және жануарлар дүниесін зерттейтін зооллогия (zoon — жануар). Зоология озі кезегінде бip
жүктеу/скачать 3.9 Mb.
|
| Мишық жартышарлары — һетізрһегит сегеЬеІіі — төртбүрыш- гы, қарапайым, ілмекше және парамедиальды — ІоЬиІі яиа(1гап§и1агі8, .ііпріех, апзіГогтія еі рагатесііапиз — деп терт бѳлікке бөлінеді (65- сурет). Ал, төртбүрышты бөліктің өзі ростальды және каудальды аяқшаларға — сгиз гозігаііз еі саисіаііз — жалғасатын аттас болікшелерге ажырайды. Мишық алдыңғы жағындағы көрші ми Гнэлімі — ортаңғы мимен — ростральды, ал артқы жағындағы сопақша мимен — каудальды аяқшалар арқылы байланысады. Мишық жарты- шарларынан бүлардан басқа дорсальды және вентральды түлым жана- малары — рагаПоссиІіз сіогзаііз еі ѵепігаііз — ажырайды.
Тұлым — Носсиіиз — мишықтың латерокаудальды жиегінде орна- яасып, қүртшаның артқы бетіне түлым аяқшасы — редипсиіиз йоссиіі арқылы жалғасады. Мишық денесінің — согриз тесіиііаге — сыртқы беті қатпарланған і үр заттан түрады. Оны мишық қыртысы — сопех сегеЬеІіі — деп атайды. Мишық қыртысының иректелген қатпарлары арасында қыртыс сайлары жатады. Қыртыста бір-бірінен анық ажырайтын екі қабат бар. Олар: беткей молекулярлы — зігаіит тоіесиіаге — және терең ганглиозды — зігаіиш егапиіохит — қабаттар. Бүл қабаттар пішівдері әр түрлі нейроцит денелерінен түзіл ген. Мишықтың денесін кесін қарағанда қыртыс астындагм ақ зат тарамдалган агаш бүтақтары іспеттес болып көрінеді. Оны "тіршілік агашы" — агЬог ѵііае — дей- ді. Мишықтың ақ затыңдл латеральды аралық және ши тырльіқ сур зат ядролары — писіеі іпіегрозііі сегеЬсІІі еі писіеиз Іаіегаііз сегеЬгі — орналасады. Олардан кететін жүйке талшықтары (сопақша мига каудальды аяқшалар, түлым аяқшалары, ал ми көпірі мен ортаңғы миға рос- тральды) аяқшалар арқылм өтеді. Ақ зат негізінен оның әрбір жартысындагы орта лықтарды өзара жалгастыра- тын комиссуральды (байла- ныстыргыш) миелинді жүйке талшықтарынан түзілген. Мишық пен сопақша ми аралыгында төртінші ми қарыниіасы — ѵепігісиіиз риагіиз — (ми-жүлын сүйықтыгы ететін кеңейген қуыс) — орналасады. Қарыншаның күмбезін қүртша мен ми желкендері, ал түбін — сопақша мидың үстіңдегі ромб тәрізді шүңқыр — йэзза гһь.тсЬоісІеа — қүрайды. Төртінші ми царыншасының екі жақты цулама төбесін — Іа^теп ѵепігісиіі диагіі — алдыңгы және артқы ми желкендері ѵеіит тесіиііаге гохігаіе еі саидаіе — жасайды. Ромб тәрізді іпүңқырдың түбіндегі дорсальды, латеральды және аралық сайлардың — чиісик Іаіегаііз, сіогзаііз еі іпіегтесііиз, арала- рында жүп орталық деңес — етіпеііа тесііаііз — керінеді. Оның үстіңгі жагында бет темпешііі — соііісиіиз Ғасіаііз — байқалады. Міне, осы төмпешігі аумағында VI (әкеткіш) және VII (бет) ми жуйке- лерінің ядролары орналасады. Ал, оның артқы үшында тіласты жүйкесі аланыңда — агае п. һуро£Іоззі — аттас жүйкенің ядросы орын тебеді. Осы ядроның сыртқы бүйірінде IX (тіл-жүтқыншақ) және X (кезбе) жүйкелерінің ядролары жатады. Соңғы екі жүйкелерінің яд- ролары бірігіп, сүр қанатты — аіа сіпегеа — жасайды. Оң және сол сүр қанаттардың артқы үштарының қосылган аумағын "жазғыш қалам" — саіатиз зсгіріогіиз — деп атайды. 65-сурет. Ми жартышарының келбеу кесінді- сі (оң бүйірлік қарынша қуысы ашылған): I — қуйрықты ядро; 2 — тамырлы ерім; 3 — гиппокжип кабесі; 4 — эпифиэ; 5 — гиппокамп жапырақшасы; 6 — милық сұр зат; 7 — милық ақ зат; 8 — сәулеліктер; 9 — сүйелді дене; 10 — қуртиіа; II — мишық жартышары. Мишықтың бүйір аяқшасының ішкі бетінің артқы жиегі түсыңда сәл көтеріңкі вестибулярлы (кіреберіс) алаң — агеа ѵезііЬиІагіз—276 корінеді. Бүл алаңның негізін VIII (кіреберіс және үлу) жүйкесінің ядросы қүрайды. Үлу ядросы (есту төмпешігі) кіреберіс ядросының і ыртқы бүйірінде орналасады. Төртінші ми қарыншасының қуысы бүйір тесіктері — ареПига Іа(сга1і$ ѵепігісиіі яиагіі — арқылы жүлынның қабықтарастылық исцістіктерімен, ал орталық тесіктің — арегіига тесііапа ѵепігісиіі диаііі — көмегімен жүлынның орталық өзегімен жалғасады. М и к ө п і р і — ропз — сопақша ми мен ортаңғы ми аралығында колденеңнен орналасқан ми бөлігі. Ол дорсальды бағытта мишықпен жалгасып оның ортаңгы аяқшаларын — редипсиіиз сегеЬеІІагіз шссііиз — қүрайды. Ми көпірі мен мишықтың ортаңғы аяқшалары ми копірі ядроларын — писіеі ропііз — мишық ядроларымен байланыс- гмратын еткізгіш жолдардан түзілген. Сондай-ақ, үлкен ми қыртысы мен мишық жартышарлары қыртыстарынан келетін орталықтан іспкіш өткізгіш жолдар да ми көпірі ядроларында түйықталады. Ми мшірінің екі бүйірінен V жүп (үшкіл) ми жүйкесі бөлінеді. Ми көпірінің артқы жағында трапеция тәрізді дене — согриз Ігарегоісіеит — көлденеңінен орналасады. Бүдан VII жүп (бет — п. Гасіаііз) және VIII жүп (тепе-теңдік-есту — п. ѵезііЬиІососЫеагіз) ми *үйкелері бөлінеді. Ортаңғы ми — шезепсерһаіоп — ортаңғы ми қақпағы мен үлкен ми аяқшаларынан түрады. Бүл екеуінің аралығындагы түтік тәріздес куьіс ортаңеы мидың суқүбыры — аяиедисіиз тезепсерһаіі — деп .и.ілады. Ол төртінші ми қарыншасы қуысын аралық мидың үшінші карынша қуысымен жалгастырады. Суқүбыры қзбырғасында ортаңғы ми қақпағының орталық сүр заты жатады. жүктеу/скачать 3.9 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|