Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрлігінің 2014 – 2018 жылдарға арналған стратегиялық жоспары

Бұл ретте мемлекеттік органдарда АТ-ны қолдану бірінші кезекте халыққа және бизнеске электронды нысанда қызмет көрсетуге, мемлекеттік органдардың ашықтығын және есептілігін арттыруға бағытталуы тиіс.

Қазіргі уақытта халыққа және ұйымдарға мемлекеттік электрондық қызметтер көрсетудің жай-күйі мынадай деректермен сипатталады:

1) орталық және жергілікті атқарушы органдар интернет-ресурстар арқылы халыққа және бизнеске интерактивті қызметтер көрсетеді (басшылар блогы, элекрондық мемлекеттік сатып алу, интерактивтік сауал және т.б.) және транзакциялық қызметтер көрсетуге ауысуды жүзеге асырады;

2) «электрондық үкімет» инфрақұрылымы құрылды, оның шеңберінде өнеркәсіптік пайдалануға 20 АT-ден астам жоба енгізілген;

3) мемлекеттік көрсетілетін қызметтерді, 92 лицензияны және 80 рұқсат беру құжатын оңтайландыру және автоматтандыру жөніндегі іс-шаралар жоспарлары әзірленді және бекітілді;

4) «электрондық үкімет» сәулетін құру және эталондық үлгілерді әзірлеу бойынша жұмыстар жүзеге асырылды. Қазіргі уақытта қызметтің
15 бағыты бойынша эталондық үлгілерді толтыру жүргізілді (тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жұмысқа орналастыру және халықтың жұмыспен қамтылуы, халықты әлеуметтік қамсыздандыру, денсаулық сақтау, мәдениет және БАҚ, халықаралық қатынастар, қоршаған ортаны қорғау, табиғи ресурстар, байланыс және пошта қызметтері, көлік және коммуникация, білім беру, азаматтық, көші-қон және көшіп келу, өнеркәсіп, әділет, ауыл шаруашылығы). Осы эталондық үлгілерді өзекті ету бойынша жұмыстарды жалғастыру жоспарлануда;

5) «Е-лицензиялау» мемлекеттік деректер базасы ақпараттық жүйесін (бұдан әрі - МДҚ «Е-лицензиялау») енгізу бойынша жұмыстар жүргізілді. 2012 жылы осы жүйе барлық мемлекеттік органдарда – лицензиарларда енгізілген. 2012 жылғы «Е-лицензиялау» МДҚ арқылы қалыптастырылған электрондық лицензиялар саны 19740 лицензияны, 2013 жылғы қаңтар-қараша бойынша 19 432 электрондық лицензияны құрады.

Бүгінгі күні мүдделі мемлекеттік органдардың, толығымен «ақпараттық қоғам» үшін «электрондық үкіметті» қалыптастыруға бағытталған бірлескен нәтижесі бойынша жұмысы, («Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне рұқсат беру құжаттарын қысқарту және мемлекеттік органдардың бақылау мен қадағалау функцияларын оңтайландыру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы 2012 жылғы 10 шілдедегі № 36-V Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес) «электрондық үкімет» инфрақұрылымымен электрондық түрде 344 астам интерактивті және транзакциялық қызметтер, оның ішінде 184 астам электрондық қызмет,

81 электрондық лицензия және 80 рұқсат беру құжаттары ұсынылады. «Электрондық үкімет» порталының көрсетілетін қызметтер санына 110 астам электрондық көрсетілетін қызметтер, 28 қосымша сервистер, мемлекеттік алымдардың 21 түрі, мемлекеттік баждың 17 түрі, салық төлемдерінің 4 түрі, сондай-ақ Жол жүру ережесін бұзғаны үшін айыппұлдар және коммуналдық қызметтің 3 түрін төлеу кіреді. Бұдан басқа, ақпараттық сипаттағы қызметтер де қолжетімді.

