Issn 305-9397. Ғылым және білім. 2022. №1-1 (66) issn 2305-9397
Ауыл шаруашылығы ғылымдары
жүктеу/скачать 7.12 Mb. Pdf көрінісі
|
| ______ ____________Ауыл шаруашылығы ғылымдары
6 Материалдар мен әдістер. Ғылыми мәліметтер ҚР АШМ АӚК 2021-2023 жылдарға арналған «Жайылымдарды қалпына келтіру және ҧтымды пайдаланудың жаңа технологияларын жасақтау (жайылым ресурстарын пайдалану)» BR10764915 ҒТБ-сы шеңберінде орындалған ғылыми-зерттеу жҧмыстарының нәтижелері бойынша алынды. Ғылыми-зерттеу жҧмыстарының әдістемесі мен бағдарламасына сәйкес Қызылқҧм қҧмды шӛл жайылымының бҧталы-эфемерлі және Қазақстанның оңтҥстігіндегі тау іргесі аймағының эфемерлі типті жайылымдарының ӛсімдік ресурстарын әртҥрлі жҥйеде пайдалану нәтижесін зерттеу тӛменде келтірілген тәжірибе схемасы бойынша жҥргізілді (1-кесте). Кесте 1 – Қызылқҧм қҧмды шӛл жайылымының бҧталы-эфемерлі және Қазақстанның оңтҥстігіндегі тау іргесі аймағының эфемерлі типті жайылымдарын пайдаланудың әртҥрлі жҥйесін ҧйымдастыру мен пайдалануды зерделеу бойынша далалық тәжірибелердің схемасы № Жайылым типтері Жайылымдарды пайдалану жҥйелерінің нҧсқалары 1. Қызылқҧм қҧмды шӛл жайылымының бҧталы-эфемерлі типі жайылымды жҥйесіз (еркін) пайдалану нҧсқасы (бақылау алаңы) жайылымды жҥйелі пайдалану (шартты-учаскелік) нҧсқасы (тәжрибе алаңы) 2. Тау іргесі аймағының эфемерлі типті жайылымы жайылымды жҥйесіз (еркін) пайдалану нҧсқасы (бақылау) жайылымды жҥйелі пайдалану (шартты-учаскелік) нҧсқасы (тәжрибе ) Жайылым шӛптерінің сипатына байланысты қҧмды жайылымдары алғаш рет ерте кӛктемде жайылымдарды жҥйелі (шартты-учаскелік) пайдалану нҧсқасы бойынша, оңтайлы жҥктемені сақтай отырып (1 га /2,5 бас қой есебінен, 20–шы наурыздан 01 сәуірге дейін) 10 кҥн бойы пайдаланылды. Екінші рет 15-22 сәуір аралығында оңтайлы жҥктемені сақтай отырып, 7 кҥн бойы қайта пайдаланылды. Әр тҥрлі табиғи аймақтардың шӛл жайылымдарын зерттеу мен пайдаланудың әдістемелік негізі: Табиғи азықтық алқаптарға геоботаникалық зерттеу жҥргізу және ірі масштабты геоботаникалық карталар жасау жӛніндегі жалпы одақтық Нҧсқаулық [19, с 105], "Қазақстан аумағындағы шабындық және жайылымдық жерлерді ботаникалық-азықтық зерттеу әдістемесіне Нҧсқаулық" [20, с ], шабындықтар мен жайылымдардағы тәжірибелер әдістемесі [21, с 132] және азықтың қоректілігін анықтау әдістері болды [22, с 22]. Әр тҥрлі маусымдық жайылымдардан ӛсімдік массасына химиялық зерттеу "Қазақ мал шаруашылығы және жемшӛп ӛндірісі ғылыми-зерттеу институты"ЖШС-нің сынақ орталығында жҥргізілді. Шӛл жайылымдарында азықтардың тапшылығы мен профицитін, жайылымдарда қойлардың қоректік заттармен қамтамасыз етілу деңгейін анықтау жҧмысы инертті индикаторлар әдісі бойынша тәжірибе жҥргізілді [23 ]. жүктеу/скачать 7.12 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|