«Жалпы медицина» мамандығы бойынша 3 курс студенттеріне арналған «Эпидемиология» пәнінен емтихан сұрақтары 2022ж
Эпидемиологиялық қадағалау: эпидемиологиялық талдау және эпидемиологиялық диагноз
жүктеу/скачать 360.5 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Зерттеудің бағдарламасын қүру
- Ақпаратты жинау және алғашқы өңдеу
- Ақпараттарды сәйкес бағыттары бойьшша зерттеу
- Эпидемиологиялық диагнозды қою
| 13. Эпидемиологиялық қадағалау: эпидемиологиялық талдау және эпидемиологиялық диагноз.
Ретроспекгивтік талдау дегеніміз өткен кезеңдердегі эпидемиялык жагдайды диагностикалық (логикалық жөне статистикалық) төсілдердің жиынтыгына байланысты зерттеу болып табылады, ол індетке қарсы шараларды келер жылға және одан әрі болашаққа жоспарлау үшін қажетгі маліметтерді алу мақсатында жүргізіледі. СЭС-тің эпидемиологаялық бөлімдерінің төжірибелік жүмысында ретроспективтік талдау өткен 10—15 жөне одан да көп жылдардың материалдары бойынша жыл сайын жүргізіледі. Талдаудың жүргізілетін уақытын жоспарлау кезеңі анықтайды. Талдауды жүргізудің әдетгегі кезеңі шараларды келер жылға жоспарлау болып табылады, ягни ол күнпарақтық жылдың соңына қарай жүзеге асады. Ретроспективтік талдауды жүргізу үшін инфекцияньщ нозолбгиялық формасы бойынша сырқаттанушылықты, өлім-жітімді, дерттілікті, мүгедектікті, уакытша жүмысқа жарамсыздықты сипаттайтын мөліметтер жөне бұдан басқа өр түрлі халық топтарының еңбегі мен тұрмысы, өлеуметтік жөне табиғи жағдайлары (эпидемияға қарсы жүргізілген шараларды қоса) жайындағы қажетті мөліметтер зертгелінеді. Үзақ уақыт аралығындағы сырқаттанушылық көрсеткіштерін талдау ең зандастырылған, тұрақтыланған жөйт, ол осы аймаққа төн эпидемия барысының белгілі бір уақытта, кеңістікге жөне әр түрлі халық топтары арасындагы көріністерін анықтауға мүмкіндік береді. Көбінесе, өсіресе практикалық іс кезінде эпидемиологгар “қауіп-қатер факторлары” туралы болжамды жасамай-ақ және оны сынақтан өткізбей-ақ, сырқаттанушылықтьщ уақыт бойынша, аймақ бойынша жөне ©р түрлі халық топтары арасында бөліну ерекшеліктерін зерттеумен жөне атаумен ғана шекгеледі. Ретроспективтік тадцаудағы диагноз қою техникасы дегеніміз - ол ақпараттарды өндейтін статистикалық төсілдердің жиынтығы жөне өр түрлі есептеу техникасы. Диагноз қоятын техниканы қазіргі кездегі ретроспективтік талдауда қолданады, ол тиянақсыз түжырымдардан бас тартып, эпидемия барысының өр түрлі көріністерін анықтауда дәл сандар тіліне көшуге жөне “қауіп-қатер факторлары” туралы болжамды статистикалық сынауға мүмкіндік береді. Ретроспекгивтік эпидемиологиялық талдау кезінде бақыланатын аймактағы жүқпалы аурумен сырқаттанушылыктың қүрылымы анықталады жөне жүқпалы аурулардың негізгі нозологиялық түрлерінің олеуметтік-экономикалық маңыздылығы бағаланады. Таддаудын мақсаты дегеніміз эпидемияга қарсы жүмыстарды келесі жылға жөне одан өрі қарай да жоспарлау үшін барлық қажетті мөліметгерді алу болып табылады. Талдаудың міндеттері - жүқпаның (инфекцияның) өр нозологиялық түрі үшін “қауіп-қатер уақытын”, “қауіп-қатер аймағын”, “қауіп-қатср топтарын” жөне “қауіп-қатер факторларьш” анықтау; талданатын нозоформаның халыққа көрсстілстін қызметке байланысты эпвдемиологиялық, өлеуметтік жөне экономикалық мәнін анықтау; келер жылдағы (жылдардағы) эпқцемиялық жағдайға болжау жасау. Талдау жүргізу кезеңдері: 1. Зерттеудің бағдарламасын қүру (Бағдарламаны қүрған кезде мына мөселелер қарастырылады: — бақылау бірлігін немесс нсгізгі белгіні анықтау; — тіркеуге жататын қосымша белгілердің тізімі; — алғашқы статистикалық қүжаттың нүсқасы (бланкілер, карталар жөне т. б.); — топтастыруды іріктсу жөне үлгілерді, кестелерді қүрастыру.) 2. Ақпаратты жинау және алғашқы өңдеу (Келесі жүмыстарда рстрос пе ктивтік талдаудың ақпараттық жағынан қамтамасыз етілуі қарастырылады. Оған жататындар: — қызмет көрсетілетін халықтың сырқаттанушылығы жайында ақпаратты алу;- — демографиялық мөліметтер мен өр түрлі контингенттердің турмысы мен еңбегінің эгшдемиялық маңызды жағдайлары жайында ақпаратты алу; — алғашқы статистикалық өңдеу, яғни ақпараттың толық болуы мен дүрыстығын тексеру, алғашқы мөлімет жөне оны топтастыру.) 3. Ақпараттарды сәйкес бағыттары бойьшша зерттеу (Талдауды толық көлемде жүргізген кезде өр инфекция бойынша материалды тізбектеп өндеу төрт бағытга жүргізіледі: — жиынтық халық сырқагганушылығының көп жылдық динамикасын талдау; — жиынтық адам сырқаттанушылығының жылдық (ай бойынша, жыл ішінде) динамикасын талдау; — эпидемиологиялық белгілері бойынша бөлінген халық топтарының сырқаттанушылығын талдау; — індетке қарсы шаралардың сапасын және тиімділігін талдау. 4. Эпидемиологиялық диагнозды қою (Бұл кезең жеке инфекциямен сырқаттанушылыққа ретроспективтік талдау үргізген кезде ақырғы кезең болып табылады. Бүл кезеңде бүкіл алынған мәліметтер соңғы рет біржолата сарапталады, ал эггидемиолопың диагноз қою жүмысының нөтижелері эпидемиологиялық диагноз түрінде дайындалады. Эпидемиологиялық диагнозда зерттеудің бағдарламасы бойынша алға қойылған міндеттерді шешу көрініс табуы керек. Егер талдау толық көлемде жүргізілсе, онда диагнозда мына мөселер қамтылуы керек: — “қауіп-қатер уақыты”, “қауіп-қатер аймағы”, “қауіп-қатер топтары” көрсетілген эпидемия барысының қөрінісі; — өлеуметтік жөне (немесе) табиғи “қауіп-қатер факторлары”, сонымен қоса індетке қарсы шаралардың сапасы; — жиынтық халық бойынша жөне халықтың эпидемиялық маңызды топтары бойынша келесі жылда (жылдарда) эпидемия барысының дамуын болжау.) жүктеу/скачать 360.5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|