Өлкетану бөлімі Ө Ө л л к
Бекет – Бабаев атыныдағы ауылдың учаскесі. Бұл атау «пикет» орысша сөзінің қазақша мәнінде айтылған. Белағаш
жүктеу/скачать 0.79 Mb. Pdf көрінісі
|
| Бекет – Бабаев атыныдағы ауылдың учаскесі. Бұл атау «пикет» орысша сөзінің
қазақша мәнінде айтылған. Белағаш – Қайың, терек және аракідік қарғай өскен орманды алқап. Березняки – елді мекен. Атау поселке маңайында шағын қызыл қайың тоғайы орналасқандықтан аталған. Борлысай – өзен. Атау өзінің тура мағынасында. Ботақара – Бұқар жырау ауданының орталығы атанған елді мекеннің қазақша атауына келсек, ол – тарихи оқиғаларға байланысты аталатын жазба деректерде кездесіп қалатын, ғажап аңыздарға негіз болған. Қазақ пен қалмақ бір күн жау, бір күн дос болған заман екен. Еңсегей бойлы ер Есімханның заманы болса керек. Осыдан 20 шақырым жердегі тауда қалмақтар бекініп, біздің тауда қазақтар қосыны дамылдап жатқан шағы болса керек. Қалмақ жағынан қарауылы қарап тұр ма екен деп, қазақ көргіші күн салғанда, таудың басында ұшқан әлдене құс секілді әппақ «жұмбақ құс» таудан әрі асып қонғандай болады. – Е, аналар жайбырақат, әзірше ол жақтан келер қауіп жоқ, - деп бабаларымыз алаңсыз жата беріпті. Сөйтсе, әлгі құс дегені – көргіш қарауыл екен. Қалмақтар тұтқиылдан атойлады дейді. Ол уақыттың заңы ат ойнатып, атойланғанға қарсы жекпе-жек деп шыар болса, шабуыл тоқталып, соғыстың беташары жекпе-жекпен ашылатын көрінеді. Содан қазақтың қолбастаушысы Нарбота батыр «мен» деген қалмақтың екі-үш батырын найзаға іліп түсті дейді. Осы кезде сыптығырдай киінген, аты да, өзі де сайма-сай орағытқан қалмақтың жас батыры шықты дейді ортаға. Екеуі найзаласады, ерен күшке шыдамаған найза сынады, қылыштасады, қылыш та морт кетеді. Аттан бір-бірін аударып, алыса кеткен кезде әлгінің басындағы дулығаға Нарботаның қолы тиіп, онысы ұшып кетеді. Білектей қос бұрым жерге сүйретіліп, бағанадан алысқан жауы «қыз» екенін паш етеді. Иә, бұл қалмақтың айтулы сұлу, батыр аруы Цецен болатын. Нарботаның көзі шарадай жанып, көңілі аспанға атып, шайқаспақ болған білегі құшақ болып, айқара ашылды. Екі ынтазар көңіл жекпе-жек үстінде табысты. Осы кезде қалмақ жақтан сусылдаған жебе қазақтың боздағы Нарботаның жүрегіне кірш етіп қадалды. Ойлануға да үлгермеген ару қыз Цецен кісесін алып, өз жүрегіне дәлдеді. Өлім құшқан Нарботаның үстіне өзін-өзі мерт етіп құлады. Иә, бұлар қазақ пен қалмақтың бейбіт заманында бір-бірімен табысқан, кейін жаугершілікте адасып қалған ынтазар көңілді ғашықтар болатын. Бұларға Ботақара көліне өткелсіз өзені құяр сағада бейіт орнатыпты дейді. Содан бері Нарбота батырдың аты осынау тауларға ортақ атау Ботақара болып қалса, сонау күншығыс түстікте орналасқан тау жотасы аяулы қалмақтың аруы Цецен есімін иеленіп, Шешенқара атанды. Бұл бізге мәлім аңыздың бір парасы. Ескі заманда осынау өңірде жалғыз ұлы бар әйел тұрса керек. Тігерге тұяғы жоқ байғұстардың бала-шағасын асырар от иесісі жау қолында хабарсыз кетсе керек. Бұлардың төрт түліктен жалғыз түйісі бар екен, көлігі де, сауып ішер ағын да айрып отырған інгеннің ботасы күндердің күнінде жоғалыпты. Адамнан бетер зарлап, боздаған інген ботасыз қалай иімек? Әйел бейбақ іздеуге шықты дейді. Содан осынау таулардың баурайында алыстан 17 әлдене қарайса керек, көңілі алып-ұшқан әйел: «Ботамды қара, ботамды қара» деп екі өкпесін қолына алып, жүгіріпті. Бұл кезде әжептәуір уақыт өтіп кетіп, шешесін күте-күте шаршаған ұлы жолға шығады. Содан күнбеткейдегі тау баурайында қарайғанды шешем екен деп, қуанғаннан «Шешемді қара» – «Шешенқара» аталып кетіпті. Осынау сан ғасыр баба тарихының куәсіндей аңыз-ақиқатқа ие Ботақара атауы нешеме рет өзгертілді. Кейін осынау киелі жерге Санникова, Колхозная, Ворошилов, Ульянов деген атаулар берілген. 2001 жылы поселкенің 100 жылдық мерейтойына қарсы қайтадан ежелгі аты берілді. жүктеу/скачать 0.79 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|