Е. Ш. ДҮсіпов, Т. Е. Уразымбетов
жүктеу/скачать 2.91 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Бейнелі сипаттама
- Түсініктер берілген бейнелі сипаттама
| Табиғи сипаттама тіпті бірен-саран пәнді басқа ұқсастар
қатарында бірыңғай сияқты ұсынады. Портрет – жанды даралықтың табиғи сипаттамасы, табиғи сипаттаманың бір түрі, ізгілік қағидасына сүйеніп құрылады, сезімтал (көрінерлік, естілерлік, тактілік) бейненің әсерін қалдырады, пәнді оның түрімен байланыстырады, бірақ сипаттау пәнінің өзі сезімтал бейнені ақыл, жігермен, этосымен байланыстыратын рәсімдерді қолдануымен дараланады. Пән ерекше көрініс алады: сипаттауда өзара байланыстағы белгілер біртұтас индивидуалды бейне жасайды. Бейнелі сипаттама портрет секілді мағыналы және сезімтал бейненің үйлесуі қағидасына негізделген. Бірақ бейнелі сипаттаманың пәні бейне емес іс – қимыл, құбылыс, оқиға. Әрбір риторикалық нысан секілді бейнелі сипаттама белгілі бір мақсатпен жасалады, ол құбылыстың мағынасын көрсету арқылы. Түсініктер берілген бейнелі сипаттама нақты суреттеу мен жасанды суреттеу арасындағы өтпелі нысан болып табылады, өйткені мағыналық – бағалайтын түсінікітер түсіндірмелі түсініктерге қарағанда көмекші құрал ретінде емес, дәйектің сапалық жағдайы ретінде көрінеді. Жасанды сипаттау пәннің сезімтал бейнесінен емес мазмұнынан шығады. Жасанды сипаттау көрнекі болуы мүмкін және 139 нақты бейнелік бөлшектерден тұруы мүмкін немесе тұрмауы да мүмкін. Бастысы, бейнелеудің құрамы мен реттілігі құрылым элементтерін көрсетеді, айыру белгілері, бекітілуі, құрамы, түрі, ерекшелік қатынастары белгіленулері жалпы орынды немесе редукция элементтері болып табылады. Сондықтан жасанды сипаттау эпидейктикалық тұжырымдаманың бөлігі. Өнерлі сипаттау, ойлар мен ұғымдарды көріністетуден негізгі қағидаттарын сақтай отырып, көріністік салу және керек десеңіз көркемдік бағытта таралуы мүмкін, егер элеметтердің, ракурстардың, жоспарлардың, атаулардың құрамы мен реттілігі идеялардың бөлінуіне еретін болса, ал олардың көрінектеу мәнерлері деректердің сапасы есебінде бөлінуді көркемдеп және мойындайтын болса. Міне сондықтан табиғи сипаттама тұжырымдарда үлгі мен мысал ретінде, ал жасанды сурет-сипат ретінде қолданылады. жүктеу/скачать 2.91 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|