Желдибаева райгуль сериковна

101 
аудардық. Сауалнамада алты балдық Лайкерт шкаласы бойынша бағаланған 10 
мәлімдеме бар. Негізгі компоненттерді іріктеуді қолдана отырып, зерттеушілік 
факторлық талдау нәтижелері үш факторлы модель жиналған мәліметтерге 
қатысты оңтайлы екенін дәлелдеді. Промакс-ротация әдісі үш факторлы 
құрылым жалпы дисперсияның 27,61%-ын құрайтынын анықтады. Растау 
факторлық талдау арқылы сауалнаманың үш факторлы құрылымы бекітілді: 
барлық тармақтар тиісті факторларға қолайлы жүктемелермен сипатталды 
(0,306-0,450), модельдің жарамдылық көрсеткіштері қанағаттанарлық болды 
(χ2(32)=32,356 (P=0,449); RMSEA=0,011 (0,0-0,079); CFI=0,994; TLI=0,991; 
SRMR=0,062), 
бұл 
жиынтықтағы 
мәндердің 
құрылымдық 
тұрғыдан 
дұрыстығын және теориялық үш факторлы модельдің эмпирикалық 
мәліметтерге сәйкестігін көрсетеді. Жалпы коэффициент α (0,645 (0,524-0,745)), 
жартылай бөліну коэффициенті (0,720 (0,574-0,816)) және корреляцияланған 
пункттердің орташа көрсеткіші (0,21) сауалнаманың ішкі сәйкестігін көрсетеді. 
Жүргізілген сауалнама нәтижелері 17-кестеде келтірілген. 
Кесте 17 – «Everyday Multicultural Competencies/revised Scale of Ethnocultural 
Empathy» эмпатия көрсеткішінің деңгейінің диагностикасы
Факторлар 
µ (σ) 
бақылау 
тобы (n = 45) 
экспериментттік топ 
(n = 45) 
I. Мәдени ашықтық 
1,73 (0,81) 
1,75 (0,73) 
Мен әртүрлі мәдениет өкілдерімен қарым-қатынаста 
болу мүмкіндігі бар ұйымда жұмыс істегім келеді. 
1,69 (0,87) 
1,71 (0,55) 
Мен университеттің түрлі мәдени іс-шараларына 
қатысуға мүдделімін. 
3,76 (0,71) 
3,73 (0,78) 
Менің елімнің тұрғындарының көпшілігіне басқа 
елдер дің мәдениеті туралы көбірек білу пайдалы 
болар еді. 
5,73 (0,84) 
5,80 (0,84) 
II. Өзара әрекеттесу 
3,72 (0,90) 
3,61 (0,76) 
Мен оқу үрдісі немесе топтық жобалар аясында 
басқа мәдениет өкілдерімен өзара әрекеттесуге 
қарсы емеспін. 
1,67 (0,83) 
1,60 (0,78) 
Өзге мәдениет өкілдерімен қарым-қатынасқа түсу 
мен үшін ыңғайсыздық тудырады. 
3,82 (1,03) 
4,64 (0,80) 
Мен басқа нәсілдегі адамдардан қорқамын. 
3,73 (0,86) 
3,62 (0,81) 
Менің мәдениетімнен тыс мәдениет өкілдерімен 
берік достық қарым-қатынасым болуы мүмкін 
екеніне күмән келтіремін. 
1,64 (0,88) 
5,58 (0,66) 
III. Эмпатия 
1,69 (0,88) 
1,61 (0,81) 
Маған өзімнен басқа нәсілдік немесе этникалық 
адам болуды елестету оңай. 
5,76 (0,80) 
3,82 (0,81) 
Маған нәсілдік немесе этникалық жағынан өзгеше 
адамның орнына өзімді қою қиын. 
1,58 (0,89) 
1,42 (0,66) 
Адамдар өздерінің нәсілдік немесе этникалық шығу 
тегіне байланысты қиындықтарға тап болуы мені 
алаңдатады 
3,73 (0,94) 
1,60 (0,91) 
Ескерту – Анықтаушы эксперимент 

102 
Әр 
респонденттің 
сауалнамасының 
нәтижелері 
үшін 
орташа 
арифметикалық мән есептелді: төмен (1-2 балл), орташа (3-4 балл) және жоғары 
(5-6 балл). Сауалнаманың мазмұны қосымшада көрсетілген (Қосымша Ғ). 
Әр фактор бойынша топтар арасындағы айырмашылықтар 12-суретте 
көрсетілген. 
Сурет 12 – «Everyday Multicultural Competencies/revised Scale of Ethnocultural 
Empathy» сауалнамасының шкаласындағы мәндер 
 
Қисық аймақ сандық деректердің таралу тығыздығын көрсетеді. Қара 
жолақ орташа мәнді (орталық маркер) және стандартты ауытқуды (бүйірлік 
маркерлер) білдіреді. Тікбұрышты жақшаның үстінде P мәндері берілген (екі 
таңдамаға жататын t-тест). 
Диагностикалық жұмыс бойынша алынған нәтижелердің деңгей бойынша 
жіктелуі төмендегі 18-кестеде көрсетілген. 
Кесте 18 – Эмпатия көрсеткіші бойынша диагностика нәтижелері 
Фактор 
Топ 
Деңгей 
төмен 
орта 
жоғары 
Эмпатия 
Бақылау тобы 
Сандық/пайыздық 
23/51% 
17/38% 
5/11% 
Эксперименттік топ 
Сандық/пайыздық 
21/47% 
15/33% 
9/20% 
Білімгерлердің эмпатия дағдысының деңгейін анықтауға бағытталған 
сауалнама нәтижелерін талдай отырып, біз, диагностика нәтижелері бойынша 
БТ мен ЭТ зерттеушілік компоненті бойынша үлкен айырмашылықтар 
айқындалмағанын байқаймыз. Осылайша, орташа арифметикалық мәнге сәйкес, 

103 
БТ бойынша төмен деңгейді 23 респондент көрсетті, ал ол барлық қатысқан 45 
респонденттің 51%-ын құрайды, ЭТ бойынша бұл сәйкесінше – 21 респондентті 
құрайды (47%). Бұл дегеніміз зерттеушілік дағдының 2 топта да төмен деңгейін 
айқын көрсетеді. Анықтаушы эксперимент нәтижелері бойынша эмпатия дағды 
тұрғысынан орта деңгейді көрсеткен жалпы білімгерлер саны – 32, оның 
17(38%) – БТ-ға, ал 15 (33%) – ЭТ-ға тиесілі. Сауалнама нәтижелеріне сәйкес, 
тол 
еранттылық 
дағдысы 
бойынша 
жоғары 
деңгейді 
көрсеткен 
респонденттердің пайызы БТ тек – 11%, ЭТ – 20% құрайды, екі топтан 
зерттеушілік компоненті жоғары деңгейін көрсеткен жалпы респонденттер 
саны тек – 14 білімгерді құрайды.

жүктеу/скачать 6.17 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: