М. С. Атабаева PhD доктор, профессор
дастарқан шетінде малдасын құрып, оюлы бүйрек ожаумен қымызды
жүктеу/скачать 2.57 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- «Биебауға»
| дастарқан шетінде малдасын құрып, оюлы бүйрек ожаумен қымызды өзі
сапырып отыр. Бетіне бүртік-бүртік май түскен уыз қымыз сырлы тегенеде баяу көпіршіп тын алады. Алғашқы қымыздан ауыз тигенше, асыққан жұрт еріндерін жалап еріксіз жұтынады. Алайда үй иесі асығатын емес, қою қымызды көтере-көтере сапырып, жағалай тұрған кеселерге құя бастады. Зипа бір тізерлей жайғасып, қос білезік салған ақ білегін соза жұртқа қымыз әперіп отыр. Кеселерге түгел қымыз құйылып болғасын, бидің өзі қол жайып бата істеді ... – Нұғыманның қай қыры екенін кім білсін, жаңа кісі жіберіп, «Биебауға» шақырыпты,-деді. – Не істейміз, балам? Барамыз ба? (Қ.Жұмаділов) Бұл мәтін биебау салтының бір көрінісін бейнелейді. Мәселе шақырылған адамның санында емес, дәстүрді құрметтеуде болып отыр. Жыл айналып бір келетін бие байлау маусымын ежелгі қазақ аса қадірлеген, сағынышпен күткен. Осы салтанатқа теңде жатқан қадірлі ыдыстарын шығарып, қыз-келіншек әдемі киімдерін киіп, әшекейлерін тағынған. Шағын мәтіннен атадан балаға ауысып келе жатқан қолөнері бұйымдарының неше үлгілерін, материалдық мәдениет пен рухани мәдениеттің тоғысуынан пайда болған салтты көруге болады. Ең бастысы қымызды баптау – өнер, оны үлкен аналар, салихалы бәйбішелер атқаратын болған. Осы өнерді ұрпақтарына үйретіп отырған. Бұл – мәдениеттің кумулятивтік қызметі. Ал бие ағытылар алдында ел-жұрт қайта жиналып, сірге жияр жасап, өткен жазға ризашылығын білдіріп, келер көктемде тағы да мал-жаны аман кездесуге үміт артады. С.Кенжеахметов сірге жиярдың кей аймақтарда сірге мөлдіретер деп аталатынын айтады. Сірге жияр/сірге мөлдіретердің қазақтың жомарттық салтын көтере түсетін қасиетті дәстүр санайды [155,292-б.]. Бұл жомарттық қана емес, көшпенділердің өмір тәжірибесінен туған ғасырларға созылып келе жатқан дәстүр. Осындай этномәдени бірліктер арқылы қазақ этносының көшпелі тұрмысы, мінез-құлқы, олар бағалаған, пір тұтқан құндылықтары айшықталады. Қымыз – қазақ халқы үшін құндылық. Оның құндылық деңгейі биебау/қымызмұрындық/ қымызмұрын/қымыз тұрып, жүктеу/скачать 2.57 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|