туралы ақпаратта осы кемеге қолданбалы орнықтылығына қойылатын талаптар қысқаша беріліп, кеменің тағайындалуы, сыныбы және жүзу ауданына байланысты қисаю уақыты іс-әрекеттерінің нормаланған жағдайлары айтылады.

Кемені пайдалану жағдайларына көбінде тән келетін қисаю уақыты іс-әрекетінің жағдайларын ерекше атап өту қажет (жел мен толқындаудың біріге әсер етуінен, жетек арқанының жұлқынуынан, бір бортта жолаушылардың топтасуынан, кеменің айналуынан болатын қисаю уақыты және қисаю бұрышы).

9. Сонымен қатар, кеменің орнықтылығы және суға батпайтындығы туралы ақпаратта осы кемеге қолданбалы суға батпайтындығына қойылатын талаптар беріліп; Қағидаға сәйкес тексерілетін кеменің тағайындалуы мен сыныбына байланысты бөлікшелерді су басып кету жағдайлары айтылады.

Кішкене бөлікшелерді қатарлас бөлікшелерге жалғастыру сұрақтары Қағидамен нормаланатын ақаулықтар өлшемдерін ескере отырып шешілуі тиіс.

§ 3. Кемеге жүкті тиеу түрлері

10. Кеменің орнықтылығы және суға батпайтындығы туралы ақпарат Қағидамен осы типтегі кемелер үшін орнатылатын жүкті тиеудің барлық түрлерін қамту қажет. Бұдан басқа осы кемені пайдалану кезінде және/немесе орнықтылық және суға батпайтындыққа байланысты тән келетін басқа да типтік жүкті тиеу қарастырылуы тиіс.

11. 10-тармақта айтылған жүкті тиеу түрлері кемеде мынадай жүктің саны және орналасуы туралы мәліметтерді келтіруге тиісті кестеде жинақталады (жүкті тиеудің әрбір түрі үшін):

1) отын және майлайтын май;

2) ас ауыз және жуу суы;

3) балласт (қатты және сұйық);

4) жүк трюмдеріндегі жүк;

5) палубадағы жүк;

6) палубадағы, каютадағы және трюмдағы экипаж және жолжүгі бар жолаушылар;

7) салмағы мен орналасуы кемеде өзгеруі мүмкін басқа да жүктер.

Осындай кестені қолдану ыңғайлы болу үшін барлық тізбектелген кемедегі жүктің орналасу схемасын келтіру орынды болады (Кеменің орнықтылығы және суға батпайтындығы туралы ақпаратқа қосымша түрде).

12. Арнайы жүкті тасымалдауға арналған кемелер жүкті ажырату бойынша тиісті нұсқаулықпен жабдықталады. Осы тарауда осы құжаттардың атауы және нөмірі көрсетілуі тиіс.

§ 4. Кеменің орнықтылығын есептеу нәтижелері

13. Кеме жүзуінің қауіпсіздігін тәжірибелік бағалау үшін жүкті тиеудің әр алуан түрлерінде орнатылғын есептеу нәтижелерін келтіру қажет. Кеменің орнықтылығын жүк тиеудің осы түрінде бағалауды Қағиданың осы бөлімімен орнатылатын қисаю және шекті уақытын салыстыру арқылы жүргізу керек. Осында қисаюдың есептік және шекті бұрышын салыстыру қажет.

Кемеге жүкті тиеудің ұсынылады.

14. Қисаю кезінде, және де кеменің су басу бұрыштарының шөгуіне, палуба жиектерінің немесе кеме қоршауларының суға кіру бұрыштарына, жақтың жалаңаштану бұрышына байланысты кеменің ішкі бөлмелеріне су кіріп кетуі мүмкін жабылмаған саңылаудың кемеде орналасу схемасын келтіру ұсынылады (Кеменің орнықтылығы және суға батпайтындығы туралы ақпаратқа қосымша түрде).

15. Есептік қисаю уақытын сәйкесінше шекті рұқсат етілген уақытпен салыстыру нәтижесінде Қағиданың осы бөлімінің талаптарына жүкті тиеудің әр алуан түрлеріндегі кеме орнықтылығының қанағаттанарлық қорытындылары жасалуы тиіс.

16. Кеменің орнықтылығы және суға батпайтындығы туралы ақпарат тарауын әзірлеу кезінде осы кеменің сыныбы және жүзу ауданына байланысты ең қауіпті немесе сәйкес келетін қисаю уақыты әсер еткенде кеменің орнықтылығын бағалауға ерекше мән берілуі тиіс.

17. «М», «О» және «Р» сыныпты барлық кемелер үшін (су қоймасына шығып тұратын) борттың шайқалу амплитудасының есептік мәндерін көрсету қажет.

18. Кеме қатынасының тіркелімімен өте жоғары дәрежелі бассейндерде пайдалануға рұқсат етілген кемелер үшін осы бассейндерде жүзуді шектеу шарттарын көрсету қажет.

§ 5. Кеменің суға батпайтындығын есептеу нәтижелері

19. Кемелер үшін авариялық орнықтылық және отырғызуды есептеудің нәтижелері және сипаттамалары келтіріледі.

20. Симметриялы және симметриясыз су басу үшін есеп нәтижелерінің ақпарында авариялық отырғызу, крен, дифферент және көлденең метацентрлік биіктік туралы деректер келтіріледі.

21. Қағидаға сәйкес тексерілетін су басу жағдайларын есептеу нәтижелері бойынша бүлінген кеменің статикалық орнықтылықтың диаграммасы келтірілуі тиіс.

22. Бөлімшені су басқан кезде авариялық ватерсызығы және көлденең қиманың (авариялық крен болған жағдайда) орналасуы көрсетілген кеменің бойлық қималарының схемалық сызбаларын келтіру қажет.

23. Отырғызу сипаттамалары мен нормаланған мәндері бар бүлінген кеменің орнықтылығын салыстырған кезде кеменің суға батпайтындығының көрсеткіштері Қағиданың осы бөлімінің талаптары мен ұсыныстарын қанағаттандыру туралы қорытынды жасалады.

3. Кеменің капитанына арналған нұсқаулық

§ 1. Жалпы нұсқаулар

24. Кеменің орнықтылығы және суға батпайтындығы туралы ақпарат тарауының мәтіні әрбір нақты жағдай үшін осы кеменің тағайындалуын, сыныбын және жүзу ауданын, және де оның орнықтылық және су батпайтындық көрсеткіштерін ескере отырып құрылады.

Кеменің капитанына арналған нұсқаулық әзірлеген кезде алдыңғы тарауда алынған осы кеменің орнықтылық және су батпайтындық туралы қорытындыларын қолдану қажет.

§ 2. Шектеудің талаптары және режимдері

25. Кеменің капитанына арналған нұсқаулықта орнықтылық және суға батпайтындыққа негізделген талаптарды, және де осы жүзу ауданда жүк тиеудің әр алуан түрлерінде және жел-толқынды режимде кемені тиісті орнықтылық және суға батпайтындықпен қамтамасыз ету мақсатындағы режимдік шектеулерді келтіру қажет.

26. Кеменің тағайындалуына, жүзу ауданына және оның орнықтылық және суға батпайтындық көрсеткіштеріне байланысты көрсетілген шектеулер мен шаралар мынадай болуы мүмкін:

1) ауа райына байланысты кеменің жүзу ауданына қойылатын шектеулер;

2) жолаушыларды отырғызған және шығарған кездегі сақтық шаралары, және де олардың кемеде болуына қойылатын тыйым салынған аймақтар;

3) кеменің жолаушы сыйымдылық нормасының төмендеуі;

4) кеменің жүк көтергіштігіне немесе палубада жүкті жинау биіктігіне қойылатын шектеулер;

5) жүкті бөлектеуді регламенттеу;

6) балластты қабылдау және отынды пайдаланғаннан кейін отын цистерналарын толтыру;

7) жетек кемелерінің басты қозғалтқыштарының қуатын шектеу;

8) қайраңда кемелерді түйістіру бойынша жұмыстарға тыйым салу;

9) жолаушыларды, адамдардың ұйымдастырылған топтарын тасымалдаған кезде сүйреуге және технологиялық жұмыстарға тыйым салынған;

10) кеме жақтық кильдерді жоғалтқан жағдайда орындауға қажетті шектеулер және іс-шаралар;

11) кеме бүлінгеннен кейін палуба суға кірген кезде ашық саңылаулар арқылы бүлінген бөлікшеге су кіруіне себепші болатын маневрлеріне тыйым салу.

Осында тізбектелген іс-шаралар және шектеулерден басқа, Кеменің капитанына арналған нұсқаулықта Кеменің орнықтылығы және суға батпайтындығы туралы ақпараттың 3-тарауында алынған кеменің орнықтылық көрсеткіштеріне байланысты басқа талаптар және режимдік шектеулер көрсетілуі тиіс.

§ 3. Капитанған арналған ұсыныстар

27. Кеменің капитанына арналған нұсқаулықта кеменің орнықтылығын, суға батпайтындығын және пайдалану жағдайларын жақсартуға бағытталған ұсыныстарды келтіру қажет.

28. Ірі көлдер және су қоймалары бойынша, және де жағалаудағы теңіз аудандарында рейс жасайтын кемелер үшін толқындау кезінде кеменің борттық шайқалуы туралы қорытынды жасалуы тиіс.

Толқындау кезінде кеменің борттық шайқалуы туралы біраз ойды 12.6.3-нұсқауға сәйкес борттық шайқалу амплитудасын анықтаған кезде қолданылатын және кеменің өздік тербелу жиілігін сипаттайтын m1 көбейткішінің мәні бойынша құруға болады. Егер осы кеме үшін сәйкесінше «М», «О» және «Р» дәрежелі бассейндерде жүзген кезде m1 көбейткіші 1,31; 1,61 және 1,97 жақын болса, онда Кеменің капитанына арналған нұсқаулықта кеменің лагы толқынға қарап тұрған қалыпта пайда болуы мүмкін өте қауіпті резонансты амплитудасы бар шұғыл борттық шайқалуды атап өту қажет.

Кеменің капитанына арналған нұсқаулықта елеулі амплитудасы бар кеменің шұғыл борттық шайқалу кезінде тіршілік ету жағдайларының елеулі түрде нашарлауын және жүктердің ығысуын көрсету қажет.

