Мазмұны кіріспе түркі халықтары дүниетанымында «әйел» бейнесінің өзіндік ерекшеліктері
жүктеу/скачать 0.63 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Қайын-жұрт арқылы туысқандық та өз ішінде төртке бөлінеді
| Қан арқылы туысқандық (жақын адамдар)
Қайын-жұрт арқылы туысқандық (екі жастың некесінен кейін қосылған туысқандар) Қан арқылы туысқандықтың өзі төртке бөлінеді: А) Birinci Dereceli Akrabalar - Бірінші дәрежелі туысқандар Отбасының ішіндегі адамдар (Anne-baba ve çocukları): Anne (Valide) – ана Kız (Kızan) – қыз бала B) İkinci Dereceli Akrabalar– Екінші дәрежелі туысқандар Отбасының екінші тармағы (Büyüklüğüne ve doğum sayısına göre): Kız kardeş – сіңілі/қарындас Abla –әпке Anneanne – анансының шешесі (апа/әже) Babaanne – әкесінің шешесі (апа/әже) C) Üçüncü Dereceli Akrabalar – Үшінші дәрежелі туысқандар Отбасының үшінші тармағы – шеше жағынан апалы-сіңлілер және олардың балалары (Babasının ve annesinin kız kardeşleri): Teyze – анасының әпкесі Hala – әкесінің әпкесі D) Dördüncü Dereceli Akrabalar – Төртінші дәрежелі туысқандар Әке-шешенің бауырларының балалары (Yeğenler ve Böleler) Teyze kızı/Teyzezade – Шешесінің қарындасының немесе сіңлісінің қызы Hala kızı/Halazade - Әкесінің қарындасының немесе сіңлісінің қызы Yeğen - жиен Böle - бөле Kuzin – екі жақта да қарындасының немесе сіңлісінің қызы (ор. кузина) Бөле және жиен сөздері қызға да ұлға да бірдей қолданылады. Жыныс жағынан бөлінбейді. Ал қызға арналып айтылатын kuzin сөзі француз тілінен енген кірме сөздердің қатарына жатады. Белгілі бір дәрежеден кейін туысқандар бір біріне «алыс туысқандар» болып келеді. Түрік тілінде оларға мысал келтірсек, «babamın dayısının oğlunun karısı» (әкемнің ағасының ұлының әйелі) деген ұзын тізбек шығады. Қайын-жұрт арқылы туысқандық та өз ішінде төртке бөлінеді: А) Birinci Dereceli Akrabalar - Бірінші дәрежелі туысқандар Қыздың күйеуінің жақын туысқандары (Eşinin ailevi akrabaları) Kayınana/Kayınvalide – ұлдың шешесі, қайынана В) İkinci Dereceli Akrabalar– Екінші дәрежелі туысқандар Күйеуінің қарындастары немесе сіңлілері (Eşinin kardeşleri): Baldız - балдыз Görümce – күйеубаланың қарындастары немесе сіңлілері C) Üçüncü Dereceli Akrabalar – Үшінші дәрежелі туысқандар Күйеубаланың бауырларының әйелдері (Kardeşlerinin karıları): Yenge – жеңге немесе абысын (үлкен бауырының әйелі) Elti – ажын (кіші бауырының әйелі) D) Dördüncü Dereceli Akrabalar – Төртінші дәрежелі туысқандар Екі жастың аналарының бір-біріне құдандығы (Eşlerin annelerinin birbirlerine göre durumudur) Dünür – құда (әйелге қатысты айтатын болсақ, құдағи) Қан арқылы туысқандық пен қайын-жұрт арқылы туысқандықтан басқа туған ана және өгей ана (Öz-Üvey olma durumu) түсініктері бар: Öz anne – туған шеше Üvey anne – өгей шеше Süt anne – баланы туғанынан емізген әйел (туған емес) жүктеу/скачать 0.63 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|