Ба номи Худованди Бахшандаи Меҳрубон
-Ҳадиси Ҷубайр ибни Мутъим
жүктеу/скачать 1.66 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 12- Ҳадиси Абдуллоҳ ибни Ҳантаб
- 13- Ҳадиси Абӯзари Ғифорӣ
11-Ҳадиси Ҷубайр ибни Мутъим1- حدثنا ابن كاسب ثنا إبراهيم بن محمد بن ثابت عن عمرو بن أبي عمرو عن المطلب عن جبير بن مطعم قال قال رسول الله صلى الله عليه (و آله ) و سلم ألست مولاكم ألست خيركم قالوا بلى يا رسول الله قال فإني فرط لكم على الحوض يوم القيامة و الله سائلكم عن اثنين عن القرآن و عن عترتي. Ҷубайр ибни Мутъим мегӯяд: Паёмбар (Саллаллоҳу алайҳи ва олиҳ) фармуданд: Оё ман мавлои шумо нестам? Оё ман беҳтарини шумо нестам? Мардум гуфтанд: Оре, ҳастед, эй Расули Худо! Ҳазрат фармуданд: Ҳамоно ман рӯзи қиёмат пеш аз шумо вориди ҳавз хоҳам шуд ва Худованд (дар қиёмат) аз ду чиз: китоби Худо ва Аҳли Байтам шуморо хоҳад пурсид.2 Санади ин ҳадис низ саҳеҳ ва ровиёнаш сиқа ҳастанд.
Ин ҳадис низ ҳамон ҳадиси Сақалайн аст ва аз матни ҳадис низ ин матлаб ба равшанӣ ба даст меояд, ки дар рӯзи Ғадири Хум Расули Худо (Саллаллоҳу алайҳи ва олиҳ) уммати исломиро бар пайравӣ аз китоби Худо ва Аҳли Байт амр фармуданд, вале мутаассифона аз ин ҳадис низ "Аҳли Байт"-ро ҳазф кардаанд.1 Дар санади ин ҳадис Абўубода заиф аст. Пас аз ин ду санади Ибни Мутъам яке саҳеҳ ва дигарӣ заиф аст. 12- Ҳадиси Абдуллоҳ ибни Ҳантабعن عبد الله بن حنطب قال خطبنا رسول الله صلى الله عليه ( و آله ) و سلم بالجحفة فقال الست اولى بأنفسكم قالوا بلى يا رسول الله قال فاني سائلكم عن اثنين عن القرآن وعن عترتي إلا و لا تقدموا قريشا فتضلوا و لا تخلفوا عنها فتهلكوا ولا تعلموها فهم اعلم منكم قوة رجل من قريش افضل من قوة رجلين من غيرهم لولا ان تبطر قريش لاخبرتها بمالها ثم الله خيار قريش خيار الناس. Абдуллоҳ ибни Ҳантаб мегӯяд: Паёмбар (Саллаллоҳу алайҳи ва олиҳ) дар Ҷӯҳфа хутба хонда фармуданд: Оё ман сазовортар бар шумо аз худатон нестам? Гуфтанд: Ҳастед, эй Расули Худо! Фармуданд: Ҳамоно ман шуморо (дар қиёмат) аз ду чиз суол мекунам: аз китоби Худо ва Аҳли Байтам. Огоҳ бошед, аз Қурайш (яъне аз китоби Худо ва Аҳли Байт) пешӣ нагиред, ки гумроҳ мешавед ва аз онҳо тахаллуф ва дурӣ накунед, ки ҳалок мешавед ва ба онҳо таълим надиҳед, ки онҳо донотар аз шумо ҳастанд...2 Ҳайсамӣ ин ҳадисро аз Табаронӣ ривоят карда ва гуфтааст, ки дар санади он ровие аст, ки ман ӯро намешиносам. Вале мо ин ҳадисро дар китобҳои Табаронӣ пайдо накардем ва шояд онро ҳазф карда бошанд. Аммо ин ки дар ин ҳадис Қурайшро изофа кардаанд, дар аҳодиси саҳеҳ дар гузашта ошно шудем, ки ин сифатҳоро Паёмбар (Саллаллоҳу алайҳи ва олиҳ) бар китоби Худо ва Аҳли Байт додаанд, на ғайри онҳо. Бинобар ин, равшан мешавад, ки он низ аз ҳадис ҳазф ва изофа шуда бошад.
Ҳанаш мегўяд: Абўзарро дидам дар ҳоле, ки ҳалқаи дари Каъбаро гирифта буд ва мегуфт: Эй мардум! Ман Абўзар ҳастам, ман ба шумо ривоят намекунам магар чизеро, ки аз Паёмбар (Саллаллоҳу алайҳи ва олиҳ) шунидам, ки мефармуд. Шунидам, ки он ҳазрат мефармуд: Эй мардум! Ҳамоно ман байни шумо ду чизи боарзиш гузоштам: китоби Худо ва Аҳли Байтам. Яке бартар аз дигарист ва он китоби Худост. Ва (ин ду) ҳаргиз аз ҳам ҷудо намешаванд то сари ҳавз бар ман ворид шаванд. Ҳамоно он ду монанди киштии Нўҳ ҳастанд, ки ҳар ки ба он савор шуд наҷот ёфт ва ҳар ки онро тарк кард ҳалок гашт.1 Санади ин ҳадис саҳеҳ ва ровиёнаш сиқаанд. Дар шарҳи ҳоли Ҳанаш ворид шуда, ки Абўисҳоқ худ бевосита аз Ҳанаш ҳадис ривоят мекардааст. Аз ҳадиси зер низ равшан ва собит мешавад, ки ў ин ҳадисро бевосита аз Ҳанаш ривоят кардааст.
Аз Доруқутнӣ дар бораи ҳадиси Ҳанаш аз Абӯзар аз Расули Худо (Саллаллоҳу алайҳи ва олиҳ) суол шуд, ки он ҳазрат фармудаанд: Эй мардум! Ман дар байни шумо ду чиз мегузорам ва он: китоби Худо ва Аҳли Байтам ҳастанд. Ин ду ҳаргиз аз ҳам ҷудо намешаванд то ин ки дар сари ҳавз бар ман ворид шаванд. Ва ҳамчунин дар бораи ин ҳам пурсида шуд, ки фармуданд: Аҳли Байтам дар ин уммат монанди киштии Нӯҳ аст, ки ҳар ки ба он савор шуд, наҷот ёфт. Доруқутнӣ гуфт: Аъмаш, Юнус ибни Абӯисҳоқ ва Муфаззал ибни Солеҳ гуфтаанд, ки ин ҳадисро Абӯисҳоқ аз Ҳанаш ривоят кардааст. Ва Исроил бар хилофи инҳо ин ҳадисро аз Абӯисҳоқ аз марде аз Ҳанаш ривоят кардааст, ки ба назари ман сухани Исроил дуруст аст.1 Аз сухани Доруқутнӣ истифода мешавад, ки ин ҳадисро чаҳор нафар аз Абўисҳоқ ривоят кардаанд. Пас метавон гуфт, ки ин чаҳор санад ҳама саҳеҳ ҳастанд. Се санади аввал, ки сиҳҳаташ мусаллам аст. Санади чаҳорум низ чунон ки ишора шуд саҳеҳ аст, аммо сухани Доруқутнӣ хеле аҷиб аст, ки сухани як нафарро бар се нафар тарҷеҳ додааст. Пас чунон ки Доруқутнӣ эътироф карда се нафар аз ровиёни бузурги мактаби аҳли суннат гуфтаанд, ки Абўисҳоқ ин ҳадисро мустақиман аз Ҳанаш ривоят кардаанд ва қатъан сухани се нафар сазовортар ба қабул аз сухани як нафар аст.
Абӯзар аз Паёмбар (Саллаллоҳу алайҳи ва олиҳ) ривоят карда, ки фармуданд: Дар сари ҳавз Алӣ Амири мӯъминон ва имоми пешонисафодон ва асҳобаш бар ман ворид мешавад. Онгоҳ бармехезам ва аз дасташ мегирам дар ҳоле, ки чеҳраи ӯ ва асҳобаш сафед хоҳад буд, пас мегӯям: Баъд аз ман бо Сақалайн (бо китоби Худо ва Аҳли Байтам) чӣ кардед? Мегӯянд: Аз бузургӣ пайравӣ кардем ва онро тасдиқ намудем ва Аҳли Байтро пуштибонӣ ва ёрӣ кардем ва ҳамроҳи он (бо душманонаш) ҷангидем. Онгоҳ ман мегӯям: Бигзаред ва сероб шавед. Пас шарбате менӯшанд, ки баъд аз он ҳеҷ гоҳ ташна намешаванд. Чеҳраи имомашон монанди хуршеди тобнок ва чеҳраҳои онҳо монанди моҳи шаби бадр хоҳад буд.1 Ибни Ҷавзӣ танҳо гуфтааст, ки ин ҳадис мавзӯъ ва ровиёни маҷҳул дорад. Бояд диққат дошта бошем, ки муҳаддисону уламои аҳли суннат Ибни Ҷавзиро ба хотири ин ки ҳадиси Сақалайнро дар китоби "Мавзўъот"-аш ворид карда сарзаниш кардаанд. Ба ҳар ҳол агар ҳам ин санад заиф бошад, вале асли ҳадиси Сақалайн, ки мутавотир аст ин санадро низ дар мавзӯъи мавриди баҳс метавон ба унвони шоҳид қабул намуд.
Зозон мегӯяд: Абӯзар дар ҳоле, ки ба пардаи Каъба часпида буд гуфт: Эй мардум! Ҳар ки маро шинохт, пас мешиносад ва ҳар ки маро намешиносад, пас (бидонад, ки) ман Ҷундаби Ғифорӣ ҳастам ва ҳар ки боз ҳам нашнохт, пас ман Абӯзар ҳастам. Шуморо ба Худо қасам медиҳам, оё касе дар байни шумо ҳаст, ки аз Паёмбар (Саллаллоҳу лайҳи ва олиҳ) шунида бошад, ки мефармуданд: Осмон соя наафканда ва замин дар бар нагирифта касеро ростгӯтар аз Абӯзар? Гурӯҳҳое аз мардум бархоста гуфтанд: Оре, мо шунидем, ки он ҳазрат чунин мефармуданд. Пас Абӯзар гуфт: Ба Худо савганд, аз замоне, ки Паёмбар (Саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи)-ро шунидам, дурӯғ нагуфтам ва то замоне, ки Худоро мулоқот кунам ҳаргиз дурӯғ низ нахоҳам гуфт. Ҳамоно аз Паёмбар (Саллаллоҳу алайҳи ва олиҳ) шунидам, ки мефармуданд: Ҳамоно ман дар байни шумо ду чизи боарзиш мегузорам ва он: китоби Худо ва Аҳли Байтам ҳастанд. Пас мувозиб бошед, ки баъд аз ман бо он ду чӣ хоҳед кард ва ҳамоно Худованд ба ман ваъда дод, ки он ду ҳаргиз аз ҳам ҷудо нашаванд то замоне, ки дар сари ҳавз бар ман ворид шаванд.1 Дар санади ин ҳадис ровиёне ҳастанд, ки мо шарҳи ҳоли онҳоро пайдо накардем.
Асбағ ибни Набота аз Абӯзар нақл мекунад, ки ӯ дар ҳоле, ки ҳалқаи дари Каъбаро гирифта буд гуфт: Аз Расули Худо (Саллаллоҳу алайҳи ва олиҳ) шунидам, ки мефармуданд: Ҳамоно ман дар байни шумо ду чизи боарзиш мегузорам ва он: китоби Худо ва Аҳли Байтам ҳастанд. Ин ду ҳаргиз аз ҳам ҷудо нашаванд то замоне, ки дар сари ҳавз бар ман ворид шаванд, пас мувозиб бошед, ки баъд аз ман бо он ду чӣ хоҳед кард.2 Саъд ибни Тариф дар санади ин ҳадис тазъиф шудааст, вале Ҳоким ва Заҳабӣ ҳадиси ўро саҳеҳ донистаанд. Ва ҳам дар гузашта ишора кардем, ки Тирмизӣ дар Сунанаш номи Абӯзарро аз ҷумлаи ровиёни ин ҳадис ёд кард ва ба ин хотир Қундузӣ низ ин ҳадисро бо ин лафз аз Тирмизӣ ва Самҳудӣ нақл кардааст. Аз он чи гузашт равшан шуд, ки ҳадиси шарифи Сақалайн аз Абӯзар бо ҳашт санад ривоят шуда ва панҷ санади он саҳеҳ аст. жүктеу/скачать 1.66 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|