И1 Қпдиров Ўзбекистонда ёшлл1мiи111 Ч,vцvццii тарбияси страте1 И1С 1У1Л< Л. Чл
ҳуқуқий таълим, юридик амалиёт, ўзини ўзи тарбиялашни
жүктеу/скачать 1.97 Mb. Pdf көрінісі
|
| ҳуқуқий таълим, юридик амалиёт, ўзини ўзи тарбиялашни
олади. Ушбу кўрсатиб ўтилган барча воситаларни қўллаш асосида ҳукуқ ҳақидаги ахборотларни етказиш, қабул қилиш, ўзгартириш ва ундан фойдаланиш ҳамда унь амалда рўёбга чиқаришни кўзда тутувчи хукуқий хабардорликни амалга ошириш масалалари ёта- ДИ. Қонунлар бўлса-ю, лекин ундан фойдаланилмаса, бундан ман- фаат йўқ. Шунинг учун ҳам ҳукуқий тарбия эркин фуқаро маъ- навиятининг биринчи шарти сифатида ўз ҳақ-хукуқини таниш ва бунинг учун курашишни асосий масала қилиб кўйди. Эркин шахсда мулоҳаза қилиш қобилияти ривожланади, у ўз Ватани тақдири ҳақида ўйлайди. Ҳақ гап нима, ҳақиқат қаерда эканлиги- ни фаҳмлайди, тўғри хулосага эга бўлади. Шу асосда бундай одам сохта ғоялар, ғаразли таълимотларга берилмайди. Чунки эркин шахс тақлидчи эмас, у юзакиликка берилмайди, бировнинг етаги- га юрмайди, зомби (манқурт) бўлолмайди. Алломаларнинг фикрича, нима яхшилигини билиш учун нима ёмонлигини, нима қилиш кераклигини билиш учун нима қилмаслик кераклигини билиш лозим (Л.Толстой). Энди ўзи ки- чик, лекин оқибати катта бўлган, хукуқий тарбиянинг шакллани- шига таъсир этувчи ҳаётимизда учраб турувчи айрим мисолларни кузатайлик. Биринчи мисол: Ёшларга ҳаётда ўз олдига катта мақсадлар 14 Э ш м у ^ а м м а д Қ о д и р о в қўйиб, ўз кучи, билими, ҳаракати билан эришишни ўргатиш муҳим. Таассуфки, бунинг ўрнига айримларимиз: “Тоғанг фа- лон жойда ишлайди, сени айтган жойингга ишга жойлаб қўяди”, - дея ўғлимизнинг бурчини тоғасига илардик. Тоға эса опасининг юзидан ўтолмай, ўрнатилган тартиб, қоидаларга кўз юмиб бўлса- да, чуқур билимли мутахассис ишлаши керак бўлган вазифага ўртамиёна жиянини жойлаб қўярди. Иккинчи мисол: Дилфуза дўкондан банан, торт, помидор олди. Нархини сўраб, хушмуомала сотувчи йигитга 27000 сўм тўлади. Раҳмат айтиб чиқиб кетди. Чекини сўрашга ийманди. Оқибати эса тўлаган пули кассага кирим бўлмади. Солиқ тўланмади. Давлати- миз бюджетига зарар етди. Учинчи мисол: Инспектор йўл ҳаракати қоидасини бузган кўк Ьа$еП1ш тўхтатди. Ҳайдовчи Нодирбек ўз хатосини тан олиш ёки хатосини ҳақлигини тушунтириш ўрнига четга ўтиб, кимгадир (ҳойнаҳой.дадасига) телефон қила бошлади. Хуқуқий тарбияси юксак фуқаролар ўз бурчларига содиқ бўлишади Ьундай ота-оналар фарзандига: “Ўз устингда ишла. Ўз билиминг, кучинг, ҳаракатингга ишон. Албатта, бахтли бўласан”, дейди; сотувчи харидор сўрамаса ҳам чекини товарга қўшиб бе- ради. Чунки иккаласи ҳам тўланган пул кассага кирим бўлишини, солиқ тўланишини - давлатимиз бюджети бойишини истай- ди; ҳайдовчи йигит дадасига ишониб қоида бузмайди. Барча фуқаролар, айниқса ёшлар ўз бурчларини билиб, амал қилишса бўлди. Ҳар вақт, ҳамма жойда Ватан, халқ, давлат, шахс, истеъмол- чи жамоатчилик ҳимоясида бўлади. Шу ўринда ҳуқуқий тарбиянинг самарадорлигига замин яра- тувчи “ижтимоийлашув” тушунчасига эътибор қаратиш муҳим. жүктеу/скачать 1.97 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|