А если колокол заплачет…
Стихотворения
* * *
И не спрашивай, по ком звонит колокол,
ибо он звонит по тебе.
Джон Донн,
английский поэт XVI–XVII вв.
А если колокол заплачет
Не обо мне, не о тебе,
То неужели это значит,
Что ты один в твоей судьбе?
Ведь Мандельштам в Сибири сонной
У полуночного костра
Читал сонеты и канцоны,
Одолевая смертный страх.
И превосходно знали парки,
Сминая трепетную нить,
Что ни Ронсара, ни Петрарки,
Ни Мандельштама не убить!
Так посреди зимы палачеств
Младая плещется листва.
Ты слышишь? Колокол не плачет.
А говорит, что я – жива.
* * * Памяти Джейн Грей (XVI век),
ставшей королевой Англии в 17 лет
и казненной после 9 дней царствования
О, будь бедняжка Грей дурна,
Она бы плахи избежала!
Зачем же так нежна она,
Раз красота слабей кинжала?
Ликующих дурнушек сонм
В веках прославлен и взлелеян,
Но умерла мадам де Сов,
Но одинока Лорелея.
Так, значит, прелесть – это ложь?
В одной духовности отрада?
Но вечно занесенный нож
Удерживает Шахразада.
* * *
Мне говорил железный зэк
С печальными глазами,
Что наступил жестокий век,
Сердца людей – как камень.
И если хочешь уцелеть,
Сожми навек ладони,
Не позволяй себя жалеть,
Не вспоминай о доме.
…Прости, прости нас, бедный век,
Мы все – плохие люди,
Но человека человек,
И ненавидя, любит.
Почти что на исходе сил
Сквозь ветер, зной и вьюгу:
«Не верь! Не бойся! Не проси!» –
Кричат они друг другу.
* * *
В ужасе от жизненных уроков,
Не желая верить и любить,
Мы все время требуем пророков,
Чтобы их со временем убить.
С болью перепутывая правду,
С правдой перепутывая ложь,
Мы совсем не думаем о главном –
О себе, в чью душу воткнут нож.
Видим непонятные виденья,
Слышим многозначные слова –
Жалкое, слепое откровенье
Жалкого, слепого божества.
Что-то записали на скрижали,
Сделали зачем-то образа,
А всего и надо – чтоб сияли
И смеялись милые глаза.
* * *
Ты искалечил жизнь мою,
Но я тебя люблю.
Мне так легко жилось в раю,
Но я тебя люблю.
Исполнен дерзкого огня,
Ты небеса пронзил,
Изранил землю, а меня –
Меня ты разлюбил.
Стою у жизни на краю
И об одном молю:
Забудь, что жили мы в раю,
Что я тебя люблю.
Но вспомни, вспомни хоть на миг
Тот светлый день, когда
Смотрели мы на Божий лик
Без страха и стыда.
* * *
Печально смотрят музы, грации,
Как мы к погибели спешим.
Как много в мире информации!
Как не хватает в нем души!
По-прежнему в почете золото –
Копи тихонько и молчи.
Но в монастырь уходит Золушка,
Но клерк уходит в циркачи.
А подходя к порогу вечности
(Так очевидцы говорят),
Мы вспоминаем только девочку:
Шестая парта, третий ряд.
И жизнь – вот эта мука адова –
Опять как горная река,
Как проза раннего Айтматова,
Как дуновенье ветерка.
* * * С. Сусловой
В телеэкран вгляделась я
(Как ярко он горит!):
Подруга милая моя
О главном говорит.
О том, что прячут глубоко,
Порою насовсем,
Она покорно и легко
Рассказывает всем.
И беззащитна и нежна,
Как сорванный цветок,
Как жизнь ее обнажена…
Как этот мир жесток!
Но тихо падает покров
(О, Света, не спеши!),
Покров с души ее даров,
С красот ее души.
Светлана-радость, для чего
Роскошный сей показ?
– Мои родные, для того,
Чтоб в нас огонь не гас.
Чтоб люди жили не по лжи, Свою познавши суть,
Чтоб каждый мог другому жизнь
В ладонях протянуть.
Ж.Ж. Турсунов
Менин сүйгөн,
сыймыктанган Кыргызстаным!
Менин сыймыктанган Атбашым
Көрбөсөм көпөкө саматкан,
Келгенде черди тараткан.
Атактуу биздин Атбаши,
Айткандын оозун тамшанткан.
Тоосунда шаңшыйт улары,
Уккандын канбайт кумары.
Адамдын учкул канаты
Толкутат минсең тулпары.
Суулары тунук булактай,
Мөңгүдөн агат шуулдай.
Музадай жанга шык берет
Чаңкасаң нагыз кымыздай.
Кошой-Коргон чеп болгон
Көргөндү терең ойлонткон.
Жер алдынан табылды
Суу түтүтөр орноткон.
Атактуу мазар Чеч-Дөбө,
Айтылбайт сыры алигиче.
Алмамбет шердин арбагын
Элдери таазим этишсе.
Шумкары аппак буладай,
Тепкени калбайт кулабай.
Семетей эңсеп кармаган,
Арпадан канып кумары.
Таштан курган Рабат,
Көргөнгө берет рахат.
Санасаң саны так болбойт
Табышмак сырдуу имарат.
Ак-Сайдын көркү Чатыр-Көл,
Койнундай чардайт каз-өрдөк.
Көргөндүн моокун кандырган
Чалкайып жаткан керемет.
Беш-Белчир менен Кыңдасы,
Суктантат токой жылгасы.
Эдельвейс сындуу керемет
Кылыктуу келин-кыздары.
Зоосунда бүркүт айланат,
Жарашып бийик аскасы.
Жигити чынчыл, намыстуу
Тартышкан Кошой атаны.
Келбети сымбат келишкен,
Дилдери ак илгертен.
Жеринин көркүн кооздошуп,
Элдери айкөл деңизден.
Атбашым, Кембил – намысым,
Айталбайм толук барысын.
Боогачы, Казбек, Жумамүдүндөр,
Ырдашкан сайрап жалпысын.
Көңүлдүн көркүн эргиткен,
Эстесем жанды сергиткен,
Чын сүйүүмдү козгодуң,
Атбашым айдың жерим сен!
Кең Чүйүм айкөл-берекелүү
Сары Өзөн Чүй атың укмуш, кереметтүү,
Кооздугун Жан сергиткен кең дөөлөттүү.
Балбан жердин бал ширесин таткан Адам,
Бакыты ашып жашап өтөт бул өмүрдү.
Сары Өзөнүм, борборубуз жер ортосу,
Илим, соодага кызыктырып ой козгочу.
Жөнөкөй да ак көңүлдөн ар мамиле,
Баарына текши калыс, ой толгосу.
Сары Өзөнүм көп улуттун кең мекени,
Бир туугандык, достуктун бейиш төрү.
Орус, казак, өзбек, тажик туугандарың,
Кол сунушуп ар дайым берет демди.
Касиеттүү кең мекеним менин Чүйүм,
Сен болбодуң туру калган менин үйүм.
Сыймыктанып биз жашайбыз дөөлөтүңдө,
Айттырып бир өзүңө терең сүйүүм.
Кылымдар зыкымдап өткөн сайын,
Айкөлдүк берекең ачылат бизге дайым.
Муундар жаңырып умтулсак алга карай,
Арта берет Сенин баркың, Сенин даңкың.
Жер сорусу Арсланбап
Эзелтен эңсеткен жер сорусу Арсланбап,
Атагың алыстан уккандарды суктандырат.
Жайкалган жыпар жыттуу колтугуңда,
Илбирс, арстан, аюулар байыр алат.
Бак-дарагың асман тирейт, көп жаңгагың,
Адамдарга ширелүү татсаң даамын.
Суулары ТОО койнунда шаркыраса,
Ойлондурат жаратылыш музаларың.
Зоолоруңда улар сайрап, бүркүт шаңшыйт,
Көрк берип аркар, кулжа кумар жазып.
Берекелүү токоюңдун келбетинде,
Ким шыктанбайт өзүңө болуп ашык.
Кереметтүү алп келбеттүү Арсланбап,
Сулуулугуң уккандарды тамшандырат.
Берекесин кебелтпей биз сактайлы,
Келечек сенден алсын чексиз кубат.
Кереметтүү Ысыккөлүм
Кереметтүү Ысыккөлүм,
суктандырат сулуу көркүң,
Сагынганда келип өзүм,
кучагыңдан сүйүп өптүм.
Касиеттүү Ысыккөлүм,
келсем даяр Сенин төрүң.
