Лайпанов б. А

ДЖАТХАН ЧЕГЕТГЕ НЕ ОНОУ

Чегет барды, Терек а – джокъ.

Аты барды, кеси уа – джокъ.
Агъачны тюзюн, игисин,

Субайын, сыйлысын, нюрлюсюн,

Ёхтемин, бийин, ёзденин –

Агъачлысын, ёзеклисин –

Кёзге илиннгенни къоймай бирин,

Тишге илинникни къоймай бирин,

(Мычхы тишге илинникни къоймай бирин) –

Барын кесгенле, къурутханла.

Тамырсыз, боюнсуз, бутакъсыз,

Къынгыр-мынгыр, хылымылы

Къуру къул агъачла къалгъандыла.
«Муну да къалай къойгъанла кесмей» деб,

Бир ёрге сюелгеннге чабсанг,

Ол да ёре турукъ болуб чыгъар.

Ол да юсюнге ауар...

Чегет бирча кёрюнеди,

Чегет барча кёрюнеди.

Джуукъда уа – кёрмезсе джукъ:

Чегет да джокъ, терек да джокъ.
Огъай, бардыла терекле.

Алай а, ала узалмайла Кёкге,

Ала сюелмейле ёрге.
Башларын кесдирмез ючюн,

Башларын кёлтюрмейле ёрге,

Айырылмайла джерден.

Алай джашаргъа юреннгенле,

Тобукъланыб джашаргъа юреннгенле.
Барды чегет – джокъду чегет.

Башын кёлтюргенни башын кесе,

Къараучу айланады кече-кюн.

Джазыкъ терекле...ёлмез ючюн

Баш кёлтюрмей джашайдыла.
Къул тереклеге не оноу?

Джатхан чегетге не оноу?

Табигъатларын тюрлендириб,

Джерге къабланыб, сюркелиб,

Джашагъанлагъа не оноу?

ОЛ ДУНИЯДАН АУАЗ

Ашыкъмагъыз бери.

ХАКЪ ДЖОЛДА БАРА

Намаз бла башланмаса кюнюнг,

Намаз бла бошалмаса кюнюнг,

(Аллах бла башланмаса кюнюнг,

Аллах бла бошалмаса кюнюнг) –
Рахатлыкъ къалай табар кёлюнг?

Тынгы-тынчлыкъ къайдан табар кёлюнг?

Букъудан, чарсдан, къурумдан, джалындан –

Дуния сёзден, къайгъыдан толмазмы, къаралмазмы кёлюнг?

Аллахны келечилерибиз бу дунияда биз.

Бютеу адам улугъа деб келген келечиле-файгъамбарла бар,

Бир халкъ ючюн деб келген келечиле-шыйыхла бар,

Бир эл ючюн, тийре ючюн деб келген мубарекле бар,

Кеслери ючюн – Адам болур ючюн – келгенле да бар.
Бютеу адам улуну къутхарыргъа джетмесе да къарыуум,

Саулай халкъымы къутхарыргъа джетмесе да къарыуум,

Элими, тийреми къорургъа, сакъларгъа джетмесе да къарыуум,

Адам болургъа, муслиман болургъа

Кесимедамы джетмез къарыуум?
«Халкъ тюлбюз, Адам тюлбюз» дейди биреулен.

«Сен кесинг а – Адаммыса? – сорама мен.

Адаммыса? Муслиманмыса?

Сен – халкъны, джамагъатны, башхаланы къой,

Кесинг ючюн эт джууаб, бер джууаб.
Меннге тюл, кеси кесинге бер джууаб:

Адаммыса, муслиманмыса сен?

Иннетинг-сёзюнг-ишинг,

Юйдегинг-хоншунг-тийренг

Шагъатмылла анга?
Адам эсенг, муслиман эсенг,

Аллах буюргъан джолда бара эсенг,

Дайым Адам болургъа, муслиман болургъа кюреше эсенг,

Башхаланы да Адам этерге, муслиман этерге кюреше эсенг,

Абыннганны ёрге тургъузургъа кюреше эсенг,

Джангылгъанны тюзелтирге кюреше эсенг,

Аджашханны джолгъа къайтарыргъа кюреше эсенг –

Сора Аллахны разылыгъын табарса.

Игилик кючлемеген джюрекни кючлейди аманлыкъ.

Аллахы болмагъан джюрекге орналады шайтан.
Хакъ джолгъа бура эсенг эсинги,

Харамдан-гюнахдан тыя эсенг кесинги,

Аллахны келечисине санай эсенг кесинги,

Сора,

Динни джайыб башлагъанда файгъамбар да джангызед.

Кюремейик башхалагъа – адамгъа, халкъгъа.

Бизден – кесибизден, ичибизден – башланады халкъ.

Кёлсюзлюк – ийманны азлыгъынданды.

Ийманы болгъаннга – башха таянчакъ керекмиди?

Аллахдан башха не таянчакъ керекди бизге?

Халкъын къутхарыргъа кюрешмеген –

Кесин да къутхараллыкъ тюлдю.

Кеси Адам болмагъан – халкъын да Халкъ эталлыкъ тюлдю.

Джюрекде иймандан башланалла Адам да, Халкъ да, Хорлам да.

