Критерий
|
Тапсыр-ма №
|
Дескрипторлары
|
Тексерілетін жұмысқа қойылатын ұпай
|
Жетістік-тер деңгейі
|
А
|
1
|
Төменде көрсетілген критерийлердің бірі де орындалеған жоқ.
|
0
|
6
|
Оқушы кесте бойынша денелердің тығыздығын анықтап, олардың мәндерін салыстыра алады
|
2
|
2
|
Төменде көрсетілген критерийлердің бірі де орындалеған жоқ.
|
0
|
Оқушы кесте бойынша денелердің тығыздығын анықтап, олардың мәндерін тұрақты көлемде салыстыра алады
|
2
|
3
|
Төменде көрсетілген критерийлердің бірі де орындалеған жоқ.
|
0
|
Оқушы кесте бойынша денелердің тығыздығын анықтап, олардың мәндерін тұрақты массада салыстыра алады
|
2
|
В
|
4
|
Төменде көрсетілген критерийлердің бірі де орындалеған жоқ.
|
0
|
6
|
Оқушы заттың тығыздығының молекуланың орналасуына тәуелділігі молекулярлық көзқарас бойынша жүйелі түсіндіріледі және дұрыс талдай алады.
|
2
|
5
|
Төменде көрсетілген критерийлердің бірі де орындалеған жоқ.
|
0
|
Оқушы зат массасының оның тығыздығына әсерін анықтай алады.
|
2
|
6
|
Төменде көрсетілген критерийлердің бірі де орындалеған жоқ.
|
|
Оқушы зат ұзындығының тығыздығына тәуелділігін анықтай алады.
|
2
|
С
|
7
|
Төменде көрсетілген критерийлердің бірі де орындалеған жоқ.
|
0
|
4
|
Есептің шарты дұрыс жазылған
|
1
|
Өлшем бірліктерін СИ жүйесіне келтіре алады
|
1
|
Формуланы дұрыс түрлендірген
|
1
|
Оқушы мәндерді дұрыс қойып, дұрыс жауабын ала алады
|
1
|
8
|
Төменде көрсетілген критерийлердің бірі де орындалеған жоқ.
|
0
|
4
|
Оқушы есеп шартын жаза алады
|
1
|
Бірліктерді СИ жүйесіне келтіре алады
|
1
|
Формулаларды дұрыс жазады
|
1
|
Дұрыс жауабын шығарады
|
1
|
6
|
Төменде көрсетілген критерийлердің бірі де орындалеған жоқ.
|
0
|
6
|
Есеп шарты дұрыс жазылған
|
1
|
Өлшем бірліктерін СИ жүйесіне дұрыс келтіріп, формулаларды жазған
|
2
|
Ізделетін шаманы дұрыс таба алады
|
2
|
Оқушы дұрыс жауабын ала алады.
|
1
|
Жауап парағы:
№
|
Оқушының
аты - жөні
|
Критерийлер бойынша ұпайлар
|
Ұпай жиыны
|
Бағасы
|
А
|
В
|
С
|
|
|
1
|
|
6
|
6
|
14
|
28
|
|
2
|
|
|
|
|
|
|
немесе
№
|
Оқушының аты жөні
|
А Білім және түсінік
|
В Коммуникация
|
C Жағдаятты шешу
|
D
Рефлексия
|
ұпай
|
Жетістік деңгей(max 24)
|
Жетістік деңгей(max 24)
|
Жетістік деңгей(max 24)
|
Жетістік деңгей(max 24)
|
|
|
0
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
0
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
0
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
0
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
|
1
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Жиналған ұпайларды мектеп бағасына ауыстыру:
Жиналған ұпай саны
|
Бағасы
|
24-28 (85-100%)
|
«5»
|
20-23 (70-84%)
|
«4»
|
14-19 (50-69%)
|
«3»
|
13-0 (0-49%)
|
«2»
|
8. Критериалды бағалаудың басты ерекшелігі — алдын ала ұсынылған бағалау шкаласы, анық, айқындылығы, бағаның әділдігі, баланың өзін бағалауға мүмкіндіктің берілуі. Бұл тәсіл баланың күнделікті алған білімінің меңгеру деңгейін анықтайды. Негізгі бақылау жұмысына дейін білімін жүйелейді. Қателіктерден сабақ алуды үйретеді.
Әр пәннің әр тапсырмасының бірнеше критерийі бар. Мысалы, математика пәнінен берілген тапсырма туралы айтайық. Бірінші критерий бойынша баланың формуланы білетіндігі тексеріледі. Екінші критерий — формуланы пайдалана алтындығы нанықтайды. Үшінші критерий — осы формула арқылы графикті қалай сызатындығын білу үшін керек. Төртінші критерий нәтижесінде баланың осы формула арқылы талдау жасай алатындығы тексеріледі. Осы 4 критерий бойынша балл қойылады. Балл шкаласы бағаға ауыстырылады.
Критериалды бағалаудың функциялары:
бақылау;
дамытушылық;
оқытушылық;
мотивациялық;
тәрбиелік;
диагностикалық.
9. Критериалды бағалаудың тиімділігі
- Мұғалімдерге:
Сапалы нәтиже алуға бағытталған критерийлер әзірлеуге;
Өзінің іс-әрекетін жоспарлауға және талдауға жедел түрде ақпарат алуға;
Білім беру сапасын арттыруға;
Оқытудың сапасын жақсартуға;
Әр оқушының жеке ерекшеліктері мен қабілеттерін ескере отырып, жеке оқыту траекториясын құруға;
Бағалаудың түрлі тәсілдері мен құралдарын қолдануға;
Оқу бағдарламасын жетілдіруге ұсыныстар енгізуге мүмкіндік береді
- Оқушыға:
Өзінің түсінігі мен қабілетін көрсету үшін оқытудың түрлі стильдерін және ойлау әрекетінің типтерін қолдануға;
Өз нәтижелерін болжау арқылы табысқа жету үшін бағалау критерийлерін білуге және түсінуге;
Өзінің және өз құрдастарының жетістіктерін бағалап, рефлексияға қатысуға;
Шынайы міндеттерді шешу үшін өз білімдерін қолдануға, түрлі көзқарастарды білдіруге, сын тұрғысынан ойлауға мүмкіндік береді.
- Ата-анаға:
Өз баласының оқытылу деңгейі туралы объективті дәлелдер алуға;
Баланың оқудағы прогресін қадағалауға;
Оқу үдерісінде оқушыға қолдау көрсетуге;
Мектеп әкімшілігімен, мұғалімдермен кері байланыс орнатуға;
Баласының мектепте және сыныпта жайлы сезінуіне сенімді болуына мүмкіндік береді.
10. Кембридж тәсілімен оқыту және оқу үшін бағалау
Бүгінгі күні оқушылардың оқу жетістіктерін бағалау — оқу үдерісінің маңызды да салмақты бөлігі болып табылады. Сол себептен, зерттеу іс-әрекеттерін кеңінен қолданып, оқушылардың жетістіктерін бүгінгі күннің талабына сай жаңаша бағалау жүйесі қажет етіледі. Бұл жерде оқушылар өзін-өзі бағалау, бірін-бірі бағалау, топтық бағалауда оқу үдерісінің белсенді қатысушысы бола алады. Өйткені, дәстүрлі бағалау процесінде мұғалім оқушыға жауап бергені үшін немесе сабақ оқымағаны үшін баға қояды. Сонда оқушы қаншалықты әділ баға алғанын білмей қалады, күмәнмен қарайды. Бағалаудың жаңа әдісінде оқушы бағаны қандай критерийлер бойынша алғанын, келесі сабақтарда қандай критерийлерге көңіл бөлу керектігін ұғынады. Бұл жүйеде оқушының нәтижесімен бірге іс-әрекеті де бағаланады. Одан басқа оқушыларды бағалауда мұғалім түрлі әдіс-тәсілдерді қолдана алады. Біріншіден, оқушының қызығушылығы артады, екіншіден, мұғалімнің жұмысы да жеңілдеуі мүмкін.
Бағалау - оқыту нәтижесін анықтау үшін қолданылатын тәсіл, оқушының берілген тақырыпты меңгерудегі кемшіліктерін жоюда, оның үлгерімінің нәтижелі болуына ықпал ететін фактор. Бағалау, көбінесе, баға қоюдың синтездік түрі (1-ден 5-ке дейінгі ранг) арқылы жүзеге асады. Сондай-ақ, мектеп тәжірибесіндегі бағалау баға қоюмен ғана шектелетін тәсіл емес, ол материалды меңгеру, меңгермеу фактісімен қатар оның себептерін анықтауға мүмкіндік беретін оқытудың маңызды құрамды бөлігі болып табылады. Жоғары оқу орындарында бағалау рейтингтік әдіс арқылы жүргізіледі.
11. Формативті бағалау – оқушының білім алуын үнемі бақылап отыратын мақсатқа бағытталған үзіліссіз процесс. Формативті бағалау «формальды емес» бағалау болады. Ол бағалау критерилеріне сәйкестікке негізделіп, кері бойланысты ұстанады. Егер нәтиженің бағасы анықталған қажеттіліктерді ескеріп, оқу процесін жақсартуға қолданылса, онда бағалау формативті болады.
Формативті бағалаудың мақсаты - оқу процесі арысында оқушы мен мұғалімнің іс-әрекетіне түзетулер енгізу болып табылады. Түзетулер енгізу білім алу нәтижесін жақсарту үшін мұғалімнің немесе оның оқушылармен бірігіп жаңа мәселелерді ұсынуы.
Формативті бағалау мұғалімге оқушылардың оқуда мақсатқа жету процесін қадағалап отыруға мүмкіндік береді және оқу процесіне дер кезінде өзгертулер мен түзетулер енгізуге, ал оқушыға өзінің білім алуында жоғары дәрежедегі жауапкершілікті сезінуге көмектеседі.
Формативті бағалау:
✓ күнделікті тәжірибеде қолданылады (сабақ сайын, күнделікті)
✓ оқушыға да, мұғалімге де қолайлы түрде пайдаланылады.
Бағалаудың бұл түрінің қалыптастырушы болып аталатындығы бағаның нақты бір оқушыға, оның білім мазмұнын меңгерудегі кемшіліктерін анықтауға, оның орнын барынша тиімді толықтыруға бағытталған. Педагог осындай бағалау әрекеті арқылы пәнді меңгерудің мақсатын нақты анықтап, оқушының өткен тақырыптарды біртұтас, үйлесімді картина түрінде елестетуіне, нәтижені бақылаудың барабар тәсілдерін өзі анықтай білуіне, жоғары деңгейге жетуге ынталануына көмектеседі. Оқушылар өзін-өзі бағалау ұстанымдарын, өзінің жұмыс нәтижелерін жетілдіру тәсілдерін меңгереді, өзінің оқуына деген жауапкершілікті мұғаліммен бөліседі.
Қалыптастырушы баға технологиясы мұғалім қызметінің алгоритмі мен ол алгоритмді жүзеге асыру ресурстарының бірлігінен тұрады.
Ресей ғалымдары (И.С.Фишман, Г.Б.Голуб) мұғалімнің қалыптастырушы бағалауды ұйымдастырудағы алгоритмін мына тұрғыда ұсынады:
1. Жоспарланған оқу нәтижелерін анықтау.
2. Оқушының маңызды оқу нәтижелерін жоспарлау және оған жету әрекетін ұйымдастыру.
3. Оқушылардың жоспарланған оқу нәтижелеріне кері байланыс механизмі көмегімен жетуін жүргізу.
12. Формативті бағалау әдістерінің басты ерекшелігі оқушылардың түсіну қабілетін бағалауда, сондай-ақ оқушылардың аналитикалық құралдар мен мысалдарды қолдануында танымдық прогресін анықтау. Мұндай бағалаудың қорытындыларын оқыту деңгейін жаксарту барысында қолдануға болады.
Формативті бағалау әдістерін бірнеше шартты қатарлар мен түрге жіктеуге болады.
Әдістердің бір түрі мұғалімнің сабақ түсіндіру және жаттығулар орындау барысында қолданылады.
Достарыңызбен бөлісу: |