Білім алушыларды тәрбиелеуде қҰндылықҚа бағытталған тәсілді жүзеге асыру бағдарламасы



Pdf көрінісі
бет135/250
Дата14.09.2023
өлшемі5.22 Mb.
#477514
түріБағдарламасы
1   ...   131   132   133   134   135   136   137   138   ...   250
құндылыққа негізделген 1 бөлім

Педагогикалық процесте ұлттық мерекелерді ұйымдастырудың 
әдіснамасы 
Наурыз мерекесінде көңілді ұжымдық шығармашылық қойылымдар, 
конкурстар, жарыстар өткізуге болады. 
Мектеп оқушыларына арналған мерекелік-ұжымдық конкурс 
Конкурс 1 «Танысу»
Қатысушылар өздерін таныстырады.(әнмен, өлең жолдарымен т.б.)
Конкурс 2 «Алаша»
Команда қатысушыларын кезекпен «Алаша» кілеміне шақырылады. Қойылған 
сұрақтарға жауап берілу керек. (Сұрақтар әр қатысушыға кезекпен қойылады)
1. Қазақтың жылжымалы тұрғын үйі қалай аталады? 
2. Қазақтың халық аспабын атаңыз. 
3. Қазақ үстелі қалай аталады? 
4. Қазақтың кез келген ұлттық тағамын атаңыз? 
5. Наурыз мейрамы қашан тойланған? 
6. «Наурыз» сөзі нені білдіреді? 
7. Наурызды тойлау кешіне қойылған әткеншектер қандай атауға ие 
болды? 
8. Бұл күні туылған ұлдар мен қыздарға қандай есімдер қойылды? 
Конкурс 4 «Наурыз-коже» 
 
Наурыз мерекесінің басты дәстүрлі тағамы – наурыз көже. Наурыз көже 
міндетті түрде 7 түрлі тағамнан жасалуы тиіс. Қатысушылардың алдында тағам 
өнімдердің атаулары жазылған карточкалар жатыр, олардын ішінен «Наурыз-
көже» дайындау үшін тағам өнімдерін таңдау қажет (су, ет, тұз, май, ұн, 
күріш, сүт, айран, сыр, картоп, жұмыртқа, имбирь, сәбіз, қызанақ, қызылша) 
Соңында: Сіз бұл тағам өнімдерінің нені білдіретінін білесіз бе? Бұл тағам 
өнімдері қуаныш, сәттілік, салауаттылық, денсаулық, әл-ауқат, жылдамдық, 
қорғанышты білдіреді. 
Конкурс 3 «Орамал тастау» 
 
«Орамал тастау» ұлттық ойыны сайысы. Әр қатысушыға кезекпен орамал 
тасталады, орамал алған қатысушы бірден ұлттық дәстүрлердің атауын атайды, 
ойын келесі қатысушымен жалғасын тауып, барлық қатысушылар жауап беріп 
шығуы тиіс. 
Конкурс 5 «Шашу» 
 
Тәттілерден шашу шашылады, шашудан кім көп жинайды.
Конкурс 6 «Өрнек»
 
Ою-өрнек – бұл әдемі оюлы элементтерден тұратын өрнек. Ою-өрнек 
өнері Қазақстан аумағында соншалықты кең таралған. Ұлттық ою-өрнектердің 


301 
қазақ отбасында алатын орны ерекше, тіпті қазақтар ою-өрнек әлемінде өмір 
сүреді деп те атауға болады. Ұлттық ою-өрнектердің әр-қайсысының өзіндік 
сыры бар, арнайы мағынаны білдіреді. Қазақ отбасында қолданатын заттардың 
барлығы дерлік ою-өрнекпен безендірілген: үйлер, киіз үйлер, жиһаз, ыдыс-аяқ, 
киім, түс киіз, алаша, көрпе, жастық т.б. Командаларға тапсырма: Ою-өрнекті 
кім жылдам қиып, оның атауы мен маңыздылығын сипаттауы тиіс. 
Конкурс 7 «Айтыс» 
Қазақ халқының «Айтыс» өнері – тамаша шығармашылық сайысы.
Халық ауыз әдебиетінде ерте заманнан келе жатқан айтыс жанрының туу 
негіздері мен өзіне тән ерекшеліктері, даму тарихы бар. Айтыс – халық ауыз 
әдебиетінің ерекше бір түрі. 
Өз шығармашылығынан туындататын жас айтыскерлер сайысы 
ұйымдастырылады. Командалар арасында айтыскерлер сайысы. 
Конкурс 8 «Көкпар» ойыны 
Әр командадан 3-4 жігіттен ортаға шақырылады. Көкпар ойыны 
сұрақтарға жауап беру бойынша командалық сайысқа түсу арқылы 
орындалады. Қойылған сұрақтар бойынша қай команда қоржынына қанша ұпай 
жинайтынына байланысты жеңімпаз команда анықталады. 
1. Наурыз мерекесі қашан тойлайланады? 
2. «Наурыз» сөзі нені білдіреді? 
3. Мерекеге қандай тағамдар дайындалады? 
4. «Наурыз көже» неше тағам өнімдерінен тұрады? 
5. Ұлттық ойындарды атаңыз? 
6. Ұлттық дәстүрлерді атаңыз? 
7. Наурыз мерекесінде адамдар бір-бірін қалай құттықтайды? 
8. «Наурыз» мерекесі қай елдерде тойлануда? 
9. Қазақ қай санды киелі немесе сәтті деп санады? 
10. Киіз үй қандай құрамдас бөліктерден тұрады? 
11. Қазақтарда генеалогиялық ағаш қалай аталады? 
12. Орта жүз Биі 
13. Қазақтың ежелгі Заңы қалай аталады? 
Жауабы:
1. 22 наурыз.
2. Жаңа күн 
3. Наурыз коже.
4. 7 тағам өнімдері
5. Алтыбақан, Қыз куу, Көкпар, Аударыспақ, Бәйге, Тенге алу, Ақ сүйек, 
Такия тастамак т.б.
6. Тұсаукесер, Қырқынан шыгару, «Жеті ата», Бесікке салу, Ашамайға 
отырғызу және т.б. 
7. Құттықтау тілек: «Наурыз мейрамы кұтты болсын!», «Ұлыс оң болсын 
Ақ мол болсын!», «Ұлыстың ұлы күні Наурыз құтты болсын!», «Бірге болсын!» 
8. Наурыз ұлттық мереке: Иранда, Азербайжанда, Албанияда, 
Ауғаныстанда, Грузияда, Иракта, Үндістанда, Македонияда, Түркияда, 


302 
Туркменстанда, Өзбекстанда, Қырғызстанда, Тәжікстанда, Татарстанда, 
Башқұртстанда және әрине Қазақстанда тойланады. 
9. 7-саны 
10. Киіз үй – киіз үйдің негізгі қаңқасын киіз үйдің сүйегі деп аталады. 
Оларға кереге, уық, шаңырақ, есік немесе сықырлауық жатады.
11. Шежіре. 
12. Қазыбек би. 
13. «Жеті жарғы 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   131   132   133   134   135   136   137   138   ...   250




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет