Финляндия. Финляндияда медиация Финляндияның Азаматтық-процестік кодексімен (5-тарау, 19-бөлім (4), сондай-ақ Финляндияның Медиация туралы заңымен (663/2005) реттеледі.
Заңда (663/2005) жалпы соттарда даулардың медиациясы көзделеді. Медиация мәселесі делдалдық үшін жарамды екені және ол тараптардың талаптарына сәйкес келетіні делдалдық үшін қажетті шарт болып табылады. Іс тараптардың талап етуі бойынша, не сотта қаралып жатқан жағдайда тараптың немесе тараптардың өтініші бойынша сотқа берілуі мүмкін. Сот медиацияны бастау туралы шешім қабылдайды. Сотта делдал ретінде осы мәселемен айналысатын арнайы судья/татуластырушы бар. Делдалдықты жүзеге асыру Финляндия Заңының 6-бөлімімен реттеледі. Делдалдық Заңға сәйкес тез, әділ және бейтарап орындалуы тиіс. Сондай-ақ, Заңның 6-бөлімінде татуласуға қатысты басқа да ережелер қамтылған. Сотта татуласу, ең алдымен, сот процесі үшін міндетті әдіс болып табылады.
Делдал өз бастамасы бойынша еркін ұсыныстар енгізбеуі тиіс, бұл тек тараптардың өтініші бойынша жүзеге асырылады. Осыған қарамастан, Соттарда татуласу туралы заң балама ретінде реттеу туралы ұсыныс жасауға мүмкіндік береді. Алайда, мұндай ұсыныс, негізінен, тараптардың келісу рәсімінен туындайтын мүдделері мен қажеттіліктеріне сәйкес келуі тиіс және талқылау барысында баяндалған фактілерді құқықтық бағалауға негізделмеуі тиіс.
Тараптар қабылдаған тараптардың реттеуі реттеу ретінде расталуы мүмкін (Заңның 8-бөлімі). Медиация және татуласу туралы шешім қабылданған кезде іс жүргізу бойынша салыстырып тексеру жүргізіледі (Кодекстің 20-тарауын қараңыз). Бұл салыстырып тексеруді келісу делдалдық кезінде расталуы тиіс. Алайда, салыстырып тексеру Заңда көрсетілгендей, тараптардың ресми емес шағымдарына да қолданылады. Бұл рәсім 2-тараудың 12-бөлімінде (Орындауды қамтамасыз ету шаралары) көзделген, (705 / 2007) қараңыз26.
Жапония. Жапонияда татуластыру рәсімдері арнайы заңнамамен (атап айтқанда, Азаматтық істер бойынша татуласу туралы заңмен) реттеледі. Бұл елдің дәстүрі бойынша сотқа жүгіну сөгуге лайықты мінез-құлық ретінде қарастырылады, бірақ сонда да татуластыру рәсімдері кең таралған.
Татуластыру рәсімін арнайы орган – Азаматтық татуласу жөніндегі комитет жүзеге асырады, ол екі тараптың да мәлімдемелерін тыңдайды, өзара шегінуге ұсыныс жасайды не жобасын Комитеттің өзі дайындайтын ымыраға келу келісімінің шарттарын қабылдауға сендіреді, мұның тараптар үшін шешуші мәні бар. Татуластыру рәсімдері сәтті аяқталған жағдайда татуласу келісімінің шарттарын орындау мүдделі адамдар үшін міндетті болып табылады. Сот актілерін орындау азаматтық істер бойынша сот ісін жүргізу жүйесіне кіреді және процестің түпкілікті сатысы болып табылады27.
Жапонияда 2004 жылдан бастап штаттан тыс судьялар институты енгізілді – бұл мүдделі адамның өтініші негізінде және өзі талап қою ісін жүргізуді қозғағанға дейін азаматтық және отбасылық даулар бойынша татуластыру рәсімін жүзеге асыра отырып, адвокаттар аптасына бір рет сотта жұмыс істейтін жүйе. Штаттан тыс судьясы бар алқаның істі қарағаны үшін мемлекеттік баж сотқа талап қою бергені үшін алынатын мөлшерлеменің жартысын құрайды және ол берілген кезде кейіннен ескеріледі.
Достарыңызбен бөлісу: |