Д. К. Найманов, А. М. Калбаева Гендік және жасушалық инженерия
жүктеу/скачать 1.81 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- GFP (green fluorescent protein)
| Глюкуронидаза (Gus) репортерлік гені – молекулалық массасы 68 кДа
болатын, Escherichia coli-ден бөлініп, модификацияланған β-глюкуронидаза ақуызын кодтайтын ген. GUS қоршаған орта жағдайларының кең спектрінде белсенді бола алатын, рН оптимумы 5-8 және температурасы 37˚С. Ол табиғи және синтетикалық глюкуронидтердің кең спектрін ыдырата алады, осы жағдай осы фермент белсенділігін аныфқтау үшін спектрофотометрлік және флюорометрлік әдістерге арналған субстраттарды таңлауға, ұлпаларды гистохимиялық бояу арқылы in situ бояп (көк түске бояйды) анықтауға мүмкіндік береді. Фермент біршама тұрақты: жылытуға (55˚С-тағы жартылай өміршеңдігі 2 сағат) және детергенттерге тұрақты болып келеді. Қатырып- еріту кезінде GUS өзінің белсенділігін жоғалтпайды. Гендік инженерия әдістерімен алынған химерлі ақуыздардың құрамында функционалды белсенділігн сақтап қалады. Тірі жасушаларда да GUS тұрақты және өзінің белсенділігін бірнеше сағаттан бірнеше тәулікке дейін жоғалтпайды. GFP (green fluorescent protein) – жасыл флюоресценттілік ақуызын 1962 жылы Shimomura және оның әріптестері люминисценттеуші Aequorea Victoria медузасынан тапқан. GFP генін 1992 жылы Prasher және оның әріптестері клондады, ал бірнеше жылдан кейін бұл генді әртүрлі про- және эукариоттарға репортерлік 81 ген ретінде қолдану кеңінен тарады. Қазіргі кезде GFP гені жүздеген жұмыстарда қолданылуда және бұл сан күннен күнге өсуде. Мұндай жұмыстар санының күрт өсуі GFP ақуызының ерекше қасиеттерімен, атап айтсақ, оның ұзын толқынды УК сәулелерімен әсер еткен кезде көзге көрінетін (жасыл) спектр аймағында флюоресценциялау қасиетімен байланысты. Мұндай сәуле шашу тікелей ақуыздың өзінен болады, оның көзге көрінуі үшін ешқандай субстраттар мен кофакторлар керек емес. Осыған орай, GFP ақуызы перспективті репортерлік ген болып саналады, өйткені трансгенді жануарларды өлтірмей, оларға тірі кезінде тәжірибелер жасауға мүмкіндік береді. GFP-нің көптеген туындылары жалпы AFP (autofluorescent protein) (автофлюоресцентті ақуыздар) атауына ие болды. Discosoma sp. теңіз анемонасынан жақында тағы бір ақуыз, қызыл жарықта сәуле шашатын DsRed ақуызы бөліп алынды. Соңғы кездері Ресей ғалымдары Anthozoa классының маржан полиптерінен тағы біршама флюоресцентті ақуыздар бөліп алды. Ол өте жоғары температура, РН-тың шеткі көрсеткіштері немесе Na 2 SO 4 сияқты тотықсыздандырғыштар әсерінен денатурацияланады. Физиологиялық жағдайға қайтып келуімен, оның флюоресценциялаушы қасиеті де қайтып келеді. Гендік инженерлік әдістермен алынған химерлі ақуыздардың құрамында өзінің функционалдық белсенділігін сақтап қалады, тірі жасушаларда да GFP өте тұрақты. жүктеу/скачать 1.81 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|