СОКЪУРАНМАЗЧА ДЖАШАРГЪА ИЗЛЕЙ ЭСЕНГ

Сокъуранмазча къалай джашаргъа кереклисин

Юретсе да Къуран,

Айтама: этмей сокъураннгандан эсе,

Этиб сокъуран.
Кимге да буюрулуб бармайды

Джюрюрге Буракъча атда.

Алай а, дунияда этеринги этмей,

Айтырынгы айтмай къойсанг –

Къабырынг къычырмазмы артда?
Къызгъа ариулукъча, джашха да батырлыкъ

Аллахдан берилген бир затды.

Ёзге ала намысха, адамлыкъгъа бойсунмасала,

Къыйынлыкъгъа ачылады джол.

Аллахдан келген бир ташады, тамашады.

Ёзге ала джашаугъа –

Игиликге-Тюзлюкге-Намысха-Адамлыкъгъа къуллукъ этмеселе,

Палахлагъа ачылады джол.
Дуния намысдан, ахырат азабдан къоркъмасакъ биз,

Тейри адамларыча джашамасакъ биз,

Аллах-Адам деб, джашамасакъ биз,

Хакъ-Халкъ деб, джашамасакъ биз,

Сора Адамбызмы, Халкъбызмы биз?
Сёзню игисин-кертисин-тюзюн айтыргъа къоркъа эсек,

Ишни игисин-кертисин-тюзюн этерге къоркъа эсек,

Акъгъа – акъ, къарагъа – къара дерге,

тюзге – тюз, терсге – терс дерге къоркъа эсек,

Хакъ Керти джолда барыргъа къоркъа эсек,

Аллахдан тюл, шайтандан къоркъа эсек,

Аллахха тюл, шайтаннга баш ура эсек –

Сора Адамбызмы, Халкъбызмы биз?

Айтыб, этиб, алай сокъуран.

Чыртда сокъуранмазча джашаргъа излей эсенг а –

Джаша, юретгенча Къуран.

АДАМ АТХА ТЫЙЫНШЛЫ БОЛАЙЫКЪ

сёзге, дауургъа – болуб турма да къул,

Иннет эт, абдез ал, намаз къыл –

Бир кесекге болса да, дуниялыкъдан къутул.

Къайгъылагъа талатыб турма да джюрекни,

Ач аны Кёкге, джибер анга Кёкню –

Толтур аны джарыкъдан, нюрден.
Адамладан чыкъгъан эсе кёлюнг,

Джарадан-табдан толгъан эсе кёлюнг –

Джерге, Кёкге къара, табигъатха къара:

Къыйналгъан джанынга (къыйынлы джанынга)

Себеб болурла ала –

Рахатлыкъ берирле, сабырлыкъ берирле,

Тюшюндюрген, кёллендирген, учундургъан да этерле.
Чексиз Кёкде джулдузлагъа къара –

Дунияны джылыта, джарыта, джаналла ала.

Кеслери уа – джана – кюелле, тауусулалла, ёлелле,

Адам джюрегине (Адам джюрегине!) ушайдыла ала.

(Джулдуз джюрекли адамла да кеслерин чыракъ эте, къурман эте,

Алай сакъламаймылла къарангыдан, сууукъдан дунияны?!).

Джулдузла узакъда, мийикде, Кёкде эселе,

Къатынгда, Джерде табигъатха бир бурчу эс :

Таш да, Терек да, суу да бермеймилле дерс?
Къой, дуния малгъа, дуния къайгъылагъа болуб турма да къул,

Иннет эт, абдез ал, намаз къыл –

Бир кесекге болса да, дуниялыкъдан къутул.

Абдез тёнгегинге, намаз джюрегинге

(Суу тёнгегинге, Сёз джюрегинге)

Тазалыкъ, саулукъ, рахатлыкъ да берирле.

Терк кетиб баргъан суугъа къарасам –

Кесим да кетиб баргъанча болама,

Джашауума къарагъанча болама,

Сора, джагъа терекча, мыдах болама,

Джангыз Терекча мыдах болама.
Алай а, Къадау Ташха къарасам

(Джерден чыкъгъан эсе да, Кёкден тюшген эсе да Ол) –

Бираз кёлюмю басама:

Суу кетсе да, Таш къалыр дейме,

Дуния джашар, Адам да джашар дейме.
Ёзге, бир Аллахны кесинден сора,

Болджалсыз, аджалсыз, ёмюрлюк не барды?!

Билеме, дунияланы, джашауну, джанланы джаратхан Кюч,

Джаратханыча, тюб этерге да боллукъду.

Алай а, Ол бизни тюб этерик болуб джаратхан болмаз.

Ёзге аны оноуу джетмейди бизге.

Джашауну, Ёлюмню, Тирилиуню да

Джоллары ташалла –

Таша Кючню, чексиз Кючню къолундалла ала.
Биз кесибизге джетгенни этейик,

Тауратны, Инджилни, Къуранны да билейик,

Джашаргъа, Адам болургъа кюрешейик,

Джашауну, Адамны сакъларгъа кюрешейик.

Табынмайыкъ,

Адам къаранчхаланы ётдюрюб тёрге, сюеб мюйюшге.

Алданмайыкъ, сатылмайыкъ дуния малгъа, алтыннга, кюмюшге.

Адам атха тыйыншлы болайыкъ,

Джашай, ёле туруб да Адамлай къалайыкъ.

жүктеу/скачать 2.02 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: