НАЗМУНУ ДЖАРАТЫЛЫУУ
Джангур къоркъууун джел этгенча,
Назму къоркъууун эте,
Джашнайды, чартлайды кёлюм.
Шийир джангур, джюрекни басыб турма –
Тёгюллюк эсенг – хайда, тёгюл.
Сезим ырхыдан къобады Къобан,
Джагъаларын басады Басхан,
Тау тебереди Теберди...
Кесине бар эсе базгъан –
Сезим къобаннга кирсин да,
Хайда, сынасын къарыуун.
Ма ол заманда толусу бла ангылар –
Джаз ала тау сууну барыуун.
Тура туруб, сезим къобан къобса,
Тынчлыгъын къурутады джюрекни,
Бир этеди джер бла Кёкню –
Башха тюрлю кёрюнеди болгъан.
Сезим ырхыны ызында
Къуралады юйюр да, Эл да.
Ырхы ыз – Ырхыз – Архыз...
«Ариу къыз» дерге сюеди тил а,
«Тейри берди» дерге Тебердиге да –
Ариу атла атай хар неге да.
Джангур къоркъууун джел этгенча,
Назму къоркъууун эте,
Джашнайды, чартлайды кёлюм.
Шийир джангур, джюрекни басыб турма –
Тёгюллюк эсенг – хайда, тёгюл.
КЁРЮНЮУЛЕ
Къач эди –
Школда окъуу башланнган кёзюу.
Ючеулен эдик олсагъатда:
Сен, Мен
эмда
Биз орнатхан Терек.
Атларыбызны ал бёлюмлери:
Те, Ма, Бил.
Автомобиль, мобиль, интернет –
Дегенчаладан бири да
Джокъ эди олсагъатда элде.
Энди ала бардыла.
Элде биз джокъбуз ансы.
Бизни сакълай,
Джангыз кеси сюеледи Терек.
Он джылны –
Школну бошаб кетгинчи –
Ол Терекни сакълаб зарандан,
Къараб тургъанбыз.
Бизни кёрсе къууана эди Ол:
Къолларын-бутакъларын созуб,
Чапракъ тилде шыбырдай,
Саламлаша эди.
Биз кетгеникде –
Мууал болуб, бир джылны
Джашау бла ёлюмню арасында
Тургъанды дейдиле.
Элге келгенибиз сайын а –
Къуру да джокълаучанек аны.
Арадан кёб джыл кетиб,
Алай келдик бу джол анга.
Терекни туугъан кюнюне
Орнатхан кюнюбюзню санаб,
Алгъышладыкъ 30-джыллыгъы бла.
Алгъынча къууанмады Терек бизге.
Чапракъларын тёге юсюбюзге,
Кёб хапар айтды чачылгъан элни юсюнден.
- «Былайларын хауле юйле эте айланалла».
- «Солуу юйле» деб, тюзетдим мен.
Мени эссизлигиме сейирсиннгенча,
Башын чайкъады Терек.
- «Энди бир келиригизге
Мен да кесилиб турургъа болурма.
Халкъны джуртундан кёчерча этиб,
Былайларын а тыш байлагъа саталла».
Артда да кёб сагъыш этдим Терекни сёзюне,
Туугъан элим, чачылгъан элим кёрюне кёзюме.
«Халкъны зулму сюрсе джуртундан,
Джуртуна къайытыр ючюн кюрешеди халкъ.
Алай а, халкъ кеси айырылса джуртундан,
Ол болады къайытмаздан талкъ».
Дагъыда он джылдан
Тюбеб бир-бирибизге,
Биз атландыкъ элибизге.
Элге кирген джерде къарауулла,
Аскер сауут-сабаларын чыкъырдатыб,
Хыны этиб, тыйдыла бизни:
- «Кимлесиз? Барасыз къайры?
Кёрмеймисиз – энчи джерди былайы?»
- «Кимди иеси? Къарачайлымыды?
- Огъай. Оруслуду, эрменди, чууутлуду –
Не башхасы барды ким болса да сизге?
- Тюз айтаса, къарачайлы тюл эсе,
Бир башхасы джокъду бизге».
Ма алай, туугъан джерибизге
Туугъан элибизге, Терегибизге да,
Тюбеялмай къайытдыкъ артха.
Терекден айырылгъаныбыздан сора,
Бир-бирибизден да айырылдыкъ.
Сен насыб излей кетдинг къыбылагъа.
Мен Шимал таба тутдум джол.
Хакъ джолда баргъанла болсакъ эди,
Къалмаз эдик Элсиз-Джуртсуз.
Хакъны, Тюзлюкню ызындан тюл,
Дуния малны ызындан атландыкъ да,
Халкълыгъыбызны, Джуртубузну да тас этдик.
Бир-бирибизни да этдик тас.
Шимал Джолда барама кетиб.
Къайрымы? Билмейме.
Кёзюме кёрюнеди Терек.
Эсиме тюшесе Сен.
Къар а джауады.
Къачхы тереклени, сары чапракъланы,
Сагъышларымы да агъарта,
Джауады къар.
КЁК-ДЖЕР АДАМЫНА ЭТЕМЕ САГЪЫШ
Акъ къаягъа къара булут къонса,
Аны мыдахлыгъы кюнню да этеди мутхуз,
Къайгъылы этеди бизни да.
Къара къаягъа акъ булут къонса,
Къара къая да агъаргъанча болады,
Кюннге да джарыкъ къошулгъанча болады,
Джарыгъыракъ болады кёлюбюз бизни да.
Акъ булут да Акъ къаяны,
Бегирек сюеди, билеме.
Алай а, агъартыр умут этиб,
Къара къаягъа да къонуучанды акъ булут.
Къара булут а, Къара къаяны сюйсе да,
Акъ къаягъа ёчдю чабаргъа.
Акъ къаяны да къаралтыргъа излейди –
Къарады иннети къара булутну.
Акъ булут, къара булут да джокълаучанла мени.
Алай эсе – Къара къаягъа, Акъ къаягъа да
Ушай болур джюрегим.
Джети къатлы джюрегими
Акъ къаты, къара къаты да болур.
Алай а, къуру мёлекге тюл, къара джиннге да
Не ючюн ачыкъды джюреги адамны?
Тейри адамны джюреги
Къара кючлеге тюл эсе джабыкъ,
Ол Тейри адамы болмазмы?
Акъ къаягъа, Къара къаягъа да къарай,
Акъ булутха, къара булутха да къарай,
Джюрегими джети къатын да къозгъай,
Кёк-джер адамына этеме сагъыш.
АКЪ СЁЗНЮ ХАПАРЫ
Къанатлы Акъ Сёз
Джети къат Кёкден эне келиб,
Бир къанат къагъым уфукда,
Бир бёрю улум мийикликде,
Бир джюрек къычырым узакълыкъда
Тохтагъанды.
Тохтагъанды десем да, айланады учуб,
Къонар Терегин табалмай,
Ол Джангыз Терегин кёралмай.
Джети къат Кёкден
Джер Джуртха джетгинчи
Джангыз Терегин кесгендиле аны.
Къанатлыла джетиб къайгъы сёз бергинчи да,
Къазакъ бёрюню улууундан
Ангылагъан эди бир палах болгъанын.
Къанатлыла джетгенлеринде уа,
Къанатларын да бушуу кюйдюрюб, къаралтыб,
Акъ сёзге къара кюн келди –
Тюнгюлдю, саудан ёлдю:
Джокъду Джангыз Тереги энди аны.
Джуртда Джангыз Терек, Джашил Терек
Уясы эди бютеу къанатлы джанланы –
Акъ сёзню да Кёкден эннген,
Къанатлыланы да Джерде джаратылгъан.
Къанатлы Акъ Сёз бла къанатлыла
Къадау Ташха къондула амалсыздан.
Бу акъ къагъыт – Джангыз Терекден этилгенди.
Бу назму да –
Къанатлы джыйын бла къанатлы Акъ сёзню
Ол акъ къагъытха тюшген кёлеккелериди.
ТЕРЕКНИ СЁЗЮ
Ташды мени тёнгегим,
Джаным а – Терекди.
Мен солургъа хауа бергенле,
Кеселле мени...
Билмейле насыбысызла, менсиз
Хауа джетмей ёллюклерин.
Бюгюнлери бла джашайдыла,
Тамблагъа этмейле сагъыш.
Ахыр Терек кесилген кюн,
Келликди джерге ахырзаман.
Терек аны айтыб, шуулдайды –
Ай медет,
Мычхы, балта тауушдан
Адам эшитмейди джукъ.
Маджаллары тереклени
Адам къолундан ёлелле.