2012 жылы Қазақстанның көрсетілетін қалалары мен аудандарында «электрондық үкімет» және «электрондық қызметтер» тақырыбы бойынша оқыту семинарлары өткізілді. Осылайша, 2012 жылғы 67 000 адам,
2013 жылғы 61 500 адам оқытылды;

6) сақтау мерзімі 10 жылдан асатын құжаттар үшін орталық мемлекеттік органдардың құжаттарын қағаз жеткізгіште қайталамай электрондық құжат айналымына көшіру бойынша жұмыстар жүргізілуде;

7) «электрондық үкімет» веб-порталы арқылы азаматтардың мемлекеттік және жергілікті атқарушы органдардың басшыларына электрондық өтініш беру жүйесі құрылды;

8) электрондық әкімдіктерді дамыту шеңберінде әкімдіктер көрсететін мемлекеттік қызметтерді автоматтандыру мүмкіндігімен «Электрондық үкіметтің» өңірлік шлюзі» жобасы жүзеге асырылды, оның ішінде 4 қызмет «электрондық үкімет» порталында көрсетіледі.

Бүгінгі күнге халыққа қызмет көрсету орталықтарының (бұдан – ХҚО) жұмысын жақсарту мақсатында үлкен жұмыстар атқарылды.

Қазіргі уақытта ХҚО-да 171 мемлекеттік қызмет көрсетіледі. Бүгінгі күні ХҚО-ға ұсыну кезінде құжаттардың 19 түрі алынып тасталған: неғұрлым жиі сұратылатын, мысалы, азаматтың жеке куәлігінің көшірмесі, туу туралы куәліктің көшірмесі, некеге тұру туралы куәліктің көшірмесі, некені бұзу туралы куәліктің көшірмесі, бала некесіз туылған жағдайда № 4 нысан бойынша анықтама, жылжымайтын мүлікке құқық белгілеуші құжаттардың көшірмесі, мүгедектік туралы анықтама, зейнеткер куәлігінің көшірмесі және т.б.

Тұрақты негізде ХҚО қызметкерлерінің біліктілік деңгейін арттыру жөніндегі іс-шаралар жүргізілуде.

ХҚО қызметкерлерінің біліктілігін арттыру шеңберінде 2012 жылы ХҚО қызметкерлерін аттестаттау жүргізілді. 5 019-ы аттестатталды, 3919 қызметкер немесе 78 % аттестаттаудан өтті, өтпегендері – 1100 қызметкер.

ХҚО-ның көрсететін қызметтер сапасын және халыққа кері байланысты қамтамасыз ету бөлігіндегі қызметін мониторингілеу мақсатында Ахуал орталығы (бұдан әрі – орталық) құрылды және ойдағыдай жұмыс істеуде. 162 ХҚО-да орнатылған камералар арқылы Орталық on-line режимінде қызметке бейне-мониторинг жүргізеді, ол өз кезегінде жұмыс процесіндегі кемшіліктерге шұғыл әрекет етеді, сыбайлас жемқорлық көріністерін бақылауға мүмкіндік береді. Бұдан басқа, Орталықтың жұмыс істеуі орталық және жергілікті мемлекеттік органдар басшыларының азаматтарды қабылдауын жүргізеді, ведомстволық бағынысты мекемелермен бейне-конференциялар мен кеңестер өткізуге, барлық өңірлердегі ХҚО қызметкерлерін қашықтықтан оқытуды жүзеге асыруға мүмкіндік береді.

Орталығы арқасында ХҚО кінәсінен 20 минуттан артық күту уақыты 92 % қысқартылды, ХҚО кінәсінен 20 минуттан артық құжаттарды ресімдеу уақыты 17 % қысқартылды, «нашар» баға 44 % қысқартылды.

Бүгінгі күні 252 ХҚО жаңғыртылған. Еліміз бойынша барлық ХҚО-да қазірдің өзінде азаматтарға кедергісіз қызмет көрсету қағидаты енгізілген. ХҚО-ны жаңғырту кезінде жаңа бизнес-үрдістер, мониторинг және мемлекеттік қызметтерді көрсету сапасын бағалау іске асырылуда, азаматтар үшін қолайлы жағдайлар жасалуда. Электрондық үкімет бұрыштары ашылған, онда азаматтар egov.kz порталының қызметтерімен танысып, электрондық цифрлық қолтаңба ала алады.

Азаматтарға ыңғайлы болу үшін балаларға арналған алаңдар жабдықталған, сондай-ақ мемлекеттік қызметтерді көрсетуге бақылау жүргізуге, азаматтардың кезек күту уақытын қадағалап отыруға мүмкіндік беретін бірыңғай электрондық кезек енгізу көзделген. Азаматтарға қызмет көрсету сапасын сенсорлық қайталаушы мониторлар арқылы бағалайды, онда әрбір азамат сол жерден-ақ ХҚО қызметкерлерінің жұмысына баға бере алады.

Тұрақты негізде «мystery shopping» - ұйымдастырушылық міндеттерді шешу, мысалы қызметкерлердің клиенттерге қызмет көрсету стандарттарын сақтаудың деңгейін өлшеу мақсатында өткізілетін зерттеулер әдісін пайдаланумен тексерулер жүргізіледі.

Жүргізілген зерттеулер қорытындылары бойынша халықтың ХҚО қызметтеріне қанағаттанушылық деңгейі 2010 жылы - 65 %; 2011 жылы –

Қазақстан Республикасының Президенті – Ұлт көшбасшысы Н.Ә.Назарбаевтың 2012 жылғы 27 қаңтардағы «Әлеуметтік-экономикалық жаңғырту – Қазақстан дамуының басты бағыты» атты Жолдауын іске асыру үшін Министрлік Іс-шаралар жоспарын (жол картасын) әзірледі, онда

2012 жылы мамандандырылған ХҚО ашу бойынша шаралар көзделген.

Бүгінгі күні Қарағанды, Алматы, Ақтау және Астана қалаларында мамандандырылған ХҚО ашылды. 2013 жылы Тараз қаласында мамандандырылған ХҚО ашу жоспарлануда. Сондай-ақ 2015 жылға дейін мамандандырылған ХҚО республиканың қалған қалаларында да ашу жоспарлануда: 2014 жылы - Қызылорда, Павлодар, Петропавл және Талдықорған, 2015 жылы – Ақтөбе, Атырау, Көкшетау, Қостанай, Орал, Өскемен және Шымкент.

Осы мамандандырылған ХҚО-да «жалғыз терезе» қағидаты бойынша қажет инфрақұрылым және халыққа жағдай жасау, автокөлік құралдарын тіркеу және жүргізуші куәліктерін беру бойынша мемлекеттік қызметтер көрсетіледі.

Осы ХҚО-да халық жүргізуші куәлігін алу үшін теориялық және практикалық емтихан тапсыра алады, нөмірлік агрегаттарын салыстыруды өте алады, жүргізуші куәліктерін, міндетті техникалық тексеріп-қараудан өткені және мемлекеттік тіркеу нөмірлік белгілері туралы куәлік ала алады.

Мемлекеттік қызметтерді автоматтандыру есебінен халықтың ұсынатын құжаттар тізбесі қысқартылды, қажетті мәліметтер тартылған мемлекеттік органдардың дерекқорларынан электрондық форматта алынатын болады.

Бұдан басқа ақпараттандыру саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру шеңберінде Министрлік компьютерлік оқиғаларға қарсы іс-қимыл мәселелерін мемлекеттік деңгейде, атап айтқанда Қазақстан Республикасының ақпараттық инфрақұрылымына бірігетін ұлттық электрондық ақпараттық ресурстарды және ақпараттық жүйелерді техникалық сүйемелдеу есебінен реттеуде.

Қазіргі уақытта веб-хостинг қызметтеріне сұранысты, деректерді бастапқы және резервтік сақтауды және сыртқы нарыққа кезең-кезеңмен шығуды қамтамасыз ету мақсатында есептеу орталықтарының (бұдан әрі – дата-орталықтары) дамуын жандандыру қажет. Дата-орталықтары инфрақұрылымының болуы, Қазнетті, электрондық коммерцияны, электрондық көрсетілетін қызметтерді және «электрондық үкіметті» дамыту үшін негізгі шарт болып табылады.

Деректер алмасу кезінде мемлекетаралық және ведомствоаралық ақпараттық жүйелердің өзара іс-қимылын қамтамасыз ету үшін Қазақстан, Ресей және Белорусия арасындағы Кеден одағы шеңберінде ақпарат алмасу үшін мемлекетаралық шлюзді (Кеден одағының сыртқы және өзара сауданың интеграцияланған ақпараттық жүйесінің ұлттық сегменті) құру қажеттігі туындайды.

Жүйе Кеден одағының кедендік аумағында экономикалық интеграциялануды дамыту және интеграцияланған ақпараттық ресурстарды қолданудың нәтижесінде сыртқы және өзара сауданың экономикалық көрсеткіштерін жақсарту сияқты оң нәтижелерге қол жеткізуге мүмкіндік береді.

2012 жылғы 21 желтоқсанда Кеден одағының сыртқы және өзара сауданың интеграцияланған ақпараттық жүйесінің ұлттық сегментін жасау жобасының шеңберінде Кеден одағы Қазақстан Республикасының ұлттық шлюзі (бұдан әрі – КО ҚР ҰШ) және Қазақстан Республикасының Сенімді үшінші тарапы (бұдан әрі – ҚР СҮТ) құрылды және тәжірибелі пайдалануға берілді.

1) ақпараттық-коммуникациялық жүйелердің, ақпараттық жүйелердің және мемлекеттік органдардың ресурстарының қорғалу деңгейінің төмендігі;

2) электрондық түрде мемлекеттік қызмет көрсетуге бағытталған мемлекеттік органдардың бизнес-процестерін автоматтандырудың төмен қарқыны;

3) электрондық нысанда «бір терезе» қағидатымен мемлекеттік қызмет көрсетулер деңгейінің жеткіліксіздігі;

4) хостинг қызметін көрсету үшін дата-орталықтар инфрақұрылымының толық дамымағандығы;

5) мемлекеттік органдардың есептеу ақпараттық жүйелерінде өзекті емес деректердің болмауы және/немесе болуы;

6) электрондық форматта мемлекеттік қызметтерді көрсету процесінде әрекет етуші ақпараттық жүйелердің және ақпараттық-техникалық құралдардың жұмыс істеу сапасының төмендігі;

7) халықтың компьютерлік сауаттылық деңгейінің жеткіліксіздігі;

8) Кеден одағының сыртқы және өзара сауданың интеграцияланған ақпараттық жүйесінің ұлттық сегменттерінің және Ресей Федерациямен Беларусь Республиканың, ЕЭК СҮТ дайындығының болмауы және жобаны іске асыру мерзімінің өту тәуекелі бар.
3. Негізгі сыртқы және ішкі факторларды бағалау
Ішкі факторлар:

1) мемлекеттік қызметтерді электрондық нысанда көрсету үшін мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйесін дамыту;

2) ақпараттық коммуникация саласында білім беру қызметтеріне сұранысты тұрақты арттыру;

3) электрондық нысандағы мемлекеттік көрсетілетін қызметтерді және «электрондық үкіметті» ілгерілету;

4) мемлекеттік қызметтер көрсету сапасы мен мерзімдеріне әсер ететін, электр энергиясын беруге, байланыс арналарын қамтамасыз етуге, ХҚО жұмысын тоқтатуға қабілетті өзге де факторларға байланысты ақпараттық жүйелердің техникалық іркілістері болуы;

5) ХҚО кадрларының тұрақсыздығы.
Сыртқы факторлар:

1) ақпараттық коммуникациялық технологияларды дамытудың жедел қарқыны;

2) ақпараттық қоғамға және инновациялық экономикаға қарай жылжу;

3) халықаралық нарықта IT-мамандар даярлаудағы жоғары бәсекелестік;

4) өңірлердегі жергілікті атқарушы органдардың электрондық қызмет көрсетудің ақпараттық жүйесін хостингтеу үшін серверлік тұғырнаманы дамыту;

5) ХҚО өтініштерді қабылдау бойынша барлық функцияларды беру жұмыстарының толығымен аяқталмауы және дайын құжаттарды «бір терезе» қағидаты бойынша беруі және осы жағдайларға байланысты мемлекеттік қызметтерді көрсету кезіндегі уәкілетті органдарға жеке аймақ құрудың қажеттілігі.

001, 002, 003, 005, 006, 009, 014, 015, 016, 019, 020, 028, 030, 033, 051, 052, 054, 055, 056, 069