Мээримиңден кандырганча аянбайсың,
Сырларыңды айтсаңчы жазып черим.
Сулуулугуң ай-пери, көргөндү суктандырган,
Көрктүү толкун көздөн учат, көзүн ымдап.
Карай берип каухардай келбетиңди,
Эх, чиркинай, эмне дээрим билбей турам.
Тунуктугуң күзгүдөй, көрүнөт булут сызган,
Ашык кылып адамды сага умтулткан.
Жалт-жулт этип балыктарың булаңдаса,
Кармаганча ажырайм түнкү уйкумдан.
Эңсегендер келишсин Ысыккөлгө
Эс алышсын тигилген ак үйлөрдө.
Сыймыктанам, Ысыккөлүм, ыйык көлүм
Кайра дагы кайрылып көргөнүмө.
Атактуу Талас – Кеңколум!
Атактуу Талас – Кеңколум!
Айттырар сөздү козголттуң…
Кылымды санап тургансыйт
Кырка ТОО, аска зоолоруң.
Мекендеп сенде жашаган,
Эр Манас ата балдары.
Таш жарып аккан Талас суу
Алардын үмүт, арманы.
Кеңколум туурлап Эл жашайт,
Тер менен тосуп жаз, кышын.
Эрдикти ырдап күнү түн
Эмгектен тапкан бактысын.
Кеңкол суну алкымдап,
Эл конот жайда салкындап.
Кулпунуп турган Кеңколду
Кумарым канбайт канча ырдап.
Атактуу Талас – Кеңколум,
Түлөнгөн көркү ай-жылда
Даңкыңды бийик көтөрдү,
Сүйүнбай, Чынгыз, Байдылда.
Укканда жүрөк дүрүлдөп,
Элинин намыс ары үндөп.
Эл ичин жүрөт гүдөтүп,
Эстебес менен Замирбек.
СоңкӨл ырахаты
Эл күжүрмөн, кең пейилдүү мейман тоскон,
Тегерегиң төрт түлүк малга толгон.
Калмак ашуу белинен көз ачканда,
Кооздугуң асмандагы айга окшогон.
Тоолуктарга тоо койнунда бийиктиктен,
Сени берген энчилеп сүйгөндүктөн.
Мелмилдеген келбетиңе ашык болуп,
Келет мейман көрүүгө алыс жерден.
Мейкининде каркылдайт өрдөк, каздар,
Индия океанынан келип байыр тапкан.
Сергек сезим кыш болордо кайра учуп,
Үн салышып, асманда кыйкуулашкан.
Кең койнуңда сүзүшүп ак балыктар,
Жаркылдатат боорлорун жаныбарлар.
Төштө алмасын, көздөрүн балбылдатат.
Назик мүнөз керме каш тоолук кыздар.
Магниттей тартылып көркүң Сенин,
Делебесин козголтот, көргөндөрдүн.
Соңкөлүм ТОО бермети, жер келбети,
Ырахатыңа тамшанып толкуй бергин.
Канбайм, сага Сарычелек!
Тоо койнунда толкуп жаткан Сарычелек,
Айрыкча жаралган кыргызыма сейрек белек.
Жүз түрдүү мөңгүлөрдөн, толуп толкуп,
Кереметиң келишимдүү көрккө бөлөп.
Чалкаясың кучак жайып, тоо койнунда,
Алыс жүрсөң сагынтасың салып ойго.
Таң заарында майда тармал толкунуңда
Чер жазгамын, балык менен тең жарыша.
Тунуктугуң сууңдун көк мончоктой,
Көргөн Адам жүрө албайт, сени ойлобой.
Тегерегиң жыш карагай, жаңгак, көк арчага,
Сулуулугуң суктандырып, тынчтык бербей.
Кыялданып жээгиңде басамын барган сайын,
Мемиреген келбетиң, мээримдүү жанга жаркын.
Кучагыңдан сүзгөндө суурулуп, чыга албаймын,
Кереметин чечмелеп айтсаңчы Жан жыргалым.
Салкындыгың чыйралткан тоолук булак,
Эстен чыкпайт, болгон күн балык уулап.
Миң түркүндүү кубулжуган келбетиңди
Эстегенде толкундап жүрөк самап.
Сен зарылба, толкундай бер, мен келейин.
Чер жазууга, тооңдон гүл терейин.
