Дипломалды Практика өтетін орны: «Барыс Мунай»
"Барыс Мунай" ЖШС ұйымының кәсіпкерлік тәуекелін және банкроттық мүмкіндігін бағалау
жүктеу/скачать 90.65 Kb.
|
| 3."Барыс Мунай" ЖШС ұйымының кәсіпкерлік тәуекелін және банкроттық мүмкіндігін бағалау
Іскерлік белсенділікті талдау "Барыс Мунай" ЖШС ағымдағы негізгі өндірістік қызметінің нәтижелері мен тиімділігін сипаттауға мүмкіндік береді. Іскерлік белсенділікті сапалы деңгейде бағалау осы кәсіпорынның қызметін және "Барыс Мунай" ЖШС-нің капиталды қосымша саласы бойынша ұқсас кәсіпорындарының қызметін салыстыру нәтижесінде алынуы мүмкін. Мұндай сапалық (яғни формальды емес) өлшемдер мыналар болып табылады: өнімді өткізу нарықтарының кеңдігі; экспортқа жеткізілетін өнімнің болуы; кәсіпорын қызметін пайдаланатын клиенттерге белгілі болып табылатын кәсіпорынның беделі; және т. б. Сандық баға екі бағыт бойынша беріледі: - негізгі көрсеткіштер бойынша жоспарды орындау дәрежесі (жоғары тұрған ұйым белгілеген немесе дербес), олардың өсуінің берілген қарқынын қамтамасыз ету; - кәсіпорын ресурстарын пайдалану тиімділігінің деңгейі. Талдаудың бірінші бағытын іске асыру үшін негізгі көрсеткіштердің салыстырмалы серпінін де ескерген жөн. Атап айтқанда, олардың келесі арақатынасы оңтайлы: мұнда-тиісінше баланстық пайданың, сатудың, аванстық капиталдың өзгеру қарқыны. Бұл тәуелділік дегеніміз: а) кәсіпорынның экономикалық әлеуеті артады; б) экономикалық әлеуеттің ұлғаюымен салыстырғанда іске асыру көлемі жоғары қарқынмен өсуде, яғни кәсіпорын ресурстары неғұрлым тиімді пайдаланылады; в) пайда озыңқы қарқынмен өседі, бұл, әдетте, өндіріс пен айналыс шығындарының салыстырмалы төмендеуін көрсетеді. Келтірілген арақатынасты шартты түрде "кәсіпорын экономикасының алтын ережесі" деп атауға болады ("механиканың алтын ережесіне" ұқсас). Алайда, осы идеалды тәуелділіктің ауытқуы да мүмкін, және де оларды әрдайым теріс деп қарастыру керек емес. Атап айтқанда, өте таралған себептер: капитал қосымшасының жаңа перспективалық бағыттарын игеру, жұмыс істеп тұрған өндірістерді қайта жаңарту және жаңғырту және т. б. болып табылады. "Барыс Мунай" ЖШС-нің мұндай қызметі қаржы ресурстарының елеулі салымдарымен ұштасады, олар көп жағдайда тиімді пайда әкелмейді, бірақ болашақта айтарлықтай пайда әкелуі мүмкін. Мұндай салыстыруды жүргізу кезінде инфляцияның бұрмалаушы әсерін ескеру қажет. "Барыс Мунай" ЖШС кәсіпорнының ресурстарын пайдалану тиімділігін және оның даму серпінін бағалаудың жалпылама көрсеткіштеріне акционерлік компаниялардың іскерлік белсенділігін сипаттау үшін пайдаланылатын экономикалық өсудің орнықтылық коэффициенті жатады. Экономикалық өсу тұрақтылығының коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі: мұнда-таза пайда (акционерлер арасында бөлуге қол жетімді пайда); D-акционерлерге төленетін дивидендтер; E-меншікті капитал. "Барыс Мунай" ЖШС акционерлік компаниясының меншікті капиталы акцияларды қосымша шығару есебінен немесе алынған пайданы қайта инвестициялау есебінен ұлғайтылуы мүмкін. Осылайша, коэффициент қосымша акционерлік капиталды тарту есебінен емес, қаржы-шаруашылық қызмет есебінен меншікті капиталдың орта есеппен қандай қарқынмен ұлғаюын көрсетеді. Демек, көрсеткіш әр түрлі қаржыландыру көздері, қор қайтарымы, өндіріс тиімділігі, дивидендтік саясат және т.б. арасындағы қалыптасқан арақатынасты өзгертпей, "Барыс Мунай" ЖШС кәсіпорнының алдағы уақытта қандай орта қарқынмен дами алатынын бағалауға мүмкіндік береді. Екінші бағытты іске асыру үшін материалдық, еңбек және қаржы ресурстарын пайдалану тиімділігін сипаттайтын айналымның әртүрлі көрсеткіштері есептелуі мүмкін. Олардың экономикалық мәнін толық қарастырайық. Бизнес кез келген қызмет саласындағы "Барыс Мунай" ЖШС белгілі бір ақша сомасынан басталады, оның есебінен қажетті ресурстар сатып алынады, өнімді өндіру және өткізу процесі ұйымдастырылады. Капитал өз қозғалысы процесінде айналым айналымының үш сатысынан өтеді: дайындау, өндірістік және өткізу. Бірінші кезеңде "Барыс Мунай" ЖШС кәсіпорны оған қажетті негізгі қорларды, өндірістік қорларды сатып алады, екінші кезеңде - қорлардың бір бөлігі өндіріске түседі, ал бір бөлігі қызметкерлердің еңбек ақысын төлеуге, салықтарды, әлеуметтік сақтандыру бойынша төлемдерді төлеуге және басқа да шығыстарға пайдаланылады. Бұл кезең дайын өнімді шығарумен аяқталады. Үшінші сатыда дайын өнім сатылады және кәсіпорынның шотына ақша қаражаты түседі, бұл ретте, әдетте, кәсіпорын алған пайда мөлшеріне бастапқы сомадан артық. Демек, капитал айналым жылдамырақ болса, "Барыс Мунай" ЖШС кәсіпорны белгілі бір уақыт ішінде капиталдың бірдей сомасы кезінде өнімді көп сатады. Қаражат қозғалысының кез келген сатыда кідіруі капиталдың айналуының бәсеңдеуіне алып келеді, қосымша қаражат салуды талап етеді және кәсіпорынның қаржылық жай-күйінің нашарлауын тудыруы мүмкін. Сондықтан айналымдық талдау айналым капиталын тиімді басқару үшін үлкен маңызға ие. жүктеу/скачать 90.65 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|