Егер m1 көбейткіші мынадай мәндерден елеулі түрде ерешеленеді, олай болса Кеменің капитанына арналған нұсқаулықта да көрсетуге қажетті толқынның таралу бағытына қатысты кеменің қиғаш курстармен қозғалған кезде борттық шайқалудың резонансы пайда болуы мүмкін.

29. Айналымның эволюциялық дәуірі үшін есеп және тәжірибе арқылы қисаюдың елеулі бұрышы анықталған кемелер үшін айналымға кірген кезде жылдамдықты азайтуға кеңес беріледі.

Жолаушы көлігі үшін айналымға кірмес бұрын қисаю бұрышы мынадан асып түспейтіндей шекті жылдамдықты көрсету қажет:

ұзындығы > 30 м кемелер үшін - 15о;

ұзындығы < 30 м кемелер үшін - 17о.

30. Кеменің капитанына арналған нұсқаулықта пайдалану кезінде кеме үшін қауіпті қисаю бұрышы пайда болу мүмкіндігі болғанда уақтылы иллюминаторларды, есіктерді және люктарды жарқырата сүрту қажеттілігіне көңіл аудару қажет (дауылды ауа райында жүзген кезде, қайраннан кемені сүйреген кезде, бөлікшелерді авариялық су басқан кезде).

31. Кеменің капитанына арналған нұсқаулықта кеменің суға батпайтындығын жақсартуға бағытталған іс-шараларды ұсыну қажет:

1) өткізбейтін аралықтың, өткізбейтін жабулардың дұрыс жұмыс жағдайын бақылау және сақтау;

2) суға батпауға күресін техникалық құралдардың жабулардың дұрыс жұмыс жағдайын бақылау және сақтау;

3) авариялық жағдайда кемені теңестіру және түзеу мақсатында суды ағызу үшін құрылғыны қолдану.

32. Кеменің капитанына арналған нұсқаулықта кеменің апат болу қаупі болғанда экипаж іс-әрекетін ұйымдастыру бойынша ұсыныстарды келтіру қажет.

Экипаждың эвакуациясына ерекше көңіл аударылуы тиіс.

33. Кеменің конструктивтік ерекшеліктері және оны пайдалану шарттарына байланысты жақсы өзендегі тәжірибеге негізделген басқа да ұсыныстарды келтіру қажет.

4. Қосымша

34. Кеменің тағайындалуы, сыныбы және жүзу ауданына, оның орнықтылық, суға батпайтындық көрсеткіштеріне, Кеменің орнықтылығы және суға батпайтындығы туралы ақпаратқа қосымшада қабылданған режимдік және шектеулерге байланысты мынадай материалдарды келтіру қажет:

1) жүк тиеудің әр алуан түрлерінде кемеде негізгі жүктің (сұйық күйдегі жүкті де қосқанда) орналасу схемасы;;

2) дауылды ауа райы болар алдында жабылуға тиісті кемедегі саңылаулардың орналасу схемасы;

3) балласты салу схемасы;

4) жолаушылардың болуын тыйым салынған аймақтардың және оқшаулау құрылғыларының орналасу схемасы; (баулардың, орындықтардың және т. б.);

5) қосалқы кестелер, схемалар, орнықтылық және суға батпайтындық бойынша өздік есептерді орындау үшін капитанға қисық сызықтар және бланктар;

6) іс-шараларды жүргізу бойынша нұсқаулар және кеменің авариялық орнықтылығы үшін күреске және кеменің қауіпсіз отырғызуын қамтамасыз ету үшін капитанға қажетті схемелар;

7) кеменің көлденең қимасының, палуба жоспары және аралықтары, жақтаулары және ондағы саңылаулары көрсетілген екінші түптің, және де судың ағуына арналған құрылғысы көрсетілген схемасы;

8) кемедегі балластты-кептіретін жүйенің құбырларының схемасы.

Кеменің орнықтылығы және суға батпайтындығы туралы ақпаратқа қосымшада капитанға пайдалы болуы мүмкін басқа материалдар келтірілуі мүмкін.

Ішкі суда жүзетін

кемелерді жасау

қағидасына 152-қосымша

Палубалық сызық

Ішкі суда жүзетін

кемелерді жасау

қағидасына 153-қосымша

Ішкі суда жүзетін

кемелерді жасау

қағидасына 154-қосымша

Ішкі суда жүзетін

кемелерді жасау

қағидасына 155-қосымша

Ішкі суда жүзетін

кемелерді жасау

қағидасына 156-қосымша

Ішкі суда жүзетін

кемелерді жасау

қағидасына 157-қосымша

Ішкі суда жүзетін

кемелерді жасау

қағидасына 158-қосымша

Ішкі суда жүзетін

кемелерді жасау

қағидасына 159-қосымша

Кеме ұзындығы, м	Сыныпты жабық кемелер үшін су асты бортының ең төмен биіктігі, мм
Кеме ұзындығы, м	«М»	«О»	«Р»	«Л»
<30	250	250	250	200
40	340	340	300	200
50	440	440	340	200
60	570	570	340	200
70	720	570	340	200
>80	890	570	340	200
Ескертпе. Қазіргі және барлық кеме ұзындығының аралық мағынасы үшін су асты бортының ең төмен биіктігі интерполяция сызығымен анықталады

Ішкі суда жүзетін

кемелерді жасау

қағидасына 160-қосымша

Кеме ұзындығы, м	Сыныпты құю кемелер үшін су асты бортының ең төмен биіктігі, мм
Кеме ұзындығы, м	«М»	«О»	«Р»	«Л»
<30	200	180	160	110
40	350	330	220	110
50	350	330	220	110
60	450	420	220	110
70	570	420	220	110
>80	710	420	220	110

Ішкі суда жүзетін

кемелерді жасау

қағидасына 161-қосымша

Кеме сыныбы	Кеме ұзындығы кезінде, м ордината ерекшеліктілігі, мм
	30 және одан кем		40		60		80		100		120		130
	алдыңғы жағы	артқы жағы	алдыңғы жағы	артқы жағы	алдыңғы жағы	артқы жағы	алдыңғы жағы	артқы жағы	алдыңғы жағы	артқы жағы	алдыңғы жағы	артқы жағы	алдыңғы жағы	артқы жағы
«М»	1000	500	1000	500	1000	500	1000	500	1100	550	1200	600	1300	650
«О»	550	275	600	300	700	350	800	400	900	475	1050	525	1100	550
«Р»	400	200	450	255	500	250	600	300	700	350	800	400	900	450
«Л»	Қажет етпейді
Ескертпе. 1. Құйма кемелер үшін стандартты бірізділік ординатасы сыныпты 75-кесте бойынша бір сыныпқа төмендету арқылы, яғни «М» сыныбы үшін «О» сыныбының ординатасы, ал «О» сыныбы үшін «Р» сыныбының ординатасы алынады. 2. «Р» және «Л» сыныпты құйма кемелер үшін ерешіктілік қажет болмайды.

Ішкі суда жүзетін

кемелерді жасау

қағидасына 162-қосымша

Кеме сыныбы	Комингс және люк биіктігі,мм
Кеме сыныбы	жүкті	басқалар
«М»	400	300
«О»	300	250
«Р»	250	200
«Л»	150	100
Ескертпе. Басқа да люктерге шахталар, өтетін саңылаулар, жүкке арналмаған люктер, қондырмаға, рубкаға, капқа кіретіне сыртқы есіктер

Ішкі суда жүзетін

кемелерді жасау

қағидасына 163-қосымша

Дәнекерленген жалғаудың коррозияға қарсы төзімділігін

анықтау

1. Теңіз суында дәнекерленген жалғаудың коррозияға қарсы төзімділігін кемені пайдалану кезінде теңіз суымен тұрақты және мерзімдік қатынаста болып тұратын аралас жүзу кемелерінің сыртқы қаптамасын, басты палубаны және корпустың басқа да бөліктерін дәнекерлеуге арналған дәнекерленген материалдарды комиссионды сынақтар кезінде анықтау керек.

2. Сынақ жүргізу үшін сынамадан кесіліп алынған дайындамадан үш үлгі жасалуы тиіс (осы Қағиданың 163-қосымшасына 1-қосымша).

Үлгінің беткі қабаты А және В параллель жазықтықтардан ауытқуы ±0,03 мм аспайтындай етіп тегістелуі тиіс. Бұл тегістеуден кейін профилограмманы алып тастау арқылы орнатылуы мүмкін. Соңғысын сынаманы дәнекерлегеннен кейін кем дегенде 8 тәулік өткеннен соң жүргізу керек.

3. Сынаққа үлгінің сынаманы дәнекерлеу аяқталған жағы алынуы тиіс. Үлгінің екі жағы және шеттерінің майы алынуы тиіс, осыдан кейін үлгінің артқы бетіне, шеттеріне және бергі бетіне 8-10 мм ені бойынша контуры арқылы сынақ кезінде коррозиядан сақтайтын қорғаныс қаптамасы салынуы тиіс (мысалы, ЭКЖС-40 маркалы этинол сырының кем дегенде төрт қабаты).

Тікелей сынақ алдында үлгілердің бергі бетінен қайтадан мұқият майы алынып, жуылуы тиіс.

4. Коррозияға қарсы үлгілерді төзімділікке сынау жақсылап ауамен қаныққан жасанды теңіз суының мынадай құрамы бар арнайы қондырғыларда жүргізу қажет, г/л: NaCl - 26,52; MgCl2 - 2,45; MgSO4 - 3,30; СаС12 - 1,14; КС1 - 0,73; NaHCO3 - 0,20; NaB2 - 0,08.

Судың температурасы 32-35оС болуы тиіс, су ағысының жылдамдығы үлгінің беткі қабатына қатысты - 10 м/с жуық.

Пайдаланылған суды бір тәулік бойы бір үлгіге 1 л су есебімен ауыстыру керек. Сынақ уақыты 1000 сағаттан кем емес. Суды ауыстыруға қажетті үзілісті қоспағанда, сынақ кезінде үзіліс жасауға жол берілмейді.

5. Сынақтан кейін үлгінің металын бүлдіруге немесе ерітуге әкелмейтін, коррозия өнімдері толығымен жойылуын қамтамасыз ететін тәсілдермен тазалануы тиіс.

Коррозия өнімдерін 1,5 г/л мөлшерінде ПБ-5 ингибиторы қосылған тұз қышқылының 15%-ды ерітіндісінде өңдеу арқылы жоюға болады.

Өңдеуден кейін үлгілерді сумен жуу, кептіру және осы Қағиданың 163-қосымшасына 2-қосымшада келтірілген схеме бойынша профилометририялауға ұшырату қажет.

1 - өлшем сызығы (А учаскісінде өлшеуді 5 мин соң, Б учаскісінде 1 мин соң жүргізеді)

6. Металдың коррозиямен біліну тереңдігі үлгінің коррозияға ұшырамаған салыстырмалы кескінді беткі қабатымен өлшеудің жеткілікті дәлдігін қамтамасыз ететін тәсілмен анықталады. Термиялық әсер ету аймағы және тігістің негізгі металына арналған өлшеу деректері бойынша барлық сыналған үлгілер үшін орташа мәндер орнатылуы тиіс:

1) коррозияның ең терең тереңдігі, мм:

h _о.м^max; h _з.т.в^max; h _ш^max;

2) коррозияның орташа тереңдігі, мм:

h _о.м^ср; = Σh_о.м /N_OM;

h _з.т.в^ср; = Σh _з.т.в /N_з.т.в;

h _ш^ср; = Σh_ш /N_ш;

3) коррозияның орташа жылдамдығы, мм/жыл:

k_о.м= 365 h _о.м^ср /

;

k_з.т.в= 365 h _з.т.в^ср /

;

k_ш= 365 h _ш^-р /

;

мұнда: Σh _о.м, Σh _з.т.в, Σh _ш - орналасқан жерінде көрсетілген үш аудандағы жекелеген өлшеу нүктелеріндегі коррозия тереңдігі мәндерінің сомасы;

N_OM; N_з.т.в; N_ш - орналасқан жерінде көрсетілген үш аудандағы тереңдіктің өлшенген мәндерінің саны;

- жылжымалы ерітіндідегі сынақтың ұзақтығы, тәулік;

365 - 1 жылдың ішіндегі тәулік саны.

7. Дәнекерленетін материалдар қолданылған кезде тігіс коррозиясының, термиялық әсер ету аймағының және негізгі металдың жылдамдығы тең немесе өте жақын болса, ал коррозияның металды ірітуінің жалпы сипаттамасы дәнекерленген жалғаудың беріктігі үшін қауіпті болмаса, дәнекерленген метериалдар коррозияға қарсы төзімді болып табылады.

Ішкі суда жүзетін

кемелерді жасау қағидасына

163-қосымшасына

1-қосымша

Коррозияға қарсы төзімділігін сынауға арналған үлгі

Ішкі суда жүзетін

кемелерді жасау қағидасына

163-қосымшасына

2-қосымша

Дәнекерленетін үлгіні профилометририялау схемасы

Ішкі суда жүзетін

кемелерді жасау

қағидасына 164-қосымша

Сызаттың пайда болуына қарсы дәнекерленген жалғаудың

төзімділігін анықтау

1. Сынаманың пайдалану саласы және конструктивті өлшемдері

1. Жіктік технологиялық сынаманы дәнекерлеу кезінде сызаттың пайда болуына қарсы дәнекерленген жалғаудың төзімділігін тек қана қалыңдығы 10 мм артық емес көміртекті болатты дәнекерлеу үшін арналған жағдайларды қоспағанда, дәнекерленген материалдардың барлық комиссиондық сынақтары кезінде анықтау керек.

2. Сынамалардың конструктивті өлшемдері осы Қағиданың 164-қосымшасына 1-қосымшада миллиметрде келтірілген.

-25оС температураға дейін салқындатып барып, 1 тілім және 2 сынамаға жіктік жалғау жүргізіледі. 2-тілім және 4-қабырға бірдей маркалы болаттан жасалуы тиіс.

3. 2-сынаманың қалыңдығы осы маркадағы болаттан жасалған табақтық материалдың қалыңдығына тең етіп алынады, осыны дәнекерлеу үшін сыналатын дәнекерлейтін материал тағайындалады.

Металмен қапталған электродтарды сынаған кезде В сынамасының ені 500 мм, дәнекерлеудің механикаландырылған тәсілдерінде флюс және қорғайтын газбен үйлесімдегі дәнекерлейтін және жапсыратын сымда - 700 мм тең етіп қабылданады.

Егер дәнекерленетін жиектерді кептіру үшін қыздыру қолданылса, дәнекерлейтін материалдарды сынаудың барлық жағдайында сынаманың ені 1000 мм болуы тиіс (осы қосымшаның 14 және 17-тармақтарын қара).

4. Тілім жиектерінің шалғайлануы 1-жіктік жалғауының бойымен сыналатын дәнекерленетін материалдарды қолдану арқылы дәнекерлеу кезінде табақтардың осы қалыңдығындағы жалғауларды түйістіру үшін қарастырылғандардың ішінен ең үлкен тереңдіктегі V немесе Х-түрінде симметриясыз өңдеуде болуы тиіс.

