73
Үндемей-ақ төңірекке
Тәтті иісін жайып сіңдірер...
...Дүниеде көркем күйлер көп,
Жаны бар оны сезбей ме?
Сезбейтін оны құр
тұлып,
Тұлыптан кісі безбей ме [2], –
осы жолдарда «жұпар»
«жаны бар», «тұлып» сөздері метонимия.
«Жұпар» адамның жақсы мінезін,
білім-парасатын
ауыстырып қолданылса,
«жаны бар» көзі ашық,
көкірегі ояу
парасатты адамның мағынасында, ал
«тұлып» керісінше пайым-түсінігі төмен,
надан адамның қалпын танытады.
«Туған жер» өлеңінде:
Туған жер! Көрген
жаман, жақсылықты,
Не түрлі татқан
тәтті, ашщылықты.... [2], – бұл шумақта
ақын қазақ даласының басынан өткерген қиыншылығы мен азабын,
сонымен
қатар, қиындықтарды қайсарлықтарымен жеңе біліп,
жақсы дәуірді басынан
өткерген сәттерін «
жаман, жақсы, тәтті, ашщы» метонимиясы арқылы
шендестіре отырып, екі жолға шебер сыйғыза білген.
...
Қалпында қандай жүрек тұрады екен?
Сен десе орынынан қозғалмай, жай! [2], – деп туған жерге
деген махаббатын, шексіз құрметін метафоралық тіркес арқылы жеткізеді.
«Өмір» өлеңі – философияға құрылған астарлы өлең.
Мана көкті қаптап еді қара бұлт,
Күн күркіреп, қорқытып, ұшырып құт.
Көк тұнжырап мұңайып, қабақ жауып,
Көз ашқанда аспаннан жарқылдап от [2], – әрине,
былай
қарасаң ауа-райының құбылысын бейнелеген қарапайым шумақтар. Әрі қарай:
Бұлт айықты көк жүзі болды ашық,
Бар нәрседен қайғы-мұң кетті қашып.
Достарыңызбен бөлісу: