Желдибаева райгуль сериковна

64 
Кесте 6 – Жаһандану жағдайында болашақ педагог-психологтардың кәсіби құзыреттілігі дамуының көрсеткіштері, 
мазмұны мен деңгейлері 
Құзырет 
Көрсеткіш 
Мазмұны 
Инновациялық 
Сыни ойлау 
Ақпараттың құндылығын, сенімділігін, деректілігін, оның ішкі сәйкестігін нақты мәліметтерге, 
өзінің білімі мен тәжірибесіне сәйкес бағалай білу, практикада қолдану 
Зерттеушілік 
Заманауи психологиялық-педагогикалық технологияларды, ғылыми негізделген қолдау 
бағдарламаларын әзірлеу және қолдану, оқушылармен жұмыс жасаудың жаңа құралдары мен 
әдістерін іздестіруге, диагностикалық әдістерді бейімдеуге қабілетті болу, практикада қолдану 
Кәсіпкерлік 
Тәуекелді қалай азайтуға болатынын білу, инновацияның жаңа көздерін іздеу, шығармашылық 
құралдарды пайдалану және нарыққа бейімдей білу, практикада қолдану 
Толеранттылық 
Эмпатия 
Басқа адамдардың құқықтарын тану және құрметтеу, қарым-қатынаста агрессияның болмауы, 
эмпатия қабілеті, өз мәдениетінің құндылықтарын түсіну арқылы басқа мәдениеттерге құрметпен 
қарау, өзін-өзі бағалауға қабілетті болу. 
Өзін-өзі дамыту 
Өзгерістер мен дамуға бейімделе отырып, ақпараттық қоғамға жылжу және трансформацияға 
қабілетті болу 
Шиеленістерді 
шешу 
Халықаралық, азаматтық, қауымдық және тұлғааралық шиеленістердің себептері мен салдарын 
түсіну және олардың рөлі мен әсерін зерттеу. Шиеленістерді шешудің әртүрлі тәсілдерін және 
олардың адамдарға, қоршаған ортаға және әлемге әсерін білу. 
Дүниетанымдық 
Әлемді тану 
Жаһандық маңызы бар мәселелерге қызығушылық таныту және оларға бейімделу. Заманымыздың 
өзекті мәселелерін шешуге өз үлестерін қосуға талпыну 
Мәдениетаралық 
коммуникация 
Өзге мәдениет өкілдерімен шығармашылық, бірлескен және этикалық тұрғыдан қарым-қатынасқа 
түсу үшін білімділік, танымдық және шығармашылық дағдыларды, құндылықтар мен 
көзқарастарды жұмылдыра білу 
Шет тілін меңгеру 
Тиісті қайнаркөздер мен бұқаралық ақпарат құралдарын анықтау,бағалау және «фильтрден» өткізу 
үшін, түрлі диструктивті манипуляцияларға еліктемеу үшін отандық және халықаралық көздерді 
қолдана білу үшін кем дегенде бір шетел тілін қолдана білу 
Деңгейлер. Жаһандану жағдайында болашақ педагог-психологтардың кәсіби құзыреттілігін дамытудың үш деңгейін Б. Блум әзірлеген оқу 
мақсаттарының дәстүрлі классификациясына негізделген. Алғашқы екі деңгейін (білу, түсіну) төмен деңгей, алғашқы екі деңгейін және 
одан кейінгі екі деңгейді (білу, түсіну, қолдану, талдау) орта деңгей және бұл классификация жүйесінің барлық деңгейлері қамтылған 
(білу, түсіну, қолдану, талдау, жинақтау, бағалау) деңгейді жоғары деңгей ретінде ажыратылады. 

65 
Бағалау деңгейі. Бұл – ең жоғары, алтыншы деңгей, онда білім алушылар 
қарым-қатынасты көрсетеді, зерттелген материал туралы, зерттелген салаға 
қатысты жаңа деректерге конструктивті баға береді. 
Біз өз зерттеу жұмысымызда аталған классификацияның алғашқы екі 
деңгейін (білу, түсіну) төмен деңгей, алғашқы екі деңгейін және одан кейінгі екі 
деңгейді (білу, түсіну, қолдану, талдау) орта деңгей және бұл классификация 
жүйесінің барлық деңгейлері қамтылған (білу, түсіну, қолдану, талдау, 
жинақтау, бағалау) деңгейді жоғары деңгей ретінде ажыратамыз (5-сурет). 
Сурет 5 − Жаһандану жағдайында болашақ педагог-психологтардың кәсіби 
құзыреттілігінің даму деңгейлері (Блум Таксономиясы негізінде) 
Әр деңгейдің сипаттамасы төмендегі кестеде беріліп отыр (7-кесте). 
Кесте 7 − Жаһандану жағдайында болашақ педагог-психологтардың кәсіби
құзыреттілігінің даму деңгейлері (Блум Таксономиясы негізінде) 
Қ-т Көрсеткіш 
Деңгейлер 
төмен 
орта 
жоғары 
1 
2 
3 
4 
5 
Ин
нов
ац
иял
ы
қ 
Сыни ойлау Алынған 
ақпаратты 
түсінеді, басты 
идеясын 
жеткізе алады. 
Қарапайым 
ситуацияларды 
түсіндіре 
алады. 
Алынған ақпараттың 
басты идеясын 
анықтай отырып, 
жүйелі түрде 
интерпретациялай 
алады. Түрлі 
қайнаркөздерден 
мақсатты түрде 
ақпарат-дәлелдерді 
жинап, жіктеуге 
(классификациялауға) 
қабілетті. Ақпаратты 
Алынған ақпаратты жақсы 
түсінеді. Қарапайым соны 
мен қатар күрделі ситуация 
ларды түсіндіре алады. Түрлі 
қайнаркөздерден мақсатты 
түрде ақпарат-дәлелдерді 
жинап, жіктеуге (классифика 
циялауға) қабілетті. Ақпарат 
ты қажетті бөліктерге бөліп, 
салыстырулар жүргізіп, ма 
ңызды тұжырымдарды ажы 
рата отырып, талдауға қабі 
Бағалау
Жинақтау
Талдау
Қолдану
Түсіну
Білу
Орта
Жоғары 
Төмен
здесь 
ваш 
текст 

66 
7-кестенің жалғасы 
1 
2 
3 
4 
5 
қажетті бөліктерге 
бөліп, салыстырулар 
жүргізіп, маңызды 
тұжырымдарды 
ажырата отырып, 
талдауға қабілетті. 
летті. Теорияларды зерттеп, 
дамыту арқылы жаңа 
гипотизаларды, модель дерді 
ұсына алады. Ақпарат тың 
құндылығы мен сенімді лігін 
өзінің тәжірибесіне сүйене 
отырып бағалай алады 
Зерттеушілік Өзінің білім 
алу 
бағдарламасы 
шеңберінде 
зерттеу 
нәтижелерімен 
таныс. Зерттеу 
жұмысын 
жүзеге 
асырудың 
қадамдарын 
біледі.
Өзінің зерттеу 
саласындағы ғылыми 
тәжірибелерден 
хабардар. Зерттеу 
жүргізудің алгоритмі 
мен әдіс-тәсілдерін 
айқындай алады. 
Зерттеу мәселесін 
шешу үшін 
деректерді, 
әдебиеттерді, ақпарат 
көздерін, фактілерді 
таңдау, салыстыру, 
жіктеу және 
топтастыру арқылы 
дұрыс талдай алады.
Түрлі қайнаркөздерден 
мақсатты түрде ақпарат-
дәлелдерді жинап, жіктеуге 
(классификациялауға) 
қабілетті. Ақпаратты қажетті 
бөліктерге бөліп, 
салыстырулар жүргізіп, 
маңызды тұжырымдарды 
ажырата отырып, талдауға 
қабілетті.Нақты зерттеу 
мәселесі бойынша гипотеза 
құра алады. Диагностикалық 
әдістердің тиімділігін баға 
лай отырып, оларды бейім 
деуге қабілетті. Инновация 
лық моделдерді әдістемелер 
ді, технологияларды әзірлеп, 
оларды ендіре алады. 
Кәсіпкерлік 
Өзінің мықты 
және әлсіз тұс 
тарын біледі. 
Тәуекелді 
анықтау жол 
дарын біледі 
Өзінің мықты және 
әлсіз тұстарын 
ажырата алады, тиісті 
шешімдерді қабыл 
дауда тәуекелді анық 
тауға қабілетті. 
Инновациялық көз 
дер мен шығармашы 
лық құралдарды 
қажет тілігіне қарай 
жіктей алады, тиісті 
салыстыруларды жүр 
гізіп, арасын дағы бай 
ланысты орната 
алады 
Өзінің мықты және әлсіз 
тұстарын ажырата отырып, 
бағалай алады. Тиісті 
шешімдерді қабылдауда 
тәуекелді азайтуға қабілетті. 
Үнемі жаңа инновациялық 
көздерді, шығармашылық 
құралдарды қажеттілігіне 
қарай жіктеп, ортақ мақсат 
тарына қарай топтастырып, 
тиісті салыстыруларды 
жүргізіп, оларды бизнес идея 
етіп ұсынып, бизнес жоспар 
құру арқылы нарыққа 
бейімдей алады. 
Т
оле
ра
нтт
ы
лы
қ 
Эмпатия 
Өз және өзге 
адам дардың 
қателігін 
түсіне алады. 
Өз елінің мәде 
ни құндылық 
тарын біледі. 
Өз және өзге адамдар 
дың қате лігін түсіне 
ала ды. Өз және өзге 
елдердің мәдени құн 
дылықтарын қабыл 
дай оты рып, өзге 
мәде ниттерге құрме 
тпен қарайды. 
Өзінің және өзге мәдениет 
өкілдерінің құқықтарын, мә 
дени құндылықтарын таниды 
әрі құрметтейді. Мәдени сте 
реотиптермен күресу жолда 
рын ұсына алады. Өзге мәде 
ниеттен өзі үшін бағалы әрі 
пайдалы құндылықтарды 
бейімдей алады. 

67 
7-кестенің жалғасы 
1 
2 
3 
4 
5 
Өзін-өзі 
дамыту 
Мансап немесе 
білім алу саласына 
қатысты барлық іс-
шаралардың 
бағдарламаларын 
орындау қажеттігін 
түсінеді. Өзгерістер 
мен дамуға 
бейімделудің 
қажеттілігін біледі 
Мансап немесе 
білім алу сала 
сына қатысты 
барлық іс-шара 
лардың бағдар 
ламаларын 
орын дау 
қажеттігін 
түсінеді. 
Өзгерістер мен 
да муға 
бейімделе 
отырып, 
ақпарат тық 
қоғамға жыл 
жудың және 
трансформация 
ланудың қажет 
тілігін түсінеді. 
Үздіксіз білім 
алудағы жауап 
кершілікті өз 
мой нына 
алады, өмір 
бойы білім алу 
дың жолдарын 
салыстыра оты 
рып, ең 
оңтайлы жол 
дарды таң дап, 
бейімдеуге 
қабілетті.
Мансап немесе білім алу 
саласына қатысты барлық іс-
шаралардың бағдарламаларын 
орындау қажеттігін түсінеді.. 
Өзгерістер 
мен 
дамуға 
бейімделе отырып, ақпараттық 
қоғамға 
жылжудың 
және 
трансформацияланудың 
қажеттілігін түсінеді. Үздіксіз 
білім алудағы жауапкершілікті 
өз мойнына алады, Өмір бойы 
білім 
алудың 
жолдарын 
салыстыра 
отырып, 
ең 
оңтайлы жолдарды таңдап, 
бейімдеуге қабілетті. Жеке, 
әлеуметтік 
немесе 
кәсіби 
қажеттіліктерге 
байланысты 
жаңа білімдерді, дағдыларды 
кәсіби қызметінде пайдалана 
алады. 

жүктеу/скачать 6.17 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: