О приоритетах и региональных программах поддержки и развития малого предпринимательства в РК. Указ Президента от 07.07.1997 № 3589

2. О приоритетах и региональных программах поддержки и развития малого предпринимательства в РК. Указ Президента от 07.07.1997 № 3589.

3. Большие перспективы малого бизнеса. Общенациональная www.info-tses.kz/advertka.php

Становится очевидным превращение туризма в крупную самостоятельную отрасль национальной экономики, деятельность которой направлена на удовлетворение специфических потребностей населения. Многообразие этих потребностей удовлетворяется не только туристскими предприятиями, но и предприятиями других отраслей, что обусловливает значение туризма как одного из факторов мультипликативного воздействия на развитие экономики. Туризм является одним из факторов мировых интеграционных процессов, а туристский бизнес становится сейчас значимым сектором экономики. [2]

Наша республика наряду с другими странами имеет огромные возможности для развития туристкой деятельности. Несмотря на то, что Казахстан – государство молодое, оно делает свои первые, но уверенные шаги в направлении цивилизованного туризма. И свидетельством тому является принятая правительственная программа по формированию туристского имиджа Казахстана, а также разработанные многочисленные перспективные программы по развитию туризма в областях Казахстана.

Среди основных проблем и причин, сдерживающих развитие отечественного туризма, можно выделить следующие.

1. 
   Недостаточное развитие туристской и транспортной инфраструктуры, которая, в свою очередь, не всегда соответствует международным требованиям. Низкое качество и/или отсутствие подъездных дорог к туристским объектам, практически вся инфраструктура расположена в городах и крупных населенных пунктах. Материальная база объектов размещения, включая гостиницы, пансионаты, дома и базы отдыха, а также санаторно-курортные учреждения, характеризуется высокой степенью морального и физического износа, отсутствуют условия для многодневного пребывания туристов на объектах, представляющих интерес.
   

2. 
   Невысокий уровень сервиса и труднодоступность знаковых исторических мест на отрезке Великого Шелкового пути не привлекают как казахстанских, так и иностранных туристов. Качественного пересмотра требует и международная пропаганда и продвижение туристских маршрутов нашего исторического наследия. Учитывая, что развитие туризма напрямую связано с состоянием транспортной инфраструктуры, существенной проблемой становится ограниченность географии пассажирских авиа- и железнодорожных перевозок, отсутствие гибкой системы льгот и скидок на проездные билеты всех видов транспорта для групповых поездок туристов как для внутренних, так и для въезжающих туристов.
   

Одной из основных проблем, препятствующих развитию туризма, является отсутствие специализированных туристских кадров в обслуживающей сфере. Это относится не только к проблеме отсутствия квалифицированного персонала на объектах индустрии туризма, но и к качеству подготовки кадров для туристской отрасли. Программа подготовки кадров не соответствует реальным потребностям рынка.

4. Низкое качество предоставляемых услуг в туристской индустрии.

Проблема взаимосвязана с предыдущей, так как низкое качество в обслуживающей сфере ведет к низкому качеству предоставляемых услуг на объектах индустрии туризма. Кроме того, это относится к срокам оформления туристских виз в Казахстан, процедурам регистрации, таможенному и паспортному контролю иностранных туристов.

К причинам неразвитости туристской инфраструктуры можно отнести не только объективные экономические трудности, но и несовершенное налоговое и туристское законодательство, в частности, полное отсутствие необходимых для контроля за развитием отрасли и соблюдением прав потребителя государственных стандартов.

Перечисленные проблемы являются одними из основных, на деле проблемных мест у туристской отрасли страны существенно больше.

Основой для решения отраслевых проблем и развития туристской отрасли на сегодняшний день является Государственная программа по форсированному индустриально-инновационному развитию Республики Казахстан на 2010-2014 годы (Указ Президента Республики Казахстан от 19 марта 2010 года № 958) (далее – ГПФИИР). [3, C. 1]

В рамках ГПФИИР была утверждена Отраслевая программа развития перспективных туристских направлений Республики Казахстан на 2010-2014

В процессе реализации данной программы запланированы определенные меры:

- разработка проектов нормативных правовых актов по вопросам обеспечения государственного регулирования международной торговли туристскими услугами с учетом предстоящего вступления Республики Казахстан во Всемирную торговую организацию;

- совершенствование национального законодательства по вопросам развития въездного и внутреннего туризма, миграции, упрощения визовых и регистрационных процедур, таможенного и пограничного контроля;

- принятие необходимых нормативных и правовых актов по вопросам инвестирования и налогообложения для развития въездного и внутреннего туризма;

- совершенствование системы статистического учета и отчетности в сфере туризма, внедрение Вспомогательного счета туризма (ВСТ) в систему национальных счетов, которая позволяет оценить вклад отрасли туризма в развитие экономики государства;

- совершенствование методики формирования платежного баланса туристской отрасли с учетом рекомендаций Всемирной туристской организации и решений Статистической комиссии Организации Объединенных Наций;

- активизация сотрудничества в области туризма с зарубежными странами на основе расширения международной договорной базы отрасли;

- повышение качества туристских и гостиничных услуг в соответствии с требованиями, установленными системой технического регулирования;

- обеспечение максимального уровня координации деятельности в сфере туризма между заинтересованными центральными исполнительными и другими государственными органами, а также между государственным и частным секторами;

- обеспечение соответствующего уровня туристского менеджмента;

- обеспечение государственной поддержки развитию туристской инфраструктуры и координацию действий центральных и местных исполнительных органов в этом направлении;

- содействие развитию частных инициатив в туристской отрасли.

Помимо этих основных мер, запланировано принятие множества других мер, таких как:

развитие санаторно-курортного дела; выработка государственной, национальной и местной политик по развитию экологического туризма; развитие детско-юношеского туризма; повышение качества обслуживания сферы туризма; развитие информационного обеспечения туризма; проведение мероприятий по обеспечению безопасности туристов; расширение международных туристских связей и реализация межправительственных соглашений в сфере туризма и т.д.

Среди проектов, направленных на повышение туристской привлекательности отдельных регионов республики, особое место отводится созданию туристских центров в Щучинско-Боровской курортной зоне Акмолинской области, на побережье Капшагайского водохранилища в Алматинской области, развитию пляжного и круизного туризма на Каспийском море и созданию условий для развития космического туризма в городе Байконыр в рамках проекта «Казахстан – первая космическая гавань планеты». Реализация данных проектов оживит развитие туризма и по казахстанскому отрезку Великого Шелкового пути. [4, c. 29]

Также в настоящее время разработаны и ждут осуществления следующие инвестиционные проекты в области развития туризма:

- строительство международного курорта «Кендерли» в Мангистауской области;

- модернизация горнолыжной базы отдыха «Алтайские Альпы» в Восточно-Казахстанской области;

- создание горнолыжной базы в районе г. Текели Алматинской области;

- создание горнолыжной базы в районе г. Каскелен Алматинской области;

- строительство гостиничного комплекса на побережье озера Алаколь;

Рассматривается возможность субсидирования таких проектов как: строительство базы отдыха «GREENLAND» и «Караван-сарая Иргыз» в Актюбинской области, в Кызылординской области – строительство туристских центров «Байконур», «Коркыт-Ата», «Камбаш», юрточного отеля и туристско-развлекательного комплекса «Космическая гавань»; в Жамбылской области – строительство горнолыжной базы «Коксай», местность которой позволяет проектировать практически такие же туристические маршруты, как туры в Швейцарии; в Южно-Казахстанской области – строительство туристских центров «Древний Туркестан» и «Древний Отрар», горнолыжного курорта «Каскасу»; строительство придорожных туристских комплексов вдоль международного транспортного коридора «Западная Европа – Западный Китай», который проходит по территории пяти регионов Казахстана (Алматинская, Жамбылская, Южно-Казахстанская, Кызылординская и Актюбинская области) и предоставляет уникальную возможность для формирования национального туристского кластера вдоль него.

Перечисленные проекты являются основными и приоритетными на данное время. Осуществление запланированных мероприятий позволит Казахстану интегрировать национальный туристский продукт в мировой туризм, что, несомненно, окажет положительное влияние на привлекательность Казахстана с туристической, экономической и других точек зрения.

Решение проблем современного туристического рынка Казахстана должно проводиться поэтапно, совместно с представителями исполнительной власти на местах, в регионах, что позволит значительно упростить и ускорить процессы формирования туристской привлекательности республики на мировом рынке туристических услуг [5, С. 6].

