Б. А. Джаамбаева Философия Оқулық
тазартып, оны нұрландырып, жақсылыққа бейім болу
жүктеу/скачать 1.78 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 5.2. Классикалық сопылықтың философиялық аспектілері
| тазартып, оны нұрландырып, жақсылыққа бейім болу. Дін адамзат
ӛнегелігін арттыруға бағытталмаса, ӛз мәнін жоғалтқаны дейді олар. Олардың басты мақсаты элинизм ақиқатын исламмен біріктіре отырып адамзатты ӛнегелікке шақыру. Жасырын құрылған «Таза ағайындылар» қоғамының мүшелері тәңір жіберген – Тӛре, Құранды, Библияны дәріптеп, ғылым мен ой-санаға сүйене отырып, діни қаскӛздік адамгершілік арқылы жеңетіндей қоғам құруға болады деді. Олардың ілімдері екі жүзжылдыққа дейін қызмет етіп, ислам әлемінің дүниетанымына ықпалын тигізсе, гуманисттік идеялары суфиялар мен араб-мұсылман перипатетиктері тарапынан алға дамыды. «Таза ағайындылар» танымы исмаилиттер кӛзқарасына жақын болды. Исламиттер философиясы (Х ғ. аяғы-ХІ ғ. басы) Хамид ад-Дин әл-Кирмани ан-Насафи, Хибатуллах аш-Ширази, Ибн-рахим әл-Хамиди еңбектерінде жарияланды. Олардың «барлығын құраушы» ӛмір туралы, ғарыштың орын тәртібі және белсенді ӛмір салты туралы ілімдерінің бастауы стоисттік болар. Ӛздері тәжірибие жүргізген сандардың сыры және ӛздері ұсынған әлем құрылыуының макроструктуралық «баланс» ұғымы пифагорлық мектептен бастау алған. Неоплатонизм тұрғысынан олар Бір Құдайға табыну (Алла) концепциясын қалыптастырды. Әлемнің исмаилиттері имамның жанына айналды. Исмаилиттер бойынша, имамның жаны кәдімгі діншілден ерекшеленеді. Ол ӛз кезегінде жеті пайғамбардың (Адам, Авраам, Ной, Моисей, Исус, Мухаммед, Али) тәнінен ӛтіп қоныс «жердегі имам» жанында қоныс тауып, ұштасып жатыр. Олардың айтуынша, пайғамбарлар белгілі бір мақсатпен – әлемдік тарихтағы тәңірлік құпияларды адамзатқа түсіндіру үшін келеді. Олар қарапайым адамдарға Құдайдың біздер үшін түсініксіз еркіндік құпиясын адам тілімен жеткізген. Жеті имамның әрқайсысында (соңғы Исмаилды қосқанда) ӛз міндетті істері, ӛзіндік мақсаттары болған. 5.2. Классикалық сопылықтың философиялық аспектілері Сопылық исламға дейінгі дуианалар қозғалысы сияқты пайда болған. Ол олардың қарсылығын білдіруіші, бұл әлемнен қашып, аскетизм мен Құдайды тану деңгейіне жету жолы болды. Ирландиялық суфизмді зерттеуші жүктеу/скачать 1.78 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|