Не саясаттану факультеті
жүктеу/скачать 95.2 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Ұсынылатын әдебиеттер
- Дәріс5. Тұлғаның әлеуметтенуі. Дәрістің мақсаты
- Әдістемелік нұсқаулар
| Бақылау сұрақтары:
1. Әлеуметтік құрылым түсінігі және ондағы негізгі теориялар. 2. Әлеуметтік стратификация теориясы. Әлеуметтік мобильділік. 3. Орта тап теориясы мен орта таптың рөлі мен орны. Ұсынылатын әдебиеттер Ритцер Джордж. .Әлеуметтану теориясы. Учебник/Дж.Ритцер, Дж.Степницки; ауд.Абдирайымова Г.С., Абдикерова Г.О. және т.б., 2018. – 829б Биекенов К.У., Биекенова С.К., Кенжакимова Г.А. "Социология: Уч.пособие". – Алматы: Эверо,2016. – 584с. "Социология. Основы общей теории: учебник" / Под ред. Г.В. Осипов, Л.Н. Москвичев. - 2-е изд., испр. и доп. - М.: Норма, 2015. - 912 с. Giddens A., Sutton Ph. Sociology. Wiley Academic, 2017. (Гиденс А., Суттон Ф.Соушиолоджи. Уилей Академик, 2017) Abdiraiymova G.S., Burkhanova D.K. Social structure of society and middle class: textbook / Almaty: Qazaq University, 2015. – 44p. (Абдраимова Г.С., Бурханова Д.К. Соушл стракчэр оф соушети анд мидл клас: текстбук / Алматы: Казак Юниверсити, 2015. – 44 пи. Abdiraiymova G.S., Burkhanova D.K. Sociology of youth / Textbook. – Almaty: Qazaq university, 2016. – 98p. (Абдраимова Г.С., Бурханова Д.К. Соушлоджи оф яз / Текстбук. – Алматы: Казак Юниверсити, 2016. – 98 пи.) Ritzer G., Stepnisky J. Sociological Theory. – Los Angeles: Sage, 2018. – 802p. (Ритзер Джи. Степниский Джей. Соушлоджикал Теори. – Лос Анжелес: Сайдж, 2018. – 802пи.) Дәріс5. Тұлғаның әлеуметтенуі. Дәрістің мақсаты: студенттерде тұлға әлеуметтену процессіне толыққанды түсініктеме қалыптастыру Негізгі терминдер: әлеуметтену, агенты, девиация, әлеуметтену кезеңдері Әдістемелік нұсқаулар: Студенттер әлеуметтанудың қалыптасу кезеңдеріне сараптамалық шолу жасау қажет, әлеуметтанудың зерттеу объектісі және пәні бойынша жіктеме даярлау керек. Əлеуметтенудің социологиялық анықтамаларында тұлғаның қалыптасуына тигізетін əлеуметтік факторлардың (рөлдер жəне мəртебелер, құндылықтар, талаптар, əлеуметтік институттар, т.б.) əсеріне ерекше көңіл бөлінеді. Психологиялық анықтамаларда дербестіктің қалыптасуына жəне адамдардың жекелік айырмашылықтарына ак- цент жасалынса, педагогикалық анықтамаларда əлеуметтену процесіндегі тəрбиенің рөлі қарастырылады. Тұлғаның əлеуметтенуі деп оның қоғамға енуі арқылы сыртқы орта мен жекелік сапаларының əсерлерінің негізінде өзінің жекелік жəне əлеуметтік мəнін көрсетуін айтады. Осылайша, əлеуметтену процесінде тұлғаның əлеуметтік тұрғыдан дамуы ғана емес, сонымен қатар оның жекелік ерекшеліктерінің қалыптасуы да жүзеге асады. Тұлға əлеуметтену процесінде қоғамдық қатынастардың субъектісі жəне объектісі ретінде қалыптасады. Əлеуметтенудің мүдделер немесе бағыну принципіненегізделгенмеханизмдерініңерекшеліктеріне байланысты оның құралдарының қандай да бір түріне артықшылық беріледі. Тоталитарлық қоғам жағдайында бағыну принципіне негізделген əлеуметтенудің ақпараттық-білімдік құралдары идеологиялық, бір жақтылық сипатымен ерекшеленді. Ұйымдастыру-реттеу құралдары мемлекеттік тапсырыстың негізінде мемлекетке қажет адамдарды қалыптастырды. Сондықтан да өзін-өзі ұйымдастырушы жүйелердің орнына сыртқы факторлардың əсерімен қалыптасқан жүйелер орын алды. Барлық аталған құралдардың ішінде бақылау құралдары негізгі орында болды. Ал стимул беруші (ынталандырушы) құралдар көбінесе қоғам алдында шексіз қарыздарлық пен борыштарын сезінген адамдардың энтузиазмдерін көтеру мақсатын орындады. «Адам мақсат ретінде» – бұл əлеуметтенудің қазіргі үлгісінің түрі. Қазіргі уақытта əлеуметтенудіңбағынуүлгісімен қатар мүдделер принципіне қызығушылықпен қарау орын алуда. Өзін-өзі ұйымдастыра, бақылай, жетілдіре білетін тұлғаны қалыптастыру өзекті болып отыр. Ақпараттық-білімдік құралдар енді тұлғаның жан-жақты қалыптасуына қызмет етуге бағытталуда. Бақылау құралдарының көмегімен тыңдай білетін адамды ғана емес, өзін-өзі бақылай білетін жауапкершілігі бар адамды қалыптастыру да маңызды. Ынталандыру құралдары, негізінен алғанда, адамдардың белсенділіктерін, инициативасын көтеруге бағытталады. Қазіргі кезеңде тұлғаның əлеуметтену процесінің əдістемелік негізі ретінде өзекті болып отырған концепциялардың қатарына виталистік, универсумдық концепцияларды жатқызуға болады. Виталистік концепция бірінші орынға жекелік жəне əлеуметтік тұрғыдан қарастырғандағы тұлғаның субъектілік сапасын қояды. «Адамның өмірлік күші» жəне «өмірлік кеңістік» деген категорияларды басшылыққа ала отырып, бұл концепцияның жақтастары тұлғаның белгілі бір əлеуметтік кеңістікте жəне уақыт аралығында өмір сүру жағдайларына талдау жүргізеді. Бұл концепцияның түсіндіруі бойынша, тұлға əлеуметтенудің жеке жəне əлеуметтік субъектісі ретінде табиғи-биологиялық, психологиялық жəне əлеуметтік факторлардың нəтижесі болып табылатын өмірлік күші арқылы өзінің өмір сүріп отырған əлеуметтік ортасына, яғни өмірлік кеңістігіне сөзсіз əсерін тигізеді. жүктеу/скачать 95.2 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|