1. Тақырыбы: Инфекция. Биологиялық зерттеу әдістері. Патогенді факторлар. Микроорганизмдердің инфективті және инвазивті қасиеттері. Вирустық инфекциялардың ерекшеліктері. Фагоцитоз. Опсониндік индекс. Комплементті лизоцимді титрлеу. Иммунобиологиялық препараттар. Иммунды статусты бағалау.
2. Мақсаты: Кез – келген профильдегі болашақ дәрігердің жұмысы үшін биологиялық зерттеу әдістерін үйрену, лабороториялық диагноз қою және ғылыми–экспериментальды зерттеулердің қолданылуын меңгеру. Иммунитет факторларын және адам организмінің иммунологиялық статусын бағалауды меңгеру. Жұқпалы аурулардың серологиялық диагностика әдістерін меңгеру.
3. Оқыту мақсаты: Инфекциялық аурулардың диагностикасында және ғылыми тәжірибелерде кеңінен қолданатын биологиялық әдістерді, патогенділік және вируленттілік факторын анықтауда кеңінен қолданды, сонымен қатар бактериялардың вируленттілігін және бактерия токсинінің белсенділігін үйрету. Иммунитет факторларын және адам организмінің иммунологиялық статусын бағалауды, фагоцитоз көрсеткішін және опсонофагоцитоз индексін анықтауды үйрету. Табиғи гуморальды факторға сипаттама беруді адам ағзасындағы Т және В-жүйесіне баға беруді үйрету. иммунологиялық реакцияларға сипаттама беру.
4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
1. Бактериялардың патогенділік факторын анықтау және оларға сипаттама беру.
2. Экзотоксиндердің химиялық табиғаты және негізгі қасиеттері.
3.Анатоксиндерді алу әдістері, олардың практикалық маңызы және қолданылуы.
4. Инфекция түрлері және оларға сипаттама.
5. Залалдау жолдары және тәсілдері.
6. Патогенділік қасиеттері.
7. Бактериялардың патогенділік факторын анықтау және оларға сипаттама беру.
8. Экзотоксиндердің химиялық табиғаты және негізгі қасиеттері.
9.Анатоксиндерді алу әдістері, олардың практикалық маңызы және қолдаылуы.
10. Экзотоксиндердің химиялық табиғаты және негізгі қасиеттері.
11. Инфекция түрлері және оларға сипаттама.
12. Инфекциялық аурулардың кезеңдері.
13. Инфекциялардың негізгі түрлері.
14. Залалдау жолдары және тәсілдері.
5. Білім берудің және оқытудың әдістері: пікірталас
6. Әдебиет.
Негізгі:
1. Алекшукина А.В. Медицинская микробиология: учеб.пособие.-Ростов н/Д, 2003.
2. Борисов Л.Б. Медицинская микробиология, вирусология, иммунология: учеб. - 4-е изд., доп. И перераб.-М.,2005.
3. Коротяев А.И., Бабичев С.А. Медицинская микробиология, иммунология и вирусология // С-Петербург: Специальная литература, 2002.
4. Микробиология: учебник / под ред. В.В. Зверева, М.Н. Бойченко. – М.: ГЭОТАР – Медиа, 2012.
5. Сейтханова Б.Т. Учебное пособие к лабораторным занятиям по частной микробиологии (кишечные инфекции): учеб. пособие. – Шымкент: Б.и., 2012.
6. Сбойчаков В.Б. Санитарная микробиология: учебное пособие. - М.: ГЭОТАР – Медиа, 2007.
7. Поздеев О.К. Медицинская микробиология: учеб.п. – 4-е изд., испр. – М., 2007.
8. Медицинская микробиология, вирусология, иммунология: учеб. /ред. А.А. Воробьев. 2-е изд., испр. И доп.-М., 2006.
9. Мальцев В.Н. Основы микробиологии и иммунологии: курс лекций: учеб. пособие.. – М., 2005.
10. Борисов Л.Б. Медицинская микробиология, вирусология, иммунология: учеб. - 4-е изд., доп. И перераб.-М.,2005.
11. Алекшукина А.В. Медицинская микробиология: учеб.пособие.-Ростов н/Д, 2003.
12. Коротяев А.И. Медицинская микробиология, иммунология и вирусология: учеб.-3-е изд., испр. И доп.-СПб., 2002.
Қосымша:
1. Воробьев А.А. Медицинская и санитарная микробиология: учеб. пособие -3-е изд., стер. –М., 2008.
2. Подколзина В.А. Медицинская микробиология: пос. Для подготовки к экзаменам. – М., 2007.
3. Прозоркина Н.В. Основы микробиологии, вирусологии и иммунологии: учеб. Пособие для мед. уч-щ и колледж.- 3-е изд. – Ростов н/Д., 2007.
4. Сбойчаков В.Б. Микробиология с основами эпидемиологии и методами микробиологических исследований: учеб. для сред. учеб. завед. – СПб., 2007.
5. Ткаченко К.В. Микробиология: конспект лекций / К.В. Ткаченко. – М., 2007.
Электронды ресурстар:
1. Шоқанов Н. Микробиология [Электронды ресурс]: оқулық. – Электрон. Текстовые дан. (24,9 Мб). – Алматы: Арыс баспасы, 2003. -192 эл. опт. диск (CD-ROM).
2. Медицина 3 курс [Электронды ресурс]: курс лекций. – Электрон. текстовые дан. (24,0 Мб). – М: ИД «Равновесие», 2005. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).
3. Медицинская микробиолигия АТЛАС – руководство по бактерологии, микологии, протозоологии и вирусологии [Электронды ресурс]: для студ. и врачей/под ред. А.С. Быкова. –М., 2001. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).
4. Практикум к лабораторным занятиям по общей микробиологии [Электронды ресурс]: учебно-метод. Пособие / Р.Т. Джанабаев [и др.] –Ш., 2004. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).
7. Бақылау ( тесттер, есептер.)
-
Ішек құртын жұқтырған ақ тышқанды сою барысында мынандай
нәрселер анықталады. Бауыр іші, жүрек, өкпе, бүйрек үсті бездерде қан кетулер, перитонит, бауырдың абцессі, қан, көкбауыр бауыр жұғындысын өсіру барысында ішек құрты анықталды тәжірибе жасалып жатқан жануардағы инфекция формаларын талдап беріңіз?
-
Алтын түсті стафилококты жұқтырғаннан өлген соң тышқанның ішкі органдарын өсіру барысында мынандай заттар анықталады: ішкі органдардың стафилококтан көптеген зақымдалулары анықталды. Ақ тышқанны ішкі органдарындағы іріңдеу процестері стафилококтың қандай қасиеттерімен байланысты.
-
Зерттеліп жатқан стафилококк колонияның айналасында гемолиз аймағы көрсетті, колония айналасындағы сарғылт – тұзды оларда түрлі – түсті шеңбер; плазманы коагуляция жасай алу мүмкіндігі анықталды бөлініп шыққан стафилококк заттың қасиеттерін талдап беріңіз
-
Гингивитпен ауырған адамның (іріңді шығысының жұғындысын
бактериялық зерттеу барысында лейкоциттер ішінде кокктар сонымен қатар жасушалар сыртында жинақталғаны анықталды. Гингивитпен ауырған
адамның стамотологтың зерттеу үшін алынған препараттарда кездескен жағдайды талдаңыз.
-
Пневмония мен ауырған адам жұғындысын бактерияскопиядан
өткізгеннен кейін лейкоциттер ішінде грам (-) коктар, таяқша коктар, шамның атына ұқсайтын лейкоциттердің сыртында қандай микроорганизмдер орналасқан?
6. Жедел респираторлы инфекцияға күдік туған соң, науқастан мұрынның төменгі астаушаларынан мөр таңба жұғынды дайындады. Оны ацетонда фиксациялап, тұмауға қарсы сарысумен өңдеді. Сонан соң оны сумен шайып люминиценциялаушы сарысу құйдық. Бұл зерттеу қандай мақсатта жүргізіледі. Қандай микроскоп қолданылады.
Тесттер:
1.Эритроцидтердің және лейкоцидтердің беткейлік мембрана өткізгіштігін жоғарылататын токсиндер:
-
мембрана токсиндері
-
функционалды тосқауыл
-
эксфолиатиндер және эритрогениндер
-
цитотоксиндер
-
эндотоксиндер
2. Ауырып жазылған инфекциядан соң, сол инфекция қоздырғышымен қайта залалдану:
-
қосымша инфекция
-
реинфекция
-
суперинфекция
-
рецидив
-
эндогенді инфекция
3. Бір инфекциядан жазылмай жатып оның қоздырғышымен қайта залалдану:
-
суперинфекция
-
косымша инфекция
-
рецидив
-
реинфекция
-
эндогенді инфекция
4. Организмде қалған коздырғыштардың есебімен аурудың клиникалық белгілері, қайта залалданбай-ақ қайталануымен сипатталатын инфекция:
-
косымша инфекция
-
реинфекция
-
рецидив
-
суперинфекция
-
эндогенді инфекция
5. Салыстырмалы түрде қыска мерзімде өтетін, сол ауруға тән белгілі-бір патогенез бен клиникалық симптомдармен сипатталатын инфекция:
-
манифестті инфекция
-
латентті инфекция
-
косымша инфекция
-
жедел инфекция
-
созылмалы инфекция
6. Ұзақ мерзімді инфекция:
-
латентті инфекция
-
манифестті инфекция
-
косымша инфекция
-
жедел инфекция
е)абортивті инфекция
7. Клиникасына тән симптомды комплекспен жүретін инфекция:
-
суперинфекция
-
экзогенді инфекция
-
персистенция
-
симптомсыз инфекция
-
манифестті инфекция
8. Инфекциялық агенттің адам организміне енуінен аурудың алғашқы клиникалық белгілерінің айқындалуына дейінгі инфекциялық кезең:
-
персистентті кезең
-
продромальды кезең
-
өршу кезеңі
-
инкубациялық кезең
-
реконвалесцентті кезең
9.Зақымдалған жасушалардың физиологиялык функциясы біртіндеп қалпына келуімен сипатталатын инфекциялык кезең:
-
өршу кезеңі
-
продромальды кезең
-
инкубациялык кезең
-
реконвалесцентті кезең
е) персистенция
10.Инфекцияға қарсы активті иммунитеттің түзілуі үшін қолданатын препараттар:
-
вакцина мен анатоксиндер
-
химиотерапиялық препараттар
-
иммуноглобулиндер
-
бактериофагтар
-
иммуномодуляторлар
№6
1. Тақырыбы: Микробиологиялық зерттеулерге материал алу және зертханаға жеткізу. Грам оң коктар (стафилококтар және стрептококтар). Грам теріс коктар (менингококтар және гонококтар). Микробиологиялық диагностика принциптері. Эшерихиялар, шигеллалар, сальмонеллалар, кампилобактериялар, хеликобактериялар, патогенді вибриондар тудырған бактериялық ішек инфекциялары. Жалпы сипаттама. Патогенді факторлары.
2. Мақсаты: Стафилококтар, стрептококтар, менингококтар және гонококтар қасиеттерiн бiлу, лабораториялық зерттеуге материалдарды алу және жеткізужәне микробиологиялық диагноз қою үшiн қажет.
3. Оқыту мақсаты: стафилококты, стрептококты инфекциялардың, менингиттің, гонореяның лабораториялық диагностикасын үйрету. Ішек инфекция бактериялары, қоздырған эшерихиялар, шигеллалар, сальмонеллалар, патогенді вибриондар микробиологиялық диагностикасын үйрету.
4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
-
Зерттеуге арналған материалды алу тәртiбi және тасымалдау.
-
Материалды лабораторияға зерттеуге жiберу үшiн арналған документтердi толтыру ережесi.
-
Клинико-диагностикалық, микробиологиялық зерттеу тәсiлдерi.
-
Лабораториялық диагностика тәсiлдерiнiң өзiндiк артықшылығы мен кемшiлiктерi, беретiн нәтижелерiнiң дұрыстығы, орындау мерзiмдерi және орындау реттерi.
-
Клинико-диагностикалық, микробиологиялық зерттеу нәтижелерiн бағалау.
-
Стафилококтардың патогендiк факторлары.
-
Стафилококты инфекциялардың резистенттiлiгi, эпидемиологиясы және иммунитетi.
-
Стафилококты инфекцияның лабораториялық диагностикасы.
-
Стрептококты инфекцияның резистенттiлiгi, эпидемиологиясы және иммунитетi.
-
Скарлатинозды стрептококтардың биологиялық қасиеттерi.
-
Пневмококтардың биологиялық қасиеттерi.
-
Менингиттің биологиялық қасиеттерi, лабораториялық диагностикасы.
-
Стрептококты инфекцияның лабораториялық диагностикасы.
-
Стрептококты инфекцияны емдеу және алдын алу.
-
Гонореяның биологиялық қасиеттерi, лабораториялық диагностикасы
5. Білім берудің және оқытудың әдістері: жұптасып жұмыс істеу
6. Әдебиет.
Негізгі:
1. Алекшукина А.В. Медицинская микробиология: учеб.пособие.-Ростов н/Д, 2003.
2. Борисов Л.Б. Медицинская микробиология, вирусология, иммунология: учеб. - 4-е изд., доп. И перераб.-М.,2005.
3. Коротяев А.И., Бабичев С.А. Медицинская микробиология, иммунология и вирусология // С-Петербург: Специальная литература, 2002.
4. Микробиология: учебник / под ред. В.В. Зверева, М.Н. Бойченко. – М.: ГЭОТАР – Медиа, 2012.
5. Сейтханова Б.Т. Учебное пособие к лабораторным занятиям по частной микробиологии (кишечные инфекции): учеб. пособие. – Шымкент: Б.и., 2012.
6. Сбойчаков В.Б. Санитарная микробиология: учебное пособие. - М.: ГЭОТАР – Медиа, 2007.
7. Поздеев О.К. Медицинская микробиология: учеб.п. – 4-е изд., испр. – М., 2007.
8. Медицинская микробиология, вирусология, иммунология: учеб. /ред. А.А. Воробьев. 2-е изд., испр. И доп.-М., 2006.
9. Мальцев В.Н. Основы микробиологии и иммунологии: курс лекций: учеб. пособие.. – М., 2005.
10. Борисов Л.Б. Медицинская микробиология, вирусология, иммунология: учеб. - 4-е изд., доп. И перераб.-М.,2005.
11. Алекшукина А.В. Медицинская микробиология: учеб.пособие.-Ростов н/Д, 2003.
12. Коротяев А.И. Медицинская микробиология, иммунология и вирусология: учеб.-3-е изд., испр. И доп.-СПб., 2002.
Қосымша:
1. Воробьев А.А. Медицинская и санитарная микробиология: учеб. пособие -3-е изд., стер. –М., 2008.
2. Подколзина В.А. Медицинская микробиология: пос. Для подготовки к экзаменам. – М., 2007.
3. Прозоркина Н.В. Основы микробиологии, вирусологии и иммунологии: учеб. Пособие для мед. уч-щ и колледж.- 3-е изд. – Ростов н/Д., 2007.
4. Сбойчаков В.Б. Микробиология с основами эпидемиологии и методами микробиологических исследований: учеб. для сред. учеб. завед. – СПб., 2007.
5. Ткаченко К.В. Микробиология: конспект лекций / К.В. Ткаченко. – М., 2007.
Электронды ресурстар:
1. Шоқанов Н. Микробиология [Электронды ресурс]: оқулық. – Электрон. Текстовые дан. (24,9 Мб). – Алматы: Арыс баспасы, 2003. -192 эл. опт. диск (CD-ROM).
2. Медицина 3 курс [Электронды ресурс]: курс лекций. – Электрон. текстовые дан. (24,0 Мб). – М: ИД «Равновесие», 2005. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).
3. Медицинская микробиолигия АТЛАС – руководство по бактерологии, микологии, протозоологии и вирусологии [Электронды ресурс]: для студ. и врачей/под ред. А.С. Быкова. –М., 2001. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).
4. Практикум к лабораторным занятиям по общей микробиологии [Электронды ресурс]: учебно-метод. Пособие / Р.Т. Джанабаев [и др.] –Ш., 2004. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).
7. Бақылау ( тесттер, есептер.)
-
Баланың дене қызуы 39ºС көтерiлiп, қалтырап, жағдайы нашарлай бастады. Жалпы улану (интоксикация) белгiлерi байқалады: құсу, басының ауруы, әлсiздiк, сырттай зерттегенде тамағы қызарған, мойын бездерi iсiнген, жүйке лимфа түйiндерiнiң iсiнуi, тахикардия. 1 тәулiктен кейiн майда, нүкте тәрiздi бөртпе пайда болады (шат, қолтық асты қатпарлары, санының iшкi бетiнде: мұрынды-ерiндi үш-бұрышта гиперемия байқалады). Алғашқы диагноз: скарлатина. Бұл ауруды дәлiрек анықтау үшiн мұрын мен тамақтың алынған кiлегейдi бактериоскопиялау және бактериологиялық зерттеу жүргiзiледi. Себебi мұндай белгiлер қызамық, қызылша, стафилококты және басқа да инфекциялық ауруларда байқалады. Микроскопия нәтижесiнде Грам оң, тiзбектеліп орналасқан коктар анықталды. Диагнозды дәлелдеуге осы зерттеулердiң нәтижелерi жеткiлiктi ме?
-
Клиникаға, Грам оң “+” коктармен шақырылған сепсиске күмәндi ауру түстi. Бөлiнген коктың түрiн және туысын анықтау үшiн қандай зерттеулер жүргiзу керек? Зертханаға зерттеу мақсатында пневмониямен ауырған науқастың қақырығы алынған. Алынған материалды ақ тышқандарға құрсақ-iшiлiк жолмен жұқтырады. 10 сағаттан кейiн тышқандар өлген. Iшкi мүшелерiнен ланцетник тәрiздi, капсуламен қоршалған Грам “+” жұп орналасқан коктар бөлiнген. Қандай қоздырғыш бөлiнген? Қандай әдiспен капсуланы айқындауға болады?
-
Терапиялық бөлiмге И. деген науқас түстi, 40 жаста, шағымдары: қақырықты жөтел, көкiрек жасушасының ауруы, енгiзу, дене температурасы 40ºС-ға дейiн көтерiлген. Ауырғанына 2 күн болған, ауырғаның суықтағанмен байланыстырада. Т-39ºС, акроцианоз, тыныс алу жиiлiгi 1 минутта - 26 рет. Оң жақ өкпесiнде ылғалды сырыл естiледi, тахикардия, қан қысымы сәл төмендеген. Алдын ала қойылатын диагноз: оң жақты пневмония. Зертханаға зерттеуге түні бойы жиналған науқас қақырығы жiберiлген. Грам әдiсi бойынша боялған қақырық препаратың микроскоппен қарағанда капсуламен қапталған Грам “+” ланцетник тәрiздi диплокок анықталған.Алғашқы қойылған диагнозбен келісесіз бе?
-
Науқас қақырығы бiр мезгiлде қан сарысуы бар қан агарына және қант сорпасына егiлген. Қант агарында гемолиз аймағы жоқ колониялар өскен. Кейiн солардан және қант сорпасынан патогендi емес бактериялардың таза дақылы бөлiнген. Бактериалды зерттеудiң терiс нәтижесiнiң себебi неде? Пневмония (өкпе қоздырғыштары) дақылын бөлiп алған жағдайда, оларды қандай микробтардан және қандай тестермен ажыратуға болады?
-
Стафилококты аутовакцина анатоксин. Дик токсинi, преципитацияға қолданылатын сарысулар, құрғақ О-стрептолизин, антибиотиктер, емдеуге қолданылатын стафило- және стрептофаггтар қандай жағдайларда пайдаланасыз?.
-
Дезинфекциялық затпен өңделген ыдысқа антимикробтық терапия қабылдаған науқастың жарасынан, микрофлораны анықтау мақсатында 0,5 мл iрiң алынды. Iрiңдi алудағы тактикалық қателер қандай? Материалды алудағы қателiктер микробиологиялық зерттеулер нәтижесiне қалай әсер етедi?
Рессель ортасында глюкозаны қышқыл мен тұзға дейiн ферменттейтiн, күкiрт сутек түзетiнi байқалды. Мұндай ортада осындай қасиеттерге ие қандай микробты бiлесiз?
Жауабы: агардың бағасында (глюкозының ферменттелу) ортасының түсi өзгерiп газдың көпiршiктерi байқалады. Қиғаш беткейде лактозының ашуы өзгередi. Орта күкiрт сутек түзгендiктен қараяды. Рессель ортасы мұндай түрге паратиф Б-ның сальмонеллалары өскенге ие.
Тесттер:
1. Капсуласын жоғалтқан гонорея коктары жасанды қоректік ортада дақылдағанда S пішіннен R пішінге өтеді:
-
стрептококтар
-
пневмококтар
-
стафилококтар
-
гонококтар
-
менингококтар
2. Стафилококтардың жалтыраған сары пигмент синтездеуші түрлері:
-
St. epіdermіdіs
-
St. aureus
-
St. saprophytіcus
-
St. intermedіus
-
St. saрharolytіcus
3. Стафилококтарда токсикалық шок синдромын туғызушы патогенді фактор:
-
экзотоксин
-
фибринолизин
-
энтеротоксин
-
адгезия
-
инвазия
4. Менингококтың басты патогенді факторы :
-
сыртқы мембраналық белоктың антигені
-
липополисахаридті антиген
-
гиалуронидаза
-
капсулалық полисахаридті антиген
-
гемагглютинин
5. Іріңді қабыну ауруын тудыратын грамтеріс,диплококк:
-
гонококк
-
стафилококк
-
стрептококк
-
пнемококк
-
клебсиелла
6. Іріңді кабыну ауруын тудыратын грамоң кокк тәрізді бактерия :
-
клебсиелла
-
менингококк
-
гонококк
-
псевдомонода
-
стрептококк
7. Мұрын қуысының өте жағымсыз (сасық) иісті секрет бөле отырып, қабынуын тудыратын бактерия туыстастарының ірің тудырушы өкілі:
-
Klebsіella
-
Staphylococcus
-
Proteus
-
Clostrіdium
-
Neіsserіa
8. Стафилококты бөліп алу үшін қолданатын элективті орта:
-
Леффлер ортасы
-
сарыуызды-тұзды агар
-
пептон суы
-
сілтілі агар
-
Эндо ортасы
9. Іріңді қабыну ауруының қоздырғышы - Pseudomonas aerogіnosa-ның патогенді факторы:
-
кірпікшелері
-
эндотоксині
-
капсуласы
-
липополисахариді
-
нейроаминидазасы
10. Жаңа туылған нәрестеде бленорея ауруына себепкер бола алатын ірің тудырушы бактерия:
-
стафилококтар
-
менингококтар
-
гонококтар
-
стрептококтар
-
пневмококтар
11. Ішек таяқшасы категорясы қоздыратын , холераға ұқсас диареяның дамуы.
-
энтеротоксигнді.
-
энтероинвазивті.
-
энтеропатогенді.
-
энтерогеморрагиялық.
-
энтероадгезивті.
12. Ішек инфекциясы типі бойынша жүретін ауру тудыратын клебсиеллалар:
-
K. plantіcola
-
K. terrіgena
-
K. pneumonіae
-
K. mobіlіs
-
K. phіnoscleromatіs
13. Ішек таяшасының Эндо ортасындағы колониясының сипаты:
-
қызыл метал түсті
-
қара түсті
-
гемолизді
-
түссіз, R- формалы
-
жасыл – сұр
14. Вируленттік антиген атағына ие беткейлік антигені бар бактериялар.
-
паратифозды таяқша.
-
көкірің таяқша.
-
дизентерия таяқшасы
е) холера вибрионы
15. Сальмонелезді гастроэнтериттер кезінде инкубациялық канша? Танданыз:
-
бірнеше сағаттан 2-3 күнге дейін
-
10-14 күн
-
жылға дейін
-
айға дейін
-
жоқ
16. Диагностика әдісі бөлінген дақылдың фаговарын анықтаумен жүретін энтеробактериялар туғызатын ауру:
-
іш сүзегі
-
иерсиниоз
-
эшерихиоз
-
дизентерия
-
тырысқақ
17. Жасуша беткейінде Vi- антигені бар энтеробактериялар қоздырғышы болып табылады:
-
іш сүзегі
-
дизентерия
-
эшерихиоз
-
иерсиниоз
-
тырысқақ
18. Enterobacterіaceae әулиетіне кіретін бактериалардың жалпы қасиеттері ретінде қайсысы қате:
-
каталаза позивтілігі
-
маннитті ыдыратуы
-
глюкоза ферменттеуі
-
грам терістіктері
-
хемоорганотрофтылығы
19. S. tyfhі-дің S. рaratyfhі-ден биохимиялық қасиеттері бойынша айырмашылықтары;
-
индол түзбейді
-
көмірсуларды ыдыратпайды
-
көмірсуларды газ және қышқыл түзе ыдыратады
-
көмірсуларды газсыз қышқыл түзе ыдыратады
-
күкіртсутегі түзеді
20. Маннитті ферменттемейтін Шигеллалар.
-
шигелла Боуди
-
шигелла Зонне
-
шигелла Флекснера
-
шигелла дизентерии
№7
1. Тақырыбы: Зоонозды инфекциялардың қоздырғыштары (оба, бруцеллез, сібір күйдіргісі, туляремия). Жалпы сипаттама. Патогенді факторы. Микробиологиялық диагностика принциптері.
2. Мақсаты: Оба, туляремия, бруцеллез, сібір күйдіргісінің зертханалық әдістерін меңгеру. Коринебактериялар, бордотелла қоздырғышының ерекшелiгi туралы бiлiм, емдеу, алдын-алу, зертханалық зерттеулер мен микробиологиялық диагностикасын меңгеру.
3. Оқыту мақсаты: Оба, тулярем ия, бруцеллез, сібір күйдіргісінің лабораториялық әдістерін үйретукоринобактериялар, бордотелла, көкжөтел қоздырғыштарының микробиологиялық диагностикасымен танысу.
4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
-
Бруцелланың жiктелуi, морфологиялық және дақылдық қасиеттерi.
-
Бруцелланың биохимиялық және антигендiк қасиеттерi.
-
Бруцеллездiң резистенттiлiгi және эпидемиологиясы.
-
Бруцеллездiң патогендiк факторлары, патогенезi және инфекциядан кейiнгi иммунитет.
-
Бруцеллездiң зертханалық диагностикасы.
-
Бруцеллездiң арнайы алдын алу және емдеу.
-
Туляремия қоздырғышының морфологиялық және дақылдық қасиеттерi.
-
Туляремия таяқшасының биохимиялық активтiлiгi және антигендiк құрылымы.
-
Туляремияның қоздырғышының эпидемиясы және резистенттiлiгi.
-
Туляремияның арнайы алдын алу және емдеу.
-
Сiбiр күйдiртiсi қоздырғышының морфологиясы, және дақылдық қасиеттерi.
-
Коринбактериялалардың биохимиялық активтiлiгiмен антигендiк құрылысы.
-
Коклюш және паракоклюштың қоздырғыштарының морфологиялық және дақылдық қасиеттерi.
-
Бордотеллалалардың биохимиялық активтiлiгiн мен антигендiк құрылысы.
-
Бордотеллалалардың резистенттлiгi мен эпидемологиясы.
-
Коклюш, паракоклюштың патогендiк факторлары.
-
Коклюш, паракоклюштың , патогенезi, клиникасы, иммунитетi.
5. Білім берудің және оқытудың әдістері: пікірталас
6. Әдебиет.
Негізгі:
1. Алекшукина А.В. Медицинская микробиология: учеб.пособие.-Ростов н/Д, 2003.
2. Борисов Л.Б. Медицинская микробиология, вирусология, иммунология: учеб. - 4-е изд., доп. И перераб.-М.,2005.
3. Коротяев А.И., Бабичев С.А. Медицинская микробиология, иммунология и вирусология // С-Петербург: Специальная литература, 2002.
4. Микробиология: учебник / под ред. В.В. Зверева, М.Н. Бойченко. – М.: ГЭОТАР – Медиа, 2012.
5. Сейтханова Б.Т. Учебное пособие к лабораторным занятиям по частной микробиологии (кишечные инфекции): учеб. пособие. – Шымкент: Б.и., 2012.
6. Сбойчаков В.Б. Санитарная микробиология: учебное пособие. - М.: ГЭОТАР – Медиа, 2007.
7. Поздеев О.К. Медицинская микробиология: учеб.п. – 4-е изд., испр. – М., 2007.
8. Медицинская микробиология, вирусология, иммунология: учеб. /ред. А.А. Воробьев. 2-е изд., испр. И доп.-М., 2006.
9. Мальцев В.Н. Основы микробиологии и иммунологии: курс лекций: учеб. пособие.. – М., 2005.
10. Борисов Л.Б. Медицинская микробиология, вирусология, иммунология: учеб. - 4-е изд., доп. И перераб.-М.,2005.
11. Алекшукина А.В. Медицинская микробиология: учеб.пособие.-Ростов н/Д, 2003.
12. Коротяев А.И. Медицинская микробиология, иммунология и вирусология: учеб.-3-е изд., испр. И доп.-СПб., 2002.
Қосымша:
1. Воробьев А.А. Медицинская и санитарная микробиология: учеб. пособие -3-е изд., стер. –М., 2008.
2. Подколзина В.А. Медицинская микробиология: пос. Для подготовки к экзаменам. – М., 2007.
3. Прозоркина Н.В. Основы микробиологии, вирусологии и иммунологии: учеб. Пособие для мед. уч-щ и колледж.- 3-е изд. – Ростов н/Д., 2007.
