Әлемдік шаруашылық құрудың жалпы негіздеріне жататындар:
Өндіргіш күштердің дамуы двигателдердің пайда болуы, өндіріс құралдарын жетілдіру
Халықаралық қоғамдық еңбек бөлінісі белгілі бір сандық және сапалық арақатынастарда өндіріс нәтижелерімен өзара алмасуға әкелуші елдер арасындағы аумақтық еңбек бөлінісі.
Ірі машина өндірісінің дамуы
Бүкіләлемдік шаруашылық құрудың құралдары мен жолдары:
1.Тауарлар мен капиталдарды сыртқа шығару. Ірі монополистік капиталдың пайда болуы кезінде ішкі нарықтан тысқары жерлерге тауарлар мен капиталдарды шығару болады. Жай пайдалар алуға басқа елдер де ұмтылады. Капиталды сыртқа шығару мен халықаралық айырбас шаруашылық қатынастарын интернационалдандырды туғызады, әлемдік өткізу нарғы мен шикізат көздерін және жалға беру, шарттар, концессиялар арқылы капиталды жұмылдыру салаларын өзара бөліскен халықаралық монополиялар формасындағы интернационалдық капитал құрылды. Олардың құрылуы былайша сипатталады.
Әлемдік экономиканың бөлу тек өзінің ғана аумағында емес, басқа көптеген мемлекеттерден үстеме пайда табудағы монополистік капиталдың мүмкіндіктерін түбегейлі түрде кеңейтті.
Әлемдік аумақтарға бөлу. Әлемдік экономикалық бөлінісі бір рет қана және мәңгілікке белгіленбейді, ол әртүрлі жағдайлардың ықпалымен өзгеріп отырады . Бастысы капиталистік елдердің ұлттық монополистік капиталы өздерінің позицияларын нығайта түсу үшін, саяси- әкімшілік үсемдік етуді орнықтыру жолымен басқа елдердің аумақтарын басып алуға ұмтылады.
Қазіргі заманғы әлемдік шаруашылықтың негізгі белгілері:
1.Өндіріс факторларының, әсіресе капиталды, жұмыс күші мен технологияларды сыртқат шығару және сырттан әкелу түрлеріндегі халықаралық ауыс күйістің дамуы.
2.Екі жақты және көпжақты негізде, тауарлардың халықаралық қозғалысы мен өндіріс факторларын қарайтын мемлекеттердің экономикалық саясаты.
Достарыңызбен бөлісу: |