Сен эркеле, мен чыдаймын табышмактуу
сырларыңа,
Толкунунда термелип, кел сүзөлү жан эрмегим!
Ысыката керемети!
Атырылып агасың Ысыката,
Көрк берип тоо койнуна жагалдана.
Кереметтүү абаңдан жуттум дагы,
Кубат алып басамын кыялдана.
Касиеттүү дары жер – Ысыката
Алыстан атың угуп суктаныша.
Келишет жабыр тартып ооругандар
Ичишип булак суудан тамшаныша.
Көк кашка мөңгү суу Ысыката
Күрпүлдөп ташка урунат кайра-кайра.
Чаңкаган суусун канбайт иче берсең,
Мүрөктүн суусу болбо, айтчы кана.
Тоо боорунан сызып чыгат тунук булак
Жабырлар дарылыкка самап турат.
Ичкендин ичи айыгып, буту басып
Табийгатка миң мертебе алкыш айтат.
Тоолорунда дары чөп чыгат арбын,
Даамдары чаңкатып чайга жакын.
Дары чөп даамын татышкандар,
Тоо бетинен түшпөйт такыр.
Кереметтүү, даңктуу жер Ысыката,
Жылына эс алууга келем шаша.
Кумарым жазылганча шашып сага
Кубат алып шыктанып кетем кайра.
Мезгилдер зымырайт келбес жакка
Күрпүлдөпагымындай Ысыката
Пайдалан, кереметтүү дарыларды,
Келечек муундарга сактап гана.
Моя любовь и гордость –Кыргызстан!
Перевод с киргизского М. Рудова
Гордость моя – Атбаши
О тебе всегда скучаю,
А приеду – встрече рад.
Атбаши наш знаменитый,
О тебе все говорят.
Здесь в горах поют улары,
Наслажденье слушать их.
Кони здешние – тулпары,
Крылья всадников твоих.
Воды чистые бурливо
Из-под ледников текут.
Вдохновение на диво
Музы жаждущим дают.
И для нас былое свято
В крепости Кошой-Коргон.
Под землёю здесь когда-то
Водовод сооружен.
Чеч-Добо – мазар известный.
Не разгадан тайны свод.
Алмамбету в этом месте
Поклоняется народ.
Птицу хищную – шумкара
Семетей поймать мечтал.
И отличного шумкара
Семетей в Арпе поймал.
Таш-Рабат – из камня зданье –
Нам загадки задаёт,
А загадочным созданьям
Здесь давно потерян счёт.
Украшение Ак-Сая,
Уток и гусей приют
Чатыр-Кулем называют,
Чудом из чудес зовут.
А в Кынде и Беш-Белчире
Восторгает горный лес.
И девицы в этом мире –
Как чудесный эдельвейс.
Скалы высятся отвесно.
Беркут кружит над горой.
Гордые джигиты честны,
Как прославленный Кошой.
Благородны и свободны
Люди с чистою душой.
С океаном-морем сходны
Их дела в стране родной.
Атбаши, Кембил… Об этом
Рассказать бы, знаючи,
Как Джумамюдун с Казбеком,
Как акын Боогачи.
Сердце радостно играет,
Умиляется душа:
Атбаши, земля родная,
До чего ты хороша!
ЖИВОТВОРНАЯ ИССЫК-АТА
Ты течёшь, бурля, Иссык-Ата,
Украшая горные теснины.
Кто придёт в чудесные места –
Чувствует невиданные силы.
Благородная Иссык-Ата!
Приезжают люди издалёка.
И недуги лечат здесь тогда
Влагой из целебного потока.
Животворная Иссык-Ата…
Струи бьют о камни круговертью
Помогает страждущим вода,
И слывёт она водой бессмертья!
Бьют ключи прозрачные в горах,
В них своя целительная сила.
С радостью об этом говорят
Те, кого природа исцелила.
Есть в горах лечебная трава,
Вкус ее похож на чай зелёный.
Кто испил целительный отвар –
Ищет это снадобье на склонах.
Незабвенная Иссык-Ата,
Каждый год к тебе на отдых еду,
Чтобы отступила суета,
Чтобы вкус воды твоей отведать.
Невозвратно мчатся времена,
Как твои, Иссык-Ата, теченья.
Сохраним дары твои сполна
Вслед идущим новым поколеньям.
Достарыңызбен бөлісу: | 
