«Ежелгі дәуір әдебиеті» «Алып Ер Тұңға» дастаны


моңғол тілінде тостаған деген мағына береді



Pdf көрінісі
бет132/228
Дата05.03.2024
өлшемі3.69 Mb.
#494339
1   ...   128   129   130   131   132   133   134   135   ...   228
Әдебиет пәнінен барлық шығарма талдау 1 (2)

моңғол тілінде тостаған деген мағына береді.
Бұл күнде қытай-маньчжур зиялылары мен әскери қауымды жайлап алған бір
дерт: жаппай апиын тарту. Шәуешекті де жайлап бара жатқандықтан, Ши-
амбы биыл жыл басына құмарпаздыққа қарсы қатал заң шығарған.


Төр жақтағы ежелгі қытай храмдарының үлгісімен салынған еңселі, биік үй -
губернатор кеңсесі. Аймақ әміршісі Ши-амбы осында тұрады.
Бөлмеде отырғандар: ұйғыр тілмашы Әсенажы, торғауыт Бадымжап және
бар тілге бірдей жүйрік сібе жігіті - Дабынтай.
Делбемше келген, жалпақ бетті, қысық көз, қара жігіт - Бадымжап.
Жалпы Бадымжап пен Демежан арасында жат көңіл, жаман ой жоқ-тұғын,
қайта оңаша қалған кездерінде «Қазақ-қалмақ - киіз туырлықты бір
елміз» деп жан тартып жүретінді. Жігіттердің арасына от салып отырған:
мына сұм Дабынтай.
Дабынтайда: «Мен - халдай тұқымымын, Маншың өкіметінің оң қолы, бел
баласымын» дейтін бір сасық кеуде бар.
Үкірдайлыққа сайланғанда ең алғашқы кезекті іргелес отырған жақын ел
- Төртуылға беріп еді. Бұлар болашақ үкірдай, зәңгі, елубасылары бар -
жиыны отыздай адам еді. Кандидаттыққа бір адамды ұсынған.
Ши-амбының жақсы танитын адамдары: төртуыл ішінен Сымайыл мен
Керімбай еді.
Маншың өкіметінің салтында аймақ әміршісінің алдына кірген қарашы халық
намаз оқығандай тізерлеп отырып, маңдайын жерге үш рет тигізіп, бас ұруы
керек. «Қазақтар ұлық түгіл, құдайға құлшылық етіп те жарытпайды
деуші еді, сол рас екен,» - деп ойлайды Ши-амбы.
Салт бойынша, аймақ әміршісі тапжылмай отыруы керек еді, бірақ Керімбайлар
келгенде Ши-амбы орнынан тұрп амандасып кеткенін өзі де байқамай қалған
еді.
Керімбайдың айтқан тілектері: біріншісі, Тарбағатай төсінен жаңа жайлау,
Барлық тауынан қосымша қыстаулар алуға жәрдемдесіңіз. Қағаз жазып, мөр
басып берсеңіз болғаны, қалғанын өзіміз реттейміз. Екіншісі, «Соқырдың


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   128   129   130   131   132   133   134   135   ...   228




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет