Djeti бу китаб 2010 джыл, сентябрны 9-да, орта кюн, Ораза ачылгъан кюн, джазылыб башланнганды

Меннге тыш джуртда

Азды къууанч:

Джылны джарымы – джаз,

Джарымы – къач.

Къыяма къышдан

Къутулгъанма, тюзю.

Кетдим, зулмугъа

Туралмай тёзюб.

Мында да –

Не айтса да ким –

Джетмейди джылыу,

Кёрмейме кюн.

Къыш чилле,

Джай чилле да джокъ.

Бирчады хауа,

Тюрленмейди джукъ.

Къышым бла джайым

Къарайла Джуртдан.

Сууукъдан, иссиден да

Кетгенме узакъ.

Кёб къыйналсам да

Мен аладан,

Болама тансыкъ

Энтда алагъа.

Джылым этилгенди

Белинден эки.

Къалгъа́нла анда

Сууукъ бла исси.

Мында уа къуру

Джаз бла къач.

Джандетде турсам да,

Азды къууанч.

Кюннге, къаргъа,

Къышха, джайгъа да,

Малкъаргъа,

Къарачайгъа да,

Болмасам тансыкъ –

Ёлгенме со́ра.

Алай а, со́рма

«Нек къайытмайса?» деб.

Буйрукъ болмай

Джети къат Кёкден,

Ёталлыкъ тюлме,

Излесем да, чекден.

Джай чилле, къыш чилле –

Эки чилле –

Сакълайла мени

Джуртда, элде.

Бири кюйдюрюр,

Бири бузлатыр.

Къызбай тюл эсем да,

Мен тюлме батыр.

Ол экисинден

Къутулгъанма кючден.

Билеме: ючден

Дагъан таймазын.

Дин-Тил-Джурт –

Таймаз дагъан ючден.

Кетгенме джуртдан

Дин-тил бла мен.

Ол эки къанат

Турсала мени бла,

Кёрюрюбюз, ангыларбыз

Кёкню да, джерни да.

Къайтарырла

Джуртха да ала.

Къартайыргъа да

Къоймазла ала.

Меннге тыш джуртда

Азды къууанч:

Джыл джартыды мында –

Къуру джаз бла къач.

Эсим да, ангым да

Болгъанла джарым:

Тёнгегим – мында,

Анда уа – джаным.

Джурт келмез бери,

Мен бармазма ары:

Мийик джуртуму

Кюню бла къары,

Къамата кёзню,

Тюшелле эсге.

Мухаджирлик да –

Дунияча эски.

Кесим къайытмам,

Къайытыр назмум.

Андады мени

Джууугъум, ахлум.

Ёзге, назмуму

Окъурча адам,

Табылмай къалсады

Ёлтюрлюк мени.

Тил Терекни сакъларгъа

Джокъмуду мадарым?..

Джуртда Джангыз Терекмиди –

Мени къадарым?!

Къайда да Джангыз Терекмиди

Мени къадарым?!

АКЪ СЁЗДЮ ПОЭТНИ АГЪЫ

Акъ Сёздю

Поэтни агъы.

Болсагъыз

Аны къонагъы,

Излемегиз

Сют, джау, бышлакъ...

Поэтни

Ёмюрлюк ораза

Къадарыды джанны.

Акъ Сёз а –

Сары ашы аны.

Таза джанны

Азыгъыды Акъ Сёз.

Дагъыда аны

Джарыгъыды Акъ Сёз.

Таугъа, Тангнга

Ушайды Акъ Сёз.

Кюч бере саннга,

Кюч бере джаннга,

Джашайды Акъ Сёз.

Сёзню да барды джаны –

Шайырла билелле аны.

Алай а, Сёзге

Джан салгъан кимди? Сизге

Аны айталлыкъ Кёкдю джангыз.

Бир джукъ да болмайды ансыз.

Алайсыз,

Джаралы ташы Къайсынны,

Джангыз Тереги Билалны

Адам тилде сёлеши́рмелле,

Джашау ючюн сермеши́рмелле?

Юлюш этмесе джанындан шайыр,

Аны сёзюнден болурму хайыр?

Юзюб кесини ёзюнден-джанындан,

Сёзге джашау берген джангыдан –

Тынч тюлдю. Поэтни джаны

Алай эте, тауусулса,

Сёзге-назмугъа кёчюб бошаса,

Къуру тёнгеги къалады аны.

Джаны чыгъыб бошаса, тёнгек

Не этерикди ёлмей – ёлед.

Ёре турукъча, ауады джерге.

Аны ашыгъыш салалла кёрге.

Сын ташындан а къарайды джаны –

Чыммакъ акъ сёзю-назмусу аны.

Ёзге,

Келирге керекди буйрукъ Кёкден.

Байламлы болургъа керекди Кёк бла джюрек,

Тилленир ючюн кийик, таш, терек.

Джанлы, джансыз эсе да табигъат,

Джазгъы, къачхы, джайгъы, къышхы эсе да табигъат,

Аллах аны

Шайырлагъа этгенди аманат.

Туугъан джуртуду шайыргъа джандет.

Азан да Ана тилде къычырады поэт.

Мийик минарадан – Минги Таудан – къычырады аны,

Харам джукъудан уята дунияны.

Кийикде, ташда, терекде, сёзде –

Барында джашайды поэт.

Джаралы джугъутурдан къарайды Кязим.

Джаралы ташдан къарайды Къайсын.

Джуртда Джангыз Терекден къарайды Билал.

Ташны джаралары болсала сау,

Аны кёлю бола болур тау.

Джаныуардан къутулса кийик,

Аны да кёлю – къаясыча, мийик.

Балтадан, мычхыдан къутулса терек,

Бек джуууукъ болады анга да Кёк.

Саумуду джаралы джугъутур?

Саумуду джаралы таш?

Саумуду кесилген Терек?

Саумуду Ата джурт?

Ана тил а саумуду?

Джанларындан юлюш этиб,

Сёзге джан салгъан поэтле,

Сиз,

Кийикни, Ташны, Терекни да сёлешдириб,

Ана тилни этерге ёлюмсюз.

Кюрешдигиз уятыргъа узакъны, джууукъну.

Кюрешдигиз сакъларгъа Тилни эмда Джуртну.

Джер джюзюню хакъсыз халкълары ючюн,

Аланы миллет, инсан хакълары ючюн,

Къалам бла, сауут-саба бла да этдигиз къазауат.

Сизникимиди, билмейме, дуния-ахырат.

Къарагъанлай а турасыз сиз

Джаралы джугъутурдан,

Джаралы Ташдан,

Джуртда Джангыз Терекден.

Огъесе, кесигизмисиз

Джаралы джугъутур,

Джаралы таш,

Кесилген Терек да Джуртда?

1

Джаз ала учунуб джазгъан назмуларымы,

Къанат таууш этиб озгъан джылларымы,

Джокъду амал къайтарыргъа артха.

Къач ала терекден акъгъан чапракъла

Бередиле джюрекге мыдахлыкъ.

Китаб бетлеге ушайдыла ала,

Аланы теблеб, болмайыкъ гюнахлы.

Джылтыргъан, чачылгъан китабха ушайды къач:

Джансыз чапракъладан айырылмайды эсим.

Джангыз Терекде, джалан терекде джокъду къууанч –

Балалары чачылыб, къалгъанчады кеси.

Джокъду терекде чапракъ да, чыпчыкъ да:

Шыбырдамайла, шууулдамайла чапракъла,

Джюуюлдемейле, джырламайла чыпчыкъла...

Джа́ным, сен да, тёнгегингден чыкъ да,

Кетчи ызларындан къанатлыланы,

Къайры баргъанларын кёрчю аланы.

Алай а, ала кёчген джер сеннге неди?

Сени джуртунг, ёмюрлюк джуртунг – Кёкдеди.

Къач келгенди – меннге тюл – табигъатха,

Сора мен нек ашыгъама да ахыратха?

Байламлыды табигъат бла джюрек да.

Эшта, аны ангылай болур Кёк да.

Ангыласа да, болджалсыз, алмаз мени.

Къууанчын, джарсыуун да кёре джерни,

Адам улуну да ашыра маджалын,

Джашарыкъма, джетгинчи аджалым.

Джыр-назму къудурет кетсе менден,

Чапрагъы, къанатлысы да къалмагъан терекге,

Ушарыкъма кесим да – сезеди джюрегим:

Джашаса да – эртде кесилгенди – Терегим...

2

Къалюбалада огъуна кесилгенди тамыры Терекни,

Аны билмей даулашалла джахилле,

Олду бютюн мыдах этген джюрекни.

Джан тамыры кесилгенликге эртде,

Тюгел ёлюб бошамагъанды джашау.

Не заманда къарасам да Терекге,

Билеме, аны болмагъанын сау.

Ёре турукъ болуб бошагъынчы Терек,

Алкъын кёб джазны, джайны да болурбуз кёрлюк.

Башыбызда джашнайды, кюкюрейди Кёк –

Анга не – Ол тюлдю ёллюк.

Джети къаты, джети джаны барды Аны...

Бизбиз къыйынлы, джашайбыз джанауалда.

Терекге къарасам, кёреме алда

Ахырын джашауну, заманны, дунияны...

Джуртда Джангыз Терек да тюшеди эсге.

Ол болса да Кёк бла байламлы,

Адам кеси кесгенди аны –

Сора, къалай къалыр Ахырзаман келмей бизге?

Джангыз Терекни кесгенди мурдар,

Тыймагъанды аны бир адам да.

Башыбызгъа этмейбиз мадар,

Къадар болмагъаны анданды.

Эм узакъдагъыды эм джууукъ да бизге,

Алай а, Анга джетерми тилегим?

Бу къач ала – къанатлысыз, чапракъсыз,

Бютюн джансыз эмда бютюн джакъсыз

Кёрюнеди, сау болса да, Терегим.

Чапракъларын агъыза юсюме,

Сын ташча, сюеледи Терегим.

Кёз ырхыны ызындан сёз ырхы,

Джюрек толкъунланы ызларындан назму толкъунла –

Сезимни, сёзню, макъамны да джаратхан, джашнатхан

Дуния джандети – биз джашагъан джер.

Тенгизледен таулагъа дери,

Ёлгенледен саулагъа дери,

Къалюбаладан Ахырзаманнга дери

Сенсе бизни Тамгъабыз, Байрагъыбыз, Орайдабыз.

Къой, тынгылайыкъ, керек тюлдю сёз.

Кёлюбюз, тенгизлеча чайкъалгъанды,

Кёлюбюз, таулача кёлтюрюлгенди,

Кёкге джетгенди, Кёкге тенг болгъанды –

Джуртубуздан башха джандет керек тюлдю бизге.

Сёз бла айталлыкъ тюлсе джюрекдегин.

Суратха тюшюраллыкъ тюлсе Кёкдегин.

Макъамгъа саллалыкъ тюлсе кёлдегин.

Бизден эсе, мёлеклеге джараулу, алагъа тыйыншлы

Кёк-Джер чегинде Ата джуртубуз, Джер джуртубуз бизни.

ТАШ БЛА ТЕРЕК

Аны́ ючюн меннге

Чамланма́з деб, Аллах,

Таш бла Терекге

Мен этге́нме некях.

Джурт бла Халкъны

Белгиси́лле ала.

Джурт-Ха́лкъ бирлиги

Бегиси́н таулада.

Джер бла Кёкню

Кюзгюсю́лле ала.

Джан бла тёнгекни

Бирлиги́лле ала.

Эм кючлю сауут –

Китаб бла Къалам.

Ала бла болса,

Хорланмаз адам.

Таш бла Терекде

Барды заман.

Таш бла Терекде

Барды алам.

Ташда кёрлюксе

Ызын къаламны.

Терекде уа –

Нюрюн Китабны.

Джер-Кёк бергенни

Алалса адам,

Аны джазыуун

Джазарыкъды Къалам.

Учарча Кёкге,

Бериб къанатла,

Кёргюзюрюкдю

Джолун да Китаб.

Кёкден болсала да

Къалам бла Китаб,

Ташдан, Терекден да

Туралла къараб.

Ким , не къарайды

Таш бла Терекге?

Ким, не къарайды

Таш бла Терекден?

Сакъ, джакъ болмасакъ

Таш бла Терекге –

Бизге джол джокъду

Джети къат Кёкге.

Билмесек окъуй

Таш бла Терекни,

Джахиллик кючлемей

Къоймаз джюрекни.

Къара таныу

Башланады неден?

Ол башланады

Таш бла Терекден.

Мен къарайма

Дайым алагъа.

Ушайдыла:

Терек – «Алиф»-ге,

Таш да – «Я»-гъа.

Бурулады

Заманны чархы.

Мени кёзюм бла

Къарагъаннга,

Дунияны

Ауалы, ахыры

Ишекли болгъан

Бар эсе анга –

Ийнанмагъан бла

Даулашыргъа керекмиди?

Джер, Кёк да

Башланалла неден?

Башланалла ала

Таш бла Терекден.

Таш бла Терекденбиз

Кесибиз да биз.

Ёлюрюнг келе эсе,

Аланы бирликлерин юз,

Кесинги да аладан юз.

Сау болуб

Таш бла Терек,

Ала бла болуб

Баш бла джюрек,

Халкъгъа, Джуртха да

Джокъду къоркъуу.

Таш – къадаулай къалыр,

Терек болмаз къуу.

Сау болуб

Таш бла Терек,

Ала болуб

Джан бла тёнгек –

Сакъланныкъды,

Айнырыкъды

Хар небиз да.

Адамлыгъыбыз,

Халкълыгъыбыз да

Ётюб тёрге,

Бетибиз къарамай джерге,

Ахырзаманнга дери

Джашарыкъбыз

Кесибиз да.

Табигъатха да татыйды ёлген:

Булутдан кёрюнмейди тау да.

Булут да, тау да кесимме мен,

Мен кесимме ёлген да, сау да.

Салах къозгъагъан – келеди – халкъ:

Кими – джылаугъа, кими – сынаугъа.

Не этгин: джашау, ёлюм да – хакъ,

Борчду тыйыншлы болуу алагъа.

Джансыз тёнгекле, тёнгексиз джанла да

Кёб кёреме арабызда.

Керексиз сёзле, керексиз къайгъы да

Къош салгъандыла арбазгъа.

Джаным, чыгъыб тёнгегинден,

Джерде болгъаннга къарайды.

Ёлгенлени, сауланы да

Асры джазыкъсыннгандан джылайды.

Джылаугъа тюл, сынаугъа

Берилгенди бу́ дуния бизге.

Бушууда эм къууанчда

Ол зат кетмесин эсибизден.

Сынау эсе да – саугъады

Бу сейир дуния адамгъа.

Хар бир ёлгеннге, саугъа да

Соруллукъду бир кюн бир:

«Берилгенни къорудунгму,

Сакъладынгмы тазалай?

Хакъ керти бла болдунгму,

Джашадынгмы бош алай?

Тюбетирге кюрешдингми

Сен халкъынгы Хакъына?

Берилгенни юлещдингми

Къауумунга, халкъынга?».

Ата джуртум, Ана тилим,

Халкъым тюше эсиме,

Бу́ сорууну мен сорама

Хар бир кюнде кесиме.

Къулагъыма келеди

Азан таууш, салах да.

Бу сорууну сорадыла

Адамла да, Аллах да.

Ол соруудан джокъ къутулуу

Ёлгеннге да, саугъа да.

Ол сорууну сорлукъдула

Манга кибик, санга да.

Кенг арбазны тар этген

Къарайма джамагъатха.

Бармыды меннге орун

Дунияда, ахыратда?

ЫШЫГЪЫНДА АЙ БЛА ДЖУЛДУЗНУ

Минги Тауну башында – джулдуз бла Ай.

Этегинде – Малкъар-Къарачай.

Ышыгъында Ай бла джулдузну

Тамбласын кёреме Халкъыбызны.

Айырылмасакъ Ай бла джулдуздан,

Къууанныкъбыз джолубуздан.

Халкъым, Джуртум – Малкъар-Къарачай,

Джарытады сени Кюн, къар, Ай.

Тыш джарыкъды ол. Ёзюнгю уа

Джарытады таныгъанынг къара.

Сакъларыкъса джуртунгу, тилинги да

Хакъ джолдан таймай барсанг.

Динни берген Кюч,

Бергенди бизге джуртну, тилни да.

Сакъларгъа этгенди борч –

Къуру бирин тюл – ючюсюн да.

О́л ючюсюню бирлигиди

Этген бизни адам да, халкъ да.

Билебиз, келген – кетерикди:

Джашагъан, ёлген да – хакъды.

Алай а,

Джутдуруб кесибизни,

Алай кетсек дуниядан,

Къайда, со́ра, бизни

Адамлыгъыбыз, муслиманлыгъыбыз да,

Эркишилигибиз да къайда бизни?!

Джуртума башхаланы ие этиб,

Башха динни, тилни алгъандан эсе,

Алагъа къул-къарауаш болгъандан эсе,

Сермеше ёлюрге хазырма мен.

Кюмюш сынджыргъа, алтын тегенеге терилиб,

Ит болуб бойнумдан тагъылгъандан эсе,

Ит болуб юргенден, чабхандан эсе,

Эркин джанлылай ёлюрге разыма мен.

Джуртуму, бёрюлюгюмю да сакълай,

Джашаргъа излейме алай.

Бизни кеслерине ит, къул, шапа

Этерге излегенле – тюшерле отха.

Биз – къазакъ бёрюлебиз.

Аны ючюн кёрюнебиз

Аз эмда къарыусуз.

Ёзге, биз джыйын болгъан кюн,

Хорларын кёрюрбюз ким.

Амантиш итлени кесерикбиз эм алгъа,

Ызы бла – душманланы-джауланы.

Къылыч бла келген – къылычдан ёллюкдю,

Берлик тюлбюз бир кишиге тауланы.

Турлукъду Минги Тау акъдан акъ бола.

Джашарыкъбыз биз да халкъдан Халкъ бола.

Шайтан кирмез арабызгъа базыб.

Уллу Аллах да болур бизге разы.

Бар этген Олду бизни джокъдан.

Ол берген динден, тилден, джуртдан

Болгъанбыз биз Адам да, Халкъ да.

Керек тюлдю бизге Гъарб да, Шаркъ да.

Джетишеди кесибизге небиз да.

Барды динибиз, тилибиз, джерибиз да.

Аланы сакълай джашарыкъбыз, ёллюкбюз.

Шейитле тирилген кюн, биз да тирилликбиз.

Минги Тауну башында – джулдуз бла Ай.

Этегинде – Малкъар-Къарачай.

Ышыгъында Ай бла джулдузну

Тамбласы джарыкъды Халкъыбызны.

АНА ТИЛНИ ЮСЮНДЕН

Тёнгегим Шималда турса да,

Къыбыла́ джанындады джаным.

Бу дуниямы да джарытады

Ол бир дунияда джулдузум джаныб.

Сюргюнде-тутмакъда туусам да,

Зулму бюгалмагъанды мени:

Къазауатларына къошулгъанма

Нартла бла эмегенлени.

Нарт таурухла бла халкъ джырла,

Нарт сёзле ёсдюргенле бизни:

Белляу орнуна – «Дуния былай турмаз»,

«Тюзде къалмаз тюзлюгю тюзню».

Джуртсуз къалгъаныкъда да, къалмадыкъ умутсуз:

Не эди къутхаргъан бизни?

Джуртсуз, хакъсыз, акъсыз къалгъаныкъда да,

Хакъ сёз, Акъ сёз къутхарды бизни.

Ата джуртха къайыта да билмезек,

Унутхан болсакъ эди тилни.

Тилсиз къалсакъ, айта да билмезек:

«Тойгъан джуртдан, туугъан джурт – иги».

Не этмеди, не айтмады иймансыз джорукъ –

Къатышдырды къара бла акъны.

Къара джыланлача ол къара джыллада,

Ана тили сакълады халкъны.

Энди уа туугъан джерибизде

Болургъа башлагъанбыз талкъ.

Динин, джуртун да сакълаяллыкъ тюлдю,

Ана тилин сакълаялмагъан халкъ.

Къан бла кирген – джан бла чыгъады...

Башха тил кирсе къан бла,

Башха тин кирсе къан бла –

Ёлген тилге, халкъгъа саналлыкъды

Къарачай-Малкъар тамбла.

Тил сакъланса – хар не да боллукъду:

Джуртсуз, Элсиз да тюлбюз къаллыкъ.

Хакъ сёз, Акъ сёз – ышыкъды, джарыкъды:

Тилден башланады кърал, къраллыкъ.

Бирди тарихни да дерси:

Элибден башланады Эл.

Тилин ёлтюрген халкъ –

Тилин тюл, ёлтюреди кесин.

Ёмюрлени узагъына

Бизни сакълаб келген тилни,

Сакъламасакъ – бармыды бизни

Эсибиз, ангыбыз, ийманыбыз да,

Адамлыгъыбыз, Халкълыгъыбыз да?

Къалгъан халкъла сау-эсен джашаб,

Биз а – тас болуб кетерча дуниядан,

Хомух, сыйсыз да болурча аладан –

Не къыйынлыгъыбыз барды бизни?

Умметчи, миллетчи да биригиб,

Сакъламасакъ Аллах берген насыбны –

Динсиз, тилсиз, джуртсуз да къалыб,

Къулу боллукъбуз къайда итни, пасыкъны.

Дин, Тил, Джурт – бу ючюсюдюле

Бизге ачхан джети къат Кёкню.

Бу ючюсюдюле бизни Адам, Халкъ этген,

Бир этиб джан бла тёнгекни.

Тёнгегим къайда болса да,

Ана тилдеди джаным а мени.

Балта эшикде къалса да,

Ишлерге джарагъан эсе Юйню,

Башха не керекди анга, меннге да?

Ана тилибиз сау-эсен болса,

Бизни да Миллет Юйюбюз болса –

Тирилликбиз – саула къой, ёлгенле да.

Шайыр Къыбыла, Шимал джолну барса да,

Дин-Тил-Джурт къазауатха элтеди джол.

Алай а, ёлсе да, Шайыргъа ёлюм джокъду:

Тил джулдузну ышыгъындады ол.

Ата джурт ючюн ёлген джигитле да,

Хакъ дин ючюн ёлген шейитле да,

Ана тил ючюн ёлген поэтле да –

Бир джандетге тюшерикдиле.

Динни, тилни, джуртну да бергенди Аллах.

«Мен бергенни сакълагъыз»,- дегенди Аллах.

Ол бергенни сакъламасакъ биз,

Эки дуниядан да къаллыкъбыз юлюшсюз.

Тёнгегим къайда турса да,

Ана тилде турады джаным.

Ата джуртну да бютеу джарытады

Тил джулдуз кече-кюн да джаныб.

КЪАЧАН КЕЛЛИКДИ АХЫРЗАМАН?

Къазакъ бёрюледиле Джырчыла-Поэтле.

Джашайдыла, ёледиле Тейриге кертилей.

Эркинликни кёредиле неден да баш,

Боллукъ тюлдюле ала – ёмюрде да! – къул-къарауаш.

Амантиш итледиле эм уллу джаулары аланы.

Аллахха, поэзиягъа да тюз турмагъан,

Хакъ сёзню, Акъ сёзню, Нарт сёзню да

Кёзбау бла, ётюрюк бла джабаргъа кюрешген,

Къаралтыргъа, терс ангылатыргъа кюрешген

Амантиш итледиле эм уллу джаулары аланы.

Итле уа, итле –

Болумсуз, фахмусуз, бетсиз, намыссыз итле –

Джаяу бармаз ючюн, ач къалмаз ючюн,

Кимни болса да, миниб арбасына,

Аны джырын джырлаучуладыла;

Оноучуну-къуллукъчуну, байыракъны къысылыб арбазына,

Аны чурукъларын джалаучуладыла;

Аллах берген эркинликлерин

Алтын тегенеге, кюмюш сынджыргъа ауушдуруучуладыла;

Иелери берген буйрукъ бла – джашыртын, туру да –

Керти ёзденлени, эркин адамланы къабыучуладыла.

Туугъан джуртдан тойгъан джурт игиди алагъа;

Аллахха тюл, шайтаннга бойсунадыла ала;

Аллахха тюл, Ибилисге къуллукъ этедиле ала;

Хакъ кертини – динни, тилни, джуртну – сатадыла ала;

30 кюмюш неда бир башха дуния мал – аланы багъалары.

Тегенени, сынджырны иелерин махтау –

Джырлары, назмулары да аланы.

Кёбден кёб бола барадыла итле.

Поэтле уа, поэтле –

Аздыла, бармакъ бла санарча.

Алай а, Хакъ сёзсюз, Акъ сёзсюз

Халкъ ХАЛКЪ болалырмы,

Адам болалырмы АДАМ?

Ахыр поэт ёлген кюн

Келликди дуниягъа Ахырзаман.

ШИМАЛ ДЖОЛДАН КЪАЙЫТА

Къарайма халкъымы джашына, къызына:

Тышына кетген – къайытмайды ызына.

Джандетни кёрген джаханюмге къайытырмы?

«Тыш къралдан Эресей игид»,- деб, айтырмы?

Киши да кетмейди тышына терсейгенден.

Джашаялмай кетедиле Эресейден.

Дининги, тилинги, джуртунгу да сыйырыб,

Кюрешген кърал къалай кёрюнюр сыйлы?

Халкъны хакъсыз этиб кюрешген кърал,

Кёрюрюм, эшитирим да келмейди сени:

Ёзден рухлары болгъанланы къыра,

Бошагъанса къул этиб, манкъурт этиб, миллетни.

Къайры къарасанг да – къулла, къулла, къулла...

Бир-бирин тонаб, союб кюрешген болмаса,

Биригиб, зулмугъа къаршчы турмайла ала.

Табыб, къурутургъа зулмуну тамырларын,

Джетмейди эслери, ангылары.

Кърал бир-бирине юсдюреди халкъланы,

Бир-бирине кесдиреди аланы.

Сора чабханча этеди орчагъа...

Биягъынлай эки башлы болгъанды къартчыгъа.

Халкъныкъы тюлдю джер,

Джер тюбю, джер юсю байлыкъла да.

Халкъны кечинмексиз этгенди кърал,

Халкъ къозгъалмай, тёзеди дагъыда.

Бу къралдан къол джуууб, умут юзюб,

Башха мадар табмай башына,

«Бу къралны Аллах тюзетсин» деб,

Кеталгъан кетеди тышына.

Бармыды экен тамбласы Эресейни?

Не къарасам да джарыкъ кёрмейме алда.

Эресей эсиме да келмез эди мени,

Халкъым-Джуртум болмаса анда.

Кърал, халкъымы тилсиз, джуртсуз да этиб,

Бошагъынчы халкълыгъын ёлтюрюб,

Халкъымы, Джуртуму да кёлтюрюб,

Къайсы джулдузгъа къалайым кетиб?

Алай этерге бермей эсе мадар,

Инсан, миллет хакълары ючюн,

Джерни адамлары, халкълары ючюн

Сермеширге кюч берсин къадар.

Тюзлюк ючюн, Эркинлик ючюн кюреше,

Не хорларбыз, не болурбуз шейит.

Ит болуб, бойнубуздан тагъылгъандан эсе,

Бёрюлей джашагъан, ёлген да игид.

Хакъыбыз ючюн, Джуртубуз-Халкъыбыз ючюн

Кюрешмесек, кюреширикбиз Ким, Не ючюн?

Адамны адамлыгъы, Халкъны халкълыгъы

Сынала эсе,

Биз да Адамгъа, Халкъгъа санала эсек,-

Джюрекни шайтандан азат этербиз,

Бу ёмюрден да махтау бла ётербиз.

Джандет джуртубузгъа джаханим тылпыу

Джетмез кюн келир.

Сюргюн эталмазла бизни халкъгъа энди

Не Къурч, не Темир.

Кёб башлы эмегенле не эки башлы къушла

Салмазла къоркъуу.

Терегибиз ахырзаманнга дери джашар,

Болмайын къуу.

Алай а, алай болур ючюн,

Керекбиз турургъа ёрге,

Керекбиз болургъа Эрле.

Гъарбны, Шаркъны да атыб артха,

Бу иннет бла къайытама Джуртха.

Энди Джуртдан айырылыргъа тюшсе –

Джангыз Кёкге боллукъду джолум.

Алайды тилегим, иннетим.

Сакълайды Джуртум-Миллетим.

Сакълайды Джашау эмда Ёлюм.

Не игиди бюгюн кёлюм.

Къалмагъанды терекни юсюнде

Не чапрагъы, не кёгети.

Къардан, сууукъдан эсе да,

Тауну да агъарыбды бети.

Эшитилмейди турна таууш да –

Кетелген кетгенди бары.

Кёк бла джерни айыргъан аууш да,

Мени кесине чакъырады.

Арасындама джай бла къышны,

Кёк бла джерни да – арасындама.

Тенглигинден Ай бла джулдузну

Адамла менича, къарасынла да,

Со́ра, кёрю́рбюз – къалырла́мы ала

Алгъын къарамлары бла, тюрленмей.

Ишек джокъду – къайытмазла ала

Джети къат Кёкден нюрленмей.

Эки дунияны да кёрген адам

Къалыргъа болурму алгъынча?

Кесиме, башхагъа да бермезме тынчлыкъ,

Аллах джанымы алгъынчы.

Тартханлай турлукъма хар бир адамны

Ышыгъына Ай бла джулдузну.

Кесим да чыгъама Джолгъа,

Чыгъара Джолгъа джолсузну.

Къанатлыла къыбыла таба

Атланнгандыла, джаным а – Кёкге.

Ала къайытырла джаз ала,

Аллай насыб болурму меннге?

Къышхы тылпыу этеди хауа.

Башларчады къар да джауа.

Кёб магъаналы Сёздю-Чекди-Чакъды КЪАЧ.

Ёзге биринде да джокъду къууанч.

Сюеледи терек – джалан, къаралыб,

Чапрагъы, кёгети, къанатлысы да джокъ.

Кёк да турады басыныб, къаралыб –

Къыяма къыш къысылгъанды джууукъ...