News on Japan’s International Relations 03

2. News on Japan’s International Relations 03.04.2007. http://ishingen.wordpress.com/tag/territorial-disputes/

4. «Территориальные притязания Пекина: современность, история», стр.140

5. Энциклопедия Японии. Cairo Declaration. http://www.cultline.ru/archiv/k/3128/

6. Куликов В. Как не поссориться с соседом. http://www.ng.ru/sodr/2002-03-11/11_japan.html

7. Diaoyu Islands Dispute. Cheng-China Huang (June 1997) http://www.american.edu/TED/ice/diaoyu. htm#note2#note2

8. Military. Senkaku/Diaoyutai Islands. http://www.globalsecurity.org/military/world/war/senkaku.htm

9. Куликов В. Как не поссориться с соседом. http://www.ng.ru/sodr/2002-03-11/11_japan.html

10. Великая Эпоха (Epoch Times International) - международный информационный проект Власть любой ценой: Настоящая история китайца Цзян Цзэминя. 04.12.2006.

11. Military. Senkaku / Diaoyutai Islands. http://www.globalsecurity.org/military/world/war/senkaku.htm

12. Хроника событий. http://www.otechestvo.org.ua/hronika/2004_08/h_9_01.htm

13. «Территориальные притязания Пекина: современность, история». - С.137.

14. Колосков Б. «Внешняя политика Китая 1969-1976 гг.». - М., 1977, стр. 218-219.

15. Новости в мире. http://www.explan.ru/archive/2004/14/diary.htm

16. Журнал «Управление персоналом» Новости. http://www.top-personal.ru/newsissue.html?6732

17. Газета «Правда» Новости. 24.03.2004.

18. Новости в мире. 24.05.2005. http://palm.newsru.com/world/24may2005/obostrenie.html

19. Свободная энциклопедия. Treaty of Peace and Friendship between Japan and the People's Republic of China 1978. http://ru.wikipedia.org

20. Доклад Крайзис Груп N°108. Азия 15.12.2005. http://www.crisisgroup.org/home/index.cfm?l=3&id=3834

Следует подчеркнуть, что Казахстан на протяжении всех лет независимости проводит достаточно взвешенную и продуманную внешнюю политику, основу которой составляет многовекторность.

Многовекторность как системное проведение внешней политики начала складываться в первой половине 1990-х годов. Казахстан с получением независимости получил и немало проблем: тысячу с лишним советских ядерных боеголовок, огромную территорию, которую надо было охранять, разнородное полиэтничное население. К этому надо добавить соседство с двумя гигантами – Россией и Китаем, и соответственно – протяженные и незащищенные границы и нерешенные пограничные проблемы, богатейшие природные ресурсы, на которые имели виды близкие и дальние соседи, удаленность от морских и мировых коммуникаций [1]. В этих условиях было необходимо проведение такого внешнеполитического курса, который бы позволял «корректировать» естественные географические недостатки и использовать определенные преимущества. Учитывая данный факт необходимо отдать должное руководству страны, которое в такой важный период приняло решение о проведении многовекторной внешней политики.

Президент Н.А. Назарбаев определил многовекторность следующим образом: «развитие дружественных и предсказуемых взаимоотношений со всеми государствами, играющими существенную роль в мировых делах и представляющими для нашей страны практический интерес. Казахстан в силу своего геополитического положения и экономического потенциала не вправе замыкаться на узкорегиональных проблемах. Это было бы не понятно не только нашему многонациональному населению, но и всему мировому сообществу» [2]. Позднее, выступая на расширенной коллегии МИД РК 11 сентября 1996 года он подтвердил, что «в свое время верно был определен многовекторный характер международной политики страны».

Касымжомарт Токаев, бывший министр иностранных дел Казахстана, говоря о начальных этапах формирования внешней политики страны, совершенно ясно подчеркивает, что именно на первом этапе - декабрь 1991-1993 гг. «был сформулирован принцип многовекторности дипломатии Казахстана, который сегодня является стержнем внешнеполитической деятельности страны» [3].

Ряд экспертов, говоря о времени появления принципа многовекторности, указывают на более поздние сроки - вторая половина и конец 90-х годов XX века, что не соответствует действительности.

Очень важным также представляется отметить, что во внешнюю политику других государств постсоветского пространства многовекторность пришла позднее, и только в Казахстане она проводится с самого обретения независимости, достаточно последовательно и без существенных колебаний.

Что же такое многовекторность?

Совершенно очевидно, что данного определения не найти в современном политологическом словаре. Но если обратиться к этимологии слова «вектор», то можно перевести его как «несущий» и означает отрезок определенной длины и направления. Такое определение дает учебник математики пятого класса. Но этот термин применим не только в математике, но и тогда, когда мы говорим о разнонаправленной внешней государства.

Основываясь на отдельных замечаниях политиков, экспертов и исследователей по теме, прежде всего, на анализе реалий внешнеполитической деятельности государств можно сделать вывод о том, что многовекторная внешняя политика – это независимая самостоятельная внешняя политика, отличительной чертой которой является сбалансированное и равномерное отношение одновременно с разными важными центрами сил и основными мировыми и региональными игроками.

Также можно говорить, что это означает проведение тонкого и сбалансированного геополитического курса, искусную игру на противоречиях между важнейшими центрами силы современного мира, направленную на то, чтобы обеспечить национальные интересы страны и максимально ослабить зависимость [4].

Можно также говорить конкретно о многовекторности Казахстана и сослаться на определение главы государства, приведенное выше, которое было артикулировано им в начале 1990-х, а также в 2006, которая в рамках послания определяется как «дальнейшая реализация сбалансированного и ответственного внешнеполитического курса, учитывающего интересы Казахстана и динамику регионального и мирового развития» [5]. То есть можно говорить, что многовекторность продолжает оставаться основой внешней политики Казахстана. Здесь уже конкретно определены «отрезки и направления векторов»: союзнические отношения с Россией, отношения сотрудничества и добрососедства с Китаем, стратегическое партнерство с Соединенными Штатами Америки, интеграция со странами Центральной Азии, взаимовыгодные связи с Европейским союзом и государствами Азии [см.5].

Говоря о многовекторности применительно к государствам Центральной Азии можно предположить, что это вполне нормальное состояние внешней политики этих стран в условиях переходного периода в эпоху глобализации.

Можно также предположить, что выбор многовекторной внешней политики для большинства бывших советских республик в 90-е годы и позже был единственным верным способом, методом и средством выживания и гарантом от диктата других государств, а также возможностью максимально ослабить свою зависимость от них. Так, по мнению авторитетных экспертов термин многовекторность был призван обозначать независимую, неангажированную и свободную в своем выборе внешнюю политику молодого государства. На самом деле за многовекторностью крылось балансирование между различными геополитическими центрами силы, оказывавшими влияние на Казахстан и на Центральную Азию в целом [см.1]. С этим трудно не согласиться, если вспомнить, в каком положении оказался Казахстан в начале 1990-х гг.

По мнению отечественных экспертов существует ряд факторов, объясняющих необходимость проведения многовекторности во внешней политике Республики Казахстан:

1. Расположение РК на обширной территории между двумя крупными державами, как РФ и КНР;

2. Незащищенные границы и нерешенные пограничные проблемы;

3. Отсутствие прямого выхода к мировым морским коммуникациям, доступ к которым возможен лишь через территории сопредельных государств;

4. Давление мировых центров сил и региональных держав;

5. Богатейшие природные ресурсы, на которые присматривались близкие и дальние соседи;

6. Относительно малый объем казахстанской экономики по сравнению с размерами территории;

7. Военная слабость;

8. Рассредоточенность (дисперсность) населения.

Учитывая данные факторы, можно сделать вывод о том, что многовекторность является именно тем инструментом, который позволяет корректировать естественные недостатки и использовать имеющиеся преимущества Казахстана.

Необходимо признать, что за восемнадцать лет независимости многовекторность внешней политики принесла немало «плодов» Казахстану на пути к вхождению в мировое политическое и экономическое сообщество, а также укреплению международных позиций.

Сегодня можно говорить о возникновении качественно новой геополитической и геоэкономической ситуации в мире, что заставляет Казахстан пересмотреть собственное положение в мире. К факторам, определяющим «новую» ситуацию можно следующие: завершение трансформационного периода в Казахстане; возросшее региональное влияние Казахстана; неопределенность и незавершенность интеграционных процессов в Центральной Азии и СНГ; изменение геополитической ситуации в мире, баланса международных центров силы; возникновение новых вызовов и угроз; острые кризисные явления в мировой экономике [6].

В конкретной форме геополитические изменения, которые способны непосредственно отразиться на международном положении и безопасности Казахстана, сводятся к следующему: ослабление политического Запада, которое включает в себя геополитическое перенапряжение США, имманентные проблемы американской экономической системы, падение роли доллара, институциональные и структурные проблемы Европейского Союза, во многом вызванные расширением ЕС [6, С.88].

Выдвижение на первый план новых экономических центров силы (большинство из которых находятся в непосредственной близости от Казахстана), среди которых Россия, Китай и Индия вынуждает Казахстан задуматься о новых перспективах и вызовах. Также в геополитической близости от Центральной Азии одновременно происходит демографическое расширение и экономический подъем региональных держав (Иран, Пакистан и др.), что не может не отразиться на положении ЦА и собственно РК [6, C.89].

Одним из главных приоритетов политики Республики Казахстан является содействие развитию национальной экономики в условиях глобализации посредством обеспечения равноправных позиций страны и казахстанского бизнеса в системе мирохозяйственных связей.

Республика Казахстан не позиционирует себя как глобального игрока, основные интересы Казахстана сосредоточены на региональном уровне, что, однако не исключает активного участия Казахстана в решении глобальных проблем современности. Исходя из своего географического положения и с учетом стратегических интересов, Республика Казахстан намерена и далее укреплять экономическое и политическое сотрудничество по выбранным ранее внешнеполитическим направлениям, создавая при этом прочную основу для стабильности, открытого диалога и взаимодействия в регионе.

Таким образом, можно сделать вывод о том, что многовекторность внешней политики является объективной необходимостью, которая за время существования независимого Казахстана внесла много позитива на пути достойного вхождения в мировое сообщество. Одним из ее результатов можно считать то, что Казахстан является успешным региональным государством, инициатором и локомотивом интеграционных процессов в регионе, а также активным участником региональных и глобальных структур.

_____________________________

1. 
   Лаумулин М.Т. Многовекторность внешней политики Казахстана - плюсов больше, чем минусов, http://www.centrasia.ru/newsA.php?st=1078126740
   
2. 
   Назарбаев Н.А. Укреплять международные позиции Казахстана. - //www.president.kz
   
3. 
   Абдунаби Сатторзода Некоторые теоретические аспекты многовекторности во внешней политике государств Центральной Азии, http://www.easttime.ru/analitic/1/206.html
   
4. 
   Калишевский М. Казахстан: От «многовекторности» внешней политики к «многополярности» СНГ. Часть I,20.03.2007, http://ferghana.ru /article.php?id=4994
   
5. 
   Послание Президента Республики Казахстан Н.Назарбаева народу Казахстана. 1 марта 2006 г. //www.president.kz
   
6. 
   Лаумулин М.Т. Внешнеполитическая стратегия Казахстана в современной геополитической обстановке,// Казахстан в глобальных процессах, №1, С.88-101
   

Осы НАТО-ның жаңа рөліне сәйкес КСРО ыдырағаннан кейін пайда болған мемлекеттермен де қарым-қатынастар жаңа деңгейде орнатылды. Осы посткеңестік мемлекеттердің қатарында Қазақстан Республикасы өзіндік орынға ие.

Қазақстан мен НАТО-ның қарым-қатынастары НАТО-ның бұрынғы Бас хатшысы
М. Вернердің 1992 жылғы қарашадағы Алматыға сапары кезінде және Президент
Н.Ә. Назарбаевтың 1993 жылғы ақпанындағы НАТО-ның штаб-пәтеріне ресми сапары кезінде басталды. Содан бері Альянстың саяси және әскери басшылығының өкілдері Қазақстанға бірнеше рет келу барысында екіжақты қатынасты нығайтты.

1992 жылы Қазақстан Шығыс Еуропа мен бұрынғы Кеңес Одағының тәуелсіз мемлекеттерімен ынтымақтастықты жолға қою үшін арнайы құрылған НАТО органының – Солтүстік Атлантика ынтымақтастығы кеңесінің (қазір – Еуроатлантикалық әріптестік кеңесі) мүшесі болғаны белгілі. Қазақстан мен НАТО-ның Солтүстік Атлантика Ынтымақ-тастық Кеңесі желісі бойынша өзара іс-қимылы іскерлік пен өзара тиімді сипат алуда.

1994 жылғы 27 мамырда «Бейбітшілік жолындағы әріптестік» атты негізгі құжатқа қол қойып, Қазақстан осы Бағдарламаға қатысушы 19-ыншы мемлекет болды. Екіжақты қатынастар 1994 жылғы желтоқсанда Қазақстан мен НАТО-ның арасындағы өзара қарым-қатынастарды орнатқан құжатқа қол қоюы нәтижесінде дамуда. Ол құжат ұлттық қорғанысты жоспарлау мен қаржыландыруды, қарулы күштерге демократиялық бақылау жасауды қамтамасыз етуді, бейбітшілік пен гуманитарлық операцияларды қолдау жөніндегі миссияларды жүзеге асыруға жекелеген бөлімшелерді әзірлеу мақсатында бірлескен жаттығуларды жоспарлау мен өткізуді, қарулы күштер үшін кадрлар даярлауды қамтиды.

Әскери байланыстарды қатаң салыстырған шеңберде диверсификациялау, Еуропа қауіпсіздігі жүйесіне белсенді қосылу республика мүддесіне сай келеді. Хельсинки қорытынды актісінің он қағидасының арасында – шекаралардың мызғымастығы, мемлекеттердің территориялық тұтастығы мен күш қолданбау немесе күш қолданамын деп қоқан-лоққы жасамау бар. Бір осының өзі Қазақстанның НАТО-мен байланысты кеңейту және Еуропадағы Қауіпсіздік пен ынтымақтастық жөніндегі кеңестің жұмысына қосылу ниетін ақтайды, ал біз бұрынғы одақтың құқықты мирасқорларының бірі ретінде кеңеске қатысушы болып отырмыз [2].

Әрқашан бейбітшілікті дәріптеген Қазақстан ядролық қаруды таратпау туралы келісімге қосылды. Осы келісімге қол қоюда қауіпсіздігіміздің мүддесін ескере отырып, біздің түпкі ниетіміз ядролық әлеуетсіз аумақтық тұтастық пен қолсұқпаушылық кепілдігіне ие болып белгіленді.

Біздің еліміз Орталық Азия мемлекеттерінің ішінде алғашқылардың бірі болып НАТО-ның «Жоспарлау және шолу үрдісі» бағдарламасына қосылған болатын.

НАТО-ның «Бейбітшілік жолындағы әріптестік» бағдарламасы бойынша жүзеге асырылатын іс-шараларға Қазақстан Қауіпсіздігінің Кеңесінің қатысып келе жатқанына жеті жылдан асты.

Біздің еліміз аумағында өткізілетін халықаралық оқу-жаттығулардың барысында қазақстандық әскер сарбаздары мен сардарлары әлемнің алдыңғы қатарлы елдерінің әскери қызметшілерімен тең дәрежеде үзеңгі қағыстырып, шеберліктерін шыңдай түсуде.

Қазақстан «Жоспарлау және шолу үрдісі» бағдарламасына қосылысымен 2003 жылдың шілдесінде Қазақстан мен НАТО-ның Техникалық қызмет көрсетумен қамтамасыз ету жөніндегі ұйымы материалдық-техникалық қамтамасыз ету саласындағы ынтымақтастыққа қатысты түсіністік туралы меморандумға қол қоюы өзара байланыстың тағы бір қырын көрсетеді.

Қазіргі уақытта Қорғаныс министрлігі меморандумды іске асыруға бағытталған алғашқы кезектегі міндеттерді жүзеге асыруда.

Осыған қатысты Қорғаныс министрлігінің желісі бойынша біз тұңғыш рет Альянс+1 форматының деңгейіне шықтық.

Қазақстан аймақта алғашқы болып бітімгершілік күштерін дамыту бағдарламасын әзірледі. НАТО елдерімен әскери-техникалық ынтымақтастық нәтижесінде «Қазбат» 2002 жылы толықтау НАТО стандарттары бойынша жасақталды. Сондай-ақ екі мемлекеттің меморандумына сәйкес «Қазбат» бітімгершілік батальоны БҰҰ «Көгілдір каскаларының» құрамына енді.

Америкалық әріптестерімен мейлінше ширақ та серпінді жүргізілген бірлескен келіссөздердің әріптестік қатынастар орнату үшін негіз болғанын атап айтуымыз керек. Өйткені ядролық қару, өз еркімен ядролық жарақтан бас тартып отырған мемлекеттің қорғанысы мен қауіпсіздігін қамтамасыз етуге жол ашу мәселелері талқыланды. Бұл мәселелердің ерекшелігінің өзі өзара сенім деңгейінің барынша биік болуын және екі жақтың да ой-ниетінің таза болуын көздейтін еді [3].

