нің бірін орысша, не украинша сөйлейсің,— деп бетіме сынай ңарады. Мен ұялып қалдым.
Осылай жүрерімде «Социалистік Қазақстан» газетінің редакциясына кірдім. Сонда бөлім бастығы Әлиманов деген жолдасыммен сөйлесіп, Украинаға — партизандар штабына баратынымды айттым. Сол кез- де анадайда отырған бір сары қыз:
Ағай, Украинаға бара жатыр екенсіз. Сонда ме- нің күйеуім партизан еді. Партизандар штабына бар- саңыз, мүмкін, кездесіп қаларсыз. Аты — Ңасым. Хат жазып берсем ала кетпейсіз бе? — деді. Өзі ұялып қы- зарып кетті. Мен: ала кетейін, ертең келейін, дегенді айттым. Бірақ мен ол кісіге бара алмай кетіп едім. Әт- теген-ай, барып хатын ала келгенімде жақсы болады екен! — деп Жұмекең қатты өкінгендей болды. Әрине, іштей мен де өкініп қалдым. Дегенмен сыртқа шыға- рып үлкен кісіге ештеңе дей алмадым. Осылай менің пәтеріме келдік. Костя екеуміз қонақты немен сыйла- рымызды білмей әбігерленіп жүрміз. Жұмекең Костя- мен де тез танысып кетті. Сол күннен бастап Жұмекең екеуміз Украинада он-он бес күн бір болдық. Ол менің басымнан кешкен оқиғаларымды сұрай берді, мен бас- тан аяқ айта бердім. Бала кезімде істеген әрқилы сот- қарлығымды айтқанымда «...ондай сотқар балалар бо- лады», деп ішек-сілесі қатқанша күлетін еді. Ал жау тылындағы аласапыран арпалысты жайларды баянда- ғанымда қабағын түйіп, екі көзі оттай жайнап: «Ия, шіркін, партизандар мықты еді-ау!» дейтін. Ол менің өміріме әбден қанық болды. Бір күні бетіме қарап отырды да:
Ңасым, осы соғыс жылдарындағы көрген қи- ыншылықтарың болмаса, балалық шағың жақсы өткен екен. Әкең мен шешеңнің бар болғаны қандай жақсы дейсің! Сені еркелетіп, жылағанда жұбататын әкең мен шешең болды. Солардың алдында арқаланып өстің. Се- нің тентектік жасап жүргенің де солардың арқасы! Сені олар қанаттыға қақтырып, тұмсықтыға шоқыт- тырған жоқ. Ал, мен сорлы болсам соның бірде-бірін көргемін жоқ! Ңаршадайымнан жетім қалдым. Өзім- нен екі жас кіші — Ңайыржан деген інім бар еді. Сол екеуміз жетімдіктің жетегінде ұзақ жүрдік. Ңозы бақ- тық, қой бақтық. Аш, жалаңаш жүрдік. Талай-талай таяқты да жедік. Туған-туысқандарды паналап, солар-