В заключение хотелось бы отметить - для того, чтобы отрасль туризма стала высокодоходной, как показывает мировая практика развития туризма, необходима консолидация усилий всех участников туристского рынка, государственного и частного секторов. И здесь роль Правительства республики заключается в обеспечении координации политики развития и планирования в туристской индустрии на межгосударственном, государственном и частном уровнях.

При комплексном решении всех задач, оговоренных выше, несомненно, в ближайшие годы будет обеспечено создание конкурентоспособной туристской индустрии, способной к деловому сотрудничеству в рамках международной торговли услугами в сфере туризма и отдыха.

Республика Казахстан обладает объективными предпосылками для более активного выхода на мировые туристические рынки. Основным туристическим продуктом Казахстана являются разнообразные природные ресурсы, историческое и культурное наследие. Анализ статистических и эмпирических данных свидетельствует о возрастающем интересе к туристическим продуктам Казахстана и позитивных тенденциях развития туризма.

Главной целью развития туризма в Казахстане является формирование экологически и социально ориентированной, высокорентабельной и конкурентоспособной туристской индустрии, способной обеспечивать потребности туристов в разнообразных туристических услугах, приносящие доходы стране и новые рабочие места, в том числе и в смежных с туризмом отраслях экономики. Роль международного туризма в экономике РК определяется степенью достижения этой цели.

2. Зорин И.В., Квартальнов В.А. Энциклопедия туризма: Справочник. - М.: Финансы и статистика, 2000, 245 c.

3. Официальный сайт Министерства туризма и спорта РК http://www.mts.gov.kz/

4. Бектимирова Н.Н. Аспекты аттрактивности в туристком продукте Казахстана. - Алматы, 2003. – 146 с.

5. Дауренбеков Ж.Б. Историко-культурное наследие Шелкового пути. -Алматы, 1998. – 202 c.

6. Вуколов В.Н. История и теория международного туризма. – Алматы, 2002.-221 с.

7. Биржаков М.Б. Введение в туризм - СПб: Изд. дом «Герда», 2006.

8. Об утверждении Программы по развитию перспективных направлений туристской индустрии Республики Казахстан на 2010 - 2014 годы Постановление Правительства Республики Казахстан от 11 октября 2010 года № 1048.

Қазақстан Республикасының кейбiр заңнамалық актiлерiне зияткерлiк меншiк мәселелерi бойынша өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу туралы Қазақстан Республикасының 2012 жылғы 12 қаңтардағы № 537-IV Заңы 2012 жылдың 31 қаңтарында күшіне енді. Мен аталған ғылыми жобамда зияткерлік меншікке байланысты өзгерістер мен толықтырулардың 2001 жылғы 30 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы кодексi мен 1997 жылғы 16 шiлдедегi Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексiндегі сәйкесінше 129-ші және 184-баптарында орын алуын баяндағым келеді. Аталған өзгерістер мен толықтырулардың енгізілуі қарапайым халықты бей-жай қалдырған жоқ. Бұның барлығы КазНет, яғни Қазақстан Республикасындағы интернеттің дамуын тежеуі мүмкін деген жорамалдардың бар болуы өкінішті жағдай. 2011 жылдың 17 мамырында Алматының Holiday In отелінде «Ақпараттық ортадағы авторлық құқықтың қорғалуы» тақырыбында жиналыс жүргізілді. Бұл жиналыс Қазақстандағы компьютерлік қарақшылықтың даму мәселелеріне арналған болатын. Компьютерлік қарақшылық елдегі IT-индустрияның дамуын тежейтін, сонымен бірге аталған саладағы адал бәсекелістіктің болуына кедергі келтіреді. Жиналыстың ұйымдастырушылары Әділет министрлігінің Зияткерлік меншік жөніндегі комитеті, «Майкрософт Қазақстан» ЖШС, «Қазақстанның Интернет Ассоциациясы» ОЮЛ болды. Жиынның қорытынды шешімі болып Қазақстан Республикасындағы зияткерлік меншікті қорғайтын заңнамалық актілерге өзгерістер мен толықтырулар енгізу ұсынысы жарияланды. Ал енді осы ұсыныстардың қабылданып, заңнамаға айтарлықтай өзгерістердің енгізілгеніне бәріміз куә болдық. Бұл өзгерістер мен толықтырулардың халыққа тигізген әсері қандай, бұл өзгерістердің тек формальды түрде ғана емес, сонымен қатар іс жүзінде де дұрыс жасай алады ма, өзгерістердің енгізілуімен қатар келген кейбір мемлекеттік органдардың қызметінде қандай өзгерістер болады деген сұрақтар бәрімізді мазалап келеді.

Ал енді осы өзгерістер мен толықтыруларды талқылауға кіріссек.

Біріншіден, «Авторлық және сабақтас құқықтарды қорғау жөніндегі қазақстандық ассоцияның» президенті Виктор Лосевтың пікірінше, қазақстандық сайттардың 90 пайызы қарақшылық контектке ие болып табылады. Жоғарыда аталған заңнамаларда айтарлықтай өзгерістер мен толықтырулар енгізілгеннен кейін Қазнеттегі ең көп пайдаланылатын, видеоны онлайн қарауға мүмкіндік беретін 3-4 торрент сайттар мүлдем өз қызметін көрсетуден бас тартып, жабылып қалған. Қазнеттің ірі видеопорталдарының бірі www.kiwi.kz-тің менеджері Данил Ивановтың пікірінше, интернет – білімнің ірі базасы, демек, егер де адамдардан оқу, көру, тыңдау, көру сияқты мүмкіндіктерді айыратын болса, адамның сана-сезімі, әрі қарай дамуы тежеледі. Сонымен бірге, егер де бұндай ірі сайттар жабылып қалатын болса, Қазнет, яғни қазақстандық интернет мүлдем пайдаланылмай, қолданыстан шығып кетуі мүмкін. Ал Қазақстан Республикасы ақпараттық технологиясы қарқынды дамыған, жаһандануға бет бұрған мемлекеттердің бірі болуы керек болғандықтан, басқа мемлекеттер көшінен қалып қойып, ғаламторды пайдаланудан белгілі бір мөлшерде бас тартартын болсақ, халықтың сана-сезімі белгілі бір мөлшерде төмендеуі мүмкін деп есептеймін.

Үшіншіден, заңда мынадай сөйлем бар. Интернет желiсiнде пайдалануды қоспағанда, авторлық құқық және сабақтас құқықтар объектiлерiн заңсыз пайдалану, сол сияқты өткiзу мақсатында авторлық құқық және (немесе) сабақтас құқықтар объектiлерiнiң контрафактiлiк даналарын сатып алу, сақтау, тасымалдау немесе дайындау, , егер бұл iс-әрекеттерде қылмыстық жаза қолданылатын әрекет белгiлерi болмаса, – авторлық құқық және (немесе) сабақтас құқықтар объектiлерiнiң даналары, сондай-ақ құқық бұзушылық жасаудың қаруы болған заттар тәркiленiп, жеке тұлғаларға – айлық есептiк көрсеткiштiң оннан он беске дейiнгi мөлшерiнде, лауазымды адамдарға – жиырмадан отызға дейiнгi мөлшерiнде, заңды тұлғаларға бiр жүзден бiр жүз елуге дейiнгi мөлшерiнде айыппұл салуға әкеп соғады. [2]Мысалы, мен өзімнің қаражатыма сатып алынған компьютер арқылы кішкентай сіңліме қазақтың ұлттық ойындарын үйретіп, түсіндіру үшін интернеттен бір видео жүктеп алдым делік. Мен бұл видеороликті заңнамада баяндалғандай авторлықты иеленiп алу немесе тең авторлыққа мәжбүрлеу үшін емес, қарапайым жеке мүддем үшін ғана көшіріп алдым. Ал осы әрекетім үшін олар меннен өз қаражатыма сатып алынған, өзімнің жеке меншігім болып табылатын компьютерімнің процессоры мен модемін тәркілеп алуы тиіс. ҚР Қылмыстық кодексінің 51-бабына сәйкес, мүлікті тәркілеу сыбайлас жемқорлық қылмыстарын жасағаны үшін және пайдакүнемдік ниетпен жасалған қылмыс үшін белгіленеді. [1] Ал менің бұл әрекетті жасауымда пайдакүнемдік ниетім мүлдем болған жоқ, мен бұл видеороликті ешкімге таратуға, сатуға, авторлығын иеленіп алуына еш әрекет жасамадым. Онда неліктен, менің жеке меншігім болып табылатын компьютеріме мемлекет қол сұғуы тиіс?

Төртіншіден, заңда көзделгендей, құқық бұзушылық жасаудың қаруы болған заттар тәркiленеді. «Қазақтелеком» акционерлік қоғамының ірі интернет провайдерінің мәлімдеуінше, абоненттер туралы мәліметтер (оның ішінде IP-адрестер) тек қана абоненттердің келісімімен, сонымен бірге «Жедел іздестіру қызметі туралы» ҚР заңында көзделген жағдайларда ғана беріледі. Демек, уәкілетті органдар абоненттер туралы мәліметтерді прокурордың санкциясы, тергеу органдарының қылмыстық іс қозғау туралы қаулысы арқылы немесе соттың қаулысы арқылы ала алады. Ал егер де мен өз үйімдегі локальды желі арқылы емес, ірі ойын-сауық орталықтарындағы wi-fi желісі арқылы интернетке кіріп, әндер мен видеороликтерді жүктейтін болсам ше? Сонда, бір ғана wi-fi желісі орнатылған жерде қаншама адам интернетке қосылады, олардың не жүктеп, қандай сайттарға қосылғанын кім бақылап отырады?

Бесіншіден, Қазақстан Республикасының Парламентінің мәжіліс депутаты Мұрат Әбенов осы өзгертілер мен толықтыруларға өзінше түсінік беріп өткен. Оның пайымдауынша «егер де жеке тұлға интернеттен ақпаратты жүктеп алып, оның авторлық құқық арқылы қорғалғанын білмесе, яғни оның сол ақпаратты таратуға деген ойы болмаса, онда ол заң бойынша жауакершілікке тартылмауы тиіс». [4] «Заңды білмеу жауапкершіліктен босатпайды» деген сөз қайда қалады сонда?

Алтыншыдан, аталған құқық бұзушылықтар болған кезде оның барлығын бақылап отыратын кім? Бақылап отыратын үш ведомстволық, яғни ҚР Әділет минитсрлігі, ҚР Ішкі істер министрлігі және Қаржы полициясы деген мәліметтерді оқыдық. [6] Бірақ, әрбір үйде, әрбір мекемеде ғаламтор арқылы әлемдік жүйеге кіріп, кімнің нені жүктеп, нені көріп жатқандығын бұл органдардың қандай бөлімшелері қарастырады? Бұның бәрі жауабын әлі де таба алмаған сұрақтар.

Ал енді сөзімді қорытындылай келе жоғарыда аталған мәселелердің шешілуіне ұсыныстар беріп өтсем. Әрине, далада қарақшылық диск сатып тұратын сатушылардың санын жою керек, себебі авторлардың өз құқықтарын қорғауын біз шектей алмаймыз. Ол үшін, менің ойымша, дүкендердегі лицензиялық дисктердің бағасын кішкене де болса арзандату керек. Ал енді кейбір адамдар ғаламтордан ақпаратты пайдакүнемдік мақсатпен көшіріп, оны басқаларға таратқысы келетін болса, кейбіреулері тек өз пайдалануы үшін ғана көшіреді. Яғни, егер де бір компаниялар ip-адрес арқылы қай компьютерден не көшіріліп алғанын біліп отыратын болса, кімнің қандай мақсат пен нені көшіргенін қайдан біледі? Шын мәнінде қарақшылық жұмыстарымен айналысып жүрген азаматтарды жазалау керек. Қазнеттен жазса да, рунеттен жазса да, қарақшы өз жұмысын қалай да жасайды. Сол үшін, шын мәнінде құқыққа қайшы әрекет жасап, авторлық құқықты таптап жүрген азаматтарды жазаласа деп ойлаймын. Ал өз үйінде отырып, ешқандай коммерциялық пиғылсыз кинофильм көргісі келген азаматтардан өз қаражатына сатып алынған құрылғыларды тәркілеу дұрыс емес деп есептеймін. Ал жоғарыда аталып өткен ішкі істер министрлігі, қаржы полициялары шын мәніндегі қарақшылықпен айналысып жүрген азаматтармен жұмысын жүргізуді қатаңдатса деп ойлаймын.