Аджаллары джетиб тюл,
Илинмек аджалдан ёлелле.
Терекни кеседи адам,
Кесин кесе тургъанын сезмей.
«А́ллах, бумуду сен джаратхан джан?»-
Деб сорама Аллахха, тёзелмей.
АЛЛАХ БИРДИ
2010 джыл, декабрны 24-25-26, байрым-шабат-ыйых кюнле.
Исса файгъамбарны туугъа́н кюнюн белгилей,
Къонгурау къагъалла клисала джер-джерде.
«Аллах – бирди, Хакъ сёз да – бирди»,- дей,
Джума намазгъа атланама межгитге.
Къар джауады агъарта тёгерекни.
Ким клисагъа, ким межгитге барады.
Бир таша кюч, тамаша кюч джюрекни
Джан джурт таба – Кёкле таба – бурады.
Азан таууш къонгурау таууш бла бирге
Тёнгегимден айырады джанымы.
Мен къарайма джер джашаугъа мийикден –
Къайытыр ючюн Ата джуртха джангырыб.
Джулдуз къычырымла бла тергеледи джол,
Не эсе да, къайгъылыды джюрегим:
Джети къат Кёкден къайытхынчы джан –
Топуракъ болмай, сакъланырмы тёнгегим?
Джулдуз джауумла джауадыла Аламда...
Джауа берсинле:
Манга аладан – биринден да! – заран джокъ.
Энгишге къарайма:
Джюджюлеча, джер тёбеде адамла –
Ичлеринде уа – мен таныгъан адам джокъ.
Тюрленнгенди дуния джашау, адам да,
Анда меннге энди орун табылмаз.
Джарлы джан тёнгегине тартса да,
Тёнгекде да анга тынчлыкъ табылмаз.
Алай болса да къайытама мен артха,
Джандетгеча, тёнгегиме киреме.
Ашыкъмазма энди бир да ахратха –
Тёрт санымы тирилгенин кёреме.
Исса файгъамбарны туугъа́н кюнюн белгилей,
Къонгурау къагъалла клисала джер-джерде.
«Аллах – бирди, Хакъ сёз да – бирди»,- дей,
Джума намазгъа атланама межгитге.
АКЪ БАРС, БОЗ КЪУРТ ЭМДА МЕН
Къар джаугъанды белге дери,
Кёрюнмейди джан-джаныуар.
Джол узакъды элге дери.
Къалай барлыкъ эсенг да, бар.
Къаллай къыйын кече ётдю,
Ёзге къар болушду манга:
Къаргъа терен кёмюлдюм да,
Бузламайын чыкъдым тангнга.
Кёз ачдырмагъан борандан да,
Кюрт ичинде табдым ышыкъ.
Сууукъдан къутхардыла мени
Джамчы, башлыкъ, чабыр, ышым.
Джарлы атым джарым джолда
Талагъы туруб ёлдю.
Джерин, джюгенин алыб,
Бир ёмюрню джаяу келдим.
Атындан бошагъан адам,
Не этерикди бармай джаяу?
Ёлюм джетсе джолда джетер –
Кесими да джокъду аяу.
Насыб болса, джетиб Элге,
Туугъан джерге къабланырма.
Ата джуртум, уясыса
боз бёрюню, къабланны да.
Акъ барс бла къазакъ бёрю
Сиз сакълайсыз чегин Элни.
Ас-салам, джангы тёлю,
Танырыкъ болурсуз мени.
Иги умут, иги джора
Джетдирдиле мени Элге.
Тау да, суу да тургъаныча,
Тюбеген а джокъду меннге.
Бир башха халкъ башха тилде
Сёлешеди мени бла.
«Сени халкъынг бизбиз» деб,
Даулашалла мени бла.
Тутулду мени тилим:
Джуртум бар, халкъым а – джокъ.
Тиймесе да манга окъ,
Джюрегим джарылыб ёлдюм.
Акъ барс бла къазакъ бёрю
Келдиле да къатыма,
Бири хырылдай, бири улуй,
Къайтардыла джашаугъа.
Ючеуленбиз энди биз –
Аскери Тейрибизни.
Кюрешебиз къаджыкъмай
Къураргъа Элибизни.
Мухаджир да, мюлтеджи да,
Къайытыгъыз сиз Джуртха.
Джыйдырайыкъ халкъгъа эс,
Къошулугъуз джыйыннга.
Сермешейик дин ючюн,
Сермешейик тил ючюн,
Сермешейик джурт ючюн –
Къошулугъу джыйыннга.
Джуртуна, джазыууна
Ие болуб джашар халкъ.
Миллетни тирилтирге
Ючюбюз этгенбиз ант.
Сынау джолну барабыз
Акъ барс, боз къурт эмда мен.
Биз хазырбыз ёлюрге,
Джангыз халкъ болсун эсен.
ДЖАШАЙЫМ ДЕСЕ — ДЖАШАРЫКЪДЫ ХАЛКЪ
Джашайым десе – джашарыкъды халкъ,
Ёлейим десе – ёллюкдю.
Баргъан джолу болмаса хакъ,
Ол кёб палах да кёрлюкдю.
«Мадар этсенг – этерме къадар»,-
Дегенди Аллах.
Халкъ башына этмейин мадар,
Ёле эсе уа –
Салах да тартылмаз анга,
Къайгъы сёз да берилмез анга.
Кеси кесин ёлтюрген халкъгъа,
Къылынмаз джаназы, къазылмаз къабыр да.
Дини, тили, джурту ючюн кюрешмей,
Дуния мал болуб ангысы, эси,
Динсиз, тилсиз, джуртсуз да къалыб,
Башхалагъа джутдурса кесин –
Ол халкъгъа джокъду дуния, ахырат да.
Динин, тилин, джуртун да сакълаб,
Юй-кюн болургъа излемеген халкъ,
Эл-кърал болургъа излемеген халкъ,
Аны ючюн кюрешмеген, сермешмеген халкъ –
Дуниядан болады талкъ.
Джашайым десе – джашарыкъды халкъ,
Ёлейим десе – ёллюкдю.
Баргъан джолу болмаса хакъ,
Ол кёб палах да кёрлюкдю.
КЪАРТ БЛА ТУУДУГЪУ
Нартламы,- деди къарт,- тишликни туудугъуну къолуна тутдура, ала уа пелиуанла болгъандыла.
- Алийчамы?- деб сорду сабий, элде байрам кюн барын хордагъан гёджебни эсге тюшюре. Ары да аны Ислам элтген эди – къарт атасы.
- Аланы уллулукъларын сеннге ангылатыр ючюн айтайым. Ма ол отну кёремисе,-деди къарт, кёкде Кюнню кёргюзте.
-
Ол отмуду сора,- деди сабий.
-
Хоу, аны нартла джакъгъандыла, Къарангыны джарытыр ючюн, къоркъутур ючюн.
-
Аны ючюнмю къуру?
-
Андан сора да, ала анда тишлик этиб ашагъандыла. Энди ангыла, нартла къаллай болгъанларын – Кюн алагъа бизге бу отча кёрюннгенди.
-
Нартла тишликни неден этгендиле, тишлери да темирденми болгъанды,-деб, сорду туудугъу.
-
Кюн таякълагъа къарангыны чанчыб, чырылдатыб, ашаб тургъандыла ала. Нартла кетгенли биягъы къарангы дунияны кючлеб башлагъанды...
-
Нартла Джерге къайытырыкъ тюлмюдюле да?
-
Къарангыны биз кесибиз хорлаялмасакъ, къайытырыкъдыла. Алай а, биз да нарт улулабыз, уллу нартланы къыйнамагъанлай, къарангыны хорлаб къоярбыз,- деди къарт, джангы тишликни туудугъуну къолуна тутдура.
КЕЛИР БОЛУШЛУКЪ АНДАН
«Халкъ, Джурт» деген бир инсан —
Тюшмез ючюн тузакъгъа,
Мен кетгенме узакъгъа.
Алай а, ауруйду джан:
Турады анда халкъым,
Табалмагъанлай хакъын.
Хакъсыз халкъны ёлюрюн,
Биледи да, ёмюрюн
Ашырады кюрешде,
Ашырады сермешде.
Нарт юзюкден болса да,
Къадау Ташдан тууса да,
Ёзю болса да бекджа́н,-
Джокъду ёлмезлик бир джан.
Ашалады темир да,
Бошалады ёмюр да.
Тохтаусуз баргъан кюреш
Бошалмазмы хорлам бла?
Къылыч бла келмеген,
Келялырмы къалам бла?
Келям бла келмеген,
Къылыч бла да келмез.
«Хакъ Сёз, Акъ Сёз» билмеген,
Миллет бола да билмез.
Хакъ сёз бла, Акъ сёз бла,
Илму бла, билим бла
Сакъланныкъды, къатланныкъды
Халкъны тини, тили да.
Хакъ сёзденди Акъ сёз да,
Хакъдан башланады халкъ.
Ол кертини ангыламагъан,
Хакъ айтханча джашамагъан –
Дуниядан болады талкъ.
Хакъ сёз бла Акъ сёздю
Къара кючлеге буруу,
Къара ишлеге тыйгъыч.
Сёздю эм кючлю сауут,
Анга тенг къайда къылыч?
Хакъ сёз кюч берген иннет
Келтирликди хорламны,
Къутхарлыкъды адамны.
Къутхарлыкъды дунияны.
Мен Хакъ сёзге базама,
Мен Акъ сёзге базама.
Миллетиме джарар деб,
Кече-кюн да джазама.
Меники джарамаса,
Башханы сёзю джарар.
Кесибиз мадар этсек,
Аллах да этер къадар.
Келям, къалам да – Андан,
Хакъ сёз, Акъ сёз да – Андан.
Ол буюргъанны этейик,
Къолдан келгенни этейик –
Келир болушлукъ Андан.
ИЗЛЕУ
1
Сёзле, сёзле, сёзле...
Кёзле, кёзле, кёзле...
Изле, изле, изле....
2
Бар эди кёзю-къашы,
Бар эди сёзю-башы,
Хар неси да бар эди.
3
Ёзге, болмады джазыу.
Сёзден болмады къарыу.
Тохтады келиу-барыу.
4
Ол мен бек сюйген къызны
Джюрекде къалды ызы,
Сёзледе къалды ызы.
5
Ахырзамандан келген улан бла,
Къалюбаладан келген бир къыз –
Тюбеген эдик джолда.
Къаллай бир джылны, джолну
Бир-бирге тюбер ючюн
Келген эдик тохтаусуз.
6
Сора уа?
Тюбедик – айырылдыкъ.
Сен кетдинг ахырзаман таба,
Къалюбала таба кетдим мен.
6
Ким къалайгъа джетери,
Джолда кимге тюбери –
Белгисизди.
7
Джылла, джылла, джылла...
Джолла, джолла, джолла...
Бушууму, насыбмы,
Ёлюммю, джашауму
Сакълай болур алда?
8
Сёзле, сёзле, сёзле...
Кёзле, кёзле, кёзле...
Изле, изле, изле....
БАРМЫДЫ БОЛУШАЛЛЫКЪ?
Кюн къамата чууакъ Кёкден,
Къар джырылдай аякъ тюбде,
Алагъа да, къайгъым кёбден,
Эс буралмай, мен барама.
Арыб-талыб мен джыгъылсам,
Къымылдамай тохтаб къалсам,
Ёлюм джетиб, той къурлукъду,
Къар – кебиннге буруллукъду.
Дангыл тюзде барама Мен.
Чексиз Кёкден къарайды Кюн.
Бизден сора джокъду бир джан.
Бизден сора джокъду бир джан.
Не бир джаяу, не бир атлы,
Не джаныуар, не къанатлы
Кёрюнмейди тёгерекде.
Джангыз – Кюн, ол да – Кёкде.
Сёлеше барама Кюн бла.
Аны бла джангыз тюлме.
Ёзге , ол да батарыкъды.
Джангыз кесим къаллыкъма, сора.
Огъай, къалыб кетмем джангыз –
Кёрюнюрле Ай бла джулдуз.
Мен рахатыракъ болурма,
Кече да баргъанлай турурма...
Келди кече, айтханымча.
Ай да чыкъды, бир ханымча.
Джарый кече къардан, Айдан,
Барама къайры эмда къайдан?
Къалюбаладан
Ахырзаманнга
Бара тургъан адамгъа,
Бармыды болушаллыкъ?!
НАЗМУМА
Былайгъа дери биз келдик бирге.
Энди – джолум башха, джолунг башха.
Былайда сен буруласа халкъ таба.
Мен а – баргъанымча – Хакъ таба.
Сен энди боллукъса джамагъат бла, эл бла.
Мен эсем – къаллыкъма биягъынлай, джангызлай.
Джалан аякъларымы къаната ташла,
Кёкге узалгъан къолларымы кюйдюре джулдузла,
Ёз тутдурлукъ бир аш, магъана
Излерикме тёнгегиме, джаныма да.
Ол джандет ашны излей,
Артха къарасам – къалюбала,
Алгъа къарасам – ахырзаман:
Не къалюбалагъа, не ахырзаманнга
Элтмезлик бир джолну керекме табаргъа.
Тамыры къалюбалада,
Башы уа – ахырзаманнга
Тирелген терекни кёлеккесинде
Тургъан джанланы джазыкъсынама.
Ол терекни бутакъларында
Къанатлылагъа да ауруйду джаным.
Къайсы джолну барсам да,
Джангы джол салсам да –
Болурма тирелирге ахырзаманнга.
Алай а, манга
Джол кёргюзтген барды бир Кюч.
Берилген эсе да джашау ёнгкюч,
Джокъду тюнгюлюу, саудан ёлюу джокъду.
Ахырзаманны эслеб, илгениб, юркюб,
Къалюбалагъа кетгенле да бардыла.
Ала ёмюрде да чыгъаллыкъ тюлдюле андан.
Къалюбала таба барыу да – ёлюм,
Ахырзаман таба барыу да – ёлюм.
Ючюнчю джолну уа – кёрмесе да кёзюм –
Джюрегим турады сезиб.
Джазылгъан назму – тарта артха,
Джазыллыкъ назму – тарта алгъа,
Айтылгъан сёз тарта джерге,
Айтыллыкъ сёз тарта ёрге,
Барама кетиб. Тутхан джолум
Болур эсе уа ючюнчю джол.
Айтылгъан сёзюм, сау къал. Разы бол.
Назмучу бла назмусу
Бир-биринден айырылмай, мадар джокъ.
Назмучу джолоучуду. Джангы джолну,
Ючюнчю джолну – ёмюрлюк джолну,
Излей, джашайды, ёледи ол.
ШАЙЫРНЫ ДЖАЗЫУУ
Джюрегиме киргенди шайтан.
Аны андан
Билмейме къыстаргъа къалай.
Шайтан болгъан джерге мёлек
Келмейди. Къыйналады джюрек,
Алай а, ёлмейди.
Шайтан джашагъан джюрегим,
Бошаргъа башлагъанды менден.
Ёлмейин джюрек,
Ёллюк тюл эсе шайтан,
Сора не магъана джашагъандан.
Джюрек бла джашагъанны къояма мен.
Ёледи джюрек – ёледи поэт.
Аллахха джазады мёлек:
- Джюрегинден шайтанны къыстаялмай,
Шайтан бла уа джашаялмай,
Джюрегин шайтан бла бирге
Къурутханды поэт.
Шайтанны ёлтюргени – сууабды.
Кесин ёлтюргени – гюнахды.
Энди гюнахындан, сууабындан –
Къайсы дженгер базманда?
Аллах этеди джууаб:
-Джюрегине шайтанны ийгени – бир гюнах.
Аны къыстаялмагъаны – экинчи гюнах.
Кесин ёлтюргени – ючюнчю гюнах.
Шайтанны ёлтюргени уа – сууабды.
Алай а, сууабын дженгеди гюнахы.
Гюнахы ючюн чегерикди азаб.
Алай а,
Иги назмулары
Кёб адамны къутхаргъанла шайтандан.
Иги назмулары
Шапагъатчы боллукъла анга.
Джаханюмден чыгъарлыкъла аны.
Адамгъа джарагъан сёзю
Шайырны кесин да къутхарлыкъды.
Шайырны назмусуна кёре,
Аны халкъгъа джарагъанына кёре,
Боллукъду джазыуу:
Джашауу – ёлюую – тирилиую да.
20-21 ЁМЮРЛЕ
Ёмюрню ахыры да – аллыча,
Бошалды оюлууу бла къралны.
Кёб къара иш болду эсде къалырча,
Излесенг да – унуталмазса аны.
Эки башлы къуш – биягъы –
Къайытыб къонду тоханагъа.
Адам айырыу, миллет айырыу,
Къан ыз къоя, чыкъды арагъа.
Ууакъ миллетлени джутуу, къурутуу –
Орус патчахланы тюшюреди эсге.
Бютеухалкъ къозгъалыу, чайкъалыу
Керекмиди джангыдан бизге?
«Оноу керекли тюб болду бир эл»...
Эс буруб нартла айтхан сёзге,
Ата-бабалача къатдырмасакъ бел,
Бу ахыр ёмюр боллукъду бизге.
Джыйырманчы мурдар ёмюрден,
Ауур джаралы болса да, къутулду халкъыбыз.
Къазауатладан, сюргюнден, тутмакъдан
Сау къалгъан джарымы къайытды Джуртуна.
600 кесек этилген халкъыбыз,
14 джылгъа болуб къалмай талкъ,
Мадар болгъанлай сюргюнден къайытды ызына –
Джуртда джангыдан болур ючюн Халкъ.
Джыйырманчы сынау ёмюрден
Сый бла ётдюле ата-бабала.
Тыйыншлы болсакъ алагъа –
Бу ёмюрден биз да ётербиз.
Хакъ джолдан таймаса халкъ,
Бу ёмюрде да къалыр сау-эсен.
Сакъланыр тилибиз, джерибиз,
Ангыбыз, саныбыз да ёсер.
Бир Аллахха этмейин къуллукъ,
Дуния малгъа урсакъ а баш –
Джуртубузну башхала кючлерикле,
Бизни да кеслерине этерикле
Джалчы, шапа, къул-къарауаш.
Дин-тил ючюн, Ата джурт ючюн
Биригиб, кюрешмесек бюгюн,
Тамблабыз боллукъ тюлдю бизни –
Сыйрат кёпюрдю бизни халкъгъа бюгюн.
Иманыбыз-ангыбыз-эсибиз
Толу болса – андан ётерикбиз.
Халкъ болмай, сюрюу болсакъ биз,
Барыбыз да джардан кетерикбиз.
Адамлыгъыбыз, халкълыгъыбыз,
Иманыбыз сыналады бюгюн.
Кимди халкъ, кимди сюрюу –
Ол затха къаралады бюгюн.
Ангысыз-эссиз къарыусуз халкъла
Тас боллукъдула дуниядан.
Иманлары-рухлары кючлю къауумла
Джашарыкъдыла дунияда.
Кёб палахдан ётген халкъыбыз,
Динин, тилин, джуртун да сакълар,
Ангысын-эсин, санын да къатлар.
Минги таулула деб бошму айталла бизге?
Тейри адамы – атыбыз, антыбыз.
Башха халкъладан небиз кемди бизни?
Ахырзаманнга дери джашар халкъыбыз.
КЕТДИ ЭНТДА БИР ДЖЫЛ
Кетди энтда бир джылым...къаядан.
Башым агъарды джарсыудан, къайгъыдан.
Джангы джыл къарайды Айрыдан.
Билмейме, не келтирир ол да.
Джашауумдан юзюлдю бир джылым –
Бир атламгъа къысылды аджалым.
Кёб затха къыйналды джаным.
Мамукъдан болмады джол да.
Билгенле хакъны, адетни, тилни,
Ёкюлю болгъанла халкъны, элни,
Джылдан джылгъа аз бола баралла,
Джукъбилмез аманла артха къалалла.
Джашаудан энтда бир осал джыл кетди,
Кёб ашхыны, игини, ырхыча элтди.
Кёб сёз юзюлдю тилден да.
Сакълау джокъду энди Кёкден да.
Акъ сёз учса да алкъын джюрекден,
Хакъ сёз келиб бошагъанды Кёкден.
Къоркъама Акъ сёзге да келир деб къара кюн –
Джазгъан къой, окъугъан да аз бола барады.
Кетди бир джыл, ахыры – сууукъ,
Этди мени ёлюмге джууукъ.
Къоркъама, къуру кесиме тюл – халкъгъа:
Ахырзаман бир джылгъа джууукълашды анга.
Джангы джылгъа той этиб, тюбесе да адам,
Бютеу адам улугъа джууукълашды ахырзаман.
Энтда бир джыл кетди...къаядан.
Неге харс ургъанын билмейме адам.
Алай а, тюз эте болур.
Кеси кесине кёл эте болур,
Къалмаз ючюн ёлюб саудан,
Замансыз болмаз ючюн къаудан.
Кетгенни ашыр, келликге тюбе.
Темирден кийиб турсанг да кюбе,
Болджал джетсе, тиерикди окъ:
Къадаргъа мадар джокъ.
Адам улу, хайда тебсе, джырла.
Заманны тыяллыкъ тюлсе джылаб.
Келлик эсе, келсин ахырзаман,
Тебсей, джырлай тургъанлай адам.
Достарыңызбен бөлісу: |