Дәрістер Химия пәні және мақсаттары. Химияның негізгі түсініктері мен стехиометриялық заңдары
жүктеу/скачать 2.16 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Судың иондық көбейтiндiсi. Сутектiк көрсеткiш.
| Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия
ұлттық университеті Оқу (модульдік) жұмыс бағдарламасы (Syllabus) Басылым: екінші Ф ЕНУ 703-08-21. Оқу (модульдік) жұмыс бағдарламасы (Syllabus). Екінші басылым Көмір қышқылы Н 2 СО 3 К д1 = 4,5 *10 -7 К д2 = 4,7 *10 -11 Аммоний гидрооксиді NH 4 OH К д = 1,8 * 10 -5 Диссоциация константасы тәуелді: 1.Электролиттің табиғатына. 2.Температураға. Температура жоғарлаған сайын диссоциация константасы өседі. Диссоциация константасы тәуелді емес - электролиттің концентрациясына. Диссоциация константасы мен диссоциация дәрежесінің және концентрация арасындағы тәуелділікті сипаттайтын өрнекті жазу үшін келесі белгілеулерді енгізейік: α – электролиттің диссоциациялану дәрежесі; С – электролиттің жалпы концентрациясы, моль/л; α ·С – диссоциацияланған электролит концентрациясы, моль/л; С – α ·С = С(1 – α) – диссоциацияланбаған электролит концентрациясы. Осы мәндерді (2) теңдеуге қойсақ мына теңдеу алынады: К = 1 2 С (3) Әлсіз электролиттердің диссоциация дәрежесі өте аз шама, бірден анағұрлым кіші (α <<1), сондықтан 1 - α = 1 болғандықтан теңдеу (3) мына түрге келеді: К = α 2 · С. Осы теңдеуден әлсіз электролиттің диссоциациялану дәрежесі тең болады: α = С К (4) Бұл теңдеу Оствальдтың сұйылту заңының математикалық өрнегі, ол электролит ерітіндісі сұйытылған сайын электролиттің диссоциациялану дәрежесінің өсетіндігін айғақтайды. Судың иондық көбейтiндiсi. Сутектiк көрсеткiш. Су - әлсiз электролит, қайтымды диссоциацияланады: H 2 O ↔ H + + OH - Осы қайтымды процеске әрекеттесуші массалар заңын қолданып мына өрнекті алуға болады: Ксу = [Н + ]·[ОН - ] Осындағы К су - судың иондық көбейтiндiсi деп аталады, стандартты жағдайда (25 о С, 101,3 кПа) оның мәні тең 10 -14 . Стандартты жағдайда кез –келген судағы ерiтiндiде сутегi және гидроксил иондарының концентрациясының көбейтiндiсi 10 -14 болады. Таза суда Н + және ОН - иондарының концентрациялары өзара тең: [Н + ] = [ОН - ] = 10 -7 моль/л Ерiтiндiде [Н + ] = [ОН - ] болса, орта бейтарап болады. Қышқыл ерiтiндiлерде [Н + ] > 10 -7 моль/л, ал сiлтiлiк ортада [Н + ] < 10 -7 моль/л болады. Ерiтiндi ортасының реакциясын сутектiк көрсеткiшпен (рН) сипаттайды. Сутектік көрсеткіш ұғымын 1909 ж Дания ғалымы Петер Серенсен ұсынған. Сутектік көрсеткіш ерітіндідегі сутек иондарының молярлық концентрациясының теріс ондық логарифміне тең: рН = - lg [H + ] |