Мемлекеттік бағдарламасы
жүктеу/скачать 0.97 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Редакциялық алқа
- Жауапты шығарушы: Г.Құрманғали, А.Әбдірәсілқызы.
|
2-том
ҚАЗАҚ ӘДЕБИЕТІНІҢ ТАРИХЫ Ежелгі дәуір және орта ғасыр әдебиеті «МӘДЕНИ МҰРА»
2-TOM
Ежелгі дәуір және орта ғасырлардағы әдебиет Жалпы редакциясын баскарғандар - ҚР Ұлттық Ғылым академиясынын академигі Сейіт ҚАСҚАБАСОВ және филология ғылымының кандидаты Серікқазы ҚОРАБАЙ АЛМАТЫ, 2006
Қ 18 Қазақ әдебиетінің тарихы. Он томдық. 2-том. Алматы. ҚАЗақпарат, 2006. - 526 бет. ISBN 9965-651-06-9 "Қазақәдебиетітарихының" 2-томы ежелгіжәне орта ғасырәдебиетінеарналған. Түркітілдес халықтарға ортақ III-Х ғ.ғ. әдебиетбастаулары, Орхон-Енисей жазбаескерткіштері, "Қорқытатакітабы", "Оғыз-наме" жырлары, Х-ХІІғ. ғ. өмірсүргентүркіданаларыәл-Фараби, М. Қашқари, Ж.Баласағұни, Қ.А. Иасауи, А.Иүгнеки, С. Бақырғанишығармашылығы, XIII ғ. Құман (кыпшак) тіліндегіжазбамұралар- "Кодекс куманикус" сөздігі. Алтын Орда дәуіріәдебиетініңкөрнектіөкілдеріМ.Хорезми, Құтб, С.Сараи, т.б. сынды ақындардыңдастандарыталданып, олардыңежелгіәдебиеттарихындағыорныанықталады. Қазақәдебиетітарихынынбұрын аз зерттелгендәуіріжаңа көзқарастұрғысындапайымдалады. Томғақосымшаретіндеежелгіәдебиеткебайланыстыпайдаланылған еңбектердінбиблиографиялыккөрсеткішіберілді. ББК 83.3 •М.Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институты. 2006 © «КАЗакпарат» баспасы, көркемдеу, 2006 7 КІРІСПЕ Онтомдық "Қазақәдебиетітарихының" 2-томындаежелгідәуірәдебиеті мен орта ғасырлардағыкөнетүркіжазбаескерткіштері, Қарахандықтартұсындағыжәне АлтынОрда заманындағыәдебиеттүтастайқамтылып, жан-жақтызерттелген. Бұрындарызерттелгеншығармаларменқатаркейбіркөркемтуындыларғылымиайналымғаалғашретенгізіліпотыр. Зерттеубарысында тек қазақтіліндегіғанаемес, түркіхалықтарытілдеріндегі, араб, парсы, орыс, БатысЕвропа тілдеріндегіежелгіқазақәдебиетінеқатыстыдереккөздеріпайдаланылды. Томда ежелгі әдебиет тарихының хронологиялық шегіанықталып, негізгі даму кезеңдері айқындалған. Біздіңзаманымыздан бұрынғы кездегі әдебиет бастаулары көнетүркі әдебиеті (III-IX ғ.ғ.), Қарахандықтар тұсындағы әдебиет(Х-XII ғ.ғ.) және Алтын Орда әдебиеті (XIII-Х ғ.ғ.) төрткезеңге бөлініп қарастырылып, әр бөлімнің алдында кезеңәдебиеті туралы кіріспе мақалалар берілген. Монографиялықтарауларда көне түркі жазба ескерткіштері - "Күлтегін","Тоныкөк" жырлары, "Қорқыт Ата кітабы", "Оғыз-нама"дастаны туралы қамтылып, ежелгі әдебиеттің көрнектіөкілдері М.Қашқари, Ж.Баласағұни, А.Иасауи, А.Иүгнеки,С.Бақырғани, Хорезми, Рабғұзи, С.Сараи шығармашылығыжан-жақты зерттелген. "Кодекс куманикус" атты қыпшақтіліндегі сөздік әдеби ескерткіш түрғысынан талданған.Әлидің "Нахджул-Фарадис"шығармасы алғаш рет ғылыми Тұрғыда қарастырылып, сақ-ғүн дәуіріндегі әдебиет, Түркі-Қытай арасындағы мәдени мұралар, Иран мен Тұран әлемінеортақ рухани мұралар, Түркі-Моңғол бірлігі заманындағыәдебиет, орта ғасырлардағы қазақ даласында исламиәдебиеттің қалыптасуы туралы тұңғыш рет арнайы зерттеулер 8
Томда ежелгі қазақ әдебиетінің маңызды кезеңдері тарихижүйелікпен алғаш рет кең көлемде және кешенді түрдеқамтылған. Томды жазуға қатысқандар: филология ғылымыныңкандидаты, доцент С.С.Қорабай ("Алғы сөз"), ҚР YFAакадемигі, филология ғылымының докторы, профессорC.А.Қасқабасов ("Кіріспе"), филология ғылымының докторы,"Ахметпрофессор М.Жармұхамедұлы("Оғыз-наме",Иасауи"), филология ғылымының докторы, профессорH.Келімбетов ("Көне түркі әдебиеті", "Алтын Орда дәуіріәдебиеті"), филология ғылымының докторы, профессорШ.Ыбыраев ("Қорқыт Ата кітабы"), филология ғылымыныңдокторы, профессорA.Қ.Егеубаев("Қарахандықтартұсындағы әдебиет", "Жүсіп Баласағұн", "М.Қашқари"),филология ғылымының докторы, профессор А.Қыраубаеважәне Т.Қыдыр, филология ғылымының докторы Б.Әзібаева("Хұсам Кәтиб"),филология ғылымының кандидатыA.Түрғанбаев ("Құл Ғали"), филология ғылымыныңкандидаты Т.Қыдыр ("Түран жеріндегі рухани жәдігерлер","Сүлеймен Бақырғани", "Рабғүзи"), филология ғылымыныңкандидаты С.Қосан ("Кодекс Куманикус", "Әли", "Дүрбек"),филология ғылымының кандидаты А.Әлібекұлы ("Сақ-ғүнзаманынан жеткен әдеби сарындар", "Хорезми","СейфСараи", "Мысырдағы қыпшақ әдебиеті"), Г.Құрманғали("Ахмет Иүгнеки", "Құтб"), С.Қосан және Г.Құрманғали("Көне Қытай деректеріндегі түркілік әдебиеттің белгілері"),Д.Құдайбергенов ("Түркі-моңғол бірлігі тұсындағы әдебиүдерістер"), А.Әбдірәсілқызы ("Оғыз-қыпшақ заманындағыәдебиет", "Әл-Фараби"). 9 жүктеу/скачать 0.97 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|