Кіші мектеп жасындағы оқушылардың жеке тұлғасын қалыптастырудың педагогикалық мәселелері [ 53 бет ]
ЖЕКЕ ТҰЛҒАНЫҢ ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ ҚАБІЛЕТІН ҚАЛЫПТАСТЫРУДА БАСТАУЫШ МЕКТЕП МҰҒАЛІМІНІҢ КӘСІБИ ҚҰЗЫРЕТТІЛІГІН АРТТЫРУ
жүктеу/скачать 387 Kb.
|
| 1 ЖЕКЕ ТҰЛҒАНЫҢ ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ ҚАБІЛЕТІН ҚАЛЫПТАСТЫРУДА БАСТАУЫШ МЕКТЕП МҰҒАЛІМІНІҢ КӘСІБИ ҚҰЗЫРЕТТІЛІГІН АРТТЫРУ
1.1 Қазіргі бастауыш мектеп мұғалімінің кәсіби құзыреттілігін қалыптастыру ерекшеліктері Әр баланың жүрегінде жолдардың көрінбейтіні болады, оны тыңдап көрсеңіз әдемі естілетінін байқауға болады деген В.А.Сухомлинскийдің сөзін еске салмаса болдайды. Қазақстан Республикасының тұңғыш Президенті Н.Назарбаевтың елдің әлемнің бәсекеге барынша қабілетті 50 елінің қатарына кіруі бойынша қойған міндеттері Білім беруге қойылатын талаптарды түбегейлі өзгертіп, оның қоғамды жаңғыртуға күтілетін үлесін елеулі түрде арттырып, білім беру секторын әлеуметтік-экономикалық дамудың басымдығы ретінде бөліп көрсетті. Республикада білім беруді дамытудың стратегиялық бағыты ғылым мен өнердің әртүрлі салаларында өзінің бірегейлігін, қайталанбастығын, дарындылығын сақтай отырып, жоғары білімді, бәсекеге қабілетті жеке тұлғаны қалыптастыру үшін қолайлы жағдайлар жасау болып табылады. Дарынды балаларды қолдау және дамыту - еліміздің гүлденуіне бағытталған игі миссия. Өйткені, дарынды және талантты балалар баға жетпес ұлттық қазына, мемлекет прогресінің бағытын, қарқыны мен ауқымын анықтайтын зияткерлік әлеует болып табылады. Қазақстан Республикасында білім беру жүйесін жаңғырту оның тұрақты даму тетігін құруды және оның басты мақсаты – білім берудің жаңа қазіргі заманғы сапасын қамтамасыз етуді көздейді. Осыған байланысты мұғалімнің кәсіби құзыреттілігін сапалы жаңа негізде қалыптастыру мәселесін шешу ерекше өзектілікке ие болады. Білім беруді дамытудың қазіргі кезеңінде мұғалімнің біліктілігі мен кәсібилігі өзекті мәселе болып қала береді. Қоғам, адами құндылықтар өзгеруде, олармен бірге мұғалімге қойылатын талаптар да өзгеруде. 61 қазіргі жағдайда тек белсенді өмірлік ұстаным, кәсіби шеберлікті арттыру мұғалімге студенттердің ең маңызды құқықтарының бірі – сапалы білім алу құқығын қамтамасыз етуге көмектеседі. мұғаліміне мұғалім және бастауыш мектеп жасындағы балалардың тәрбиешісі ретінде қойылатын нақты талаптарды анықтау; мұғалімнің педагогикалық мәдениетінің жүйесін құру бірінші бағыт тұрғысынан құзіреттілік ерекшеленеді. Бастауыш сынып мұғалімінің кәсіби құзыреттілігі оның іс-әрекетінің сипаттамаларының бірі және дарынды баланы тиімді қолдау мен дамытудың маңызды шарты ретінде әрекет ететін тұлғаның интегралды сапасы болып табылатын білім, білік және дағдылардың жиынтығы ретінде қарастырылады. Адам өмірінің барлық салаларында өсіп келе жатқан өзгерістер дәуіріне енген қазіргі қоғамда кәсібилікке, ұтқырлыққа, өсіп келе жатқан ақпарат ағынын шығармашылық өңдеуге және оны практикада сауатты пайдалануға қабілетті, кәсіби білім мен дағдыларды өз бетінше толықтыратын және жетілдіретін бастауыш сынып мұғалімі ерекше құндылыққа ие болады. Бастауыш сынып мұғалімінің кәсіби құзыреттілігін дамыту бойынша жұмысты келесідей ұйымдастыру керек: 1 кезең. Педагогтің кәсіби құзыреттілік деңгейін анықтау: -диагностикалау, тестілеу; -кәсіби құзыреттілікті жетілдіру жолдарын анықтау. -Өздігінен білім алу. 3 кезең. Педагог қызметін талдау. - Тәжірибені жалпылау. - Педагогтердің кәсіби құзыреттілігін одан әрі жетілдіру бойынша ұсыныстар әзірлеу. - Қызметтің өзін-өзі талдауы. Құзіреттілік дарынды балалармен жұмыс жасау кезінде бастауыш сынып мұғалімінің кәсіби сипаттамаларына қойылатын талаптардың жалпы жүйесінде бағынышты орындардың бірін алады. Осыған байланысты дарынды балаларға білім беру сапасын жақсарту бойынша жұмыс жасау үшін Мұғалімнің құзыреттілігін қалыптастыру мәселесі өзекті болып отыр. Қазіргі әлемде болған өзгерістер адамнан жоғары белсенділікті, қораптың сыртында ойлана білуді және жасай білуді, қоғамды дамытуды талап етті. Дарынды балаларды қолдау мен дамытуға тікелей әсер ететін маңызды фактор-бұл тиісті профильдегі мұғалімнің кәсіби дайындығы, дарынды балаларды оқытудың жаңа білім беру бағдарламаларын енгізуге дайын болу. Табиғат құбылыстарының ішінде балалардың дарындылығы зерттеу үшін тартымды бағыттардың бірінде. Мұндай балаларды уақтылы анықтау және оңтайлы дамыту проблемалары әрдайым педагогикалық қоғамдастықтың назарында болды. Дарынды оқушылар талантты мұғалімді де талап етеді. Мұғалімнің дарынды балалармен жұмыс істеуге дайындығын дарынды оқушының әлеуетін дамыту мен жаңартудың маңызды шарттарының бірі деп санауға болады. Балалар дарындылығының жіктелуі: практикалық, теориялық (танымдық), көркем-эстетикалық, коммуникативтік, рухани құндылық, көшбасшылық. Бастауыш мектептің зияткерлік дарынды оқушыларын оқыту принциптері: дамытушылық және тәрбиелік оқыту принципі. Оқытуды даралау және саралау принципі, жас ерекшеліктерін ескеру принципі. Бастауыш мектеп жағдайында зияткерлік дарынды балаларды оқыту бойынша жұмыс түрлері: - сабақтарда жеке көзқарас, тәжірибеде саралап оқыту элементтерін пайдалану; - оқытудың интерактивтік нысандары-пәндер бойынша дарынды балалармен қосымша сабақтар; - әртүрлі деңгейдегі олимпиадаларға қатысу; - білім алушылардың жобалық қызметі; - білім алушылардың ғылыми-зерттеу қызметі; - пәндік олимпиадаларға қатысу іс-шаралар; - конкурстар, зияткерлік ойындар, викториналар; - балалар портфолиосын құру. Балалардың дарындылығын сақтау және дамыту — біздің қоғамымыздың маңызды проблемасы. Мұғалімнің алдында басты міндет – баланың жеке басының дамуына ықпал ету. Осыған байланысты дарынды балалармен жұмыс істейтін Мұғалімнің құзыреттілігін қалыптастыру қажет. Жүйені құрайтын құзыреттердің компоненттерін қарастырыңыз: 1. Оқыту нәтижелерін болжау, білім алушылардың ықтимал бейімділіктерін анықтау, сондай-ақ өзара іс-қимыл мақсаты негізінде жұмыс әдістерін, тәсілдері мен құралдарын анықтау біліктерін қамтитын әлеуметтік-болжамдық құзыреттілік; 2. Жетістіктер мен сәтсіздіктердің табиғатын талдау, оқыту, тәрбиелеу және ынталандыру технологияларын қолдану шарттарын анықтау бойынша біліктерді қамтитын диагностикалық педагогикалық құзыреттілік; 3. Талантты балаларды тьюторлық сүйемелдеудің әдістері мен тәсілдері бойынша білімді, педагог басшылығының оңтайлы қатынасын және оқушылардың жұмыстағы дербестігін айқындауды қамтитын тьюторлық құзыреттілік; 4. Өзін-өзі жетілдіру құзыреті, оның ішінде өзінің кәсіби қызметін талдау қабілеті, өзінің кәсіби және жеке даму деңгейін бағалау үшін рефлексивті технологияларды білу, сонымен қатар өзін-өзі тәрбиелеу және өзін-өзі жетілдіру траекториясын қалыптастыру мүмкіндігі. Қазіргі уақытта оған оқытудың жаңа мазмұны мен технологияларын игеруге ғана емес, сонымен бірге өзінің кәсіби миссиясын түсінуге, оқушыларымен жеке дамып, мәдени тұрғыдан өзара әрекеттесуге мүмкіндік беретін кәсіби құзыреттілігі бар мұғалім сұранысқа ие бола бастады. Осыған байланысты қазіргі заманғы кәсіби мұғалім өзінің пәндік саласының өзекті бағыттарын сәтті бағдарлап қана қоймай, сонымен қатар жаңа заман педагогикасын-дарынды тұлғаның шығармашылық даму педагогикасын дамытуда құзыретті болуы керек. Мұғалімдердің кәсіби дамуында әр түрлі аспектілерді ескеру қажет: жас, білім беру, кәсіби әлеует, нәтижеге әлеуметтік жауапкершілік дәрежесі, үздіксіз білім алуға психологиялық дайындық, отбасылық әл-ауқат, психофизиологиялық және коммуникативті ерекшеліктер, кәсіби өсу мотивтері, оқу орнының әлеуметтік серіктестігінің мүмкіндіктері және т.б. өмір көп қырлы, бастауыш сынып мұғалімі бірнеше әлеуметтік рөл атқарады. Олардың үйлесімді өзара тәуелділігі жеке тұлғаның кәсіби жетілуіне ықпал етеді, бұл өз кезегінде білім беру сапасын арттырудың факторы болып табылады. жүктеу/скачать 387 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|