Мағжан ЖҰмабаев педагогика
Баланың фантазиясы һәм оның ѳркендеуі
жүктеу/скачать 1.6 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Бала ойыны.
| Баланың фантазиясы һәм оның ѳркендеуі. Ба-
лада қиял ерте оянады. Бірақ оның жанында суреттеу- лер аз болғандықтан, қиялы да бай емес. Әйткенмен де бала әсерленімпаз болғандықтан, оның аз, тайыз қия- лы ашық, жанды болады. Бала түсін ѳңім деп біледі. Балаға дүниедегі бар заттың бәрі жанды сықылды кѳрі- неді. Баланың түсінуінше дүниеде мүмкін емес нәрсе жоқ. Бәрі мүмкін, бәрі болатындай. Бала ертегінің бәрі шын деп ұғады. Жоғарғы ерні қыбырлап, тѳменгі ерні жыбырлап Қобыландының Тайбурылы сѳйлейді де- сең, кѳк ешкінің құйыршығы жұлынып қалған соң, бір құйыршық бала болыпты десең, қотыр тай құрық сал- ғанда құнан болды, жүгендегенде дѳнен болды, ертте- генде бесті ат болды десең, бала осылардың бәрін шын кѳреді. Ертегі. Жан тұрмысы ѳркендеу үшін, яғни ойы, ақы- лы кеңейіп, құлқы түзеліп, тілі баю үшін жас балаға ертегі – тым қымбат нәрсе. Бала ертегіні жан-тәнімен тыңдайды. Ертекке шын кѳңілімен нанады. Бала құр- ғақ ақылды ұқпайды. Жандандырып, суреттеп алып келсең ұғады. Мысалы, балаға ѳтірік айтпа деген құр- ғақ сѳзің желге айтылғанмен бірдей. Егер сен балаға ѳтірікші туралы ертек айтсаң, сол ертекте ѳтірікшінің ѳтірігінен қор болғанын, зиян кѳргенін суреттеп алып келсең, міне, бала ѳтірік айтпау керек екендігін сон- да ұғады. Қысқасы, балаға ертегі – тым қымбат нәрсе. Бірақ ертегінің ертегісі бар. Кейбір ертектер баланы бұзудан басқаға жарамайды. Мысалы, дию, пері, жал- мауыз кемпір, аруақ, кѳрден кебінін жалмап шығатын обыр, жын- шайтан секілді ертегілерді балаға айту тіпті дұрыс емес. Мұндай ертегілер баланы бұзады, қорқақ, 97 «Асыл мұра» сериясы жасық қылады. Қазақтың баланы «бѳки келеді», «қы- зыл кѳз келеді» деп қорқытулары да тым-ақ жарамай- тын іс. Бала ойыны. Баланың қиялы әсіресе ойыңда жа- рыққа шығады. Ойын – балаға кәдімгідей бір жұмыс. Ойнағанда бала әсерлерімен пайдаланады. Айнала- сындағы тұрмыста нені кѳрсе, соны істейді. Мысалы, қазақ баласы біреуі ат болып қашады, біреуі құрық са- лады. Шырпыларды тізіп-тізіп кѳш жасайды. Балшық- тан мал жасайды, қуыршақтан қыз жасап, таныстыра- ды, күйеу келтіреді, құда түсіреді. жүктеу/скачать 1.6 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|