Егер тұтас Қазақстан-Америка қатынастары жайында сөз қозғайтын болсақ, онда біздің Қазақстан аумағындағы ядролық жарақтың тағдыры туралы мәселені талқылаудан бастап әр қадам сайын ұзақ мерзімді достық, өзара сенім мен құрмет қатынастарына негізделген кең ауқымды, өзара әрі жемісті ынтымақтастыққа қарай ілгерілей бердік деу керек. Қазірдің өзінде саясат, экономика, мәдениет, білім беру, экология, ғылым мен технология, денсаулық сақтау және басқа салалардағы байланысты күшейту жөніндегі уағдаластыққа қол жеткізілді. Қазақстанның қауіпсіздігін, тәуелсіздігін, аумақтық тұтастығы мен демократиялық дамуын қамтамасыз ету мәселелерінің де маңызы мейлінше зор. Бұл салалардағы ынтымақтастық екіжақты негізде де, сондай-ақ жұмыс істеп жатқан халықаралық және аймақтық қауіпсіздік құрылымдарының: БҰҰ-ның, Еуропадағы қауіпсіздік пен ынтымақтастық жөніндегі кеңестің, Солтүстік Атлантикалық ынтымақтастық кеңесінің шеңберінде де жүзеге асырылатын болады. Біз «он алтының» НАТО-ны кеңейту жөніндегі бастамасына да Еуропадағы және оған іргелес аудандардағы қауіпсіздік жүйесін нығайтуға қызмет ететін уақтылы әрі келешегі біршама кемел шара ретінде қараймыз. Біз үшін НАТО-ның «Бейбітшілік жолындағы әріптестік» бағдарламасының шеңберінде ашылатын аймақтық қауіпсіздік пен қатысушы елдердің қорғаныс әлеуетін нығайту мүмкіндігінің де айрықша маңызы бар.

Қазақстан мен НАТО арасындағы саяси байланыстар да нығаюда. 1998 жылы Қазақстанның сыртқы саяси қорғаныс ведомстволары басшыларының Альянс басшылығымен және оған қатысатын бірқатар мемлекеттердің жоғары лауазымды өкілдерімен кездесулері өткізілді. Бір мезгілде Қазақстанның экологиялық мәселелерін шешудегі (Семей, Арал) Альянстың мүмкіндіктерін пайдалану, «Ғылым бейбітшілік үшін» бағдарламасы әріптес елдердің НАТО елдері ғалымдарының осы заманғы ғылыми-техникалық әзірлемелеріне қол жеткізуге, сондай-ақ ұлттық экономика мен ғылымның мүддесі жолындағы жобаларды жүзеге асыруда қаржылық көмек алуға мүмкіндік береді. Қазақстан қазірдің өзінде НАТО комитетінің бірқатар басымдық берілетін жобаларына, оның ішінде Каспий экологиясы жөніндегі жобаға қатысып келеді. Мәселен, қазақстандық ғалымдардың екі жобасы НАТО-ның Ғылыми комитеті сарапшыларының мақұлдауына ие болды (екеуі де ядролық және қауіпсіздік мәселелеріне қатысты).

Біздің еліміздің басшылығы Қазақстанның Альянспен қатынасын дамытудың жаңа басымдықтарын белгіледі. Бірінші кезекте өзара іс-қимылдың әскери-саяси астарына назар аударылады. Еуразия аймағындағы қауіпсіздік пен тұрақтылықтың мәселелері бойынша ақпарат алмасу, сондай-ақ өзара мүдделік білдіретін және тікелей жария дипломатияның тетіктеріне қатысты мәселелер бойынша тұрақты консультациялар өткізу маңызды бағыт болып табылады. Терроризм, экстремизм, есірткілердің заңсыз айналымы сияқты жаңа қауіп-қатерді ауыздау үшін НАТО әлеуетін пайдаланудың маңызы зор.

НАТО-ның әскери күші, жұрттың күткеніндей, Антитеррористік коалицияның жауынгерлік өзегі болды. Кезінде, 2001 жылдың 11 қыркүйегіндегі террористер шабуылы тұтастай альянсқа әскери шабуыл ретінде бағаланған болатын.

