10-дәрiс. Білім берудегі телекоммуникация. Синхронды және асинхронды байланыс құралдары.
Телекоммуникациялар (ағылш. Telecommunications) — негізі ақпарат тарату құралдары мен әдістері болып табылатын әрекет аймағы. Телекоммуникациялар немесе коммуникациялар мемлекетгің инфрақұрылымның маңызды белігіне жатады. Телекоммуникациялардың арқасында абоненттік жүйелер қосу орталықтары арқылы бір-біріне деректер таратады. Бұл жүйелердің байланысы коммуникациялық желілер құрумен жүзеге асады. Телекоммуникациялар аймағындағы стандартты Халықаралық Электр Байланысы Одағы және Халықаралық Стандарттар Ұйымы анықтайды. Телеграф желілері технологиясын пайдаланудан бастап телекоммуникациялар әрбір мемлекеттің даму деңгейін айқындайтын маңызды салалардың біріне жылдам айналды. Олардың негізін РТТ (пошта, телефон, телеграф) деректер таратудың қоғамдық желілері қүрады. Ұлттық желілер бір-бірімен қосылып, глобальдік байланыс желісін жасайды.
Телекоммуникация саласы Қазақстанға 20 ғасырдың 90-жылдарынан ене бастады. Телекоммуникация электрбайланыс және компьютердің көмегімен ақпараттың барлық түрлерін (дыбыс, дерек, қозғалмалы және қозғалмайтын бейне, мультимедиа) талшықты оптикалық байланыс кабелі, радио, Жердің жасанды серігі, т.б. байланыс түрлері арқылы таратады. Электр сигналдарын таратып-қабылдауды телекоммуникация жүйесі атқарады. Бұл жүйе ақпаратты пайдаланушыларға дыбыс немесе бейне-көрініс түрінде тарататын жабдықтар жиынтығынан тұрады. Телекоммуникация жүйелері жиынтығының аумақтық орналасу принципіне, жұмыс істеуі мен бір-біріне тәуелділігіне қарай біріктірілуін телекоммуникация желісі деп атайды.
Білім беру мақсатында қолданылатын телекоммуникациялық технологиялардың келесі түрлері бар: видеоконференциялар, электронды пошта, электронды конференциялар, электронды дискуссиялар, факс, кабельді ТВ, интерактивті ТВ.
Қазіргі таңдағы тұрақталған түрлеріне келесілер жатады: электронды пошта, электронды конференция, кабельді ТВ, видеоконференциялар, реттелген ақпараттық ресурстарды қолданытан Web-беттер мен Интернет сайттары, лазерлі компакт-дисктер, сонымен қоса оларға Интернет арқылы кіру мүмкіндігі.
Жаппай қолданылмайтын, бірақ білім саласында қолданылатын технологияларға интеграцияланған оқыту жүйелері жатады. әжірибелік технологияларға оқыту құндылығы әлі анықталмаған электронды дискуссиялар, интерактивті ТВ (iTV) жатады. Әрине, уақыт ағымына қарай бұл көрсеткіштер өзгереді, тіпті «тұрақталған» деген категорияларға да ауысуы мүмкін. Білім беру саласында өз орынын алады.
Білім берудегі телекоммуникациялық технологияларды қолданудың негізгі 3 бағытын қарастырайық: Электронды байланыс құралдары арқылы қарым-қатынас жасау (электронды пошта, электронды конференциялар мен дискуссиялар, жіберілімдер тізімі, видеоконференциялар, факс). Интернет ресурстарындағы ақпараттарға, CD-ROM мәліметтеріне, кабельді немесе интерактивті ТВ ақпараттарына қашықтатылған қатынас құру.
Электронды байланыс құралдары арқылы қарым-қатынас жасау. Оны екіге бөлуге болады:
1-топ асинхронды қарым-қатынас. Бұл жағдайда жіберілген ақпаратты алушы өзіне ыңғайлы уақытта қарай алады.
2-топ синхронды қатынас. Ақпарат алмасу шынайы уақыт мезетінде болады: видеоконференциялар, электронды сұхбат, т.б.
Синхронды қашықтан оқыту мұғалім мен оқушылар әр түрлі жерлерде, бірақ сол уақытта өзара әрекеттеседі. Синхронды курстарда оқитын студенттер, әдетте, компьютеріне белгіленген уақытта кем дегенде аптасына бір рет кіруге міндетті. Синхронды қашықтықтан оқытуда топтық сөйлесулер, веб-семинарлар, бейне конференциялар және телефон қоңыраулары сияқты мультимедиялық компоненттер болуы мүмкін. Синхронды оқыту, әдетте, күндері мен уақытын оқу үшін жоспарлай алатын студенттер үшін жақсы жұмыс істейді. Студенттің өзара әрекеттесуіне байланысты құрылымдық курстарды ұнататын адамдар синхронды оқытуды жиі жақсы көреді.
Асинхронды қашықтан оқыту мұғалім мен оқушылар түрлі жерлерде және әр түрлі уақытта өзара әрекеттеседі. Асинхронды курстарда оқитын студенттер жұмысын аяқтайды. Асинхронды қашықтан оқыту жиі электронды пошта, электронды курстар, онлайн форумдар, аудио жазбалар және бейне жазбалар сияқты технологияға негізделген. Snail mail - асинхронды оқыту үшін басқа орта. Күрделі кестедегі студенттер жиі асинхронды қашықтан оқытуды қалайды. Сондай-ақ, ол өз міндеттерін орындау үшін тікелей басшылыққа мұқтаж емес, өздігінен дәлелденген оқушылар үшін жақсы жұмыс істейді.
Осындай форматтағы оқытудың түрін таңдау кезінде мұғалімдерге жауапты міндет жүктеледі. Қашықтықтан оқыту ортасы синхронды немесе асинхронды бола ма, мұғалімнің мақсаты тіпті онлайн курста да күшті қатысуды жалғастырады. Синхронды, асинхронды немесе коммуникациялық тәсілдердің жиынтығына сүйенетін мұғалім оқушыларға білім беру тәжірибесінен көп нәрсе алу үшін анық, жиі және тиімді қарым-қатынас жасауы керек.
Достарыңызбен бөлісу: |