2. Дәнекерлейтін материалдарды дайындау және дәнекерлеу режимдері

5. Сыналатын дәнекерленетін материалдардағы ылғалдың мөлшері (электродтарда, флюстарда, дәнекерлейтін газдарда) оларды жеткізу және пайдалану бойынша техникалық құжаттамада көрсетілген шекті норманың жоғарғы шегіне жетуі тиіс.

6. Сынаманың тілімдерін пісіру өндіріс жағдайларында осы маркадаға болаттан жасалған конструкцияларды дәнекерлеу үшін қолданылатын немесе қарастырылған режимдерде, ал осындай мәліметтер болмаған жағдайда - осы маркадаға болаттан жасалған конструкцияларды дәнекерлеу кезінде паспортпен ұсынылған электродтардағы режимдерде жүргізілуі тиіс.

3. Сынаманы салқындату

7. Сынаманың жіктік жалғауын дәнекерлеу тілімнің -25оС температурасында және әрбір жүрістен кейін тігістің ауданында олардың бастапқа температурасына салқындатып барып жүргізілуі тиіс.

8. Салмағы 1-2 кг артық болмайтын бөліктері пісіруге әзірленген жиектерінен басқа сынама тілімінің барлық беткі қабаты бойынша біркелкі қабатпен салынған қатты көмір қышқылмен сынаманы салқындату керек.

Бір мезетте сынамада 40-60 кг қатты көмір қышқыл болуы тиіс. Салқындау кезінде сынаманы уақытша брезентпен жауып қояды.

9. Тілімдердің жіктік жалғауларын дәнекерлеудің алдында сынаманы берілген температураға дейін салқындату уақыты регламенттенбейді.

Жіктік тігістің әр білікшесін салған сайын сынаманы бастапқы температураға дейін салқындату уақытын осы Қағиданың 164-қосымшасына 2-қосымшасына сәйкес минустық шәкілі бар термометрмен өлшенетін сынама тілімінің температурасына байланысты анықтау қажет. Термометрлер төменгі температурада қатпайтын бензин немесе басқа сұйықтықпен алдын ала толтырылған тілімдердегі 3-тура өтпейтін саңылауларда (осы Қағиданың 164-қосымшасына 1-қосымшасы) орнатылады.

4. Металмен қапталған электродтарды сынау кезінде тілімнің жіктерін дәнекерлеу шарттары

10. Металмен қапталған электродтарды сынаған кезде тілімнің жіктерін дәнекерлеу тілімнің беткі қабатынан қатты көмір қышқылы алынбаған күйде жүргізілуі тиіс.

11. Тікелей дәнекерлеудің алдында дәнекерленетін жиектер және оған жанасып жатқан өңдеудің екі жағынан ені 100 мм кем болмайтын тілімнің беткі қабаты шүберекпен ылғалдан, қыраудан және мұздан мұқият тазартылуы тиіс

5. Флюстың астында, қорғаныс газы және ұнтақ сымның ортасында

автоматты дәнекерлеу үшін дәнекерленген материалдарды сынағанда тілімдердің жігін дәнекерлеу шарттары

12. Тілімнің жіктік жалғауын автоматты дәнекерлеу кезінде әрбір өтпелдің басында қатты көмір қышқыл сынаманың беткі қабатынан алынуы тиіс, өтпелден кейін тілімді келтіріліген теріс температураға дейін салқындату үшін қайтадан салынады. Қатты көмір қышқылының қабатынсыз сынаманы салқындату уақыты мынадай өтпелді орындау үшін қажетті уақыттан аспауы тиіс.

13. Әрбір өтпелді орындаудың алдында дәнекерленетін жиектер және оған жанасып жатқан өңдеудің екі жағынан ені 100 мм кем болмайтын тілімнің беткі қабаты шүберекпен ылғалдан, қыраудан және мұздан мұқият тазартылуы тиіс.

14. Екіден артық өткелі бар жіктерді дәнекерлеген кезде осы қосымшаның 13-тармағына сәйкес жиектерді тазалауға қосымша ретінде әрбір білікшені салмас бұрын газ жанарғысының жалынымен жиектерді мұқият кептіру қажет. Жиектердегі металдың температурасы кептіруден кейін 50-60 оС аспауы тиіс, сынаманың шеттерінде -25оС тең температура сақталып тұруы тиіс.

15. Сынаманың жіктік жалғауларын екі жақты автоматты дәнекерлеумен орындау қажет болғанда, соңғы өткел аяқталған кезде сынаманың бір жағында тілімнің металын бастапқы температураға дейін салқындату керек, осыдан кейін осы жағына қабырға жиынтығын бекіту және пісіру, содан кейін сынаманы айналдырып ескі қабырғаларды кесіп тастау керек. Тілімнің жіктік тігісін дәнекерлеу келтірілген жұмыспен пайда болған үзіліс 6 сағаттан аспауы тиіс. Жіктік жалғаудың басқа жағынан дәнекерлеуді бастаудың алдында тілім бастапқы температураға дейін қайта салқындатылуы тиіс.

6. Флюстың астында, қорғаныс газы және ұнтақ сымның ортасында

жартылай автоматты дәнекерлеу үшін дәнекерленген материалдарды сынағанда тілімдердің жігін дәнекерлеу шарттары

16. Осы қосымшаның 10 және 11-тармақтарының талаптарын ескере отырып, тілімнің жіктерін жартылай автоматты дәнекерлеуді жүргізу керек.

17. Екіден артық өткелі бар сынаманың жіктік жалғауын орындаған кезде осы қосымшаның 13 және 14-тармағына сәйкес жиектер газ жанарғысының жалынымен ылғалдан, қыраудан және мұздан тазартады және кептіреді.

7. Сынама тілімінің жіктік жалғауларын дәнекерлеу шарттарына қойылатын жалпы талаптар

18. Өңдеуді бір жағынан толтырғаннан кейін тігістің негізін тазалау қажет. Тігіс негізін 3-4 мм тереңдікке дейін тазалауға рұқсат етіледі. Тігістің негізін тазалау кезінде табылған сызаттар ақаулық белгісі болып табылады.

19. Технологиялық сынама жігін дәнекерлеу кезінде сызаттар пайда болмас үшін тек өндірісте сыналатын материалдар қолданылатын дәнекерлеу кезінде қолданылатын немесе міндетті түрде қолдануды қарастыратын құралдар ғана қолданылуы мүмкін.

8. Дәнекерленген сынаманы зерттеу және сынақ нәтижелерін бағалау

20. Бір тәулік аяқталған соң дәнекерленген сынама салмағы 5 кг балғамен тігіске жақын (бірақ тігістің бойымен емес) қағылуы тиіс, осыдан кейін тігісті сыртқы сызаттарды анықтауға тексереді. Сызаттар анықталған жағдайда дәнекерлеу қанағаттанарлықсыз деп танылады және сынаманы әрі қарай сынау жүргізілмейді.

21. Сынаманы сыртқы тексерудің қанағаттанарлық нәтижелер бергенде сынама онан әрі зерттеуге алынуы тиіс. Макротегістеулер және үлгілер мынадай реттілікте жасалуы тиіс:

1) сынамадан 3-суретке сәйкес ыстық кесумен бойлық макротегістеу үшін екі дайындама және көлденең макротегістеу үшін үш дайындама және созуға 5 еселі дөңгелек үлгі кесіп алынуы тиіс. Дайындама өлшемдері (осы Қағиданың 164-қосымшасына 3-қосымша) кесіндіге кететін әдіптерді және үлгілер және макротегістеулерді механикалық өңдеуді ескере отырып көрсетілген;

2) көлденең макротегістеуге арналған әрбір дайындамадан осы Қағиданың 164 а) қосымшасына 4-қосымшаға сәйкес бір макротегістеуден жасалуы тиіс;

3) бойлық макротегістеуге арналған әрбір дайындамадан жасалуы тиіс: тігістің ортаңғы тік бойлық жазықтығы бойынша бір макротегістеу (осы Қағиданың 164 б) қосымшасына 4-қосымша) және тігіс және термиялық әсер ету аймағын қиып өтетін көлденең бойлық жазықтық бойынша бір макротегістеу (осы Қағиданың 164 в) қосымшасына 4-қосымша), егер тілім көміртекті болаттан болса; бірнеше қабатты макротегістеу (осы Қағиданың 164 д) қосымшасына 4-қосымшасы) осы Қағиданың 164 г) қосымшасына 4-қосымша бойынша өңделген, егер тілім аз қоспалы болаттан болса. Тегістеу саны бір тегістеу қалыңдығының (4—5 мм) дайындама қалыңдығына қатынасына байланысты.

22. Макротегістеудің беткі қабаты 10% азот қышқылының ерітіндісімен өңделуі және бір тәуліктен кейін 50-еселік оптикалық ұлғаюы бар құралмен тексерілуі тиіс.

23. Тексеру нәтижелерінің мынадай үш түрі болуы мүмкін:

1) макротегістеуде сызаттар анықталған жоқ, сынақ қанағаттанарлық нәтиже берді деп саналады және әрі қарай сынаманы сынау жүргізілмейді;

2) макротегістеуде санына байланыссыз ұзындығы 1 мм артық болатын сызаттар анықталды немесе тегістеудің сомалық өңделген беткі қабатына келтірілген саны екі сызаттан 100 см² асып түсетін болса, ұзындығы 1 мм кем болатын сызаттар анықталды. Бұл жағдайда сынақ нәтижелері қанағаттанарлықсыз деп саналады;

3) макротегістеуде тегістеудің сомалық өңделген беткі қабатына келтірілген саны екі сызаттан 100 см аспайтын жалпы санында ұзындығы 1 мм кем болатын сызаттар анықталды. Бұл жағдайда созуға диаметрі 6 немесе 10 мм үш дөңгелек 5-еселік үлгілерде қосымша сынақ жүргізілуі тиіс. Үлгі сызаттары көп қалыңдығы бойынша сол қабаттың көлденең макротегістеуінің тігіс металынан жасалуы тиіс. Мұндай үлгілерді сынаманы дәнекерлеуді аяқтағаннан кейін 30 күн өткен соң дайындау керек немесе сынақтың алдында температурасы 100 ^оС суда 3 тәулік бойы қайнату керек.

Егер үш үлгі үшін ағымдылық шегінің, салыстырмалы ұзару және салыстырмалы тарылудың орташа мәндері осы Қағиданың 263-қосымшасында көрсетілген нормаларға сәйкес келсе, сынақ нәтижелері қанағаттанарлық деп саналады.

Жарылатын үлгілерді сынау нәтижелері қанағаттанарлықсыз болған жағдайда, бірдей жағдайда дәнекерленген екі технологиялық сынамаға (осы Қағиданың 164-қосымшасына 1-қосымша) қайталама сынақ жүргізуге рұқсат етіледі.

Ішкі суда жүзетін

кемелерді жасау

қағидасына 164-қосымшасына

1-қосымша

Жіктік технологиялық сынама

Ішкі суда жүзетін

кемелерді жасау

қағидасына 164-қосымшасына

2-қосымша

Сынаманы қатты көмір қышқылмен қажетті температураға дейін

салқындату ұзақтығының шамамен алғандағы кесте

Ішкі суда жүзетін

кемелерді жасау

қағидасына 164-қосымшасына

3-қосымша

Сынаманың жіктік жалғауларынан жасалған макротегістеулер үшін дайындама кесінділерінің схемасы:

О - қалдық; 1, 3, 5 - көлденең макротегістеу және дөңгелек жарылатын үлгілерге арналған дайындамалар; 2, 4 - бойлық макротегістеуге арналған дайындамалар

Ішкі суда жүзетін

кемелерді жасау

қағидасына 164-қосымшасына

4-қосымша

Дайындамадан жасалатын макротегістеулердің схемасы

Ішкі суда жүзетін

кемелерді жасау

қағидасына 165-қосымша

Дәнекерлеудің алдында алынбайтын қорғаныс сырының

дәнекерлеуге әсерін анықтау

1. Таңбалы құбырларды сынау нәтижелері бойынша сырға рұқсат беру мүмкіндігі анықталады. Таңбалы құбырларды санау нәтижелерінің бір мәнді болуына күмән туындағанда, Тіркелім жіктік сынамаларды сынауды талап етуі мүмкін.

2. Сынақ туралы өтінім сыр өндіруші ұйыммен, және де тұтынушы ұйыммен де берілуі мүмкін.

3. Сырды сынау туралы өтінім мынадай мәліметтерден тұруы тиіс:

1) өндірушінің аты және топырақ маркасы;

2) топырақтың түрі және конструкциясы;

3) пайдалану саласы және дәнекерлеу тәсілдері;

4) пайдалану ережелері (беткі қабатын өңдеу, қабаттың қалыңдығы).

2. Сынақ бағдарламасы

4. Сынақ бағдарламасын келтірілген нұсқауларға сәйкес ұйым құрады және Кеме қатынасының тіркелімімен келіседі.

5. Сырды өзін осы үшін пайдаланатын, санаты өте жоғары кеме жасайтын болатта сынайды. Сыр қолданылатын дәнекерлеу әдістерімен сынақтар жүргізіледі.

6. Осы Қағиданың 165-қосымшаға қосымшасында көрсетілген сынамаларда сырды сынайды. Сынаманың ұзындығы қажетті үлгілердің барлығын дайындау үшін жеткілікті болуы тиіс. Сынамада жиектерді дайындаудың конструктивті элементтері (саңылау, бөлшектеу бұрышы, жапыру өлшемі) стандартқа сәйкес алынады. Сынаманы жинайтын тілімді сырлауды соңғыны дәнекерлеуге дейін орындайды. Сырды сынама ұзындығының тек жартысына төсейді, осымен қатар дәнекерлеудің алдында оны түйістірілетін жиектерден алмайды.

7. Сынамадағы сырдың қалыңдығы өндірушімен күнделікті қолдану үшін көрсетілгеннен 20% көп болуы керек, бірақ 20 мкм аз болуы керек.

Сынақ жүргізілетін зертханада сыр қабатының қалыңдығын қажетті дәлдікпен өлшеуге мүмкіндік беретін құрал болуы тиіс.

8. Осы Қағиданың 165-қосымшаға қосымшасында көрсетілген сынамалар осы типтегі дәнекерлейтін материалдар үшін қабылданған қалыпты режимде дәнекерленеді. Таңбалы сынаманы төменгі қалыпта тігіс катетка қарағанада аз пайда болатындай етіп қолмен дәнекерлеу керек. СО ортасында таңбалы сынаманы тік қалыпта төменнен жоғары қарай дәнекерленеді.

Флюстың астында сынама автоматты немесе жартылай автоматты түрде дәнекерленуі мүмкін.

9. Терең пісіру үшін электродтар қолданылған кезде өңделмеген жіктік сынама қолмен дәнекерлеген кезде қажет болады.

10. Ар жағынан тігісті түзетін бір жақты дәнекерлеу әдісі қолданылған жағдайда, флюстың астында дәнекерлеген кезде және СО ортада дәнекерлеген кезде өңделмеген жіктік сынама қажет болады.

3. Үлгіні сынамадан іріктеп алу

жүктеу/скачать 12.36 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 93 94 95 96 97 98 99 100 ... 129