Тарихта тұңғыш рет 1949 жылғы ұжымдық қауіпсіздік туралы келісімнің ережесіндегі 5 бапқа жүгінім жасалды, онда НАТО-ның бір мүшесіне шабуыл жасалса, басқыншы елдерге қарсы шара қолдану үшін альянсқа қатысушыларды міндеттеу көзделген болатын.

Альянсқа қатысушылардың нақтылы әрекеті НАТО әуе күштеріне қарсы қорғанысы бақылауының 7 жүйесін, Шығыс Жерорта теңізіндегі НАТО-ның әскери-теңіз топтарын жандандыру және НАТО одақтастары мен серіктестерін талибтерге қарсы жүргізілетін әскери әрекеттерге жұмылдыру, сондай-ақ Ауғанстанның шаруашылығы мен қауіпсіздігін қалпына келтіру тұрғысында көрініс тапты.

«Бейбітшілік жолындағы әріптестік» бағдарламасы – осы беделді ұйыммен ынтымақтасудың неғұрлым пайдалы түрі. Оған қазірде 46 мемлекет қатысып отыр, оның ішінде Қазақстан да бар. Президент Н.Ә. Назарбаев былай деп атап көрсетті: «Бұл ынтымақтастықта Солтүстік Атлантика Одағының біздің қоғамды демократияландыру, экономиканы жаңғырту бағытымызды қолдауы, сондай-ақ республиканың жас армиясының аяғынан тік тұрып кетуіне көмек көрсетуі қызықтырады» [4].

1996 жылдан Қазақстанның Қарулы Күштері НАТО-ның «Бейбітшілік жолындағы әріптестік» бағдарламасын іске асыру мақсатындағы іс-шараларға белсенді түрде қатысуда. Біздің мемлекетіміздің аумағында өткізілген «Жәрдем», «Баланс-каяк», «Баланс-Барс», т.б. оқу-жаттығуларының барысында қазақстандық әскердің сарбаздары мен офицерлері жетекші мемлекеттердің әскери қызметшілерімен бірге қоян-қолтық әрекет жасап, өз шеберліктерін шыңдай түсті. Олар үстіміздегі жылдың шілдесінде Аэроұтқыр әскерлерінің, Ұлыбритания және АҚШ бөлімшелерінің қатысуымен өткен «Дала қыраны-2003» арнаулы-тактикалық антитеррорлық оқу-жаттығуларда да айтарлықтай тәжірибелер жинақтады. Оқу-жаттығуға 600-ден астам адам тартылды. НАТО-ның сарапшылары мен лауазымды адамдары Қазақстан мен НАТО арасындағы ынтымақтастықтың 2002 жылдан бастап даму үрдісін бірнеше рет атап өтті. Қазақстан «Жоспарлау және шолу процесі» (ЖШП) бағдарламасына кіргеннен кейін Қорғаныс министрлігі «Қазақстан Республикасы және НАТО ұйымы арасындағы материалдық-техникалық қамтамасыз ету саласындағы техникалық қамтамасыз ету мен қызмет көрсету жөніндегі (NAMSO) өзара түсіністік туралы меморандумға» бастамашы болды және оған 2003 жылғы шілдеде қол қойылды. Қазіргі уақытта Қорғаныс министрлігі меморандумды іске асыруға бағытталған бірінші кезектегі міндеттерді айқындады.

Сонымен қатар Қазақстан НАТО-мен және басқа серіктес мемлекеттермен «Бейбітшілік үшін әріптестік»  бағдарламасы және Еуроатлантикалық серіктестік кеңесі аясында өзге бағыттардың кең ауқымы бойынша ынтымақтастық жүргізеді. Үстіміздегі жылдың шілде айында кезекті СЕАП қауіп­сіз­дік форумын 2009 жылдың жа­зында өткізу туралы Қазақ­стан­ның ұсынысына НАТО оң баға берді. 2009 жылы Қазақстан Республикасында Парла­мент­ара­лық Роуза-Рота семинарын ұйым­дастыру туралы келісімге қол жеткізілді. Қазақстан Орталық Азия елдерінің ішінде ең белсенді әріптестердің бірі болып отыр. Қазақстан мен НАТО арасын­дағы ынтымақтастықтың негізі 2006 жылдың қаңтарында қабыл­дан­ған әріптестік әрекеттердің жеке жоспары болып табылады.

Осы фактілерді біздің әріп­тес­теріміз барынша ескеріп отыр. Мәселен, Парламент ассам­блея­сының жаңа төрағасы Джон Тэн­нер Қанат Саудабаев мырзамен кездесу кезінде өзінің Қазақ­стан­ға келгісі келетіндігін, өйт­кені бұл ел Сол­түс­тік­ат­лан­тикалық Альянс үшін де, сон­дай-ақ АҚШ-тың жаңа әкім­шілігі үшін де жаңа тірек алаңы болатындығын атап айтты. Тэн­нердің сөзіне қарағанда, пре­зи­дент сайлауында жеңіске жеткен дем­ократтар біздің респуб­ли­камызбен бұдан да тығыз қарым-қатынас жасағысы келетін сыңайлы. НАТО-ның Бас хатшысымен және өзге де дипло­мат­тар­мен кездесу барысында әріп­тестер арасындағы ын­ты­мақ­тастықтың қарқыны мен дең­гейіне қанағаттанғандық білді­ріл­ді. Схеффер мырза Сауда­баев­қа Альянстың Қазақстанды өңірлік лидер ретінде мойын­дай­тындығын айтты. Сондықтан да біздің елімізбен ынтымақтастық әскери-саяси ұйым үшін өте маңызды. Сонымен бірге ол НАТО және ШЫҰ, ҰҚШҰ ара­сында Орталық Азия және Қазақ­стан елдері арасындағы ын­тымақтастық үшін бәсеке болмауы керектігін атап көрсетті. Оның сөзіне қарағанда, бұл ұйымдардың барлығы бір ғана мақсатқа өңірдегі тұрақты­лық­ты нығайтуға ұмтылады.
Біздің ынтымақтасты­ғы­мыз жалпы мүдделер мен жалпы құндылықтарға негізделген. Сіздің еліңізде қауіпсіздік фору­мының өткізілуі және Қазақ­станның ЕҚЫҰ-дағы төр­аға­лығы – республиканың халық­ара­лық аренада елеулі рөл атқара алатындығының айқын белгісі болып табылады, – деді Яап де Хооп Схеффер.

НАТО-ның Парламенттік ассамблеясы жұмысын аяқта­ған­н­ан кейін Мемлекет хатшысы Қ. Саудабаев қазақстандық БАҚ-қа сұхбат берді. Ол осы сұх­­батта Парламент ас­сам­блея­сы сияқты елеулі ұйымның өт­кізген жиынына біздің еліміз­дің қатысуы Қазақстанға деген жоғары қызығушылықтың бар екенін көрсетеді. «Біздің еліміз Орталық Азия елдерінің ішінде осындай үлкен әріптестік деңгейіне қол жеткізіп отырған бірден-бір ел»,- деп атап көрсетті.

Қазақстанның өкілдері сыртқы істер мен қорғаныс министрлерінің кездесуі, елшілер деңгейіндегі ай сайынғы кеңес, Саяси, Әскери-саяси басшылық комитеттерінің, Экономикалық Директораттың, Ғылым мен Экология жөніндегі комитеттердің, Әріптестіктің жеке-дара бағдарламасын тереңдету жөніндегі НАТО комитетінің, Еуроазиялық әріптестік кеңесі елдерінің қарулы күштерінің бас штабының бастықтарының форумдары мен комитеттерінің жұмысына қатысып жүр.

Қазақстан мен НАТО арасындағы тығыз байланыстар соңғы кезде тек әскери саланы ғана қамтымай, қауіпсіздік саласында да көрініс табуда. НАТО мен Қазақстан ғылыми салада да өзара қарым-қатынастарды дамытуда «Бейбітшілікке бағытталған ғылым» атты бағдарламасы ерекше рөлге ие. Осындай екі тараптың жаңа ынтымақтастық бағыттарының кеңейе түсуі НАТО мен Қазақстанның арасындағы байланыстардың келешегінің жақсы болатындығының көрінісіндей.

__________________________________
1 Торкунов Современные международные отношения и мировая политика. - 2006. – С. 58

2 Тоқаев Қ. Қазақстан Республикасының дипломатиясы. – Алматы: Гаухар, 2002.

3 Қазақстан мен НАТО-ның қарым-қатынастары // www.mfa.kz

4 Назарбаев Н. Сындарлы он жыл. – Алматы: Атамұра, 2003.

5. www.nato.int.

6. www.vikepidia.ru