Заң
психологиясы
156
Сот та іс қа рал ған да про ку рор-мем ле кет тік айып таушы жә-
не ад во кат-қор ғаушы қыл мыс жа салуын ың
шы найы се беп те рін
ашып, сот та лу шы ның пси хо ло гия лық мі нез де ме сін жа сап, сот қа
өз пайым-пі кір ле рін на ным ды түр де не гіз деп жет кі зу ле рі тиіс.
Іс тің сот та қа ралуына қа ты су атал ған тұл ға лар дан жо ға ры мә-
де ниет ті лік ті,
өза ра сый лас тық ты, кел ті ріл ген ай ғақ тар ға адал-
дық пен қа рауды, сот жа рыс сөз де рін де кә сі би әдеп ті лік ті сақ тау-
ды та лап ете ді. Кә сі би әдеп ті лік іс жүр гі зу ші ле рі мен дұ рыс әрі
жыл дам қа рым-қа ты нас ор на та бі лу ге не гіз де ле оты рып, сот тө-
ре лі гін іс ке асы ру мін дет те рін орын дау ға сеп ті гін ти гі зе ді. Про-
ку рор мем ле кет тік айып таушы кә сі би әдеп ті лі гі нің ба за сы ре тін-
де сот қа, қор ғаушы ға, жә бір ле ну ші ге, куә гер лер ге аса құр мет пен
қа рап, са на лы түр де әре кет ете бі лу, тө зім ді лік та ны та бі лу се зі-
мі не ерік бер меу қа бі лет те рі са на луы тиіс.
Про ку рор та ра пы нан көр се тіл ген әдеп сіз
қы лық тар ад во кат-
тың оған дө ре кі лік пен жа уап бер уіне не гіз бо ла ал май ды. Ад во-
кат са быр сақ тап, тө зім ді лік та ны тып, өзі не бе ріл ген құ қық та ры
шең бе рін де жа уап бе руі қа жет. Де ген мен қор ғаушы ның про ку-
рор та ра пы нан көр се тіл ген әдеп сіз дік ке нем құ рай лы қа ра ға ны да
орын сыз. Қор ғаушы ның ар-абы ро йына нұқ сан кел ті ре тін мұн дай
жағ дай, бір жа ғы нан, ад во кат тың же ке ба сы ның, екін ші ден, жал-
пы ад во ка ту ра ның бе де лін тү сі ре ді.
Іс жүр гі зу ба ры сын да қор ғаушы сот пен, тө ра ға мен ара да қа-
рым-қа ты на сын өр бі те жү ріп, олар ға
өзін қыл мыс тық іс тер ді
ше шу де, іс тің мән-жа йын анық тап, шын дық ты ашу да, заң ды әрі
дәйек ті үкім шы ға ру да се нім ді се рік бо ла ала тын ды ғын та ны туы
тиіс. Мұн дай қа рым-қа ты нас тың қа лып тас уына
көп жағ дайда
сот тың да ық па лы зор бо ла ды. Сот қор ғаушы ның заң ды жә не
уәж дел ген өті ніш-ті лек те рі не мұ қият қа рауы қа жет.
Сот тер геуі ба ры сын да ад во кат қор ға лу шы ға қо лай лы жағ дай
жа сап, қор ға лу шы ның кі нә сін ақ тайт ын не же ңіл де те тін ай ғақ тар
та бу ға ты ры сып, айып таушы пі кір-пайым да рын те ріс теу не олар-
ға кү мән кел ті ру ар қы лы бар лық іс-әре кет тер ге бел сен ді түр де қа-
ты са оты рып, өзі нің қор ғау жұ мы сын жал ғас ты ра ды.