Д. К. Найманов, А. М. Калбаева Гендік және жасушалық инженерия
Эмбриондардың шайып алынуы және тасымалдануы
жүктеу/скачать 1.81 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 2.3.4 Суперовуляция процесі және оның мақсаты.
|
2.3.3 Эмбриондардың шайып алынуы және тасымалдануы. Жаңадан туылған баспақтың жұмыртқашығы құрамында жұмыртқа жасушалары бар жүздеген мың фолликулаларға ие. Баспақтың бүкіл өмірі бойы олардың салыстырмалы түрде аздаған саны ғана жетіліп үлгереді. Әдетте, бір циклде бір ғана жұмыртқа жасушасы жетіледі. Сирек жағдайда екі жұмыртқа жасушасы жетіліп, пісіп егіздердің туылуына әкеледі. Жұмыртқа жасушасының дамуы мен жетілуі фолликулада жүзеге асады. Жұмыртқа жасушасының жетілу процесі, оның жарылуымен аяқталады. Бұл үрдіс овуляция деп аталады. Сиыр жылына бір-екі рет бұзаулайтындықтан, табиғат олардың жұмыртқашықтарында бір уақытта жұмыртқа жасушаларының көптеп дамымай және шықпайтындай қасиетке ие еткен. Фолликуланы жарып шыққан жұмыртқа жасушасы жатыр түтігіне келеді. Ұрықтаннан кейін сперматозоидтар сиыр жатырының мүйіздеріне қарай жылжиды. Сперматозоид жұмыртқа жасушасына енген кезде, жұмыртқа жасушасымен құйылысып, одан эмбрион - болашақ бұзау дамиды. Ұрықтанғаннан кейін бір тәулік өткен соң ұрықтың диаметрі 0,15 миллиметрге тең болады. Оның сыртында қорғаушы қабықша болғандықтан, оны микроскоп арқылы көруге болады. Ол қабықша ұрықты қорғаумен қатар, өзін табуға да көмектеседі. 60 Ары қарай даму кезінде ұрық ол қабықшаны жарып, толығымен жатыр қабырғасына бекінеді. Эмбрион бірте-бірте өсіп, 35 тәулікте оның диаметрі бір сантиметрге жетеді. 2.3.4 Суперовуляция процесі және оның мақсаты. Эмбриондар трансплантациясын жалғыз мақсатпен ғанат– анасының генетикалық құндылығына ие бұзаулардың максималды санын алу мақсатында жүзеге асырады. Фолликуластимулдаушы гормонның көмегімен бір овуляция циклінда жұмыртқа жасушасының біреуін емес, максималды мүмкін санын алады. Осы үрдісті суперовуляция, ал фолликуластимулдеуші гормонды суперовуляция гормоны деп атады. Жұмыртқа жасушасы жетіліп, жатырдың түтігіне шығады. Мұнда олар ұрықтанады. Бір аптадан соң эмбриондарды шайып алуға болады. Трансплантация сәтті өтуі үшін донор сиыр мен реципиент сиырдың күйлеу мерзімі бір уақытта өтетіндей ету керек. Ұрықтанып, бір апта өтекеннен кейін сиырға жүктілік сезілмейді. Оның фолликуласындағы жұмыртқашықта қанға прогестерон гормонын бөліп шығаратын сары денешік түзіле бастайды. Реципиент болып табылатын сиырдың күйлеу уақыты басталғанына бір апта болған кезде эмбриондарды тасымалдауды бастауға болады. Нәтижесінде эмбрион сәтті еніп, жаңа организмге үйренісіп, сары денешіктің қалыпты түрде қызмет етуі басталады. Трансплантацияның сәттілігі реципиент және донор сиырлардың күйлеу уақытын дұрыс таңдауға тікелей тәуелді болып табылады. Егер жаңадан алынған эмбриондар қолданылса, оларды реципиент сиырдың күйлеуі басталғаннан кейін 6-8 күн ішінде тасымалдауға болады. Ал егер, қатырылған (криосақталған) эмбриондар қолданылса, оларды жыныстық күйлеу басталғаннан кейін бір апта өткен соң міндетті түрде тасымалдануы тиіс. Егер сиырдың жүктілігі қалыпты жағдайда өткен кезде, жатырда сары денешік қай жерде орналасса, ұрық та жатырдың сол мүйізінде орналасады. Сары денешіктің түзілуіне фолликуланың овуляциясынан кейін түзілген фолликулалық жасушалар бастама болады. Осыған байланысты ұрықты қанға прогестерон гормонын бөліп, қызметін ойдағыдай атқарып тұрған сары денешік тұрған жатыр мүйізіне тасымалдаған дұрыс. жүктеу/скачать 1.81 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|