Кипчаки евразии: история, язык и
жүктеу/скачать 4.03 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 1.1.8 Hin ’ e
| 1.1.7 Orta Doğu’ a
Kuman-Kıpçaklar 13 yy.dan itibaren, gittikçe daralan maddi imkanları ve dağınık olmaları sebebiyle iyice kuvvetten düştüler. Arkasından kıtlıklar ve hayvan hastalıklarının üst üste gelmesi Kuman-Kıpçaklar’ın gürbüz çocuklarını para karşılığında daha zengin ülkelere göndermelerine yol açtı. Kuman-Kıpçakların çocuklarını gönderdiği ülkelerden birisi de Mısır’daki Eyyübi devleti idi. Birçok Kıpçak delikanlısı Mısır’a giderek Eyyubi devletinin hizmetine girdi. 1250’de İzzeddin Ay-Beg’in Mısır’da Sultan ilan edilmesiyle devlet yönetimi Kuman- Kıpçaklar’ın eline geçti. Bundan sonra Sultan Kotuz, daha sonra Beybars başa geçti. Sultan Beybars kudretli bir asker olmakla birlikte, aynı zamanda iyi bir devlet adamı idi. Moğolları Suriye’den uzaklaştırmak gibi önemli işler yaptı(Ayn-ı Calut Savaşı 1260). Yerine geçen oğlu Sultan Kalavun’da Kıpçak idi. Belki kendilerinin geldikleri ülke olduğundan dolayı Mısır Memlukluları en yakın ilişkiyi Altın ordu devltiyle kurmuşlardır. 1279-1290 yılları arasında hüküm süren Sultan Kalavun’da Ermeni, Frank ve Moğol birleşik ordularını yenerek zamanının en büyük İslam hükümdarı oldu. 1382 yılına kadar, bu devlet Türk devleti (Ed-Devlet-üt Türkiye veya Devlet’ül Etrak) diye anıldı. Çoğunluğu Arapça konuşan yerli halkın dışında kalanlar için genel dil Türkçe ve kültür Türk kültürü idi. Kıpçak Türkçesi ile yazılmış çok sayıda eser günümüze kadar gelebilmiştir. 1.1.8 Hin ’ e Hindistan Delhi Türk Sultanlığında ikinci hükümdar sülalesinin kurucusu, Uluğ Han’da (Sultan Balaban) (1266-1286) Kıpçak büyüklerinden idi. Aslen memluk olan Balaban daha sonra devlet mekanizmasında yükselmiş, kendisinden önceki Aybek(1206-1210) ve İletmiş(1211-1236) gibi hükümdarlık tahtına oturmuştur. Balaban yaptığı reformlar ile sultanlığı sağlam temeller üzerine oturtarak üzerine aldığı saltanatı devam ettirdi. İslam dünyasının diğer bölgeleri ile ilişkiler kuvvetlendirildi. Zaten yerine geçtiği İletmiş, Abbasi halifesi El- Muntasır’dan resmen hükümdarlığının tanındığını belirten belge (menşuru) almıştı. Moğolların önünden kaçan Maveraünnehir ve İranlı alimlerden faydalanmıştı. Bu hanedan yerini 1290’da bölgeye gelen Halaç Türklerine bırakmıştır. жүктеу/скачать 4.03 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|