4. Сбойчаков В.Б. Микробиология с основами эпидемиологии и методами микробиологических исследований: учеб. для сред. учеб. завед. – СПб., 2007.
5. Ткаченко К.В. Микробиология: конспект лекций / К.В. Ткаченко. – М., 2007.
Электронды ресурстар:
1. Шоқанов Н. Микробиология [Электронды ресурс]: оқулық. – Электрон. Текстовые дан. (24,9 Мб). – Алматы: Арыс баспасы, 2003. -192 эл. опт. диск (CD-ROM).
2. Медицина 3 курс [Электронды ресурс]: курс лекций. – Электрон. текстовые дан. (24,0 Мб). – М: ИД «Равновесие», 2005. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).
3. Медицинская микробиолигия АТЛАС – руководство по бактерологии, микологии, протозоологии и вирусологии [Электронды ресурс]: для студ. и врачей/под ред. А.С. Быкова. –М., 2001. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).
4. Практикум к лабораторным занятиям по общей микробиологии [Электронды ресурс]: учебно-метод. Пособие / Р.Т. Джанабаев [и др.] –Ш., 2004. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).
7. Бақылау ( тесттер, есептер)
-
Жұқпалы аурулар жататын бөлiмге 30 жастағы М. атты науқас түстi, мынадай шағыммен дене температурасы 38-39оС ке дейiн көтерiлген, басы ауырып, бұлшық еттерi ауырсынған, тамағы ауырған. Ауру 3 күнге созылады. Бiр апта бұрын көлге шомылып, су жұтып тұншығып қалған. Объективтi түрде: бетi, көздiң шырышты қабаттары қызарған, брадикардия, гипотания. Бауыр және көк бауыр шамалы ұлғайған. Оң жағында қатарлы тонзиллит. Оң жақтағы асты лимфа түйiндерi 5см-ге дейiн ұлғайған, шамалы ауырсынады.
Денсаулық сақтау мекемелерiнiң нәтижесi бойынша осы аумақта жыртқыштар арасында туляремияның эпизоологиясын бақылауда. Алдын-ала қойылған диагноз: Туляремияның ангионозды бубонды түрi? Зертханалық диагностикада қандай тәсiлдердi қолдану керек? Бактериялогиялық әдiс арқылы қоздырғыштың таза дақылын табуға мүмкiндiк болмады. Осыны қалай түсiндiруге болады? 0,1мл. туляриндi терi астына жiберiп 48 сағаттан соң иньекция салған жерде 10 мм дейiнгi инфильтраттың пайда болғанын байқадық.
Терi аллергиялық сынаманың нәтижесiн қалай бағалауға болады? Қантамшы реакциясында агглютинацияға туляремия диагностикумын қосқанда тез арада оң болып шықты. Ол ненi бiлдiредi? Серодиагностикада тағы басқа қандай реакция жүргiзуге болады? Олардың диагностикасының титрi қандай?
Басы ауырып, 39оС-пен инфекциялық ауруханаға науқас ауырып түстi. Объективтi түрде: лимфа түйiндерi қатты ұлғайған, ауырсынады.Бұл науқас ауылдық обаға байланысты эпидемиялық зонасынан келген. Алдын-ала клиникалық диагнозы обаның бубонды формасы деп қойылды. Микроскоппен көргенде бубонның құрамынан биполярлы боялған сопақша келген таяқшаларды көрдiк. Уақытында эффективтi түрде эпидемияға қарсы шараларды қолдану үшiн бактериялогиялық келiсiм қажет. Зерттелетiн материал арнайы ыдысқа. Мартеннiң қоректiк агарына егiлдi. Егiлген қоректiк ортаны 25-28оС бiр тәулiкке қойылды. Микроскоппен агарға қарағанда торлап тоқылған орамалға ұқсаған колониялар, ол сорпада мақта тәрiздi тұнбаның өскенiн байқадық. Идентификациялау үшiн қандай зерттеулер қажет, зерттеу кезiнде қандай тактикалық қате жiберiлген? Зертханалық /диагностикада серологиялық реакциялар және экспресс-зертханалық әдiстер қолданылады ма? Обаға қарсы емдеу және профилактика үшiн қандай препараттар қолданылады.
-
Инфекциялық бөлiмге 40 жастағы М. сауыншы әйел түстi, температурасы көтерiлген сол жақ жауырының астына күйдiргi пайда болған күйдiргiнiң айналасы қызарып, қышыма пайда болған. Анамнезi кешке күйдiргiсiнiң орнына кiшкентай қызыл дақ пайда болған, ол тез арада қызыл түстi үрме капсуласының одан кейiн көпiршiк, оның iшi қара сұйықтыққа толған.
Объективтi: дене температурасы 39оС, сол жақ жауырынының астындағы күйдiргiсiнiң диаметрi 1 см. қара қабықпен қапталған, пальпация жасағанда жара ауырмады. Клиникалық диагноз: Сiбiр күйдiргiсi, терi формасы.
Бактериоскопияда Грам әдiсiмен боялған, күйдiргiден бөлiнiп шыққан бөлшектер iрi таяқшалар ұштары оралып келген шынжырларға ұқсаған, капсуламен қоршаған, қандай жауап беруге болады?
Бактериологиялық зерттеуде күйдiргiлердi бөлiп алу сорпасында мақта тәрiздi тұнба пайда болған ЕПА-да формалы колониялар түзiлген. қан агарында гемолиз бермеген микроскопиялық Грам оң әдiсiмен капсула түзушi таяқшалар “төңкерiлген шырша-” тәрiздi желатин түзiлген.
Пенициллин қосылған агарда дақылдағанда жасуша пiшiнi өзгерген шар тәрiздi маржанға ұқсас тiзбек пайда болған. қоздырғыштардың идентификациясын зерттеу үшiн осы тестер жеткiлiктi ме? Қандай микроорганизмдерден диференциация жасау керек, қалай? Диагностикасы үшiн қандай қосымша әдiстердi ұсынасыз? Сiбiр күйдiргiсiнiң емдеуi және алдын алу үшiн қандай препараттар қолданылады? Сiбiр күйдiргiсi таяқшасының биологиялық ерекшелiктерiн ескере отырып, сiбiр күйдiргiсiнiң алдын алу шараларын негiздеңiз.
3. Дәрiгерге ауру адам басының ауырғанына, буын мен бұлшық еттерiнiң күнiне бiрнеше рет дiрiлдегiштiкке байланысты шағым жасады. Бауыры-ұлғайған. Ауру ет комбинатында жұмыс iстейдi. қойылған диагноз-Бруцеллез? Клиникалық диагнозда аурудан сарысуымен бiрге Райттың агглютинация реакциясы қойылған, оң нәтиже берген. Серологиялық реакцияның нәтижесiне қарап дұрыс жауап беруге болады ма? Неге бактериологиялық зерттеу барысында бруцеллез аз шығады? Бруцеллез ауруына қандай диагностикалық шаралар қолдануға болады. Емдеу үшiн қандай препараттар қолданылады.
Тесттер:
1. Қоздырғыштарда кездесетін протективті антигендер:
-
іш сүзегі
-
газды гангрена
-
оба
-
тырысқақ
-
шешек
2. Қоздырғышы топырақтың құрамында жылдап сақталуға бейім ауру;
-
сібір күйдіргісі
-
оба
-
бруцеллез
-
туляремия
-
псевдотуберкулез
3. Адамнан -адамға жұқпайтын, негізгі инфекцияның көзі үй малдары болып табылатын зоонозды ауру:
-
оба
-
бруцеллез
-
псевдотуберкулез
-
сібір күйдіргісі
-
туляремия
4. Қоздырғышы спираль тәрізді иректельген пішінде болатын ауру;
-
туляремия
-
оба
-
лептоспироз
-
сібір күйдіргісі
-
бруцеллез
5. Спора түзуші зоонозды инфекция қоздырғышы:
-
оба
-
туляремия
-
бруцеллез
-
сібір күйдіргісі
-
псевдотуберкулез
6. Организмде және арнайы коректі ортада капсула түзетін, грамоң, үлкен таяқша тәрізді бактерия тудыратын ауру:
-
сібір күйдіргісі
-
оба
-
туляремия
-
бруцеллез
-
псевдотуберкулез
7. Микроскоптың кіші обьективінде медузаның басына немесе арыстанның жалына ұқсайтын колония түзетін қоздырғыштар туғызатын ауру:
-
бруцеллез
-
сібір күйдіргісі
-
оба
-
туляремия
-
лептоспироз
8. Қоздырғышы организмге түскен соң еш кедергісіз көбейіп, қан арқылы организмге тарай отырып толығымен иммундық жүйені тежейтін ауру:
-
сібір күйдіргісі
-
туляремия
-
оба
-
бруцеллез
-
псевдотуберкулез
9. Арнайы –алдын алу үшін Н.Гильберг және А.Тамарин бөліп алган тірі СТИ вакцинасы жүргізілетін ауру;
-
оба
-
сібір күйдіргісі
-
туляремия
-
бруцеллез
-
псевдотуберкулез
10. Оба қоздырғышының сұйық қоректік ортада өсуі
-
жұқа жабынды
-
біртегіс лайлану
-
түбінде қатты шөгіндінің пайда болуы
-
қалың жабынды
-
түсірілген жіпше тәріздес лайлану
№8
1. Тақырыбы: Патогенді анаэробтар (клостридиялар ботулизм, сіреспе, газды гангрена). Жалпы сипаттама. Патогенді факторлары. Зертханалық диагностика принциптері. Патогенді спирохеттер, риккетсиялар, хламидиялар, микоплазмалар. Жалпы сипаттамасы. Патогенді факторлары.
2. Мақсаты: клостридия, ботулизм, сіреспе, газды гангренаның микробиологиялық диагностикасын меңгеру. Спирохетоз, хламидиялар және риккетсиоздардың микробиологиялық диагностиксын меңгеру.
3. Оқыту мақсаты: дифтерия, көк жөтел, газды гангрена клостридиясы, сіреспе, ботулизмнің лабораториялық диагностикасын үйрету. Спирохетоз, хламидиялар және риккетсиоздардың лабораториялық диагностикасын үйрету.
4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
-
Клостридиялалардың жалпы сипаттамасы.
-
Сiреспе қоздырғыштарының морфологиялық және дақылдық қасиеттерi.
-
Газды гангренаның патогенезi, клиникасы және иммунитетiнiң ерекшелiктерi.
-
Газды гангренаның зертханалық диагностикасы.
-
Газды гангренаны емдеу және алдын- алу.
-
Ботулизм қоздырғышының морфологиялық және дақылдық қасиеттерi.
-
Ботулизм қоздырғышының биохимиялық қасиеттерi мен антигендiк құрылымы.
-
Лептоспироздың арнайы профилактикасы және емдеу.
-
Қайталамалы сүзектің қоздырғышының антигендік құрылымы, резистенттілігі және эпидемиологиясы.
-
Қайталамалы сүзектің патогенезі, клиникасы және иммунитеті.
-
Қайталамалы сүзектің микробиологиялық диагностикасы.
-
Қайталамалы сүзектің арнайы профилактикасы және емдеу.
-
Эпидемиялық бөртпе сүзегі қоздырғышының биологиялық белгілері.
-
Ку-лихорадкасының патогенезі клиникасы және иммунитеті.
-
Ку-лихорадкасының лабораториялық диагностикасы емдеу және алдын алу.
-
Хламидилердің биологиялық ерекшеліктері.
5. Білім берудің және оқытудың әдістері: пікірталас
6. Әдебиет.
Негізгі :
1. Алекшукина А.В. Медицинская микробиология: учеб.пособие.-Ростов н/Д, 2003.
2. Борисов Л.Б. Медицинская микробиология, вирусология, иммунология: учеб. - 4-е изд., доп. И перераб.-М.,2005.
3. Коротяев А.И., Бабичев С.А. Медицинская микробиология, иммунология и вирусология // С-Петербург: Специальная литература, 2002.
4. Микробиология: учебник / под ред. В.В. Зверева, М.Н. Бойченко. – М.: ГЭОТАР – Медиа, 2012.
5. Сейтханова Б.Т. Учебное пособие к лабораторным занятиям по частной микробиологии (кишечные инфекции): учеб. пособие. – Шымкент: Б.и., 2012.
6. Сбойчаков В.Б. Санитарная микробиология: учебное пособие. - М.: ГЭОТАР – Медиа, 2007.
7. Поздеев О.К. Медицинская микробиология: учеб.п. – 4-е изд., испр. – М., 2007.
8. Медицинская микробиология, вирусология, иммунология: учеб. /ред. А.А. Воробьев. 2-е изд., испр. И доп.-М., 2006.
9. Мальцев В.Н. Основы микробиологии и иммунологии: курс лекций: учеб. пособие.. – М., 2005.
10. Борисов Л.Б. Медицинская микробиология, вирусология, иммунология: учеб. - 4-е изд., доп. И перераб.-М.,2005.
11. Алекшукина А.В. Медицинская микробиология: учеб.пособие.-Ростов н/Д, 2003.
12. Коротяев А.И. Медицинская микробиология, иммунология и вирусология: учеб.-3-е изд., испр. И доп.-СПб., 2002.
Қосымша:
1. Воробьев А.А. Медицинская и санитарная микробиология: учеб. пособие -3-е изд., стер. –М., 2008.
2. Подколзина В.А. Медицинская микробиология: пос. Для подготовки к экзаменам. – М., 2007.
3. Прозоркина Н.В. Основы микробиологии, вирусологии и иммунологии: учеб. Пособие для мед. уч-щ и колледж.- 3-е изд. – Ростов н/Д., 2007.
4. Сбойчаков В.Б. Микробиология с основами эпидемиологии и методами микробиологических исследований: учеб. для сред. учеб. завед. – СПб., 2007.
5. Ткаченко К.В. Микробиология: конспект лекций / К.В. Ткаченко. – М., 2007.
Электронды ресурстар:
1. Шоқанов Н. Микробиология [Электронды ресурс]: оқулық. – Электрон. Текстовые дан. (24,9 Мб). – Алматы: Арыс баспасы, 2003. -192 эл. опт. диск (CD-ROM).
2. Медицина 3 курс [Электронды ресурс]: курс лекций. – Электрон. текстовые дан. (24,0 Мб). – М: ИД «Равновесие», 2005. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).
3. Медицинская микробиолигия АТЛАС – руководство по бактерологии, микологии, протозоологии и вирусологии [Электронды ресурс]: для студ. и врачей/под ред. А.С. Быкова. –М., 2001. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).
4. Практикум к лабораторным занятиям по общей микробиологии [Электронды ресурс]: учебно-метод. Пособие / Р.Т. Джанабаев [и др.] –Ш., 2004. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).
7. Бақылау ( тесттер, есептер)
1.Тері-венерологиялық ауруханаға келген аурудың объективті терісінде, жыныс мүшелерінде бөртпе бар. Ауру бей-берекет өмір сүреді. Көптеген жыныстық партнерлері бар. Сіздің жанама диагнозыңыз қандай ? Лабораториялық зерттеу үшін қандай материал алынады? Аурудың өмір сүру сипатына қарап, зерттеудің принциптерінің схемасын атаңдар.
2.Н. Қаласында мынадай симптомдардың көрініс берген жағдай байқалды: температура, интоксикация, бастың қатты ауруы, розеолезді-петихиальды бөртпе, бұл аурудың биттегендер арасында көптеп шығып жатқандығы байқалған. Науқастың қанын 2 антигенмен (Провачека және риккетсии Музера) КБР жасағанда – Провачека риккетсиимен нәтиже оң болып шықты. Аурудың қаны мен теңіз шошқасының еркегін залалдағанда лихорадка байқалған. Лабораториялық және клиникалық диагнозды қойып, емдеудің жобасын жасаңдар. Педикулездің таралмауы үшін профилактикалық қандай шаралар жасалынуы керек?
Тесттер:
1. Тағамды пайдаланғаннан туындаған орталық жүйке жүйесінің ауыр улануымен сипатталатын инфекциялық ауру:
а) сіреспе ботулизм
b ботулизм
c) менингит
d) гонорея
e) газды гангрена
2. Спорасы терминальды орналасқан патогенді клостридия.
-
Clostridium perfringens
-
Clostridium botulinum
-
Clostridium tetani
-
Clostridium novyi
-
Clostridium septicum
3. Индол түзуші патогенді клостридия.
-
Clostridium tetani
-
Clostridium botulinum
-
Clostridium novyi
-
Clostridium sordellii
-
Clostridium septicum
4. Газды гангрена қоздырғышы таралатын тұқымдастық (әулиет):
-
Bacillaceae
-
Vibrionaceae
-
Enterobacteriaceae
-
Pseudomonadaceae
-
Nesseriaceae
5. Ботулизм қоздырғышына тән емес морфологиялық қасиет:
-
спора түзеді
-
талшығы болады
-
грамоң
-
капсула түзеді
-
таяқша тәрізді
6. Газды гангрена ауруының қоздырғышы:
-
Clostridium perfringens
-
Bacillus cereus
-
Clostridium botulinum
-
Vibrio cholerae
-
Salmonella typhi
7. Газды гангрена қоздырғышының басты патогенді факторы.
-
адгезиясы
-
күрделі құрлымды экзотоксині
-
инвазивтілігі
-
капсула түзуі
-
патогенді ферменттері
8.Спирохетоз:
-
эпидемиялык бөртпе сүзегі
-
эндемиялык бөртпе сүзегі
-
лейшманиоз
-
қайтымды сүзек
-
микоплазмоз
9. Адамға патогенді қарапайымдылардың ішіндегі ең ірісі:
-
Trichomonas hominis
-
Balantidium coli
-
Plasmodium malariae
-
Leischmania donovani
-
Lambliu intenstinalis
10. Венерологиялық жұмсақ шанкр ауруының қоздырғышы:
-
Mycoplama homіnіs
-
Staphylococcus aureus
-
Haemophіlus ducreyі
-
Treponema palіdіum
-
Chlamіdіa trahomatіs
11. Венерологиялық лимфогранулематоз ауруының қоздырғышы:
-
Haemophіlus ducreyі
-
Mycoplama homіnіs
-
Staphylococcus aureus
-
Chlamіdіa trahomatіs
-
Treponema palіdіum
№9
1.Тақырыбы: Респираторлы вирус инфекция қоздырғыштары. Ортомиксовирустар. Парамиксовирустар. Аденовирустар. Пикорновирустар– полиомиелит, Коксаки, ЕСНО вирусы. Гепатит А, В, С, D, E, G, F, TTV вирустары. Патогенді факторы. Вирусологиялық зерттеу принциптері.
2. Мақсаты: Грипп, парагрипп және аденовирус инфекцияларының диагностикалық әдістерін меңгеру. Энтеровирустар мен гепатит вирусының вирусологиялық және серологиялық диагностикасын меңгеру.
3. Оқыту мақсаты: Грипп, парагрипп және аденовирус инфекцияларының диагностикалық әдістерін үйрету. Энтеровирустар мен гепатит вирусының лабораториялық диагностикасын үйрету.
4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
-
Грипп А вирусының гемаглютининiнің және нейроминидазасының негiзгi функциясы.
-
Парагриптiң резистенттiлiгi, эпидемиологиясы, патогенезi, клиникасы, диагностикасы. және иммунитетi.
-
Аденовирустардың құрылымы және антигендiк қасиетi,. дақылдануы және репродукциясы.
-
Виустардың сыртқы ортаға төзiмдiлiгi және аденовирусты инфекциялардың эпидемиологиясы.
-
Аденовирусты инфекцияның патогенезi, клиникасы, диагностикасы, арнайы алдын алу және инфекциядан кейiнгi иммунитет.
-
Энтеровирустарға жалпы сипаттама, классификациясы және таксономиясы.
-
Полиомиелиттің эпидемиологиясының ерекшеліктері, патогенезі және клининасы,
алдын алу үшін қолданатың вакциналардың артықшылығы мен кемшілігі.
Коксаки вирустарының жалпы мінездемесі, А және В топтарына жалпы сипаттама.
-
Коксаки вирустары туғызған аурудың клиникалық ерекшеліктері.
-
ЕСНО вирусының морфологиясы және антигендік ерекшеліктері.
-
Энтеровирусты аурулардың индикациясы және серодиагностикасы үшін қолдыңатын иммунологиялық реакциялар.
-
Ретовирустар, Норвовирустары, кальцевирустар, гастровирустар туғызған ауруларға қысқаша сипаттама.
-
Гепатит А-ң морфологиясының, эпидемиологиясының, патогенезінің, клиникасының, иммунитерінің және антигендік ерекшеліктері.
-
Гепатит А-ң эпидемиологиясының, патогенезінің, клиникасының, иммунитерінің ерекшеліктері.
-
Гепатит В-вирусының классификациясы, морфологиясы, антигендік ерекшеліктері.
-
Созылмалы гепатиттің және бауырдың қатерлі ісігінің қалыптасуына және вирусты ақуыздардың синтезін бақылайтын гендердің маңызы.
5. Білім берудің және оқытудың әдістері: пікірталас
6. Әдебиет:
Негізгі:
1. Алекшукина А.В. Медицинская микробиология: учеб.пособие.-Ростов н/Д, 2003.
2. Борисов Л.Б. Медицинская микробиология, вирусология, иммунология: учеб. - 4-е изд., доп. И перераб.-М.,2005.
3. Коротяев А.И., Бабичев С.А. Медицинская микробиология, иммунология и вирусология // С-Петербург: Специальная литература, 2002.
4. Микробиология: учебник / под ред. В.В. Зверева, М.Н. Бойченко. – М.: ГЭОТАР – Медиа, 2012.
5. Сейтханова Б.Т. Учебное пособие к лабораторным занятиям по частной микробиологии (кишечные инфекции): учеб. пособие. – Шымкент: Б.и., 2012.
6. Сбойчаков В.Б. Санитарная микробиология: учебное пособие. - М.: ГЭОТАР – Медиа, 2007.
7. Поздеев О.К. Медицинская микробиология: учеб.п. – 4-е изд., испр. – М., 2007.
8. Медицинская микробиология, вирусология, иммунология: учеб. /ред. А.А. Воробьев. 2-е изд., испр. И доп.-М., 2006.
9. Мальцев В.Н. Основы микробиологии и иммунологии: курс лекций: учеб. пособие.. – М., 2005.
10. Борисов Л.Б. Медицинская микробиология, вирусология, иммунология: учеб. - 4-е изд., доп. И перераб.-М.,2005.
11. Алекшукина А.В. Медицинская микробиология: учеб.пособие.-Ростов н/Д, 2003.
12. Коротяев А.И. Медицинская микробиология, иммунология и вирусология: учеб.-3-е изд., испр. И доп.-СПб., 2002.
Қосымша:
1. Воробьев А.А. Медицинская и санитарная микробиология: учеб. пособие -3-е изд., стер. –М., 2008.
2. Подколзина В.А. Медицинская микробиология: пос. Для подготовки к экзаменам. – М., 2007.
3. Прозоркина Н.В. Основы микробиологии, вирусологии и иммунологии: учеб. Пособие для мед. уч-щ и колледж.- 3-е изд. – Ростов н/Д., 2007.
4. Сбойчаков В.Б. Микробиология с основами эпидемиологии и методами микробиологических исследований: учеб. для сред. учеб. завед. – СПб., 2007.
5. Ткаченко К.В. Микробиология: конспект лекций / К.В. Ткаченко. – М., 2007.
Электронды ресурстар:
1. Шоқанов Н. Микробиология [Электронды ресурс]: оқулық. – Электрон. Текстовые дан. (24,9 Мб). – Алматы: Арыс баспасы, 2003. -192 эл. опт. диск (CD-ROM).
2. Медицина 3 курс [Электронды ресурс]: курс лекций. – Электрон. текстовые дан. (24,0 Мб). – М: ИД «Равновесие», 2005. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).
3. Медицинская микробиолигия АТЛАС – руководство по бактерологии, микологии, протозоологии и вирусологии [Электронды ресурс]: для студ. и врачей/под ред. А.С. Быкова. –М., 2001. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).
4. Практикум к лабораторным занятиям по общей микробиологии [Электронды ресурс]: учебно-метод. Пособие / Р.Т. Джанабаев [и др.] –Ш., 2004. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).
7. Бақылау ( тесттер, есептер)
-
Н. Атты аурудың шағымы. өте күштi бас ауруы, дене температурасы 400С көтерiлген, мұрыннан судың бөлiнуi, құрғақ жөтел, 2 күн ауырған. Алдында қонақта болған, онда тұмаумен ауырған адаммен контактта бірге болған. Қарағанда: мұрынның кілегей қабатыңың гиперемиясы, тахикардия, өкпе сырылы жоқ. Шамамен ЖРВИ деген диагноз қойылған. Диагностика үшiн ринацитоскопия өткiзген.
-
Балалар клиникасында 1 жастағы балалар арасында, тыныс алу жолдарының төменгi бөлiмдерiнiң залалдануымен (бронхиолиттер, пневмания) тағы да ларингит интоксикация жалған круптың белгiлерiмен белгiлi бiр уақытта дәрiгерге келдi. Иммунофлюарисценттi әдiс арқылы, арнайы сарысулармен, мұрын, жұтқыншақ және қақырықтың шайындысының ВПТ×-1, ВПТ×-2, ВПТ×-3 антигендерi табылады. Зертханалық және клиникалық диагнозыңызды негiздеңiз. Зертханалық негiздерiңiздi ескере отырып, емдiк-алдын алу шараларды ұсыныңыз.
-
Қыс мерзiмiнде Ш қаласының жарты тұрғынының өткiр респираторлы ауру байқалды. Оның негiзгi клиникалық белгiлерi: ауыр құрғақ жөтел, көпшiлiгiнде қызбамен (38-39ºС) сипатталады. Ауырған адамдардың арасында мидың сусіңденуінің нәтижесiнде летальдық жағдайға алып келген. Мұрын жұтқыншақтағы жұғындысынан әртүрлi арнайы сарысулармен иммунофлюарисценттi әдiспен зерттеген кезде: грипп, парагрипп, респираторлы синцитиальды, аденовирустың, А грипiнiң антигендерi табылды. Диагнозды дәлелдеңiз. Осы зерттеу әдiсi нақты диагностикасын қою үшiн емдеу-алдын алу шаралар жүргiзу үшiн жеткiлiктi ме?
Тесттер:
1. Адамдарда-жануарларда ауру шақыратын вирустар:
-
С грипп вирусы
-
Парагрипп вирусы
-
В грипп вирусы
-
А грипп вирусы
-
Аденовирус
2. Тұмау кезінде дене температурасының көтерілуіне және күшті интоксикацияның пайда болуына себепкер фактор:
-
ыдыраған жасуша өнімдерінің қанға түсуі
-
нейроминидазаның қанға түсуі
-
гемоагглютининнің қанға түсуі
-
күшті экотоксиннің бөлінуі
-
энотоксинінің бөлінуі
3.Тұмау кезінде қан тамырларының өткізгіштігінің жоғарылау себебі:
-
вирустың тікелей орталық нерв жүйесіне әсер етуі
-
вирустың эндотелии жасушаларын зақымдауы
-
организмнің иммунды жүйесінің әлсіреуі
-
вирустың эпителии жасушаларын зақымдауы
-
қан жасушасы жүйенің әлсіреуі
4.Тұмау тектес қоздырғышының геномы:
-
біржіпшелі фрагменттелген негативті РНҚ
-
екі жіпшелі шеңберлі ДНҚ
-
Біржіпшілі фрагменттелмеген негативті РНҚ
-
екі жіпшелі шеңберлі РНҚ
-
екі жіпшелі тізбектік РНҚ
5. Қызамық вирусының геномдық жиынтығы:
-
екі жіпшелі тізбектік ДНҚ
-
екі жіпшелі шеңберлі ДНҚ
-
Біржіпшелі фрагменттелмеген позитвті РНҚ
-
біржіпшелі фрагменттелген негативті РНҚ
-
екі жіпшелі шеңберлі РНҚ
6.Тұмау вирусын бөліп алу үшін қолданылатын материал:
-
жұлынның сұйықтығы
-
зәр
-
қан
-
нәжіс
-
мұрын-жұтқыншақтың сұйықтығы
7.Герпес вирусының геномдық жиынтығы:
-
біржіпшелі фрагменттелмеген позитвті РНҚ
-
екі жіпшелі шеңберлі ДНҚ
-
екі жіпшелі тізбектік ДНҚ
-
біржіпшелі фрагменттелген негативті РНҚ
-
екі жіпшелі шеңберлі РНҚ
8. Аденовирустардың морфологиялық қасиеті ретіндегі қателік:
-
геномы бір жіпшелі ДНҚ
-
диаметрі 70-90 нм
-
суперкапсиді жоқ
-
икосоэдр формалы
-
капсиді 252 капсомерден тұрады
9. Ауа-тамшылы инфекция тудыратын, беткейлік антиген-гемагглютинині және спецификалық антиген-нейраминидазасы бар қоздырғыш:
-
құтыру вирусы
-
коксаки вирусы
-
полимиелит вирусы
-
гепатит вирусы
-
тұмау вирусы
10.Тұмау вирусының қоздырғышы тарайтын әулиет:
-
Ortomixoviridae
-
Paramixoviridae
-
Adenoviridae
-
Hepadnaviridae
-
Togoviridae
11. Қоздырғышының геномы ДНҚ болып келетін гепатит:
-
А вирустық гепатиті
-
С вирустық гепатиті
-
В вирустық гепатиті
-
Е вирустық гепатиті
-
D вирустық гепатиті
12.Онкогендік қасиетке ие гепатит қоздырғышы:
-
D вирустық гепатиті
-
А вирустық гепатиті
-
С вирустық гепатиті
-
В вирустық гепатиті
-
Е вирустық гепатиті
13.Қоздырғышы Flaviaviridae әулиетінен тарайтын гепатит:
-
С вирустық гепатиті
-
А вирустық гепатиті
-
В вирустық гепатиті
-
Е вирустық гепатиті
-
Е) вирустық гепатиті
14. Микроорганизмдердiң аттенуация әдiсiн ұсынған ғалым:
-
Л. Пастер
-
Д. Заболотный
-
В. Мечников
-
Р. Кох
-
Д. Ивановский
15. Гепатит С вирусын жұқтыру механизмі:
-
параэнтеральды
-
нәжістік –ақуыздық
-
тұрмыстық қатнаста
-
транмиссивті
№ 10
1. Тақырыбы: Адам иммунитет тапшылығы вирусы. Герпесвирустар. Рабдовирустар. Зертханалық диагностика принциптері. Су, топырақ, ауа, тағам өнімдері, жихаз заттарының санитарлы-микробиологиялық зерттеу әдістері. Ауруханаішілік инфекциялар. Емдеу-профилактикалық мекемелердің бактериологиялық бақылауы.
2. Мақсаты: АИВ нің вирусологиялық серологиялық диагностикасын меңгеру. ауа, су, топырақтың санитарлы-бактериологиялық зерттеу әдістерін игеру.
3. Оқыту мақсаты: АИВ-нің зертханалық әдістерін үйрету. Суды, ауаны, топырақты, күнделікті қажетті заттарды санитар-микробиологиялық зерттеу әдістері. Аурухана ішілік инфекция. Емдік профилактикалық мекемелеріндегі бактериологиялық зерттеуге үйрету.
4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
-
Ретровирустарға жалпы сипаттама, осы әулетке тән ерекшеліктері.
-
АИВ-инфекцияның қысқаша ашылу тарихы.
-
АИВ-тің регуляторлық және құрылымдық гендері, олар бақылайтын ақуыздар.
-
АИВ-тің иммундық жүйенің жасушаларымен өзара әсерлесу механизмі.
-
АИВ инфекцияның патогенезі және клиникалық ерекшеліктері.
-
АИВ инфекцияның зертханалық диагностикасы, вирустасымалдаушылық.
-
АИВ инфекцияны емдеу және арнайы алдын алу проблемалары.
-
Гепесвирустары әулетінің жалпы сипаттамасы, олардың әулетасты.
-
Жай герпестің қасиеттері мен эпидемиологиясы.
-
Құтыру ауруының патогенезі, клиникасы,иммунитеті.
-
Құтыру ауруының зертханалық диагностикасы.
12. Судағы бактериялардың жалпы санын анықтау.
13. Мембранды фильтрлеу әдісі.
5. Білім берудің және оқытудың әдістері: презентация.
Әдебиет.
Негізгі:
1. Алекшукина А.В. Медицинская микробиология: учеб.пособие.-Ростов н/Д, 2003.
2. Борисов Л.Б. Медицинская микробиология, вирусология, иммунология: учеб. - 4-е изд., доп. И перераб.-М.,2005.
3. Коротяев А.И., Бабичев С.А. Медицинская микробиология, иммунология и вирусология // С-Петербург: Специальная литература, 2002.
4. Микробиология: учебник / под ред. В.В. Зверева, М.Н. Бойченко. – М.: ГЭОТАР – Медиа, 2012.
5. Сейтханова Б.Т. Учебное пособие к лабораторным занятиям по частной микробиологии (кишечные инфекции): учеб. пособие. – Шымкент: Б.и., 2012.
6. Сбойчаков В.Б. Санитарная микробиология: учебное пособие. - М.: ГЭОТАР – Медиа, 2007.
7. Поздеев О.К. Медицинская микробиология: учеб.п. – 4-е изд., испр. – М., 2007.
8. Медицинская микробиология, вирусология, иммунология: учеб. /ред. А.А. Воробьев. 2-е изд., испр. И доп.-М., 2006.
9. Мальцев В.Н. Основы микробиологии и иммунологии: курс лекций: учеб. пособие.. – М., 2005.
10. Борисов Л.Б. Медицинская микробиология, вирусология, иммунология: учеб. - 4-е изд., доп. И перераб.-М.,2005.
11. Алекшукина А.В. Медицинская микробиология: учеб.пособие.-Ростов н/Д, 2003.
12. Коротяев А.И. Медицинская микробиология, иммунология и вирусология: учеб.-3-е изд., испр. И доп.-СПб., 2002.
Қосымша:
1. Воробьев А.А. Медицинская и санитарная микробиология: учеб. пособие -3-е изд., стер. –М., 2008.
2. Подколзина В.А. Медицинская микробиология: пос. Для подготовки к экзаменам. – М., 2007.
3. Прозоркина Н.В. Основы микробиологии, вирусологии и иммунологии: учеб. Пособие для мед. уч-щ и колледж.- 3-е изд. – Ростов н/Д., 2007.
4. Сбойчаков В.Б. Микробиология с основами эпидемиологии и методами микробиологических исследований: учеб. для сред. учеб. завед. – СПб., 2007.
5. Ткаченко К.В. Микробиология: конспект лекций / К.В. Ткаченко. – М., 2007.
Электронды ресурстар:
1. Шоқанов Н. Микробиология [Электронды ресурс]: оқулық. – Электрон. Текстовые дан. (24,9 Мб). – Алматы: Арыс баспасы, 2003. -192 эл. опт. диск (CD-ROM).
2. Медицина 3 курс [Электронды ресурс]: курс лекций. – Электрон. текстовые дан. (24,0 Мб). – М: ИД «Равновесие», 2005. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).
3. Медицинская микробиолигия АТЛАС – руководство по бактерологии, микологии, протозоологии и вирусологии [Электронды ресурс]: для студ. и врачей/под ред. А.С. Быкова. –М., 2001. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).
4. Практикум к лабораторным занятиям по общей микробиологии [Электронды ресурс]: учебно-метод. Пособие / Р.Т. Джанабаев [и др.] –Ш., 2004. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).
7. Бақылау ( тесттер, есептер)
1.Дені сау, жүкгі К деген әелдің жоспарлы тексеруде венерологиялық ауруларға, қаннан ИФА жасағанда, АИВ-на антидене оң нәтиже бергені анықталған. Қосымша анализ жүргізіп, оң реаттирленуші сары суларды вестернблотинт әдісінің көмегімен тексертеді жалған оң нәтиже көрсетілгені анықталды. Жүкті әйелдің иммуноферментті әдіс және вестернблотинт әдісінің көмегімен алынған анализдердің нәтижесі. 1. Сізге ауыз суының бактериологиялық зерттеу нәтижесінің қортындысын алып келді, микрбтың жалпы саны 1 мл – 120, коли-индексі – 4. осы көрсеткіштер бойынша қортынды жасаңыз, қандай шаралар жүргізу керек?
2. Сізге топырақтың бактериологиялық зерттеу нәтижесінің қортындысын алып келді, микрбтың жалпы саны 1 мл – 120, коли-индексі – 4. осы көрсеткіштер бойынша қортынды жасаңыз, қандай шаралар жүргізу керек?
Тесттер:
1. Ауру жануарлардың сілекейі арқылы немесе тістегеннен берілетін вирустар:
-
АИВ
-
құтыру вирусы
-
ЕСНО
-
коксаки
-
герпес вирусы
2. Ретровирустар мiнездемесi:
-
ДНҚ- ды
-
тауық эмброонында өседi
-
пiшiнi таяқша тәрiздi
-
вирус спецификалық керiтранскритазасы бар
-
нейраминидаза ферментi бар
3. АИВ вирусы зақымдайды:
-
бұлшық еттердi.
-
иммундық жүйенi
-
сiлекей бездерiн.
-
асқазан-iшек жолдарын
-
жүйке жүйесiн
4. ЖҚТБ вирусы:
-
жануарларға патогенді
-
ДНК бар
-
спиральді симметрия типі бар
-
сыртқы қабатында gp 120 бар
-
реовирустарға жатады
5. ЖҚТБ вирусы зақымдайды:
-
иммунды жүйені
-
асқазан ішек жолдарын
-
сілекей бездерін
-
бұлшық еттерді
-
жүйке жүйесін
6.АИВ қоздырғышының “нысана” жасушалары:
-
Т-эффекторлар
-
В-лимфоциттер
-
Т-киллерлер
-
Т-хелперлер
-
Т-супрессорлар
7. Жасуша ішінде АИВ геномы көмегімен ДНҚ геномға айналады:
-
липидті қосқабатты мембрананаың
-
интегразаның
-
кері транскрипцияның
-
протеазаның
-
РНҚ- аза Н-тың
8. АИВ Т-хелперлердің беткейіндегі СД-4 рецепторын өзінің белогы арқылы таниды.
-
гликопротеид 41
-
протейн 7
-
гликопртеид 120
-
протейн 9
-
протейн 24
9. АИВ репродукциясында кері транскриптаза вирустық РНҚ-дан синтездейді.
-
ДНҚ провирусты
-
капсидтік белоктарды
-
ДНҚ минус тізбегін
-
геномдық ДНҚны
-
регуляторлық гендерді
10.АИВ инфекциясындағы иммунодефициттің негізгі себептері:
-
Т-киллерледің жаппай қырылуы
-
иммуноглобулиндердің түзілмеуі
-
интерферонның әсерсіздігі
-
Т-хелпердің жаппай қырылуы
-
эндокринді және жүйке жүйелерінің зақымдануы
11. Судың санитарлық көрсеткіші ретінде микроорганизм тудыратын ауру:
-
дизентерия
-
холера
-
лямблиоз
-
эшерихиоз
-
сіреспе
12. Судың ластану көрсеткішін анықтайтын бактерия:
-
стафилококтар
-
стрептококтар
-
ішек таяқшасы
-
вибриондар
-
бактеройдттар
13. Топырақ пен, әсіресе, судың санитарлы-гигиеналық жағдайын бағалауда шешуші рольді атқаратын бактерия:
-
бифидумбактериялар
-
газды гангрена қоздырғышы
-
ішек таяқшасы
-
энтерококтар
-
стафилакоктар
14. Судың санитарлы-микробиологиялық зерттеуінің ашыту әдісінде .анықталады.
-
азотфицирлеуші бактериясы бар судың ең аз мөлшері
-
микобактериясы бактериясы бар судың ең аз мөлшері
-
нитрофицирлеуші бактериясы бар судың ең аз мөлшері
-
газтүзуші бактериясы бар судың ең аз мөлшері
-
іріңді-қабыну ауруының бактериясы бар судың ең аз мөлшері
15. Судың санитарлық-бактериялық көрсеткіші арқылы бағаланады.
-
коли индекс, перфрингенс титр
-
коли индекс, жалпы микробтық сан
-
перфрингенс титр, коли титр
-
жалпы микробтық сан, коли титр, коли индекс
-
жалпы микробтық сан, перфрингенс титр
Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік фармацевтика академиясы
Биохимия, биология және микробиология кафедрасы
СТУДЕНТТІҢ ӨЗ БЕТІНШЕ АТҚАРАТЫН ЖҰМЫСЫНА АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК ӨҢДЕУ ҚҰРЫЛЫМЫ
Пән: Микробиология
Пән коды: Мiс 2207
Мамандығы: 051101 «Мейірбике ісі»
Сағат көлемі (кредит) 90 сағат (2кредит)
Курсы және оқу семестрі 2, IІІ
Шымкент 2013 ж.
Биохимия, биология және микробиология кафедрасы оқу бағдарламасы 051101 «Мейірбике ісі» мамандығы негізінде құрастырылып, кафедра мәжілісінде талқыланды:
Хаттама №__________ «_______» __________ 2013 ж.
Кафедра меңгерушісі, м.ғ.к._____________ Есіркепов М.М.
№ 1
1. Тақырыбы: Микробиологияның тарихи даму этаптары. Атақты микробиолог ғалымдар. Микроскопия түрлері. Жұғындыны дайындау техникасы және микроскоптау. Қарапайым және күрделі бояу әдістері: Грам, Гисс, Бурри, Нейссер, Ожешко бойынша.Бактерияларды тірі күйінде зерттеу Микроскопиялық әдіс. Бактериялардың риккетсиялардың, хламидиялардың, микоплазмалардың, қарапайымдылардың, саңырауқұлақтардың, вирустардың морфологиясы.
2. Мақсаты:
1.Микробиологиялық лабораториядағы кеңінен қолданатын құрал жабдықтармен таныстыру және үйрету.
2.Иммерсионды жарықтық микроскопта жұмыс істеуді үйрету.
3.Бактерия дақылынан дайындалған фиксацияланған жұғындыны қарапайым және күрделі әдіспен бояу.
4.Боялған препараттарды қарапайым иммерсиондық жүйеде микроскоптау.
3. Тапсырма:
-
Микробиология және иммунологияның даму тарихы.
-
Микробиология және иммунологияның атақты ғалымдары.
-
Жарықтық микроскоптың құрылысы.
-
Иммерсионды микроскоптау.
-
Күңгірт жазықтықта микроскоптау.
-
Фазалы-контрастық микроскоптау.
-
Люминесцентті микроскоптау.
-
Электронды микроскоптау.
-
Микроағзалардың морфологиясы
-
Фиксацияланған жұғынды-препаратты дайындау.
-
Жәй бояу әдістері.
4. Орындау түрі: презентация, рефераттар,тақырып бойынша, глоссарий,
тапсырма бойынша тест дайындау, жағдайлық есептер, кроссвордтар, тақырып бойыншы эссе, мылқау картиналармен жұмыс істеу. Тақырып бойынша көрнекілік құралдар, портфолио.
5. СӨЖ-ді орындалу және бағалау критерилері :
6. Тапсыру мерзімі: 2-апта
7. Әдебиет.
Негізгі:
1. Алекшукина А.В. Медицинская микробиология: учеб.пособие.-Ростов н/Д, 2003.
2. Борисов Л.Б. Медицинская микробиология, вирусология, иммунология: учеб. - 4-е изд., доп. И перераб.-М.,2005.
3. Коротяев А.И., Бабичев С.А. Медицинская микробиология, иммунология и вирусология // С-Петербург: Специальная литература, 2002.
4. Микробиология: учебник / под ред. В.В. Зверева, М.Н. Бойченко. – М.: ГЭОТАР – Медиа, 2012.
5. Сейтханова Б.Т. Учебное пособие к лабораторным занятиям по частной микробиологии (кишечные инфекции): учеб. пособие. – Шымкент: Б.и., 2012.
6. Сбойчаков В.Б. Санитарная микробиология: учебное пособие. - М.: ГЭОТАР – Медиа, 2007.
7. Поздеев О.К. Медицинская микробиология: учеб.п. – 4-е изд., испр. – М., 2007.
8. Медицинская микробиология, вирусология, иммунология: учеб. /ред. А.А. Воробьев. 2-е изд., испр. И доп.-М., 2006.
9. Мальцев В.Н. Основы микробиологии и иммунологии: курс лекций: учеб. пособие.. – М., 2005.
10. Борисов Л.Б. Медицинская микробиология, вирусология, иммунология: учеб. - 4-е изд., доп. И перераб.-М.,2005.
11. Алекшукина А.В. Медицинская микробиология: учеб.пособие.-Ростов н/Д, 2003.
12. Коротяев А.И. Медицинская микробиология, иммунология и вирусология: учеб.-3-е изд., испр. И доп.-СПб., 2002.
Қосымша:
1. Воробьев А.А. Медицинская и санитарная микробиология: учеб. пособие -3-е изд., стер. –М., 2008.
2. Подколзина В.А. Медицинская микробиология: пос. Для подготовки к экзаменам. – М., 2007.
3. Прозоркина Н.В. Основы микробиологии, вирусологии и иммунологии: учеб. Пособие для мед. уч-щ и колледж.- 3-е изд. – Ростов н/Д., 2007.
4. Сбойчаков В.Б. Микробиология с основами эпидемиологии и методами микробиологических исследований: учеб. для сред. учеб. завед. – СПб., 2007.
5. Ткаченко К.В. Микробиология: конспект лекций / К.В. Ткаченко. – М., 2007.
Электронды ресурстар:
1. Шоқанов Н. Микробиология [Электронды ресурс]: оқулық. – Электрон. Текстовые дан. (24,9 Мб). – Алматы: Арыс баспасы, 2003. -192 эл. опт. диск (CD-ROM).
2. Медицина 3 курс [Электронды ресурс]: курс лекций. – Электрон. текстовые дан. (24,0 Мб). – М: ИД «Равновесие», 2005. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).
3. Медицинская микробиолигия АТЛАС – руководство по бактерологии, микологии, протозоологии и вирусологии [Электронды ресурс]: для студ. и врачей/под ред. А.С. Быкова. –М., 2001. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).
4. Практикум к лабораторным занятиям по общей микробиологии [Электронды ресурс]: учебно-метод. Пособие / Р.Т. Джанабаев [и др.] –Ш., 2004. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).
8. Бақылау ( тесттер)
Тесттер:
1. Биологиялық микроскоптың иммерсиондық обьективімен көру мүмкіндігінің ең төменгі шегі:
А) 0,2 мкм
В) 0,1 мкм
С) 200 нм
Д) 100 нм
Е) 10 нм
2. Микроорганизмдерді иммерсионды жүйеде зерттеу үшін қолданатын обьектив:
А) х 8, 40
В) х 8
С) х 10
Д) х 40
Е) х 90
3. Алғашқы рет микроорганизмдерді көру мүмкіндігін дүниеге келтірген ғалым:
А) Р.Кох
В) И.Мечников
С) Л.Пастер
Д) А.Левенгук
Е) Д.Ивановский
4. Микроскоптың иммерсионды жүйесінде зерттелетін препарат:
А) жұғынды
В) “жуан” тамшы
С) ”жаншылған” тамшы
Д) “ілінген” тамшы
Е)вирустық препараттар
5. Тірі ағзаларды ашқан ғалым
-
Д. Ивановский
-
Л. Пастер
-
И. Мечников
Д) Р. Кох
Е) А. Левенгук
6. Вирусты ашқан ғалым:
-
Д. Ивановский
-
Л. Пастер
-
И. Мечников
Д) Р. Кох
Е) А. Левенгук
7. Темекі мозаика вирусын ашқан ғалым
-
Л. Пастером
-
Р. Кохом
-
И. Мечниковым
Д) А. Флемингом
Е) Д. Ивановским
8. Пенициллинді тапқан ғалым:
-
И. Мечниковым
-
Р. Кохом
-
Д. Ивановским
Д) А. Флемингом
Е) Л. Пастером
9. Туберкулез қоздырғышын тапқан ғалым:
-
Л. Ценковский
-
Д. Самойлович
-
С. Китазато
Д) Ф. Леффлер
Е) Р. Кох
10. Микроорганизмнің аттенуация әдісін енгізген ғалым:
-
Д. Ивановский
-
Р. Кох
-
И. Мечников
-
Л. Пастер
-
Д. Заболотный
№ 2
1.Тақырыбы: Микроорганизмдердің физиологиясы (өсіп-көбеюі). Өсу факторлары. Микробиологиялық (бактериологиялық, вирусологиялық, микологиялық, протозоологиялық) зерттеу әдістері. Бактериофагтар. Фаготиптеу.
2. Мақсаты:
-
Қарапайымдыларды, спирохетоздарды, хламидиоздарды, риккетсиоздарды және микоплазмоздарды зертханалық диагностикалау әдістерін меңгеру.
-
Микроорганизмдердің биохимиялық әсерін анықтау.
Достарыңызбен бөлісу: |