Басќару есебі туралы жалпы т‰сінік
Тақырып 9. Өнімнің өзіндік құнды калькуляциялаудың процестік әдісі
жүктеу/скачать 0.81 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 2. Шығындарды жинақтау 3. Өнімнің эквиваленттік бірлігінің өзіндік құнын есептеу
- 2. Шығындарды жинақтау
| Тақырып 9. Өнімнің өзіндік құнды калькуляциялаудың процестік әдісі.
1. Шығындар есебі мен өнімнің өзіндік құның калькуляциялаудың процестік әдісі. 2. Шығындарды жинақтау 3. Өнімнің эквиваленттік бірлігінің өзіндік құнын есептеу 1. Шығындар есебі мен өнімнің өзіндік құның калькуляциялаудың процестік әдісі. 1. Процестік әдістер негізінде қазба байлықшығаратыр өнеркәсібінде (тас көмір,таукен,газ,мұнай және т.б.) және энергетика саласырда өте жиі қолданады. Шығындардың процестік колькуляциясы деп-өндірістің әрбір бөлімшелері өндірістік процестің жеке бөлігін орындайтын және өнімді дайындау барысында бір операциядан келесі өңдеу операциясына өтетін,ең сонында дайын өнім болып,кәсіпорын қоймасына өтетін технологиялық процестерді айтады.шығындар белгілі бір кезенде бұйымға қаттыссыз өндірістік бөлімшелер бойынша қортылады. Бұл жағдайда,өнім бірлігінің өзіндік есептеу кезінде,кезендер бойынша жұмсалған өндірс шығындарын өнімнің қандай көлеміне жатқызудың керектігін өте қиын.әдетте есепті кезеңнің басында және аяғында аяқталмаған өндірістер болады,оларға да шығындар жұмсалады,бірақ олардың осы кезенде дайын болу ,болмауыда мүмкін.бұл мәселені шешүге өнімнің өзіндік құнын калькуляциялаудың тапсырыстық әдісі ғана жауап бере алады. Өзіндік қүнды калькуляциялық процестік әдісін өнімнін бір түрін сериялық жолымен өндіретін немесе үздіксіз өндірістік роцесі бар ұйымдар қолданады. Өнім бірлігінің өзіндік құнын белгілі бір уақыт аралығында, белгілі бөлімшелердің шеккен өндірістік шығындарының жалпы сомасын осы уақыт аралығында өндірілген дайын өнім бірлігіне бөлу арқылы анықталады 2. Шығындарды жинақтау 2. Шығындарды жинақтаудың процестік калькуляциясының жобасын талдай келе есептік процесті үш кезенге бөлуге болады. а. Өндірістің шартты көлемін есептеу. б. Өнім бірлігірің өзіндік құнын есептеу. в. Өзіндік құнның жиынтық кестесі. Бірінші кезең. Өндірістік процесті натуралды бірлікте,ал қалған екеуі –құндық көрскткіште беріледі.осы аналитикалық кестедегі ақпараттарды пайдалана отырып, дайын өнімге жатқызылатын шығынның бөлігін ,сосын есепті кезең аяғында аяталмаған өндіріске жатқызыла- Тын бөлігін анықтауға болады. Бірақта Шеремет А Д ұсынған аналитикалық кестесін жасау теория тұрғысынан орынды болғанымен бірақ ол тәжірибе талабына сай емес Бұл мыналармен байланысты: біріншіден материалдар шығындары бір процесстің аясында жасалады және барлық процесс бойында теңдейбөлінбейді; Екеншіден ағымдағы сатып алу бағалары пайдаланбайды демек оның баламалы шығындары көрсетімейді; үшіншіден аяқталмаған өндіріс тұрақты түрде ынталандырушы қоры болғандықтан қондырғылардыпайдаланғанның есебінен тұрақты шығындардың бір бөлігін қалыптастырады; төртіншіден тұтас барлық есептеулер біздінше шартты сипаттағы есептеуді береді Сондықтан бұл анықтама даулы Отандық өндірісте өнімнің өзіндік құнын калькуляциялау мен өндіріс шығындарын есептеу үшін жартылай фабрикатсыз және жартылай фабрикатты құрама варианттарын қолданады Өндіріс шығындарының құрама есебі бірінші не екінші варианттарын тек негізгі өндірісте аяқталмаған өнім болған жағдайда ғана қолданады яғни кейбір фабрикаттардың өзіндік құнын аяқтаудың қажеттілігінен туындайды Бұл жартылай фабрикаттардың бір бөлігін ыртқа өткізумен байланысты болуы мүмкін Ол кезде бухгалтерияғажартылай фабрикаттарды өндірудің құрама шығындарын жасау қажет және оның да өзіндік құны аяқталуы тиіс Жартылай фабрикатсыз вариянты кезінде өндіріс шығындарының есебі өз өндірісінде өндірілген жартылай фабрикаттардың өзіндік құнын бір құрылымдық бөлімнен келесі бөліміне жасалатын аударылымдар бухгалтерлік шоттарға жазбай-ақ жүзеге асырылады Ал олардың қозғалысын бақылау жасау үшін бухгалтерия жедел түрде тек натуралдықкөрсеткіштерін пайдаланады Жартылай фабрикаттарды бөлшектер детаьдар мен тораптарды узелдерді дайындау шығындары цехтар бойынша шығыстар баптарында есепке алынады Қосылған шығындар жеке әрбір цехтар бөлістер бойынша бейнеленеді ал шикізаттың бастапқы құны тек бірінші бөлістің өнімнің өзіндік құнынажатқызылады Бұл вариянт кезінде дайын өнім бірлігінің өзіндік құны цехтардың бөлістердің шығындарынан тұрады және олардың әрбіреуінің дайындау процесіне қатысу үлесі ескеріледі содан соң олардың қосу жолымен өндіріске кеткен шығындардың құрама есебі қалыптастырылады. Процестік әдістің мынадай ерекшеліктері бар. жекелеген тапсырыстарға қарағанда бөлімшілер бойынша өндірістік шығындарды қуаттайды тапырысты орындау үшін қажет болатын уақытты емес жылдық есептік кезеңнің бойында есептеп шығарылатын шығынды есептеуді көздейді Әрбір бөлімшелер үшін жеке аналитикалық аяқталмаған өндіріс шоттарын ашады . жүктеу/скачать 0.81 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|